Φωτογραφία του Harinjaka Andriankoto Ratozamanana, χρήση με άδεια

Harinjaka Andriankoto Ratozamanana (HAR) : Depuis le 1er avril, une augmentation soudaine du coût de l'internet et l'application d'une nouvelle structure tarifaire ont surpris les utilisateurs malgaches. Cette décision émanant du gouvernement a instauré un prix minimum pour le gigaoctet fixé à 4 153 ariary (0,95 dollar américain), alors que d'autres offres d'internet sur le marché vont jusqu'à 10 000 ariary ( soit 2,26 dollars américains). Ce nouveau prix minimum représente une augmentation de plus de 100%: le prix avant le changement était de 2 000 ariary (0,45 dollar américain), dans une société où le revenu moyen mensuel est de 188 891 ariary (43 dollars américains). Les principaux fournisseurs d'accès à internet ont rapidement ajusté leurs offres, allant jusqu'à 10 000 ariary (soit 2,26 dollars américains) sans pourtant avertir préalablement les utilisateurs.

Le ministre du Développement numérique, de la Transformation digitale, des Postes et Télécommunications a justifié cette mesure en affirmant qu'elle favoriserait un accès internet plus réparti dans le pays. Cependant, cette décision rend désormais l'accès à cette ressource vitale de plus en plus difficile pour de nombreux Malgaches faute de pouvoir d’achat adéquat, exacerbant ainsi la fracture numérique déjà présente dans le pays.

Cette situation est particulièrement préoccupante dans les régions reculées, où seulement 6,5% de la population a accès à l'électricité, comparativement à 15% en milieu urbain (chiffre des Nations-Unies). De plus, la disparité de qualité de service entre différentes zones géographiques ajoute une complexité supplémentaire pour les utilisateurs. Depuis cette augmentation des tarifs, de nombreux internautes ont dû restreindre leurs dépenses liées à la connexion internet ou vont dans les cybercafé, transformant ce qui était autrefois un service largement accessible en un produit de luxe à Madagascar.

Harinjaka Andriankoto Ratozamanana (HAR): Από την 1η Απριλίου, μια ξαφνική αύξηση του κόστους του διαδικτύου και η εφαρμογή ενός νέου τιμολογιακού καθεστώτος αιφνιδίασαν τους χρήστες της Μαδαγασκάρης. Η απόφαση της κυβέρνησης εισήγαγε μια ελάχιστη τιμή ανά gigabyte 4.153 αριάρι (0,95 δολάρια ΗΠΑ), ενώ άλλες υπηρεσίες διαδικτύου στην αγορά κοστίζουν έως και 10.000 αριάρι (2,26 δολάρια ΗΠΑ). Αυτή η νέα ελάχιστη τιμή αντιπροσωπεύει αύξηση άνω του 100%: η τιμή πριν από την αλλαγή ήταν 2.000 αριάρι (0,45 δολάρια ΗΠΑ), σε μια κοινωνία όπου το μέσο μηνιαίο εισόδημα είναι 188.891 αριάρι (43 δολάρια ΗΠΑ). Οι κυριότεροι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου προσάρμοσαν γρήγορα τις προσφορές τους, ανεβάζοντας την τιμή στα 10.000 αριάρι (2,26 δολάρια ΗΠΑ) χωρίς να προειδοποιήσουν τους χρήστες.

Ο Υπουργός Ψηφιακής Ανάπτυξης, Ψηφιακού Μετασχηματισμού, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών δικαιολόγησε το μέτρο αυτό λέγοντας ότι θα προωθήσει τη μεγαλύτερη διάδοση της πρόσβασης στο διαδίκτυο στη χώρα. Ωστόσο, η απόφαση αυτή σημαίνει ότι η πρόσβαση σε αυτόν τον ζωτικής σημασίας πόρο γίνεται όλο και πιο δύσκολη για πολλούς πολίτες της Μαδαγασκάρης λόγω ελλείψεως επαρκούς αγοραστικής δύναμης,επιδεινώνοντας το ψηφιακό χάσμα, που ήδη υπάρχει στη χώρα.

Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική στις απομακρυσμένες περιοχές, όπου μόνο το 6,5% του πληθυσμού έχει πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα, σε σύγκριση με το 15% στις αστικές περιοχές (στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών). Επιπλέον, η ανισότητα στην ποιότητα των υπηρεσιών μεταξύ διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών προσθέτει μια επιπλέον πολυπλοκότητα για τους χρήστες. Μετά την αύξηση των τιμολογίων, πολλοί χρήστες του Διαδικτύου αναγκάστηκαν να περικόψουν τις δαπάνες τους για συνδέσεις στο Διαδίκτυο ή να πάνε σε ίντερνετ καφέ μετατρέποντας αυτό που κάποτε ήταν μια ευρέως προσβάσιμη υπηρεσία σε προϊόν πολυτελείας στη Μαδαγασκάρη.

JS: Ποια είναι η υποδοχή αυτής της αύξησης του κόστους του Διαδικτύου;

HAR : Cette hausse des tarifs de l'internet suscite une vive inquiétude parmi de nombreux utilisateurs du pays. En effet, elle entrave les initiatives entrepreneuriales et le développement économique car faute de création d’emplois (quasi inexistante dans le pays) Facebook est devenu au fil du temps la plateforme de e-commerce malgache.

Notez que la Grande île compte 3,8 millions d’utilisateurs des médias sociaux, et quasiment tous utilisent le réseau social Facebook. De plus, les Malgaches redoutent les répercussions de cette augmentation sur leur capacité à maintenir le contact avec leurs proches et à accéder aux services gouvernementaux en ligne. En effet, des plateformes telles que Facebook jouent un rôle crucial en tant que portail d'information officiel, où le gouvernement publie ses annonces et délibérations. C'est sur ces plateformes que nos citoyens participent activement à la vie civique, ce qui souligne davantage l'importance de l'accès à internet pour l'exercice de la démocratie et de la gouvernance transparente.

HAR: Αυτή η αύξηση των χρεώσεων του διαδικτύου προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε πολλούς χρήστες στη χώρα. Παρεμποδίζει μάλιστα τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και την οικονομική ανάπτυξη, καθώς η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη στη χώρα. Με το πέρασμα του χρόνου, το Facebook κατέστη η πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου της Μαδαγασκάρης.

Το νησί έχει 3,8 εκατομμύρια χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εκ των οποίων σχεδόν όλοι χρησιμοποιούν το κοινωνικό δίκτυο Facebook. Επιπλέον, οι κάτοικοι της Μαδαγασκάρης φοβούνται τις επιπτώσεις αυτής της αύξησης στην ικανότητά τους να διατηρούν επαφές με τους αγαπημένους τους και να έχουν πρόσβαση σε κυβερνητικές υπηρεσίες μέσω διαδικτύου. Πράγματι, πλατφόρμες όπως το Facebook διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο ως την επίσημη πύλη πληροφόρησης, όπου η κυβέρνηση δημοσιεύει τις ανακοινώσεις και τις αποφάσεις της. Μέσω αυτών των πλατφορμών οι πολίτες μας συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική ζωή υπογραμμίζοντας περαιτέρω τη σημασία της πρόσβασης στο διαδίκτυο για την άσκηση της δημοκρατίας και της διαφανούς διακυβέρνησης.

JS: Επηρεάζει άλλους αυτή η κατάσταση;

HAR  : Cette mesure représente un obstacle majeur pour de nombreux acteurs dont la vie quotidienne dépend de l'internet. Les entrepreneurs se retrouvent confrontés à une augmentation des coûts opérationnels en adoptant des stratégies de vente en ligne et à une diminution de leur chiffre d'affaires car les clients ne sont plus connectés du jour au lendemain, étant donné la réduction de la connectivité de leurs clients.

Les étudiants éprouvent des difficultés pour accéder à leurs groupes de discussion et ressources en ligne, tandis que les citoyens voient leur accès à l'information et leur capacité à s'exprimer et à participer au débat public restreints. De plus, cette décision entrave le développement de l'économie numérique et de l'innovation dans le pays, suscitant des préoccupations parmi les économistes quant à son caractère anti-économique.

HAR: Το μέτρο αυτό αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για πολλούς ανθρώπους, των οποίων η καθημερινή ζωή εξαρτάται από το Διαδίκτυο. Οι επιχειρηματίες έρχονται αντιμέτωποι με αυξημένο λειτουργικό κόστος, καθώς υιοθετούν στρατηγικές διαδικτυακών πωλήσεων και περιορισμό του κύκλου εργασιών τους, καθώς οι πελάτες δεν έχουν πλέον σύνδεση από τη μία μέρα στην άλλη.

Οι φοιτητές δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση στις ομάδες συζήτησης και στις διαδικτυακές πηγές τους, ενώ οι πολίτες βλέπουν να περιορίζεται η πρόσβασή τους στις πληροφορίες και η ικανότητά τους να εκφράζονται και να συμμετέχουν σε δημόσιες συζητήσεις. Επιπλέον, η απόφαση αυτή παρεμποδίζει την ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και της καινοτομίας στη χώρα προκαλώντας ανησυχίες στους οικονομολόγους ότι είναι αντιαναπτυξιακή.

JS: Μήπως αυτό δεν είναι επίσης ένας τρόπος για τις Αρχές να λογοκρίνουν την κριτική που τους ασκείται στο διαδίκτυο;

HAR : Il est légitime de craindre que cette hausse du coût de l'internet soit une tentative des autorités pour restreindre la liberté d'expression en ligne. Madagascar traverse une période où les manifestations de l'opposition, les débats sur la bi-nationalité du président de la république et les contestations concernant sa réélection soulevant des questions de légitimité ont été sévèrement réprimées.

Récemment, l'expulsion de la représentante de l'Union européenne pour ses critiques sur la loi controversée sur la castration des violeurs d’enfants, le détournement du fond Covid et la disparition du fonds d’entretien routier, (l’UE finance une grande partie de l'infrastructure routière du pays), a soulevé des préoccupations quant au respect des droits humains et à la liberté d'expression. De plus, la destitution du président de l’assemblée nationale par la Haute Cour Constitutionnelle pour avoir critiqué les dysfonctionnements du gouvernement depuis son accession au pouvoir a accru les tensions politiques.

Dans un climat où la liberté de la presse est déjà précaire, cette augmentation des tarifs d'internet pourrait être utilisée comme un prétexte pour censurer les voix critiques et dissidentes à l'approche des élections législatives prévues du 8 au 29 mai prochain à Madagascar. Une telle mesure constituerait une violation flagrante des droits de l'homme et menacerait les principes démocratiques du pays car internet fait partie des stratégies évoquées par l’opposition pour confronter les résultats des votes.

En outre, la récente décision de la Haute Cour Constitutionnelle de sanctionner sévèrement toute contestation de ses décisions sur les réseaux sociaux, sous peine d'emprisonnement, renforce les craintes quant à une répression accrue de la liberté d'expression.

HAR: Είναι δικαιολογημένος ο φόβος ότι αυτή η αύξηση του κόστους του διαδικτύου αποτελεί προσπάθεια των Αρχών να περιορίσουν την ελευθερία της έκφρασης στο διαδίκτυο. Η Μαδαγασκάρη διανύει μια περίοδο, κατά την οποία οι διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης, οι συζητήσεις σχετικά με τη διπλή υπηκοότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας και οι αμφισβητήσεις της επανεκλογής του, που εγείρουν ζητήματα νομιμότητας, έχουν κατασταλεί αυστηρά.

Πρόσφατα, η απέλαση της εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κριτική της στον αμφιλεγόμενο νόμο για την επιβολή ευνουχισμού στους βιαστές ανηλίκων, η υπεξαίρεση του ταμείου Covid και η εξαφάνιση του ταμείου για τη συντήρηση του οδικού δικτύου (η ΕΕ χρηματοδοτεί μεγάλο μέρος των οδικών υποδομών της χώρας), δημιούργησαν ανησυχίες σχετικά με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης. Επιπλέον, η αποπομπή της προέδρου της Εθνοσυνέλευσης από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, επειδή άσκησε κριτική στις δυσλειτουργίες της κυβέρνησης από την άνοδό της στην εξουσία, αύξησε τις πολιτικές εντάσεις.

Σε ένα κλίμα, όπου η ελευθερία του Τύπου είναι ήδη αμφίβολη, αυτή η αύξηση των τελών του διαδικτύου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για τη λογοκρισία των φωνών που ασκούν κριτική και αντιφρονούντων ενόψει των βουλευτικών εκλογών, που έχουν προγραμματιστεί για τις 8-29 Μαΐου στη Μαδαγασκάρη. Ένα τέτοιο μέτρο θα αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα απειλούσε τις δημοκρατικές αρχές της χώρας, καθώς το διαδίκτυο είναι μία από τις στρατηγικές, που προωθεί η αντιπολίτευση για να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας.

Επιπλέον, η πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου να τιμωρήσει αυστηρά κάθε αμφισβήτηση των αποφάσεών του στα κοινωνικά δίκτυα, με ποινή φυλάκισης, ενισχύει τους φόβους για αυξημένη καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης.

JS: Υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος;

HAR : Pour ramener les prix de l'internet à la portée des internautes malgaches, une approche multidimensionnelle s'impose. Cela suppose d'initier un dialogue constructif entre les autorités, les opérateurs téléphoniques, la société civile et les groupements de consommateurs afin d'évoquer les impacts de cette augmentation et ses conséquences, et de trouver des solutions durables.

Il est primordial de libéraliser le marché de l'internet, de favoriser une véritable concurrence dans le secteur des télécommunications et d'adopter des politiques qui rendent l'internet plus ou moins accessible à tous, étant donné que le nombre d'utilisateurs d'internet à Madagascar a atteint un niveau considérable (le chiffre avancé est proche de 4 millions sur une population de 28 millions) où les opérateurs peuvent tous trouver leur compte même avec l’annonce en grande pompe de l’arrivé imminente de Starlink sur le marché.

De plus, une surveillance continue et une mobilisation citoyenne sont nécessaires pour veiller à ce que les intérêts des utilisateurs soient aussi pris en compte dans les décisions relatives à l'accès à l'internet. Une pétition en ligne a été envisagée ces derniers jours pour permettre aux citoyens de s'exprimer librement sur cette question, car il semble que les utilisateurs n'ont pas été consultés avant la prise de cette décision.  Les opérateurs eux-mêmes ont été pris au dépourvu le jour de l’augmentation.

Il faudrait envisager de créer une association d'utilisateurs d'internet afin de mener des actions, notamment des campagnes de sensibilisation et des lettres ouvertes adressées aux autorités pour exprimer nos préoccupations. Il est aussi  essentiel de s'asseoir avec les opérateurs pour discuter, dans l'espoir qu'il ne soit pas trop tard pour qu'ils se rallient à notre cause, car ils perdent également une part importante de marché dans cette affaire.

HAR: Για να επανέλθουν οι τιμές του Διαδικτύου στο προσιτό για τους χρήστες του Διαδικτύου της Μαδαγασκάρης, απαιτείται μια πολυδιάστατη προσέγγιση. Αυτό σημαίνει την έναρξη ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των Αρχών, των τηλεπικοινωνιακών παρόχων, της κοινωνίας των πολιτών και των ομάδων καταναλωτών, προκειμένου να συζητηθούν ο αντίκτυπος αυτής της αύξησης και οι συνέπειές της και να βρεθούν βιώσιμες λύσεις.

Είναι απαραίτητο να απελευθερωθεί η αγορά του διαδικτύου, να ενθαρρυνθεί ο πραγματικός ανταγωνισμός στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και να υιοθετηθούν πολιτικές που καθιστούν το διαδίκτυο προσιτό σε όλους, δεδομένου ότι ο αριθμός των χρηστών του διαδικτύου στη Μαδαγασκάρη έχει φθάσει σε ένα σημαντικό επίπεδο (ο αριθμός που αναφέρεται είναι κοντά στα 4 εκατομμύρια σε έναν πληθυσμό 28 εκατομμυρίων), όπου όλοι οι πάροχοι μπορούν κάλλιστα να βγάλουν το κέρδος τους, ακόμη και με την ανακοίνωση με πολλές φανφάρες της επικείμενης άφιξης του Starlink στην αγορά.

Επιπλέον, απαιτείται συνεχής παρακολούθηση και συμμετοχή των πολιτών, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα συμφέροντα των χρηστών λαμβάνονται επίσης υπόψη, όταν παίρνονται αποφάσεις σχετικά με την πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Τις τελευταίες ημέρες, έχει προβλεφθεί μια διαδικτυακή συλλογή υπογραφών για να μπορέσουν οι πολίτες να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους για το θέμα αυτό, καθώς φαίνεται ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη των χρηστών πριν από τη λήψη αυτής της απόφασης.  Οι ίδιοι οι πάροχοι αιφνιδιάστηκαν την ημέρα της αύξησης.

Θα πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να δημιουργήσουμε μια οργάνωση χρηστών του διαδικτύου που θα αναλάβει δράση, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ανοικτών επιστολών προς τις Αρχές για να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας. Είναι επίσης απαραίτητο να καθίσουμε μαζί με τους παρόχους για να συζητήσουμε τα ζητήματα, με την ελπίδα ότι δεν είναι πολύ αργά για να συσπειρωθούν στο πλευρό μας, καθώς χάνουν και αυτοί σημαντικό μερίδιο της αγοράς σε αυτή την υπόθεση.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ζωτικής σημασίας να παρέμβουν οι Αρχές, προκειμένου να καταστήσουν το διαδίκτυο και πάλι προσιτό σε όλους τους χρήστες της Μαδαγασκάρης.