A woman in traditional Chuvash clothes takes a photo of her friends using a smartphone during the Chuvash festival ‘Akatuj’ held in Saint Petersburg, Russia, by the Сhuvash diaspora, June 2, 2019. Author: Zakharov Oleg. (CC BY-SA 4.0 DEED)Μια γυναίκα με παραδοσιακά ρούχα Τσουβάς φωτογραφίζει τους φίλους της χρησιμοποιώντας ένα smartphone κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Τσουβάς «Akatuj» που πραγματοποιήθηκε στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας από τη διασπορά των Σουβάς, 2 Ιουνίου 2019. Συγγραφέας: Zakharov Oleg . ( CC BY-SA 4.0 DEED )

Η Novaya Vkladka, ένα ανεξάρτητο ρωσικό ΜΜΕ, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον Yuman Yentimirov, κάτοικο του Τσεμποξάρι, την πρωτεύουσα της Τσουβασίας στη Ρωσία, ο οποίος ξεκίνησε ένα εγχείρημα για τη διάδοση της μητρικής του γλώσσας. Μια επεξεργασμένη έκδοση του άρθρου αναδημοσιεύεται στο Global Voices με άδεια από τη Novaya Vkladka. 

Μαζί με άλλους λάτρεις, ο 20χρονος Yuman Yentimirov μεταφράζει ηλεκτρονικά παιχνίδια, ιαπωνικά κόμικς και δημοφιλείς ταινίες από τα ρωσικά στην τσουβασική γλώσσα.

Όπως λέει ο Yentimirov, το εγχείρημα είναι εξ ολοκλήρου μη εμπορικό και στοχεύει να ικανοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση για αυτό το είδος περιεχομένου μεταξύ των κατοίκων και των αυτόχθονων πληθυσμών της δημοκρατίας. Αποφάσισε να ξεκινήσει την προώθηση της μητρικής του γλώσσας το 2023. Η επαγγελματική του δραστηριότητα δεν σχετίζεται με αυτό το ενδιαφέρον. Ο Yentimirov είναι ειδικός SEO, ασχολείται με την προώθηση ιστοσελίδων μέσω μηχανών αναζήτησης, αλλά άρχισε να ενδιαφέρεται για την κουλτούρα των Τσουβάς χάρη στην οικογένειά του. «Ο μπαμπάς μού είπε για τις γιορτές [των Τσουβάς] που δεν γιορτάζονται πλέον. Για παράδειγμα, το Σουρχούρι, μια αρχαία γιορτή των Τσουβάς κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο», εξήγησε. Στην αρχή, ο νεαρός άνδρας διαχειριζόταν ένα κανάλι στο Telegram συζητώντας διάφορες πτυχές της γλώσσας και του πολιτισμού των Τσουβάς, αλλά αργότερα αποφάσισε να περιορίσει την εστίασή του.

Ο Yentimirov είναι λάτρης των ιαπωνικών μάνγκα. Τον ενδιαφέρει σε ποιες άλλες γλώσσες των λαών της Ρωσίας, εκτός από τα ρωσικά, έχει μεταφραστεί αυτό το μάνγκα, αλλά ανακάλυψε ιαπωνικά κόμικς μόνο στα ταταρικά. Αυτό τον παρακίνησε να ξεκινήσει το εγχείρημά του. Τώρα μεταφράζει το δημοφιλές “Death Note” στα τσουβασικά δημοσιεύοντας νέα κεφάλαια στο κανάλι του Telegram Chuvash Manga.

Το “Death Note” είναι ένα μάνγκα του Tsugumi Ohba, εικονογραφημένο από τον Takeshi Obata, που κυκλοφόρησε στο Weekly Shonen Jump από την 1η Δεκεμβρίου 2003 έως τις 15 Μαΐου 2006. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη το 2007 από το ιαπωνικό Υπουργείο Πολιτισμού, κατατάσσεται στη 10η θέση στα καλύτερα μάνγκα όλων των εποχών.

Ο Yentimirov αποφάσισε να μην περιοριστεί στα κόμικς: άρχισε να μεταφράζει παιχνίδια στον υπολογιστή και επέλεξε το Minecraft ως το πρώτο του έργο. Ο ερασιτέχνης μεταφραστής μελέτησε το μενού του παιχνιδιού και διαπίστωσε ότι, μεταξύ άλλων, ήταν διαθέσιμες αυτήν τη στιγμή η ταταρική και η μπασκιρική γλώσσα. «Η δική μας, όμως, η τσουβασική, δεν είναι. Σκέφτηκα, λοιπόν: γιατί να μην προσπαθήσω να το μεταφράσω», εξηγεί.

Δούλευε μόνος του στη μετάφραση λέξεων και φράσεων για το Minecraft, όπως έκανε με τα κόμικς. Ο επόμενος στόχος του είναι να συμπεριλάβει τα τσουβασικά στο μενού γλώσσας στην επίσημη έκδοση του παιχνιδιού μέσω μιας πλατφόρμας cloudsourcing, λογισμικού cloud που χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για τοπικές προσαρμογές παιχνιδιών. Για να έχεις την επιθυμητή γλώσσα στο παιχνίδι, οι λέξεις και οι φράσεις πρέπει να έχουν εγκριθεί από τον διορθωτή της πλατφόρμας. Ο Yentimirov αναμένει ότι η διόρθωση θα γίνει μέχρι αυτό το καλοκαίρι.

Ο Yentimirov αναπτύσσει επίσης ένα άλλο εγχείρημα: τη δημιουργία τσουβασικών υπότιτλων για δημοφιλείς ταινίες. Όταν μοιράστηκε αυτήν την ιδέα στο κανάλι του στο Telegram, του έγραψαν άλλοι ομιλητές, που ήθελαν να συμμετάσχουν στο εγχείρημα. Επί του παρόντος, ένας από τους εθελοντές γράφει υπότιτλους για μικρού μήκους άνιμε και ένας άλλος έχει αρχίσει να μεταφράζει ταινίες από τη σειρά Χάρι Πότερ. Τα βίντεο με τσουβασικούς υπότιτλους θα δημοσιεύονται σε ξεχωριστό κανάλι Telegram.

Όλα του τα έργα είναι μη εμπορικά, λέει, οπότε δεν ανησυχεί για θέματα πνευματικών δικαιωμάτων για τα έργα που μεταφράζει. Όσον αφορά τα δικά του δικαιώματα ως μεταφραστή, ο Yentimirov λέει ότι δεν τον πειράζει, αν κάποιος θέλει να δημοσιεύσει το έργο του σε άλλες πηγές. «Βοηθά στη διάδοση του περιεχομένου και περισσότεροι άνθρωποι θα μπορούν να διαβάζουν μάνγκα στα τσουβασικά», προσθέτει. Αν και η ομάδα δεν δημιουργεί έσοδα από τη δουλειά της, δεν αρνείται την υποστήριξη από τους συνδρομητές: στο κανάλι, οι συγγραφείς περιεχομένου ενθαρρύνουν δωρεές.

Σύμφωνα με τον Yentimirov, αυτή τη στιγμή υπάρχει αρκετά μεγάλη ζήτηση για μεταφρασμένες ταινίες, παιχνίδια και βιβλία. Πιστεύει ότι οι άνθρωποι αισθάνονται «πολύ πιο άνετα και πιο όμορφα διαβάζοντας στη μητρική τους γλώσσα» και τέτοιο περιεχόμενο θα βοηθήσει όσους σπουδάζουν τσουβασικά να μελετήσουν βιώσουν περισσότερο αυτή τη γλώσσα.

Το ενδιαφέρον για την τσουβασική γλώσσα στη δημοκρατία υπήρχε πάντα, πιστεύει, αλλά «φαινόταν να είναι έξω από τον σύγχρονο κόσμο». Κατά τη γνώμη του, ένα νέο κύμα δημοτικότητας της τσουβασικής γλώσσας ξεκίνησε το 2021 και προωθήθηκε από τοπικούς bloggers.

Πρόσφατα, το ενδιαφέρον για τις μητρικές γλώσσες έχει ενταθεί σε ορισμένες εθνικές δημοκρατίες της Ρωσίας. Κανάλια και κοινότητες εμφανίζονται σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοηθώντας όχι μόνο στην εκμάθηση γλωσσών, αλλά και στη χρήση τους στην καθημερινή ζωή. Για παράδειγμα, στην Ουντμουρτία κυκλοφόρησε μια αυτοδημοσιευμένη εφημερίδα στην ουντμουρτική γλώσσα το 2023. Στο «Revolt Center» του Σικτιβκάρ, λειτουργεί λέσχη από το 2023, όπου οι συμμετέχοντες μαθαίνουν τη γλώσσα κόμι μέσω συνομιλιών, παιχνιδιών και τραγουδιών.

Οι γλώσσες γίνονται επίσης δημοφιλείς από τους συγγραφείς του περιοδικού και των κόμικς. Για παράδειγμα, ο καλλιτέχνης Altan Khaluun Darkhan από την Μπουριατία κυκλοφόρησε ένα περιοδικό με τίτλο «Ulaalzay — το λουλούδι της Saranka», στο οποίο μοιράζεται πληροφορίες για τον εθνικό πολιτισμό μέσα από την ιστορία της οικογένειάς του.