Το Rising Voices σας προσκαλεί στο τρίτο επεισόδιο της πενταμερούς σειράς «Χαιρετίσματα από…», με πέντε επεισόδια «ηχητικές καρτ-ποστάλ» με τις φωνές Αφρικανών ψηφιακών ακτιβιστ(ρι)ών από τη Νότια Αφρική, τη Νιγηρία και τη Γκάνα.

Σε αυτό το τρίτο επεισόδιο, εξερευνούμε τις προσωπικές αφηγήσεις του Siya Masuku με τα δικά του λόγια.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον παραγωγό Malcolm Bamba, του οποίου η συνεργασία με κάθε ακτιβιστή και ακτιβίστρια έφερε στο προσκήνιο αυτές τις συναρπαστικές ιστορίες. Μέσα από το έργο του, οι ακροατές θα ξεκινήσουν ένα ταξίδι αποκτώντας γνώσεις για την προέλευση της ψηφιακής ενασχόλησης κάθε ακτιβιστή και ακτιβίστριας με τη γλώσσα του. Επιπλέον, αυτή η σειρά ρίχνει φως στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και τα συνεχή κίνητρά τους για τη δουλειά τους.

Τα φώτα της δημοσιότητας του τρίτου επεισοδίου λάμπουν για τον Siya, το έργο του οποίου περιστρέφεται γύρω από τη γλώσσα ισιζούλου της Νότιας Αφρικής. Το Rising Voices πήρε συνέντευξη από τον Siya σε αυτήν την προηγούμενη ανάρτηση σχετικά με το έργο του και μπορείτε να παρακολουθήσετε το ηχητικό αρχείο με τη μεταγραφή του παρακάτω.

Κατεβάστε το αρχείο ήχου εδώ

Malcolm Bamba (MB): Γεια σε όλους, είμαι ο Malcolm Bamba και καλώς ήρθατε στο Rising Voices, που παρουσιάζει το «Χαιρετίσματα από…», μια σειρά που ακολουθεί ακτιβιστές και ακτιβίστριες γλωσσών από όλο τον κόσμο, που μοιράζονται τις ιστορίες τους για τη διάσωση γλωσσών σε μια ψηφιακή εποχή.

Σε αυτό το επεισόδιο, ο γλωσσικός ακτιβιστής Siya Masuku μοιράζεται την εμπειρία του στην ψηφιοποίηση της γλώσσας ισιζούλου της Νότιας Αφρικής. Εδώ είναι η ιστορία του.

Siya Masuku (SM): Γεια, sanibonani. Το όνομά μου είναι Siya Masuku. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Σοβέτο. Εργάζομαι και ζω στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής ως μέλος των ΑμαΖούλου, του λαού των Ζουλού. Η δουλειά μου υποστηρίζει τη γλώσσα ισιζούλου, μια από τις 12 επίσημα αναγνωρισμένες γλώσσες της Νότιας Αφρικής.

Στη Νότια Αφρική, έχουμε τουλάχιστον 35 αυτόχθονες γλώσσες, 12 από αυτές είναι επίσημες και περιλαμβάνουν τη νοτιοαφρικανική νοηματική γλώσσα. Δεν μου έκαναν εντύπωση οι καθιερωμένοι βιβλιοπώλες, οι οποίοι σχεδόν δεν έφτιαχναν έντυπα σε αυτόχθονες γλώσσες στη χώρα μου. Αν ποτέ φέρουν σε απόθεμα βιβλία σε αυτόχθονες γλώσσες, βρίσκονται σε ένα πολύ μικρό τμήμα. Επιπλέον, αυτά τα βιβλία τείνουν να συντάσσονται από άτομα, που δεν προέρχονται από το ίδιο υπόβαθρο με τους/τις ομιλητές/ομιλήτριες της γλώσσας. Το βασικό πρόβλημα ήταν η διαφορά στις υποδομές, προϊόν εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, κυρίως του ρατσισμού. Χρειαζόταν μια αλλαγή και η ευθύνη βαρύνει πολλούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου και εμένα. Με άλλα λόγια, είναι ευθύνη των ΑμαΖούλου να βεβαιωθούν ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός βιβλίων στην ισιζούλου, που δημοσιεύονται συνεχώς.

Αφού μοιράστηκα τις ανησυχίες μου με την οικογένεια, παρέα και συναδέλφους, συνειδητοποίησα ότι η πλειοψηφία από εμάς συμφωνούμε ότι το πρόβλημα παραμένει εδώ, εκτός κι αν κάποιο άτομο ή μια ομάδα ανθρώπων αποφασίσει να αλλάξει. Μετά από μια συνομιλία με τη μητέρα μου, δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο Εμσένι, που βρίσκεται στο Σοβέτο, είχα την τρελή ιδέα ότι θα μπορούσα να γράψω, να ζωγραφίσω και να σχεδιάσω ένα βιβλίο με εικόνες στην ισιζούλου για παιδιά και να το εκδώσω μόνος μου. Το τελικό προϊόν ήταν ένα αλφαβητάρι, που διδάσκει την προφορά λέξεων ισιζούλου χρησιμοποιώντας ομοιοκαταληξία.

SM: Χρησιμοποιώ λινογραφία και διάφορα μέσα για να απεικονίσω τα ζώα για κάθε γράμμα, μια διαδικασία που κράτησε όλο το 2015. Στη συνέχεια, για να κάνω το βιβλίο προσβάσιμο στα παιδιά, ήξερα ότι ο τύπος του βιβλίου μου δεν θα εξεταζόταν για δημοσίευση από mainstream εκδότες. Ήθελα επίσης να έχω τον τελευταίο λόγο για το πώς τυπώνεται και πωλείται το βιβλίο. Ήθελα τη δική μου εταιρεία εκδόσεων και ευκαιρίες να συνεργαστώ με ανθρώπους, που μοιράζονται παρόμοια ενδιαφέροντα.

Από τις αρχές του 2016, είχα οργανώσει συναντήσεις με επιχειρηματίες, που μπορούσα να προσεγγίσω. Ήμουν αποφασισμένος να συγκεντρώσω 30.000 ραντ για να τυπώσω 1.000 βιβλία. Δέχτηκα ανάμεικτες αντιδράσεις στην πορεία. Κάπως θα κατάφερνα να έχω προβάδισμα από τη μια συνάντηση στην άλλη. Μου τελείωσαν γρήγορα τα χρήματα. Μέχρι τα τέλη Μαΐου, ήμουν ακόμα αποφασισμένος να εκδώσω το βιβλίο και σε μια από τις συναντήσεις μου για συγκέντρωση κεφαλαίων, ένας μέντορας μου πρότεινε να εξετάσω το ενδεχόμενο να κάνω crowdfunding στο διαδίκτυο. Το crowdfunding δεν ήταν δημοφιλές στη Νότια Αφρική το 2016. Η Ευρώπη είχε την αγορά και, ως εκ τούτου, φρόντισε για τα νομίσματα του δολαρίου, της λίρας και του ευρώ. Δεν μπορούσα να δω πώς θα εμπιστεύονταν οι ΑμαΖούλου ένα βιβλίο ισιζούλου, που πωλείται σε ξένα νομίσματα, ανεξάρτητα από τον συγγραφέα.

Τελικά, βρήκα έναν τοπικό οργανισμό crowdfunding. Επέλεξα 30 ημέρες για να συγκεντρώσω 30.000 ραντ ως ελάχιστο στόχο. Το crowdfunding μπορεί να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη δημοτικότητα κάποιου. Είναι ένα μονοπάτι με τα πάνω του και τα κάτω του. Ξυπνάς, δείχνεις στην ψηφιακή σου κοινότητα τι έχεις κάνει και τι μπορείς να κάνεις. Μια εβδομάδα πριν από τα τέλη Ιουνίου, η εκστρατεία είχε συγκεντρώσει κάτι περισσότερο από 25.000 ραντ. Με τον ρυθμό που πήγαινε η εκστρατεία.

SM: Ήμουν πεπεισμένος ότι δεν θα μπορούσαμε ποτέ να συγκεντρώσουμε 5.000 ραντ σε λιγότερο από επτά ημέρες. Την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου 2016, έλαβα μια κλήση από έναν ξένο αριθμό. Το άτομο από την άλλη πλευρά παρουσιάστηκε και εξήγησε ότι είναι Νοτιοαφρικανός, που εργάζεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Είδε την εκστρατεία, αφού διάβασε ένα άρθρο. Μου είπε ότι ήταν πρόθυμος να πετάξει από τη ΛΔΚ για να με συναντήσει οπουδήποτε στη Νότια Αφρική.

Λίγες μέρες αργότερα, συναντηθήκαμε σε ένα εστιατόριο στην οδό Vilakazi, στο Ορλάντο. Παρήγγειλε ένα μπουκάλι κρασί και με ρώτησε τι θα ήθελα να πιω. Του είπα ότι θα προτιμούσα να μιλήσω πρώτα για την εκστρατεία. Απάντησε λέγοντας ότι η εκστρατεία τελείωσε. Είχε μεταφέρει 150.000 ραντ την ημέρα πριν φύγει από τη ΛΔΚ. Ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Πήγα για ύπνο ικανοποιημένος εκείνο το βράδυ. Θυμάμαι ότι ξύπνησα με ενθουσιασμό. Ανυπομονούσα να πω σε όλους τα καλά νέα: η δημιουργία του δικού μου εκδοτικού οίκου, του Siyafunda, στο διαδίκτυο και η έκδοση του πρώτου μου βιβλίου με τίτλο «Siyafunda isiZulu» ήταν πλέον πραγματικότητα. Ήθελα να δω τα πρόσωπα των παιδιών, όταν θα κρατούσαν το βιβλίο για πρώτη φορά. Θυμάμαι επίσης ότι είχα άγχος, καθώς συνειδητοποίησα την ευθύνη που παρουσίαζε το όλο έργο. Ένιωσα την ανάγκη να βελτιωθώ. Ήθελα να γίνω καλύτερος άνθρωπος για τον εαυτό μου και για την κοινότητά μου, για να ζήσω και να εξασκήσω το αληθινό νόημα της φράσης. Το ένα χέρι νίβει το άλλο, όπως λέμε στα νγκεσιζούλου: Izandla ziyaghezana.

MB: Σας ευχαριστούμε που ακούσατε τη σειρά καρτ ποστάλ ήχου Rising Voices. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους ακτιβιστές και ακτιβίστριες γλώσσας, που εμφανίζονται σε αυτό το επεισόδιο, επισκεφθείτε τη διεύθυνση rising.globalvoices.org ή ακολουθήστε μας στο @DigiAfricanLang στο X, παλαιότερα γνωστό ως Twitter. Είμαι ο Malcolm Bamba και θα σας δω στο επόμενο επεισόδιο.