Ημιτελής παλαιστινιακή σημαία σε έναν τοίχο στην Ιερουσαλήμ. Εικόνα από brionv μέσω Flickr ( CC BY-SA 2.0 ).

Η συνεχιζόμενη καταστολή των φωνών των Παλαιστινίων στις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης πυροδότησε σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης και την ακεραιότητα του δημοκρατικού διαλόγου. Οργανισμοί όπως η SMEX και η 7amleh έχουν πρωτοστατήσει στην τεκμηρίωση αυτών των παραβιάσεων ψηφιακών δικαιωμάτων αποκαλύπτοντας τον βαθμό, στον οποίο πλατφόρμες όπως η Meta (ο ιδιοκτήτης του Facebook και του Instagram) είναι συνένοχοι στη φίμωση παλαιστινιακού περιεχομένου.

Τον Οκτώβριο του 2023, μια συλλογικότητα οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των Oxfam, Access Now και άλλων, προέτρεψε «τις εταιρείες τεχνολογίας να λάβουν αμέσως αυστηρά μέτρα για να προστατεύσουν τους χρήστες τους από βλάβες υπό το φως των κλιμακούμενων γεγονότων στην περιοχή». Η συλλογική ομάδα κατηγόρησε πλατφόρμες όπως η Meta ότι συνεχώς υπερμετριάζουν το αραβικό περιεχόμενο παρερμηνεύοντάς το ως βίαιο, ακόμη και όταν απλώς ασκεί κριτική στις ισραηλινές πολιτικές. Εν τω μεταξύ, το εβραϊκό περιεχόμενο, που υποκινεί τη βία κατά των Παλαιστινίων, συχνά διαφεύγει του ελέγχου αποκαλύπτοντας κραυγαλέα μια πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών στις πρακτικές περιορισμού περιεχομένου.

Σε μια εκστρατεία του Ιουλίου, η 7amleh δήλωσε: «Η Meta και το Facebook δεν έχουν προστατεύσει επαρκώς τους Παλαιστίνιους από τη ρητορική μίσους την τελευταία δεκαετία, η οποία εκδηλώθηκε σε εκατομμύρια συνομιλίες, που υποκινούν τη βία και τη γενοκτονική ρητορική κατά τους τελευταίους εννέα μήνες του ισραηλινού πολέμου στη Γάζα».

Το 2021, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατηγόρησε το Facebook ότι καταπνίγει τις παλαιστινιακές φωνές, που ζητούν περισσότερη διαφάνεια στον τρόπο αξιολόγησης και διαγραφής περιεχομένου. Το 2022, η SMEX περιέγραψε πώς οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, υπό την πίεση των κυβερνήσεων, στοχεύουν δυσανάλογα τις παλαιστινιακές αφηγήσεις και πώς οι ισραηλινές Αρχές ζητούν συχνά την αφαίρεση περιεχομένου που θεωρούν δυσμενές και οι πλατφόρμες τείνουν να συμμορφώνονται χωρίς διαφάνεια ή δίκαιη διαδικασία.

Ευρύτερες επιπτώσεις

Αυτό το ζήτημα εκτείνεται πέρα ​​από τους ψηφιακούς χώρους, με συνέπειες στον πραγματικό κόσμο. Τον Φεβρουάριο του 2024, ένας συνασπισμός οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ψηφιακών δικαιωμάτων προειδοποίησε ότι οι πολιτικές της Meta εμποδίζουν τους Παλαιστίνιους να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και εμποδίζουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση του πραγματικού αντισημιτισμού. Η έκθεση με τίτλο «Meta: Πρέπει να μιλήσουμε για τη γενοκτονία» και με υπογραφές περισσότερων από 52.000 ατόμων, αναφέρει:

Οι ισχυρές φωνές των Παλαιστινίων και των συμμάχων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν σανίδα σωτηρίας κατά τη διάρκεια του γενοκτονικού πολέμου της ισραηλινής κυβέρνησης στη Γάζα – και συχνά ο μόνος τρόπος για τους Παλαιστίνιους να πουν τις ιστορίες τους, να τεκμηριώσουν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αναζητήσουν διεθνή αλληλεγγύη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου απόλυτης φρίκης .

Καθώς οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα αντιμετωπίζουν πιθανή γενοκτονία (σύμφωνα με το Διεθνές Δικαστήριο), είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η Meta επιλέγει αυτή τη στιγμή για να εξετάσει μια πολιτική, που θα φίμωνε περαιτέρω την κριτική του ισραηλινού στρατού, της ισραηλινής κυβέρνησης και του Σιωνισμού, περιορίζοντας συνομιλίες που αφορούν τον όρο «σιωνιστής». Η Meta προτείνει να αντιμετωπιστεί ο «Σιωνιστής» ως αντικατάστατο του «Εβραίου» ή «εβραϊκού», αλλά αυτό δεν θα κάνει κανέναν από εμάς πιο ασφαλή. Αντίθετα, θα υπονομεύσει τις προσπάθειες για την εξάρθρωση του πραγματικού αντισημιτισμού και κάθε μορφής ρατσισμού και φανατισμού.

Οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να μπορούν να ονομάσουν την πολιτική ιδεολογία, που επηρεάζει την επιβίωσή τους χωρίς να φοβούνται αντίποινα. Οι αντισιωνιστές και μη σιωνιστές Εβραίοι θα πρέπει να μπορούν να επικρίνουν την ιδεολογία, που ισχυρίζεται ότι τους εκπροσωπεί. Και οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να είναι σε θέση να θέσουν υπόλογο τον ισραηλινό στρατό και την κυβέρνηση — τώρα, περισσότερο από ποτέ.

Αυτή η λογοκρισία έχει ευρύτερες συνέπειες για τη δημοκρατική συζήτηση. Καθώς οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει σύγχρονες δημόσιες πλατείες, είναι απαραίτητες για την ανταλλαγή ιδεών και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Όταν αυτές οι πλατφόρμες αποσιωπούν επιλεκτικά ορισμένες απόψεις, διαστρεβλώνουν τη δημοκρατική διαδικασία και εμποδίζουν την ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτή η λογοκρισία δεν επηρεάζει μόνο τους Παλαιστίνιους, αλλά έχει επίσης σοβαρές συνέπειες στις συζητήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη, καθώς ακτιβιστές και δημοσιογράφοι φοβούνται τις επιπτώσεις και αρχίζουν να αυτολογοκρίνονται.

Στην περίπτωση της Παλαιστίνης, είναι επίσης μέρος μιας ευρύτερης καταστολής, ειδικά στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, στη διαμαρτυρία και την αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη, κάτι που έχει τεκμηριωθεί από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο ρόλος των εταιρειών τεχνολογίας

Η λογοκρισία των φιλοπαλαιστινιακών φωνών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι κάτι περισσότερο από ένα τοπικό ζήτημα. αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος σχετικά με το ρόλο των ψηφιακών πλατφορμών στη ρύθμιση του λόγου και στη διαμόρφωση του δημόσιου λόγου. Καθώς αυτές οι πλατφόρμες συνεχίζουν να αυξάνουν την επιρροή τους, η ανάγκη για διαφάνεια και υπευθυνότητα στις διαδικασίες ελέγχου του περιεχομένου τους γίνεται όλο και πιο επιτακτική.

Ο τομέας της τεχνολογίας, γενικά, είναι συνένοχος σε πολιτικές διακρίσεων κατά των Παλαιστινίων εδώ και χρόνια, μια τάση που έχει ενταθεί από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα. Η Microsoft, για παράδειγμα, έχει αντιμετωπίσει επικρίσεις για την απόφασή της να μπλοκάρει παλαιστινιακούς λογαριασμούς αποκόπτοντάς τους από κρίσιμες διαδικτυακές υπηρεσίες. Τον Ιούλιο του 2023, το BBC ανέφερε ότι «Παλαιστίνιοι που ζουν στο εξωτερικό κατηγόρησαν τη Microsoft ότι έκλεισε τους λογαριασμούς email τους χωρίς προειδοποίηση αποκόπτοντάς τους από κρίσιμες διαδικτυακές υπηρεσίες».

Σε απάντηση, η εκστρατεία του 7amleh τόνισε τον αντίκτυπο αυτών των ενεργειών: «Μπλοκάροντας τις υπηρεσίες της, η Microsoft ουσιαστικά αποκόπτει τους Παλαιστίνιους από κοινωνικές, επαγγελματικές και οικονομικές ευκαιρίες σε μια περίοδο τεράστιας ταλαιπωρίας και καταστροφής». Η απόφαση της Microsoft να περιορίσει τις υπηρεσίες της έχει επιδεινώσει περαιτέρω τις παραβιάσεις των ψηφιακών δικαιωμάτων, ειδικά στο πλαίσιο των διακοπών τηλεπικοινωνιών στη Γάζα, που συχνά επιβάλλονται από τις ισραηλινές Αρχές.

Η ευρύτερη τάση της λογοκρισίας επεκτείνεται και σε άλλες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένου του X (πρώην Twitter), που έχει πρόσφατα επικριθεί για την πλατφόρμα ακροδεξιών λογαριασμών, και το LinkedIn, που συνήθως θεωρείται πλατφόρμα επαγγελματικής δικτύωσης, το οποίο έχει κατηγορηθεί για λογοκρισία φιλοπαλαιστινιακού περιεχομένου και τον περιορισμό ή την κατάργηση λογαριασμών, που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των Παλαιστινίων.

Πράγματι, μια από τις πιο ανησυχητικές πτυχές αυτής της λογοκρισίας είναι η ασυνέπεια στον τρόπο, με τον οποίο οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης χειρίζονται την εποπτεία περιεχομένου. Ενώ οι φιλοπαλαιστινικοί λογαριασμοί στοχοποιούνται συχνά, το ακροδεξιό και ρατσιστικό περιεχόμενο συχνά παραμένει ορατό και ευδοκιμεί στις ίδιες πλατφόρμες.

Οργανισμοί όπως οι Access Now, 7amleh και SMEX πρωτοστατούν στο κάλεσμα για αλλαγή προτρέποντας τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να υιοθετήσουν δίκαιες και διαφανείς πολιτικές, που δεν στοχεύουν δυσανάλογα τις περιθωριοποιημένες κοινότητες, διασφαλίζοντας ότι οι ψηφιακοί χώροι παραμένουν ανοιχτοί και προσβάσιμοι.

Η καταπολέμηση της λογοκρισίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας αγώνας για το μέλλον της ίδιας της δημοκρατικής συζήτησης. Χωρίς δέσμευση για την προστασία της ελεύθερης έκφρασης, κινδυνεύουν τα ίδια τα θεμέλια της δημοκρατίας.