Φωτογραφία από την Cecilie Bomstad στο Unsplash. Χρησιμοποιείται με άδεια Unsplash .

Αυτό το άρθρο γράφτηκε από την Arina Ruble και δημοσιεύτηκε αρχικά στα ρωσικά από τη Novaya Vkladka στις 7 Αυγούστου 2024. Μια επεξεργασμένη έκδοση, σε μετάφραση της Anastasia Pestova, δημοσιεύεται στο Global Voices με άδεια.

Πώς άλλαξε η ζωή των κουήρ ανθρώπων σε διάφορες περιοχές της Ρωσίας μετά την απαγόρευση του «κινήματος» ΛΟΑΤΚ+; Τι φοβούνται και τι ονειρεύονται;

Όλα τα ονόματα έχουν αλλάξει για λόγους ασφαλείας.

Μουσική στην πόλη Τομσκ

Η Anya και η Nastya είναι μουσικοί, που παίζουν σε μπαρ και κλαμπ στο Τομσκ. Γνωρίστηκαν πριν από πέντε χρόνια. Τότε, η Anya ήταν περίεργη για την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+: «Πάντα προσπαθούσα να καταλάβω τι τους έφταιγε, τι είχε χαλάσει». Η Anya ερωτεύτηκε τη Nastya περίπου ένα χρόνο μετά την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά αποκάλυψε τα συναισθήματά της μόλις το φθινόπωρο του 2023: «Καταφέραμε να βγούμε ραντεβού και μάλιστα να βγούμε μαζί πριν περάσει ο νόμος [σχετικά με την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ ως εξτρεμιστική οργάνωση]». Η μητέρα της Anya αποδέχτηκε τη σχέση τους, αλλά οι γονείς της Nastya δεν γνωρίζουν τίποτα για την Anya.

Η Anya και η Nastya δεν αισθάνονται ασφαλείς στους δρόμους της πόλης και αγκαλιάζονται μόνο στο σπίτι, όταν δεν παρακολουθεί ο γιος της Anya.

«Φυλάμε τα συναισθήματά μας για τον εαυτό μας και το έχουμε συνηθίσει», εξομολογείται η Nastya. «Φοβάμαι πολύ τη δίωξη και τη φυλακή. Θέλω ελευθερία περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Και εύχομαι επίσης το παιδί της Anya να ήξερε για εμάς». Η Anya σχεδιάζει να το πει στον γιο της όταν γίνει δέκα ετών. Πιστεύει ότι θα είναι αρκετά ώριμος μέχρι τότε.

Όπως η Nastya, η Anya δεν θέλει να φύγει. Στο Τομσκ, οι συγγενείς της τη βοηθούν με το παιδί της, αλλά, το πιο σημαντικό, απολαμβάνει τη δουλειά της: «Επιτέλους κάνω στη μουσική αυτό που πάντα ήθελα να κάνω. Δεν είμαι έτοιμη να το παρατήσω».

«Μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις αόρατα»

Ο 34χρονος Ayan είναι γιατρός όπως οι γονείς του. Ζουν σε κέντρο της περιοχής και, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι υποστηρικτικοί και φιλελεύθεροι, ειδικά η μητέρα του. Στα 14 του χρόνια, ο Ayan συνειδητοποίησε ότι του άρεσαν τα αγόρια. Ωστόσο, στην Μπουριατία, ο Ayan «δεν είχε καμία επιλογή» να συναντήσει κάποιον σαν τον εαυτό του. Μπορούσε να βρει κάποιον μόνο στο διαδίκτυο.

Ο Ayan ζει και εργάζεται στη Μόσχα αυτή τη στιγμή. Οι συνάδελφοί του και οι γείτονές του δεν γνωρίζουν ότι είναι ομοφυλόφιλος. Αυτό είναι ένα από τα οφέλη της ζωής σε μια μεγάλη πόλη, πιστεύει: «Οι άνθρωποι κουράζονται ο ένας από τον άλλον και δεν τους νοιάζει πραγματικά».

Ο Ayan πιστεύει ότι η απαγόρευση των ατόμων ΛΟΑΤΚ+ έχει σκοπό να «αφαιρέσει τους ανθρώπους από το πεδίο της πληροφόρησης για να τους κάνει εντελώς αόρατους». Και μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις αόρατα.

Σύμφωνα με τον Ayan, μετά τον Νοέμβριο του 2023, η ελεύθερη τέχνη εξαφανίστηκε από τον κόσμο του. Λατρεύει τις ταινίες και τις σειρές, αλλά δεν μπορείς να βρεις τίποτα για τις ζωές των κουήρ ανθρώπων πια. Όλα, ακόμη και όσα έμμεσα σχετίζονται με θέματα ΛΟΑΤΚ+, έχουν εξαφανιστεί από την πολιτιστική ατζέντα.

Ο Ayan έχει επίσης συνειδητοποιήσει ότι τώρα δεν έχει μέλλον. Πάντα ήθελε ένα παιδί. Ο Ayan πιστεύει ότι, «ακόμα κι αν ο Πούτιν πεθάνει αύριο» και ο πόλεμος τελειώσει, η στάση απέναντι στην κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ δεν θα αλλάξει.

«Γίνεται τρομακτικό εδώ»

Ο Mark είναι 21 ετών και τρανς άνδρας. Ζει στην περιοχή του Νοβοσιμπίρσκ με τον παππού και τη γιαγιά, τον σύζυγο και τον σκύλο του. Εργάζεται σε ένα τοπικό κατάστημα καπνού πουλώντας ηλεκτρονικά τσιγάρα: «Με απαγόρευσαν. Σύντομα θα μου απαγορεύσουν και τη δουλειά. Είναι μια απίστευτη σύμπτωση».

Ο Mark λέει ότι πάντα θεωρούσε τον εαυτό του άνδρα, αλλά η μητέρα του επέλεξε να αγνοήσει την κατάσταση.

Ένα μήνα πριν χαρακτηριστεί η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ εξτρεμιστική οργάνωση, ο Mark έλαβε ένα νέο διαβατήριο με το νέο του όνομα. Όπως λέει: «Κατάφερα να προλάβω το τελευταίο τρένο».

Πριν από αυτό, αυτός και ο μελλοντικός σύζυγός του, 19 ετών και επίσης ονόματι Mark, έλαβαν ιατρικές αξιολογήσεις που, μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2023, τους επέτρεπαν να εγγραφούν για χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου και ορμονοθεραπεία. Τώρα, τέτοιες αξιολογήσεις είναι άχρηστες. «Λόγω του νόμου, δεν μπορείς να κάνεις ορμονοθεραπεία ή χειρουργικές επεμβάσεις». Λαμβάνοντας υπόψη τα πάντα, ο 19χρονος Mark αποφάσισε να μην αλλάξει το διαβατήριό του και επίσημα παρέμεινε γυναίκα, ώστε το ζευγάρι να επισημοποιήσει τη σχέση του.

Σύμφωνα με τα πρότυπα της πόλης, ο Mark δεν φαίνεται υπερβολικός. Μοιάζει περισσότερο Ντάνιελ Ράντκλιφ ως Χάρι Πότερ παρά ένας φανταχτερός χαρακτήρας. Όταν ένας δημοσιογράφος ρωτά αν οι ντόπιοι έγιναν πιο επιθετικοί μετά την ψήφιση του νόμου, ο Mark απαντά ότι οι άνθρωποι στον οικισμό ήταν πάντα προκατειλημμένοι εναντίον κουήρ ατόμων.

Ο νεότερος Mark μιλάει προσεκτικά και με θλίψη για το πώς τον επηρεάζει βαθιά η εχθρότητα του κόσμου. Συνεργάζεται με τον Όμιλο Vyhod, ο οποίος παρέχει νομική και ψυχολογική υποστήριξη σε άτομα ΛΟΑΤΚ+.

«Φοβάμαι ότι θα τσακιστούμε από τους τροχούς της ιστορίας»

Ο Heinrich κι ο Tel είναι τρανς άνδρες. Είναι μαζί πέντε χρόνια και ελπίζουν να παντρευτούν στο μέλλον. Και οι δύο έχουν ακόμα τα γυναικεία τους ονόματα στα διαβατήριά τους.

Ο Heinrich κι ο Tel έχουν υποστεί σεξουαλική βία από συγγενείς και έχουν αντιμετωπίσει ξυλοδαρμούς και εκφοβισμό. Ο Heinrich εργάζεται πλέον ως ειδικός στην εφοδιαστική και ο Tel είναι γιατρός. Οι συνάδελφοί τους δεν γνωρίζουν ότι είναι τρανς άντρες ούτε έχουν επαφή με τους γονείς τους.

Πριν από δέκα χρόνια, ο Heinrich πίστευε ότι ο γάμος ομοφύλων θα ήταν τελικά πιθανός στη Ρωσία. Υπήρχαν μεγάλες κοινότητες ΛΟΑΤΚ και φιλικοί προς κουήρ θεσμοί στη Μόσχα και όλα φαίνονταν λίγο πολύ καλά.

Ο Tel αισθάνεται διαφορετικά: από τότε που συνειδητοποίησε και αποδέχτηκε τον εαυτό του, «δεν έχει ζήσει ούτε μια μέρα ήσυχη».

Παρά τους φόβους, την εξάντληση και τον σκεπτικισμό τους, και οι δύο προσφέρονται εθελοντικά για να βοηθήσουν κουήρ με καθημερινά ζητήματα και προβλήματα υγείας, παρέχουν καταφύγιο και εγγραφή και προσφέρουν νομικές συμβουλές. «Το να καθόμαστε και να περιμένουμε να αλλάξει ο καιρός δεν είναι για εμάς. Δεν αντέχω την αδράνεια. Εάν δεν κάνεις τίποτα, τίποτα δεν θα αλλάξει», λέει ο Heinrich.

«Φοβάμαι ότι θα συντριβούμε από τους τροχούς της ιστορίας: εγώ, ο σύζυγός μου και οι φίλοι μας», λέει ο Tel.

«Είμαστε πολλά και είμαστε δυνατά»

Η Violetta είναι τρανς γυναίκα. Ξεκίνησε τη μετάβασή της λίγο μετά τις 30 Νοεμβρίου 2023. Χωρίς ιατρική βεβαίωση, χειρουργική επέμβαση ή αλλαγή διαβατηρίου, η Violetta απομακρύνθηκε από τους γονείς της. Δεν γνωρίζουν τη μετάβασή της.

Επί του παρόντος, η Violetta εργάζεται με τους συναδέλφους της σε ένα πρόγραμμα ΜΜΕ για να βοηθήσει τα άτομα ΛΟΑΤΚ+ να προστατεύσουν την ασφάλεια των πληροφοριών τους.

Αφότου έκανε coming out η Violetta, πολλά άτομα από την παρέα της σταμάτησαν να της μιλούν «μέσα σε μια εβδομάδα». Η κοινότητα ανθρώπων σαν αυτήν παρείχε την απαραίτητη υποστήριξη. «Είμαστε πολλοί και είμαστε δυνατοί», λέει η Violetta, «παρά τις προσπάθειες να μας καταπιέσουν».

Πριν από τις 30 Νοεμβρίου 2023, η Violetta δεν ενδιαφερόταν για τον ακτιβισμό. Ο νέος νόμος την οδήγησε να σταθεί δίπλα στην κοινότητά της και να βοηθήσει όσα άτομα παρέμειναν στη Ρωσία. Τώρα διεξάγει ελέγχους ασφαλείας για οργανισμούς που σχετίζονται με ευάλωτες μειονότητες.

Η Violetta προσθέτει: «Η κυβέρνηση μπορεί να υπαγορεύσει ό,τι θέλει. Αύριο μπορεί να απαγορεύσουν τα σανδάλια, λέγοντας ότι τα σανδάλια είναι σημάδι της Εξτρεμιστικής Οργάνωσης Σανδαλοφόρων, για παράδειγμα. Και ποιος θα τους εναντιωθεί; Κανένας».

Ο αγώνας για αναγνώριση και κατανόηση επιτείνει τις εντάσεις σε κοινωνίες, όπου το μίσος και η προκατάληψη κυριαρχούν έναντι της ανοχής. Για να μην αναφέρουμε καταστάσεις όπου ο πρωταρχικός εχθρός είναι το κράτος. Σχεδόν όλα τα άτομα που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο σκέφτονται να φύγουν από τη χώρα. Όπως το θέτει ο Tel: «Επειδή φοβάμαι να ζήσω όλη μου τη ζωή σαν να μην είμαι ελεύθερος».