Εικόνα μέσω του Canva Pro.

Αυτή η ανάρτηση δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τη συνεργάτιδα του Global Voices Emma Lewis στο προσωπικό της ιστολόγιο. Μια επεξεργασμένη έκδοση εμφανίζεται παρακάτω με άδεια.

Το έγκλημα (και η τιμωρία) βρίσκονται συχνά στο μυαλό των Τζαμαϊκανών. Μιλώντας για αυτό, ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς όλων των εποχών, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι —που έγραψε αυτό το βιβλίο— είπε κάποτε: «Ο βαθμός πολιτισμού σε μια κοινωνία μπορεί να κριθεί μπαίνοντας στις φυλακές της».

Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε η Τζαμάικα έχει πολλά να λογοδοτήσει. Στις 11 Αυγούστου 2024, μια φρικτή σφαγή συνέβη σε ένα μέρος που ονομάζεται Cherry Tree Lane. Τι όμορφο μέρος πρέπει να είναι, θα σκεφτόσουν, αλλά τώρα είναι βουτηγμένο στο αίμα, αφού τρεις ένοπλοι άνδρες πυροβόλησαν και σκότωσαν επτά ανθρώπους κατά τη διάρκεια μιας γιορτής γενεθλίων, συμπεριλαμβανομένου ενός επτάχρονου αγοριού. Άλλοι εννέα τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους και ένα μικρό παιδί. Πιο κάτω στο δρόμο, οι άνδρες σταμάτησαν και πυροβόλησαν ένα άλλο άτομο σε μια συγκέντρωση στο δρόμο.

Μέσα από την ομίχλη του ζεστού αέρα που φυσούσε γύρω κατά τη διάρκεια μιας ή δύο εβδομάδων μετά τους φόνους, προέκυψε σταδιακά το ζήτημα μιας νέας φυλακής. Και όχι για πρώτη φορά. Γιατί αυτό; Επειδή η αστυνομία ισχυρίστηκε ότι η μαζική δολοφονία ενορχηστρώθηκε από κάποιον πίσω από τους τοίχους της φυλακής σε συνεργασία με υπερπόντια συμφέροντα.

Υπάρχει το διαχρονικό ζήτημα της διαφθοράς στις φυλακές, με το οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι ξανά και ξανά, αλλά συνεχώς χαρτογραφείται. Είναι ένα από τα πολλά άβολα πράγματα που οι πολίτες της Τζαμάικας θα προτιμούσαν πραγματικά να αγνοήσουν, επειδή είναι πολύ άβολο να αντιμετωπίσουν, ειδικά σε έναν μικρό χώρο.

Ουσιαστικά, οι κρατούμενοι πληρώνουν για προνόμια και διάφορα αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων κινητών τηλεφώνων, που διακινούνται λαθραία. Φαίνεται ότι, με την πάροδο των ετών, ελάχιστα έχουν γίνει για να αποφευχθεί αυτό, παρόλο που οι δραστηριότητες ορισμένων κρατουμένων λέγεται ότι έχουν ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλοι έξω από τους τοίχους της φυλακής. Οι «επιτυχίες» διατάσσονται. Ένας δεσμοφύλακας, συζητώντας αυτά τα υποτιθέμενα «χτυπήματα», είπε ότι «δεν έρχονται μόνο από τα χαμηλά, [προέρχονται] και από τα ψηλά». Δεν έχουν γίνει πολλά για να αντιμετωπιστούν όλα αυτά.

Το θέμα μιας νέας φυλακής πρωτοεμφανίστηκε το 2015, όταν ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον πραγματοποίησε μια αρκετά αμφιλεγόμενη επίσκεψη στην Τζαμάικα. Πρότεινε ότι η κυβέρνησή του θα έχτιζε μια υπέροχη νέα φυλακή για να φιλοξενήσει τους Τζαμαϊκανούς, που έπιαναν χώρο στη δική του φυλακή στην πατρίδα του και που θα απελάσσονταν στο τέλος της ποινής τους, ούτως ή άλλως.

Η ιδέα δεν άρεσε σε πολλούς Τζαμαϊκανούς, παρόλο που η Πόρσια Σίμσον Μίλερ, πρωθυπουργός της Τζαμάικα εκείνη την εποχή, φαινόταν να το σκέφτεται. Αν τότε είχε υπογραφεί ένα μνημόνιο συνεννόησης, πιθανότατα έχει σκιστεί μέχρι τώρα. Εν τω μεταξύ, αν και η τρέχουσα πολιτική μας διοίκηση αναγνωρίζει την ανάγκη για μια νέα φυλακή, ο πρωθυπουργός Άντριου Χόλνες πρότεινε ότι δεν υπάρχουν αρκετά κεφάλαια για ένα τόσο μεγάλο έργο. Ίσως θα έπρεπε τελικά να είχαμε λάβει υπόψη τον Κάμερον για την προσφορά του.

Έτσι, αισθάνομαι υποχρεωμένη να γράψω για την τρέχουσα κατάσταση των φυλακών μας. Δεν είναι μια ιδιαίτερα χαρούμενη ιστορία. Μια περαστική ματιά στο σωφρονιστικό κατάστημα της Tower Street στο Κίνγκστον αποκαλύπτει ένα σκοτεινό, τρανταχτό οικοδόμημα από κόκκινο τούβλο, γεμάτο με συρματοπλέγματα και σκοπιές, σε απόσταση αναπνοής από τα κάπως θολά νερά του λιμανιού του Κίνγκστον.

Οι περισσότεροι από εμάς δεν το κοιτάμε εστιάζοντας αντ’ αυτού στα ψηλά του κέντρου του Κίνγκστον. Υποψιάζομαι, δυστυχώς, ότι πολλοί Τζαμαϊκανοί δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για το τι συμβαίνει μέσα σε αυτούς τους τοίχους της φυλακής ή για το ποιος είναι έγκλειστος εκεί (εκτός αν τυχαίνει να είναι αστέρι του χορού). Όπως τόνισε η Carla Gullotta, διευθύνουσα σύμβουλος της ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων Stand Up For Jamaica (SUFJ), οι άνθρωποι γενικά «δεν έχουν συμπάθεια για όσους έρχονται σε σύγκρουση με το νόμο, επειδή η Τζαμάικα είναι μια επιθετική κοινωνία». Η επικρατούσα στάση είναι ότι οι παραβάτες πρέπει να κλειδωθούν στη φυλακή και να πετάξουμε το κλειδί στη θάλασσα.

Οι φυλακές δεν χρειάζεται να είναι όμορφα μέρη, απλά λειτουργικά. Πρέπει να είναι ασφαλείς: αυτό είναι ξεκάθαρο και προφανές. Το Σωφρονιστικό Ίδρυμα Ενηλίκων της Tower Street χτίστηκε για να φιλοξενήσει όχι περισσότερους από 800 κρατούμενους, αλλά τώρα φιλοξενεί τουλάχιστον 1.700.

Για τη SUFJ, ωστόσο, ένα σύγχρονο ισοδύναμο του ζοφερού κτιρίου της Tower Street δεν είναι ο σωστός τρόπος. Κάθε νέα φυλακή πρέπει να σχεδιαστεί με γνώμονα την επανένταξη. Ξέρουν καλά. Η οργάνωση κάνει πολλή δουλειά στο σωφρονιστικό σύστημα και, παρά τις προκλήσεις σε ορισμένα από τα ευρήματά της από το Τμήμα Σωφρονιστικών Υπηρεσιών της Τζαμάικα, έχει ζητήσει τη βοήθεια του τμήματος για να καθιερωθεί η επανένταξη ως η καλύτερη οδός για τους κρατούμενους.

Επί του παρόντος, η πρόσβαση σε εκπαιδευτικές ευκαιρίες στη φυλακή είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Θα μπορούσαν να γίνουν πολλά περισσότερα, καθώς οι συνθήκες στις φυλακές είναι φρικτές, πολύ κάτω από τα διεθνή πρότυπα.

Όπως σημείωσε η Gullotta του SUFJ σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη: «Οι κρατούμενοι δεν έχουν ούτε τον χώρο να ξαπλώσουν σε ένα κελί». Η υποδομή, παρατήρησε, «καταρρέει». Μετά τους πρόσφατους σεισμούς, ορισμένα τμήματα των φυλακών της Τζαμάικας Tower Street και της Αγίας Αικατερίνης έκλεισαν, αφού κρίθηκαν μη ασφαλή, αυξάνοντας τον συνωστισμό.

Αλλά, ας το παραδεχτούμε: οι φυλακές δεν ήταν ποτέ προτεραιότητα, είτε πρόκειται για τη βελτίωση των τρεχουσών τρομερών συνθηκών, είτε για την αποκατάσταση, είτε για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων. Το θέμα έχει ήδη αποσυρθεί από το ραντάρ των ΜΜΕ. Πάλι.

Το ερώτημα παραμένει: Έχουμε την πολυτέλεια να μην χτίσουμε μια νέα φυλακή;