Καθημερινή ζωή στο Πιάνγκαον. Φωτογραφία από τον Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Δεκατέσσερα χιλιόμετρα νότια της κοιλάδας του Κατμαντού βρίσκεται ένα μικρό χωριό, που έχει αποφύγει τον εκσυγχρονισμό. Το Πιάνγκαον, που πήρε το όνομά του από τα «πιάνγκ», τα παραδοσιακά νεπαλέζικα δοχεία μέτρησης από μπαμπού, βρίσκεται σε σταυροδρόμι: αντιμετωπίζει είτε τη συνέχιση των χειροτεχνικών παραδόσεων είτε τον εκσυγχρονισμό των προϊόντων του, ώστε να ταιριάζουν στις νέες αγορές.

Δοχεία μπαμπού όλων των σχημάτων και μεγεθών

Τα πιάνγκ κατασκευάζονταν ως επί το πλείστον για τη μέτρηση κόκκων ισοδύναμων με ένα μάνα ή ένα πάθι, τις συνήθεις μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούνται ακόμα σε αγροτικές περιοχές του Νεπάλ. Ενώ ένα μάνα ισοδυναμεί με 10 μούτι, 8 μάνα κάνουν ένα πάθι. Τα πιάνγκ χρησιμοποιούνται επίσης για την αποθήκευση δημητριακών, μπαχαρικών, ρούχων και άλλων πολύτιμων αντικειμένων.

Στο παρελθόν, οι περισσότεροι κάτοικοι του Πιάνγκαον συνήθιζαν να φτιάχνουν πιάνγκ και είτε ανταλλάσσουν αυτά τα δοχεία με ρύζι και δημητριακά είτε τα πουλούσαν σε γειτονικές αγορές.

Πιάνγκ διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών. Φωτογραφία από τον Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Τα ελαφριά κίτρινα πιάνγκ γίνονται χρυσά, καθώς χρησιμοποιούνται με την πάροδο του χρόνου. Τα δοχεία από μπαμπού υποβάλλονται σε επεξεργασία, ώστε να είναι ανθεκτικά στα παράσιτα και τα έντομα, μέσω μιας διαδικασίας όπου θερμαίνονται σε θημωνιά χόρτου, εμποτίζονται σε νερό και συμπιέζονται. Είναι επίσης φιλικά προς το περιβάλλον, σύμφωνα με τους κατασκευαστές.

Ο 41χρονος Tirtha Maharjan φτιάχνει πιάνγκ τα τελευταία επτά χρόνια. Φωτογραφία από τον Sanjib Chaudhary. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Ωστόσο, παρά τη χρησιμότητά τους, τα πιάνγκ δεν έχουν πια μεγάλη ζήτηση. «Μπορούμε να πάρουμε φθηνότερα δοχεία από πλαστικό και πιο ανθεκτικά δοχεία από σίδηρο εύκολα στην αγορά», είπε ο Tirtha Maharjan, τεχνίτης που έμαθε να φτιάχνει πιάνγκ πριν από επτά χρόνια και συνεχίζει με την παράδοση, σε μια συνέντευξη στο Global Voices. «Μετά τον αυτοσχεδιασμό των σχεδίων με τη βοήθεια του Aman Shahi, τα προϊόντα μου έχουν εξαχθεί σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας και του Μπαγκλαντές».

«Έχω σχεδιάσει επίσης διαφημιστικό υλικό για τα χειροτεχνήματα για να φέρω ευρύτερη αναγνώριση των λαϊκών παραδόσεων και της γνώσης των ανθρώπων για το πιάνγκ», γράφει ο Aman Shahi, ένας καλλιτέχνης που έχει συνεργαστεί με ντόπιους τεχνίτες. «Αυτό το έργο στοχεύει να αναδείξει, να διατηρήσει, να τεκμηριώσει καλλιτεχνικά και να προτείνει τρόπους για να κρατήσει ζωντανή την κληρονομιά του Πιάνγκαον και την τέχνη του μπαμπού».

Και προσθέτει: «Για το εγχείρημά μου για τα πιάνγκ, συνεργάζομαι με τη σχεδιάστρια Alina Manandhar, που μοιράζεται το πάθος μου για τη βιοτεχνική παράδοση. Μαζί ελπίζουμε να συνεργαστούμε με την κοινότητα για να οικοδομήσουμε μια νέα αγορά για το πιάνγκ, που αναμφίβολα θα οδηγήσει σε πολλά οικολογικά οφέλη, εκτός από το να ρίξει φως στις τεράστιες δυνατότητες των χειροτεχνιών να υποστηρίξουν μια πιο πράσινη οικονομία στο Νεπάλ».

Αναδρομή στο παρελθόν

Εκτός από τα πιάνγκ, η πόλη Πιάνγκαον είναι ένα θαυμάσιο μέρος, που έχει καταφέρει να διατηρήσει τη μοναδική του ταυτότητα. Η ζωή στο ειδυλλιακό χωριό είναι χαλαρή και θυμίζει προηγούμενες εποχές: τα παλιά πλινθόκτιστα σπίτια φορτωμένα με ξερά στάχυα, σιτάρια που αφήνονται να στεγνώσουν στους δρόμους, κοπάδια πάπιες και κοτόπουλα τριγυρνούν στους δρόμους και άντρες και γυναίκες που λιάζονται στον ήλιο, κουβεντιάζοντας και κάνοντας δουλειές του σπιτιού.

Πιάνγκαον το 1975. Φωτογραφία: Gerard Toffin. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Σύμφωνα με τον Gerard Toffin, Επίτιμο Διευθυντή Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας στο Παρίσι, ο οποίος μελέτησε το Πιάνγκαον τη δεκαετία του '70, «…ο μόνος δρόμος στην περιοχή, που εξακολουθεί και στις δύο πλευρές να πλαισιώνεται από ψηλούς ξύλινους πασσάλους για την ξήρανση του καλαμποκιού και από δύο συμπαγείς σειρές από ταράτσες, είναι ακόμα ο ίδιος».

Ο Toffin γράφει περαιτέρω: «Επιπλέον, οι νέοι προσπαθούν να αναβιώσουν την τέχνη της κατασκευής δοχείων από μπαμπού, pyāṅg (ή dyāṃcā, hāpā) (εξ ου και το όνομα του χωριού στα Νεπάλ), που κάποτε χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση σιτηρών και την αποθήκευση ποικιλιών μπαχαρικών».