Οι γυναίκες που μάχονται ενάντια στη συνεχή καταστροφή του δάσους Akbelen της Τουρκίας
Φωτογραφία: Arzu Geybullayeva
Στις 24 Ιουλίου 2023, δύο εταιρείες — η Limak Holding και η İÇTAŞ Enerji — έχοντας διασυνδέσεις με το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έσπευσαν να κόψουν δέντρα στο δάσος Akbelen, στη νοτιοδυτική επαρχία Μούγλων της Τουρκίας. Η κίνηση αυτή ακολούθησε την απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας και Δασών να παραδώσει 740 δεκάρια (740,000 τ.μ.) δασικής έκτασης στην YK Energy, μια κοινή εταιρεία που έχει συσταθεί από τη Limak και την İÇTAŞ, για την εξόρυξη λιγνίτη τον Απρίλη του 2021. Από όταν ξεκίνησε το κόψιμο, δεκάδες κάτοικοι από το γειτονικό χωριό Ικίζκιοϊ, περιβαλλοντικοί ακτιβιστές, εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης και οργανώσεις για την προστασία της φύσης πραγματοποιούν αγρυπνία στην περιοχή.
Περίπου 300 οργανώσεις υποστήριξαν την έκκληση των κατοίκων ενάντια σε οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα και αποψίλωση των δασών στην περιοχή σε δήλωση που εκδόθηκε στις 28 Ιουλίου 2023. Δημοσιογραφικά ρεπορτάζ υποδεικνύουν ότι η τοπική αστυνομία έχει χρησιμοποιήσει βία, δακρυγόνα και κανόνια νερού εναντίον τους, ενώ περίπου 40 άτομα συνελήφθησαν την τελευταία βδομάδα.
Στις 30 Ιουλίου, το γραφείο του κυβερνήτη των Μούγλων ανακοίνωσε ότι οι εργασίες για την εκκαθάριση του δάσους έχουν ολοκληρωθεί. Η δήλωση, επίσης, χαρακτήρισε την αντίσταση «προκλητική» και «απαράδεκτη». Η δήλωση υποσχέθηκε την «αποκατάσταση» της περιοχής φυτεύοντας 130,000 δενδρύλλια. Οι ακτιβιστές είπαν ότι αυτές οι υποσχέσεις είναι μάταιες. Σε μια δήλωση Τύπου, ο Πρόεδρος της Ένωσης Τούρκων Δασολόγων (TOD), Hüsrev Özkara, είπε ότι η υπόσχεση περί φύτευσης νέων δέντρων για να αντικαταστήσουν αυτά των 60-90 ετών δεν είναι τίποτα παρά ένα αστείο. Δεν είναι γνωστό, επίσης, πόσα δέντρα έχουν κοπεί συνολικά, αλλά οι περιβαλλοντολόγοι εκτιμούν τα νούμερα να φτάνουν τα 65.000 δέντρα.
Την ίδια στιγμή, οι κατηγορίες που διατυπώθηκαν απέναντι στους διαδηλωτές ότι ήταν προβοκάτορες συμπεριλήφθηκαν και σε δήλωση του ηγέτη του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης (MHP) — του υπερεθνικιστικού συμμάχου του κυβερνώντος AKP — Devlet Bahçeli. Ο 75χρονος ξέσπασε κατά των διαδηλωτών χαρακτηρίζοντας τους εγκληματίες και τρομοκράτες που προσπαθούν να «καταστρέψουν την γαλήνη» του Akbelen. Η ειρωνία είναι πως οι κάτοικοι του χωριού και όλοι όσοι συμμετείχαν μαζί τους προ ημερών κατηγόρησαν το κυβερνών κόμμα ότι πράττει το ίδιο. Εν τω μεταξύ, παρά τη δήλωση από το γραφείου του τοπικού κυβερνήτη, η υλοτομία συνεχίστηκε, την ίδια στιγμή που κοινοποιήθηκαν στο διαδίκτυο αναφορές για παρεμβολείς σήματος, που έβαλαν οι Αρχές, και περαιτέρω βία και δύναμη κατά των διαδηλωτών, οι οποίοι έως τώρα έχουν αυξηθεί αριθμητικά.
Γνωρίζοντας τις γυναίκες πίσω από την αντίσταση
Λίγο μετά την καταστροφή του δάσους που ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου, μια ομάδα γυναικών από το χωριό Ικίζκιοϊ έγινε το σύμβολο της τοπικής αντίστασης. Στο παρακάτω βίντεο, οι ντόπιες μιλάνε για τον σκοπό τους και πόσο πόνο τους προκαλεί η καταστροφή του δάσους:
Πήγα και αγκάλιασα τα δέντρα μου, τα φίλησα. Κάθε φορά που κοβόταν το δέντρο, ένιωθα σα να έχανα ένα άκρο, σα να κοπήκαμε από τα παιδιά μας. Ό,τι κι αν κάναμε, δεν μπορούσαμε να τους σταματήσουμε. Χρησιμοποίησαν βία εναντίον μας, μας έσυραν, μας πόνεσαν.
Εμείς, ως κάτοικοι του χωριού Ικίζκιοϊ, αγρυπνούμε για το μέλλον της χώρας μας, για να μην εξαφανιστεί, για να μην εξαφανιστεί η γη και το χώμα μας, για να μείνει αέρας να αναπνεύσουμε και νερό να πιούμε, για να έχουμε το χωριό μας. Γι΄αυτό είμαστε εδώ. Το εργοστάσιο σημαίνει θάνατος, φτώχεια, σημαίνει ότι τελειώσαμε. Το χώμα σημαίνει ψωμί, νερό, αέρας. Εάν υπάρχουν δέντρα, υπάρχει ζωή, νερό, μπορούμε να αναπνεύσουμε.
Σε ένα βίντεο, μια ντόπια παρακαλάει άλλους να σταματήσουν τη σφαγή. «Εάν υπάρχει ένα πράγμα που μπορείτε να κάνετε για μένα, παρακαλώ σταματήστε να τα κόβετε», είπε με κλάματα η γυναίκα. «Μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε — ρίξτε όσα δακρυγόνα θέλετε, συλλάβετέ μας — θα μείνουμε εδώ και δεν θα πάμε πουθενά. Έτσι κι αλλιώς όλοι μας θα πεθάνουμε με αυτό που κάνατε εδώ. Δώσαμε 70–80 χρόνια από τις ζωές μας για να μεγαλώσουν αυτά τα δέντρα», εθεάθη να λέει μια άλλη γυναίκα σε αξιωματικούς του στρατού, που είχαν σταλεί στο χωριό για να αποτρέψουν τους κατοίκους να εμποδίσουν το κόψιμο των δέντρων.
Αυτή η νέα ακτιβίστρια προσπάθησε να σταματήσει την τοπική αστυνομία να πλησιάσεις τις διαδηλώτριες:
Σε άλλο βίντεο που δημοσιεύτηκε, βλέπουμε πέντε γυναίκες να είναι στο έδαφος, καταβρεγμένες από νερό εκτοξευμένο από κανόνια νερού. Η ροή σταματά μόνο αφότου το κανόνι ξεμείνει από νερό.
Στιγμιότυπο από βιντεορεπορτάζ από το δάσος Akbelen, του ειδησεογραφικού καναλιού Tele1.
Η ανώτερη σύμβουλος για την Περιβαλλοντολογική και Κλιματική Πολιτική, Deniz Gümüşel, κοινοποίησε αυτή τη φωτογραφία της με μια μελανιά που απέκτησε ως αποτέλεσμα της βίας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Η Gümüşel, επίσης, συνελήφθη για μικρό χρονικό διάστημα.
Η μάχη για τη διατήρηση του δάσους
Από το 2019, οι κάτοικοι του χωριού Ικίζκιοϊ προσπαθούν να αποτρέψουν την αποψίλωση του δάσους Akbelen, το οποίο βρίσκεται κοντά στο χωριό τους. Στην Τουρκία όμως, η διατήρηση των χώρων πρασίνου δεν ήταν ποτέ προτεραιότητα για το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το οποίο δεν έχει καμία ορθή περιβαλλοντολογική πολιτική.
Η καταστολή του 2013 κατά μιας ομάδας περιβαλλοντολόγων, που προσπαθούσε να αποτρέψει την καταστροφή του Πάρκου Γκεζί, ήταν μια καθοριστική στιγμή για την κυβέρνηση, σηματοδοτώντας την αντιπεριβαλλοντολογική στροφή του AKP. Από τότε, πλήθος διαδηλώσεων ξέσπασαν σε ολόκληρη την Τουρκία, συχνά στημένες και οργανωμένες από κατοίκους, που προσπαθούσαν να προστατέψουν τους εναπομείναντες χώρους πρασίνου και να αποτρέψουν την επέκταση των εργοστασίων παραγωγής ενέργειας. Όμως, με μια κυβέρνηση που στερείται οποιουδήποτε πράσινου οράματος, που δίνει προτεραιότητα στην οικονομία εις βάρος του περιβάλλοντος και επιτρέπει σε άπληστες εταιρείες να γεμίσουν τα ταμεία τους εις βάρος των απλών πολιτών, είναι ένας αγώνας που ήρθε για να μείνει. Η αποψίλωση του δάσους Akbelen, που ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου 2023, είναι ένα ξεδιάντροπο παράδειγμα αυτού. Στο μεταξύ, οι εταιρείες που κρύβονται πίσω από την καταστροφή του δάσους έχουν αρνηθεί να συμμορφωθούν με την δικαστική απόφαση που ανέστειλε εξ αρχής το έργο.
Το μέγεθος καταστροφής των δασικών περιοχών τα τελευταία δέκα χρόνια στην επαρχία Μούγλων καταγράφηκε πρόσφατα από την Fayn Studio, μια ειδησεογραφική τοπική πλατφόρμα ΜΜΕ. Στο time lapse βίντεο, η σταδιακή αποψίλωση δασών έχει εξαπλωθεί χωρίς απόδοση ευθυνών. Την ίδια στιγμή, συνεχίζεται η μάχη κατά της υλοτομίας.
