Το ελληνικό κράτος καταπνίγει ειρηνικούς διαδηλωτές προς τιμήν της δολοφονίας ενός αγοριού το 2008 από την αστυνομία

    Ενισχύσεις από την Ελληνική Αστυνομία έσπευσαν να καταστείλουν τους διαδηλωτές. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.
Στις 6 Δεκεμβρίου, η ελληνική αστυνομία επενέβη βίαια σε ειρηνικές διαδηλώσεις, που πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη για την επέτειο του θανάτου του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, ενός 15χρονου αγοριού που πυροβολήθηκε θανάσιμα από την αστυνομία στην Αθήνα την ίδια ημερομηνία το 2008. Η επέμβαση οδήγησε στη σύλληψη 112 ατόμων, κυρίως νεαρών ενηλίκων και εφήβων. Οι ενέργειες της αστυνομίας ήταν πιθανώς συντονισμένες και μελετημένες και, ενώ οι Αρχές τις δικαιολόγησαν ως «έλεγχο του πλήθους», πολλοί τις θεώρησαν ξεκάθαρη προσπάθεια καταστολής της εναντίωσης.

Ημέρα πένθους

Η ετήσια εκδήλωση μνήμης ξεκίνησε στην Αψίδα Γαλερίου (Καμάρα). Ο κόσμος συγκεντρώθηκε για να προετοιμαστεί για μια πορεία, που είχε βαθιά σημασία για τους Έλληνες, ιδιαίτερα μεταξύ αριστερών και αναρχικών. Ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος έφτασα εξοπλισμένος με βιντεοκάμερα και φωτογραφική μηχανή για να καταγράψω το γεγονός έχοντας επίγνωση της σημασίας της ημέρας στη σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία.
Η δολοφονία του Γρηγορόπουλου σηματοδότησε μια κομβική στιγμή στην ελληνική κοινωνία. Ένας λεκτικός διαπληκτισμός του νεαρού αγοριού και των φίλων του με την αστυνομία κλιμακώθηκε στη συνοικία των Εξαρχείων στο κέντρο της Αθήνας, όταν ένας αστυνομικός τράβηξε το όπλο του και πυροβόλησε τον έφηβο. Αυτή η πράξη αδιάκριτης βίας προκάλεσε τόσο εθνικές όσο και διεθνείς εξεγέρσεις και διαδηλώσεις. Ο θάνατος του Γρηγορόπουλου αποτέλεσε καταλύτη εξαπολύοντας την ευρέως διαδεδομένη ελληνική οργή κατά της αστυνομίας για την κακομεταχείριση των διαδηλωτών, τις μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, την οικονομική στασιμότητα, τη διαφθορά της κυβέρνησης και την αστυνομική βία.
Ο Επαμεινώνδας Κορκονέας, ο αστυνομικός που πυροβόλησε τον Γρηγορόπουλο, καταδικάστηκε αρχικά σε ισόβια κάθειρξη, αλλά αποφυλακίστηκε το 2019. Συνελήφθη εκ νέου στα μέσα του 2024 για έφεση και αναμένει νέα δίκη, η οποία προβλέπεται να διεξαχθεί το επόμενο έτος. Οι συνέπειες αυτού του τραγικού γεγονότος εξακολουθούν να έχουν απήχηση σε πολλούς Έλληνες ακόμη και σήμερα τροφοδοτώντας ένα αυξανόμενο αίσθημα δημόσιας δυσπιστίας απέναντι στην αστυνομία και συνεχιζόμενα αιτήματα για απόδοση ευθυνών.

Επιτάφιος του Γρηγορόπουλου στην Αθήνα που αναγράφει: «Εδώ, στις 6 Δεκεμβρίου 2008, εντελώς αναίτια έσβησε το παιδικό χαμόγελο του αθώου δεκαπεντάχρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από τις σφαίρες αμετανόητων δολοφόνων». Φωτογραφία μέσω Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

Αυξανόμενη ένταση και βίαιη τροπή

Τα ΜΑΤ στέκονται σε σχηματισμό αποπνέοντας μια καταπιεστική παρουσία σε αντίθεση με τον μοναχικό παρατηρητή, η ευαλωτότητα του οποίου δείχνει την έντονη ανισότητα στη δυναμική της εξουσίας. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Όπως και τα προηγούμενη έτη, η φετινή πορεία ξεκίνησε ειρηνικά. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις προηγούμενες διαδρομές διαμαρτυρίας, οι οποίες κατέληγαν κοντά στην Καμάρα, η φετινή διαδήλωση πήρε διαφορετική τροπή. Πριν από την έναρξη της πορείας, η αστυνομία περικύκλωσε περιοχές-κλειδιά για τους αναρχικούς, υποτίθεται για να εμποδίσει τους διαδηλωτές να αναζητήσουν καταφύγιο σε τοπικά καταστήματα, μια τακτική που επηρεάστηκε από τις εμπειρίες τους κατά την πρόσφατη διαδήλωση της 17ης Νοεμβρίου για την επέτειο μνήμης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973 κατά της χούντας. Η ένταση κλιμακώθηκε γρήγορα, καθώς οι διαδηλωτές κατευθύνονταν προς την πλατεία Ναυαρίνου στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και τελικά προς την κεντρική λεωφόρο Τσιμισκή, όπου ξέσπασε χάος.
Κατά τη βιντεοσκόπηση, βρέθηκα ξαφνικά ανάμεσα σε εκρήξεις από χειροβομβίδες κρότου-λάμψης. Μία εξερράγη ανησυχητικά κοντά αποπροσανατολίζοντάς με και κάνοντάς με να σκοντάψω δίπλα σε ένα φορτηγό οικοδομής.

Δακρυγόνα γέμισαν γρήγορα τον αέρα, με τους διαδηλωτές να βήχουν και να πανικοβάλλονται. Μέσα από τον καπνό, τα ΜΑΤ προχώρησαν, περικύκλωσαν και συνέλαβαν τους διαδηλωτές.

Η προσέγγιση της αστυνομίας ήταν μεθοδική και δυναμική, χρησιμοποίησαν χειροβομβίδες κρότου-λάμψης, δακρυγόνα και σχηματισμούς για να διαλύσουν το πλήθος και να στριμώξουν τους διαδηλωτές. Πραγματοποιήθηκε σημαντικός αριθμός προσαγωγών, οι οποίες αργότερα κατέληξαν σε συλλήψεις, με πολλούς από αυτούς να είναι νεαροί ενήλικες, μερικοί εμφανώς ταλαιπωρημένοι καθώς οι αστυνομικοί έδεναν τα χέρια τους και τους έσυραν με τη βία. Κραυγές και εκκλήσεις για έλεος αντηχούσαν, αλλά έμεναν αναπάντητες, ενισχύοντας την καταπιεστική ατμόσφαιρα.

Αυτή η φωτογραφία του Craig Wherlock απαθανατίζει διαδηλωτές που συνελήφθησαν στην οδό Ιωάννη Κούσκουρα. Περισσότερα άτομα τέθηκαν αργότερα υπό κράτηση σε αυτό το σημείο. Χρήση με άδεια.

Ένας Έλληνας χρήστης στο X (τέως Twitter) εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις συλλήψεις, υποστηρίζοντας ότι η σημερινή κυβέρνηση αντικατοπτρίζει τα χαρακτηριστικά του καθεστώτος της χούντας στην Ελλάδα (1967–1974):

Συνέπειες και ευρύτερες επιπτώσεις

Την επόμενη ημέρα, στις 7 Δεκεμβρίου, το Δικαστικό Μέγαρο Θεσσαλονίκης έγινε επίκεντρο αλληλεγγύης, με τη συγκέντρωση πλήθους φίλων, μελών οικογενειών και υποστηρικτών για την απαίτηση τη απελευθέρωσης των άδικα κρατουμένων. Ωστόσο, οι αρχές υπερασπίστηκαν τις συλλήψεις, υποστηρίζοντας ότι οι διαδηλωτές διατάραξαν τη δημόσια ειρήνη. Σοκαριστικό είναι ότι τα ΜΑΤ κατέφυγαν για άλλη μια φορά στη βία, με τη χρήση χειροβομβίδων κρότου-λάμψης και δακρυγόνων κατά του πλήθους, ακόμα και τον τραυματισμό περαστικών. Ενώ οι συλληφθέντες αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι, εξακολουθούν να περιμένουν την εμφάνισή τους στο δικαστήριο λόγω αναβολής.

Αυτή η φωτογραφία της Ανθής Κεκελιάδου αποτυπώνει τη βίαιη προσέγγιση των ΜΑΤ κατά τη διάλυση του πλήθους που είχε συγκεντρωθεί στο δικαστήριο. Τα ΜΑΤ κυνηγούσαν ακόμη και αλληλέγγυους υποστηρικτές σε μια προσπάθεια να προβούν σε πρόσθετες συλλήψεις. Χρήση με άδεια.

Επιπλέον, όλη αυτή η κρατική καταστολή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική σε σχέση με ευρύτερα ζητήματα, όπως η υπόθεση του διακεκριμένου προσώπου Νίκου Ρωμανού, στενού φίλου του Γρηγορόπουλου. Ο Ρωμανός, μάρτυρας του θανάτου του Γρηγορόπουλου το 2008, έγινε αναρχικό σύμβολο και έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένες συλλήψεις. Το 2013 συνελήφθη μετά τη συμμετοχή του σε ένοπλη ληστεία τράπεζας, η οποία πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα με σκοπό να χρηματοδοτήσει το κίνημά της και να αμφισβητήσει το σύστημα μισθωτής εργασίας
Ο Ρωμανός συνελήφθη πρόσφατα με την κατηγορία της εμπλοκής του σε έκρηξη στη γειτονιά των Αμπελοκήπων στην Αθήνα. Αφού κατέθεσε, κρίθηκε προφυλακιστέος, αρνούμενος κάθε σχέση με το περιστατικό. Ενώ το δακτυλικό του αποτύπωμα βρέθηκε σε τσάντα που περιείχε πυροβόλο όπλο και γεμιστήρα και ανακτήθηκε από το διαμέρισμα, ο Ρωμανός απέρριψε τις κατηγορίες υποστηρίζοντας ότι το δακτυλικό αποτύπωμα δεν σχετίζεται με κανένα σημαντικό στοιχείο.
Ο Έλληνας δημοσιογράφος και εκδότης Κώστας Βαξεβάνης κοινοποιεί την κριτική του για τη σύλληψη του Ρωμανού, δηλώνοντας στο X:
Η Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη είναι σύζυγος του Έλληνα πρωθυπουργού και συνιδρύτρια της πολυτελούς επωνυμίας Zeus+Dion. 

Ιδιαίτερα ανησυχητικό στην περίπτωση του Ρωμανού είναι οι συνεχιζόμενες προσπάθειες του κράτους να αποδώσουν ευθύνες στα κινήματα εναντίωσης. Οι υποστηρικτές του Ρωμανού θεωρούν την πρόσφατη σύλληψή του μια σκόπιμη προσπάθεια στοχοποίησής του, πρόκλησης φόβου και δαιμονοποίησης του αναρχικού κινήματος.

Επιπλέον, αυτή η στρατηγική αποσπά τη δημόσια προσοχή από τις αποτυχίες και την αμέλεια του κράτους, όπως η τραγωδία στα Τέμπη. Το σκάνδαλο των Τεμπών, ένα συγκλονιστικό σιδηροδρομικό δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή 57 ατόμων, αποκάλυψε τη συστηματική αμέλεια και τη διαφθορά της κυβέρνησης και προκάλεσε ευρεία οργή. Οι κατηγορίες κατά του Ρωμανού, όσο εύθραυστες και αν είναι, γίνονται ευρέως αντιληπτές ως μέρος μιας γενικότερης αφήγησης που αποσκοπεί στην αποσιώπηση της εναντίωσης και στην εκτροπή της ευθύνης από το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας υπό την ηγεσία του τρέχοντος Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Νέα Δημοκρατία ή συγκαλυμμένη παλιά χούντα;

Τα γεγονότα της 6ης Δεκεμβρίου αυτού του έτους είναι χαρακτηριστικά της αυξανόμενης απολυταρχικής τάσης στην Ελλάδα. Η βίαιη αντιμετώπιση των ειρηνικών διαδηλωτών από την αστυνομία υπογραμμίζει μια ανησυχητική πραγματικότητα: η εναντίωση καταπνίγεται υπό το πρόσχημα της διατήρησης της τάξης και της ειρήνης. Για πολλούς Έλληνες, τα γεγονότα αποτελούν ισχυρή υπενθύμιση ότι οι δημοκρατικές αξίες της χώρας κινδυνεύουν και οι πολίτες χάνουν τη φωνή τους απέναντι στην κρατική καταστολή.

Αστυνομικοί των ΜΑΤ στέκονται σε τεταμένο σχηματισμό λίγα λεπτά πριν αρχίσουν τη βίαιη καταστολή των διαδηλωτών. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Ως δημοσιογράφος και μάρτυρας, δεν μπορώ να αγνοήσω τη βαρβαρότητα και τις μελετημένες προσπάθειες φίμωσης όσων θρηνούν τον θάνατο του Γρηγορόπουλου, μια τραγωδία που συμβολίζει τον συνεχιζόμενο αγώνα για δικαιοσύνη στην Ελλάδα.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.