Μέσα στη Σαϊντνάγια: Ιστορίες επιβίωσης και τρόμου στη διαβόητη φυλακή της Συρίας
«Μια γυναίκα ψάχνει στα κελιά της φυλακής Σαϊντνάγια». Η φυλακή άνοιξε για το κοινό. Φωτογραφία: Telegram μέσω Wikimedia Commons. Κοινό κτήμα.
Η φυλακή Σαϊντνάγια, μια διαβόητη φυλακή λίγο έξω από τη Δαμασκό της Συρίας, έχει γίνει σύμβολο των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της φρίκης του συνεχιζόμενου εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Εδώ και χρόνια, είναι ένα μέρος, όπου χιλιάδες Σύριοι, από πολιτικούς αντιφρονούντες μέχρι απλούς πολίτες, έχουν αντιμετωπίσει αφάνταστα βασανιστήρια, απάνθρωπη μεταχείριση και θάνατο. Οι κρατούμενοι που επέζησαν συχνά αφηγούνται ιστορίες ανθεκτικότητας και επιβίωσης, η καθεμία μοναδικά επώδυνη, η καθεμία εξίσου συναρπαστική. Ακολουθούν τέσσερις τέτοιες ιστορίες, που ρίχνουν φως στην τρομακτική πραγματικότητα της ζωής εντός των τειχών της Σαϊντνάγια.
Ο τυφλός ελεύθερος σκοπευτής
Μια από τις πιο παράξενες ιστορίες που αναδύθηκαν από τη φυλακή Σαϊντνάγια είναι αυτή του τυφλού ελεύθερου σκοπευτή, ενός πολίτη που εισήλθε στο σύστημα των φυλακών λόγω των επιφανειακών δεσμών του με μια αντικυβερνητική ομάδα.
Σε συνέντευξη στην εφημερίδα Al-Marsad, ένας πρώην Σύριος κρατούμενος αφηγήθηκε την ιστορία ενός τυφλού άνδρα, που κρατείται στη φυλακή Σαϊντνάγια, με την κατηγορία ότι είναι «ελεύθερος σκοπευτής της αντιπολίτευσης».
«Ήμασταν στη φυλακή και ξαφνικά άνοιξαν την πόρτα και έφεραν μέσα έναν τυφλό», θυμάται ο πρώην κρατούμενος στη συνέντευξη. «Του μιλήσαμε και τον ρωτήσαμε αν τον είχαν πάει στον δικαστή. Ο δικαστής τον ρώτησε πότε έχασε την όρασή του. Του είπε ότι γεννήθηκε τυφλός. Απάντησε ότι ήταν γραμμένο στο κατηγορητήριό του ότι ήταν ελεύθερος σκοπευτής. Δεν μπορούσε να κάνει τίποτα για εκείνον. Του είπε να πάει με τον Θεό».
Ο τυφλός κρατούμενος, με καταγωγή από το Χαλέπι, υπέφερε απίστευτα κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Σαϊντνάγια. Σύμφωνα με τον πρώην κρατούμενο, πολλοί κρατούμενοι από το Χαλέπι, που φυλακίστηκαν μεταξύ 2016 και 2017, αντιμετώπισαν ακραίες κακουχίες, με τους περισσότερους να πεθαίνουν στη διαβόητη φυλακή.
Ακολουθεί το βίντεο της συνέντευξης που δημοσιεύτηκε στο X από τον χρήστη @hamza7674522671
— حمزة (@hamza7674522671) December 14, 2024
Δωμάτια αλατιού
Από τις πιο φρικιαστικές πρακτικές στη Σαϊντνάγια ήταν η χρήση «δωματίων αλατιού», αιθουσών για την αποθήκευση πτωμάτων, που το καθεστώς άρχισε να χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια των ετών των συγκρούσεων μετά το 2011, με την αύξηση του αριθμού των θανάτων μέσα στη φυλακή. Ορισμένες από τις μαρτυρίες πρώην κρατουμένων δημοσιεύτηκαν από το Agence France-Presse το 2022. Η Ένωση Κρατουμένων και Αγνοουμένων στη φυλακή Σαϊντνάγια αναφέρει ότι η διοίκηση της φυλακής κατέφυγε στα δωμάτια αλατιού, επειδή δεν υπάρχουν αρκετά ψυγεία για την αποθήκευση των πτωμάτων των κρατουμένων, που πέθαιναν εκεί σχεδόν καθημερινά από τα βασανιστήρια.
Ακολουθεί ένα βίντεο του TRT World σχετικά με τα δωμάτια αλατιού στη φυλακή Σαϊντνάγια.
Οι κρατούμενοι, που δεν εκτελούνταν, αλλά αφήνονταν σε αυτά τα δωμάτια, συχνά έπρεπε να παρακολουθούν σιωπηλά τη φθορά των λειψάνων των συγκρατούμενων τους. Η πρακτική αυτή δεν αποσκοπούσε μόνο στη διατήρηση των σωμάτων, αλλά και στη συντριβή των ψυχών των ζωντανών, εξασφαλίζοντας ότι θα κατανοούσαν τη μοίρα που τους περίμενε.
Σε πρόσθετη έρευνα και συνεντεύξεις με πρώην κρατούμενους, το AFP διαπίστωσε ότι δημιουργήθηκαν τουλάχιστον δύο τέτοια δωμάτια αλατιού μέσα στη Σαϊντνάγια.
Για έναν άνθρωπο, αυτή η εμπειρία έγινε μια συνεχής υπενθύμιση της σκληρότητας του καθεστώτος. Διηγείται πώς αυτός και άλλοι κρατούμενοι κοιτούσαν τα συντηρημένα σώματα, γνωρίζοντας ότι ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να είναι οι επόμενοι που θα μουμιοποιούνταν μες στο αλάτι. Ήταν μια φρικτή μορφή ψυχολογικού πολέμου. Τα δωμάτια αλατιού δεν ήταν απλώς ένας τρόπος συντήρησης σωμάτων, αλλά μια εκδήλωση της απόλυτης περιφρόνησης του καθεστώτος για την ανθρώπινη ζωή.
Mazen Hamada: Ο ξεχασμένος ακτιβιστής
Η ιστορία του Mazen al-Hamada είναι μια ιστορία θυσίας και ακτιβισμού απέναντι στη βάναυση καταπίεση. Πρώην φοιτητής και ειλικρινής επικριτής του καθεστώτος, ο Mazen έγινε ένας από τους πολλούς Σύριους, που κρατούνταν με την υποψία ότι είναι αντιφρονούντες. Η ιστορία του, ωστόσο, είναι μια ιστορία, που αποτελεί παράδειγμα των πολλών τρόπων, με τους οποίους η συριακή κυβέρνηση προσπάθησε να συντρίψει κάθε αντίθεση.
Ο 46χρονος ακτιβιστής από την Ντέιρ αλ-Ζορ φυλακίστηκε και βασανίστηκε για περισσότερο από ενάμιση χρόνο, επειδή συμμετείχε σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Αφού εξορίστηκε από τη Συρία, αιτήθηκε άσυλο στην Ολλανδία, όπου κατέθεσε δημόσια την κακοποίηση που υπέστη. Το 2020, ο Hamada έπεσε θύμα αναγκαστικής εξαφάνισης, όταν συνελήφθη από τις μυστικές υπηρεσίες της Συρίας στο αεροδρόμιο κατά την επιστροφή του στη Συρία.
Ακολουθεί ένα βίντεο του TRT World σχετικά με την περίπτωση του Mazen Al Hamada ως μέρος μιας σειράς βίντεο με τίτλο «Η φρίκη των συριακών φυλακών».
Ωστόσο, παρά τα βασανιστήρια, τους ξυλοδαρμούς και τον φόβο της εκτέλεσης, το πνεύμα του Mazen παρέμεινε ακλόνητο. Η επιμονή του έγινε σύμβολο της συλλογικής θέλησης του συριακού λαού να αντισταθεί στην καταπίεση. Έγραψε ακόμη και μυστικά σημειώματα ενθάρρυνσης, τα οποία περνούσαν από άλλους κρατούμενους, υπενθυμίζοντάς τους ότι ο σκοπός τους ήταν δίκαιος και ότι πρέπει να επιβιώσουν για να πολεμήσουν μια μέρα ξανά.
Το πτώμα του βρέθηκε στη φυλακή Σαϊντνάγια στις 8 Δεκεμβρίου 2024, κατά την πτώση του καθεστώτος του Άσαντ. Στην κηδεία του, που πραγματοποιήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου, παρευρέθηκαν χιλιάδες Σύριοι. Έκτοτε, θεωρείται μάρτυρας και σύμβολο της συριακής αντιπολίτευσης.
«Έχασα το νεφρό μου»
Μια από τις πιο σουρεαλιστικές ιστορίες από τη Σαϊντνάγια είναι αυτή ενός χριστιανού αξιωματούχου, που συνελήφθη, αφού κατηγορήθηκε για διαφωνία. Η ιστορία του δημοσιεύτηκε από το λιβανέζικο Aljadeed TV.
Στη συνέντευξη, ο George Elias Nader, έφεδρος αξιωματικός, εξηγεί πώς φυλακίστηκε, αφού αρνήθηκε να ακολουθήσει τις εντολές να πυροβολήσει εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών στη Χάμα. Εξηγεί ότι δεν είχε το θάρρος να βλάψει αθώους πολίτες, ιδίως παιδιά, γεγονός που οδήγησε σε κατηγορίες για προδοσία και αντικυβερνητικές συμπάθειες. Αφού συνελήφθη και οδηγήθηκε σε ένα στρατιωτικό παράρτημα, ο George υπέμεινε έναν χρόνο ανελέητων βασανιστηρίων και παραμέλησης, τόσο σωματικών όσο και ψυχικών. Περιγράφει ότι τον χτυπούσαν, του έβγαζαν τα δόντια και ότι ζούσε σε ένα περιβάλλον, όπου οι κρατούμενοι αντιμετωπίζονταν ως αναλώσιμα εργαλεία. Παρά την ταλαιπωρία του, δεν του δόθηκε καμία εξήγηση για τη φυλάκισή του ή τη βάναυση μεταχείριση που αντιμετώπισε.
Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του, ο George υποβλήθηκε σε παραπλανητικές ιατρικές διαδικασίες. Ένας γιατρός ισχυρίστηκε ότι έπρεπε να κάνει εξετάσεις και, αφού τον μετέφεραν σε μια εγκατάσταση, του χορήγησαν μια άγνωστη ουσία. Όταν ανέκτησε τις αισθήσεις του, συνειδητοποίησε ότι είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση και ανακάλυψε ότι ένα από τα νεφρά του είχε αφαιρεθεί χωρίς τη συγκατάθεσή του. Η εγχείρηση του προκάλεσε αβάσταχτο πόνο και επέτεινε περαιτέρω το σωματικό και συναισθηματικό τίμημα της φυλάκισής του. Τονίζει ότι, στα μάτια του καθεστώτος, κρατούμενοι σαν κι αυτόν, ανεξάρτητα από την πίστη ή την ταυτότητά τους, θεωρούνταν λιγότερο από άνθρωποι, απλά θύματα ενός βάναυσου συστήματος.
Ακολουθεί συνέντευξη του George Elias Nader από το Al Jadeed News.
Η φυλακή Σαϊντνάγια είναι ένας τόπος αφάνταστης δυστυχίας, όπου αμέτρητα άτομα έχουν υποστεί βασανιστήρια, εξευτελισμό και θάνατο. Ωστόσο, οι ιστορίες επιβίωσης και αντοχής είναι εξίσου ισχυρές με τις φρικαλεότητες που συνέβησαν εντός των τειχών της. Κάθε ένα από αυτά τα άτομα, μεταξύ άλλων ανείπωτων ιστοριών, αντιπροσωπεύει την αδιάσπαστη θέληση εκείνων που αρνήθηκαν να σωπάσουν υπό το καθεστώς. Οι ιστορίες τους είναι οι ιστορίες του αγώνα της Συρίας για ελευθερία και δικαιοσύνη.
