Τα ΜΑΤ οπισθοχωρούν λόγω του μεγάλου αριθμού διαδηλωτών που κατέκλυσαν τους δρόμους κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας για τα Τέμπη στις 26 Ιανουαρίου στη Θεσσαλονίκη. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Στη Θεσσαλονίκη, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, επικράτησε χάος στις 26 Ιανουαρίου, καθώς διαδηλωτές τίμησαν την μνήμη των θυμάτων της τραγικής σύγκρουσης των τρένων στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου 2023, ένα οδυνηρό περιστατικό, το οποίο στοίχησε τη ζωή σε 57 ανθρώπους και φανέρωσε τη συστημική αμέλεια και την κυβερνητική διαφθορά. 

Η τραγωδία πυροδότησε αντιδράσεις σε όλη τη χώρα και απαίτηση για δικαιοσύνη με το σύνθημα #ΔΕΝ_ΕΧΩ_ΟΞΥΓΟΝΟ — το οποίο είναι μία από τις ανατριχιαστικές κραυγές απελπισίας που ακούγονται σε ένα ηχητικό ντοκουμέντο από την τραγωδία με τα τρένα — και χρησιμοποιώντας τις ετικέτες #Τέμπη_έγκλημα και #Τέμπη_συγκαλυψη. Διάφορες πολιτικές παρατάξεις πήραν μέρος στις διαδηλώσεις τον προηγούμενο μήνα, στις οποίες συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλη τη χώρα και στο εξωτερικό.

Ένας χρήστης του X αναδημοσίευσε μια ανάρτηση που δείχνει τις τεράστιες διαδηλώσεις στην Αθήνα, εκφράζοντας παράλληλα τη δυσαρέσκειά του προς την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό:

Mitsotakis. Take the exit and don’t come back. https://t.co/EWlVmO0wDg

— Elenidespisesthereset (@Eleniphu) January 26, 2025

Μητσοτάκη. Φύγε και μην ξαναγυρίσεις. https://t.co/EWlVmO0wDg

Ένα πλακάτ στην Καμάρα με τη φωτογραφία της Κέλλυς Πορφυρίδου, μιας 23χρονης φοιτήτριας που σκοτώθηκε στη σύγκρουση των τρένων μαζί με το αγόρι της, Νικήτα Καραθεοδώρου. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Ζώντας σε κατάσταση αναμονής: Η καταστροφή στα Τέμπη

Η τραγωδία στα Τέμπη παραμένει ένα σοβαρό και άλυτο θέμα στην Ελλάδα, το οποίο πυροδοτεί εκτεταμένο θρήνο και δυσαρέσκεια. Οι οικογένειες, οι συγγενείς και οι επιζώντες έχουν διοχετεύσει το πένθος τους στην απαίτηση για πλήρη ανάληψη της ευθύνης από την κυβέρνηση. Όταν συνέβη η σύγκρουση, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αμέσως απέρριψε κάθε υποψία που αφορούσε τη σύγκρουση των τρένων. Μόνο αφού είχαν περάσει δύο χρόνια κι έπειτα από έρευνες από ειδικούς, που όρισαν οι οικογένειες των θυμάτων, και όχι από την «επίσημη» κρατική έρευνα, αποκαλύφθηκε πως η φωτιά που δημιουργήθηκε ανάμεσα στα βαγόνια των δύο τρένων είχε προκληθεί από τοξικά καύσιμα.

Απαντώντας σε αυτό, η κυβέρνηση αρνείται συνεχώς οποιαδήποτε συγκάλυψη. Η σύγκρουση, που επιδεινώθηκε από την επακόλουθη φωτιά, έχει αποκαλύψει την πλήρη κυβερνητική αμέλεια. Νέα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων ηχητικών καταγραφών από επιβάτες, που ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν, έχουν δώσει έμφαση στον βαθμό της καταστροφής. Υπάρχουν, επίσης, υποψίες πως παράνομα χημικά στο φορτίο συνέβαλαν στην ταχεία εξάπλωση της φωτιάς, μια θέση που κέρδισε σημαντική δημοτικότητα κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων.

Οι διαδηλώσεις της 26ης Ιανουαρίου και η δημόσια κατακραυγή ανάγκασαν μέχρι στιγμής την κυβέρνηση να προβεί σε δράσεις, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης δίωξεων σε όσους θεωρούνται ύποπτοι για συμμετοχή στην καταστροφή. Παρόλα αυτά, η εκτεταμένη δυσαρέσκεια παραμένει, καθώς παραμένουν άλυτα βαθύτερα συστημικά προβλήμα. Μέλη οικογενειών των θυμάτων έχουν κατηγορήσει την κυβέρνηση για σκόπιμη απόκρυψη σημαντικών πληροφοριών.

Ένα τεράστιο πλήθος διαδηλωτών κάνει πορεία προς τον σιδηροδρομικό σταθμό μετά την έναρξη της διαμαρτυρίας στην Καμάρα στη Θεσσαλονίκη. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Ακολουθεί χάος

Η διαδήλωση ξεκίνησε ειρηνικά στη Θεσσαλονίκη στην Καμάρα. Παρόλο που ήταν ζωντανή και γεμάτη ενέργεια, η ατμόσφαιρα ήταν βαριά λόγω πένθους.

Ένας Έλληνας χρήστης στο Χ δημοσίευσε ένα βίντεο που αναδεικνύει τη μεγαλειώδη διαμαρτυρία στη Θεσσαλονίκη:

#ΔΕΝ_ΈΧΩ_ΟΞΥΓΌΝΟ #ΔΕΝ_ΕΧΟΥΜΕ_ΟΞΥΓΟΝΟ #Τεμπη_συγκαλυψη #tempi_crime #Thessaloniki

Σήμερα δεν υπήρχαν κόμματα ούτε σημαίες.
Σήμερα είμασταν όλοι ΕΝΑ. pic.twitter.com/8sFBE7Ygg6

— – Τɥǝ Kraken – (@u_know_n0th1ng) January 26, 2025

Κατά τη διάρκεια της πορείας προς τον σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης, οι διαδηλωτές στην πρώτη γραμμή γύρισαν προς το κτίριο του Ελληνικού Υφυπουργείου Μακεδονίας Θράκης. Μια ομάδα πέρασε μπροστά σπρώχνοντας, καθώς μεγάλωναν οι εντάσεις, χτυπώντας παλαμάκια και φωνάζοντας συνθήματα όλοι μαζί, χαρακτηρίζοντας μια σπάνια εμφάνιση χούλιγκανς στη διαμαρτυρία. Η βίαια και απειλητική παρουσία τους τράβηξε την προσοχή και πολύ σύντομα άρχισαν να αντιδρούν με επιθετικές χειρονομίες σε όποιον επιχειρούσε να τους καταγράψει, ακόμη και με την κίνηση σαν να κόβουν τον λαιμό. Φαινόταν πως οι ενέργειές τους υποκινούνταν από επιθετικότητα ή ίσως από ουσίες, κρίνοντας από το βλέμμα στα μάτια τους.

Μια αγριεμένη ομάδα χούλιγκανς εθεάθη κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό να λαμβάνει μέρος στη διαδήλωση. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Καθώς η διαδήλωση κατευθυνόταν προς τον σιδηροδρομικό σταθμό και την οδό Αγίων Πάντων, το πλήθος πέρασε κάτω από τη γέφυρα, με τους χούλιγκανς να μένουν πίσω πίσω, ενώ τα συνθήματά τους κυριαρχούσαν στην ατμόσφαιρα. Η κατάσταση κλιμακώθηκε ραγδαία όταν έφτασαν στην οδό Δημ. Μαργαρόπουλου, όπου ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας. Πέταξαν πέτρες και μολότοφ και οι χούλιγκανς ήταν αυτοί που προκάλεσαν την περισσότερη βία.

Ο συντάκτης αυτού του άρθρου μοιράστηκε την εμπειρία του, όταν ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με μια ομάδα χούλιγκανς:

This is the moment an ultra attacked me while I was documenting the Tempi protest on January 26th, exposing the more chaotic realities behind these rallies… pic.twitter.com/XWJeCOsexT

— Elvis Takahashi Mantello (@elvymelvywelvy) February 7, 2025

Αυτή είναι η στιγμή που ένας χούλιγκαν μου επιτέθηκε ενώ κατέγραφα τη διαδήλωση για τα Τέμπη στις 26 Ιανουαρίου, αποκαλύπτοντας την πιο χαοτική πραγματικότητα πίσω από τις συγκεντρώσεις…

Μέσα στο χάος, ένα άτομο κρατώντας ένα σφυρί στόχευσε έναν φωτορεπόρτερ που προσπαθούσε να καταγράψει το σκηνικό. Το άτομο αστόχησε για λίγο στην επίθεση που έκανε και ο φωτορεπόρτερ, ευτυχώς, ξέφυγε από τον διαπληκτισμό χωρίς τραύματα. Ο επιτιθέμενος συνέχισε να εξαπολύει τις απειλές του, καθώς το σκηνικό γινόταν όλο και πιο χαοτικό. Τελικά ο φωτογράφος βρήκε καταφύγιο ανάμεσα σε ειρηνικούς αναρχικούς διαδηλωτές, που βρίσκονταν μπροστά από τους χούλιγκανς. Αυτό το περιστατικό τονίζει τα γενικευμένα δύο μέτρα και δύο σταθμά της ελληνικής αστυνομίας, η οποία συχνά χρησιμοποιεί σκληρή καταστολή εναντίον των αναρχικών, ενώ αγνοεί την βία των χούλιγκανς, αφού δεν τους θεωρεί πολιτική απειλή.

Στιγμιότυπο οθόνης από ένα ντοκιμαντέρ που απαθανατίζει τη βία που ξέσπασε την οδό Δημ. Μαργαρόπουλου, όπου ένας χούλιγκαν, εξαγριωμένος από την ύπαρξη μιας κάμερας, επιχειρεί να επιτεθεί στον βιντεογράφο με ένα σφυρί. Πλάνο του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Η διαδήλωση στην Αθήνα

Στην Αθήνα η διαδήλωση ήταν ακόμα πιο εκτεταμένη. Ρεπορτάζ των ΜΜΕ κάνουν εκτίμηση για δεκάδες χιλιάδες παρευρισκόμενους. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο πραγματικός αριθμός ήταν ακόμα μεγαλύτερος, πιθανώς εκατοντάδες χιλιάδες, βασιζόμενοι σε φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν ευρέως, δείχνοντας το αχανές πλήθος. Καθώς οι εντάσεις αυξάνονταν στη διαμαρτυρία, ο εξέχων Έλληνας φωτογράφος Μάριος Λώλος δέχθηκε επίθεση από την ελληνική αστυνομία στην Αθήνα.

Ο Λώλος μοιράζεται πλάνο στο Χ που απαθανατίζει την ακριβή στιγμή που τον χτύπησε μια χειροβομβίδα κρότου-λάμψης που εκτοξεύτηκε από τα ΜΑΤ:

Ευχαριστώ για τον ενδιαφέρον σας.
Είμαι καλά την έφαγα ξώφαλτσα.
Έφαγα όμως μια κρότου λάμψης το κεφάλι ευθεία βολή. pic.twitter.com/BIgRWAxXq8

— lolos marios (@lolosmarios) January 26, 2025

Η αστυνομία εκτόξευσε χειροβομβίδες κρότου-λάμψης κατευθείαν στο κεφάλι του, προκαλώντας του σοβαρό τραυματισμό και πυροδοτώντας έντονη δημόσια αντίδραση. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που η αστυνομία έβαλε τον Λώλο στο στόχαστρο. Ως πρώην πρόεδρος της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένα περιστατικά αστυνομικής βίας, που στόχο είχαν την υπονόμευση της ελευθερίας του Τύπου.

Στις 31 Ιανουαρίου η Ένωση Φωτορεπόρτερ έστησε μια διαδήλωση έξω από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας στην Αθήνα, μετά από τον τραυματισμό του Μάριου Λώλου, ο οποίος προκλήθηκε από κρατική βία από μια χειροβομβίδα κρότου-λάμψης. Η φωτογραφία του Θάνου Λουκόπουλου απαθανατίζει τη σκηνή και χρησιμοποιείται με άδεια.

Δημόσια δυσαρέσκεια και οργή

Πίσω στη Θεσσαλονίκη, χάος ξέσπασε ξανά μετά τις βίαιες συγκρούσεις, καθώς η πορεία επέστρεφε προς την Καμάρα. Άτομα που ήταν ντυμένα στα μαύρα βανδάλισαν μηχανήματα ΑΤΜ, εταιρικές αλυσίδες και τοίχους πολυκατοικιών, σε μια συμβολική δράση αντίστασης ενάντια στο κράτος, διοχετεύοντας εκεί την οργή τους. Κάποιοι διαδηλωτές αναζήτησαν καταφύγιο στα καφέ κοντά στην Ροτόντα, καθώς η αστυνομία περικύκλωσε την περιοχή με στενούς σχηματισμούς, όπου ήρθε, όμως, αντιμέτωπη με ένα τεράστιο πλήθος διαμαρτυρόμενων. Η αστυνομία φαινόταν να σοκαρίστηκε ή ακόμα και να δείλιασε σε σύγκριση με την επίδειξη που έκανε κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης για τη μνήμη του Γρηγορόπουλου στις 6 Δεκεμβρίου, όπου χρησιμοποίησε έντονη καταστολή των διαδηλωτών. Παρά τις αυστηρές τους τακτικές, το τεράστιο πλήθος φάνηκε να αποτρέπει περαιτέρω κλιμάκωση, κάνοντας την αστυνομία να εγκαταλείψει την περιοχή.

Κοντά στην Καμάρα ξεσπάει χάος καθώς τα επεισόδια κλιμακώνονται. Η αστυνομία σπεύδει στο σημείο για να καταστείλει τους διαδηλωτές. Φωτογραφία του συντάκτη, χρήση με άδεια.

Αυτή η διαδήλωση δεν έγινε μόνο λόγω θρήνου για τα θύματα της τραγωδίας στα Τέμπη. Ήταν μια απαίτηση για ανάληψη ευθυνών από ένα σύστημα που αποστασιοποιείται ολοένα και περισσότερο από τους απλούς ανθρώπους. Η απογοήτευση συνεχίζει να μεγαλώνει όσο η κυβέρνηση δεν επιδεικνύει δημοκρατικές αξίες, κατανόηση ή αντιπροσώπευση του λαού. Με την ευρείας κλίμακας αμέλειά της, το σκάνδαλο των Τεμπών έχει αφήσει μια ανοιχτή πληγή, η οποία τροφοδοτεί το συνεχιζόμενο πένθος, τον θυμό και την αντίσταση. Η 26η Ιανουαρίου έστρεψε την προσοχή σε μια άλυτη ένταση, ρίχνοντας φως στην αυξανόμενη δυσπιστία που νιώθουν πολλοί απέναντι σε αυτούς που κυβενρούν τη χώρα.