To Αμπιτζάν, οικονομική πρωτεύουσα της Ακτής Ελεφαντοστού. Το στιγμιότυπο είναι απο το βίντεο «Ανακαλύψτε τo ΑΜΠΙΤΖΑΝ: Η οικονομική πρωτεύουσα της ΑΚΤΗΣ ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΟΥ | 10 ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ» στο Afrique Révélée YouTube Channel.

Παρά το ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί έγκλημα στην Δημοκρατία της Ακτής Ελεφαντοστού,η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ δεν έχει νόμιμα δικαιώματα. Σε αυτή την κατάσταση νομικής αβεβαιότητας,τα άτομα της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ μπορούν να  οργανώσουν συναντήσεις και εκδηλώσεις, αλλά παραμένουν στο περιθώριο μίας κοινωνίας, που δεν τους αποδέχεται πλήρως ως κανονικούς πολίτες.

Απροστάτευτο λιμάνι

Στην Ακτή Ελεφαντοστού, τα κουήρ άτομα δεν διώκονται πλέον από το νόμο. Σε συνέντευξη με την γαλλική εφημερίδα Le Monde, ο Brice Stéphane Djédjé, κοινωνιολόγος με ειδίκευση σε θέματα σχετικά με την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+, μας εξήγησε ότι:

L’État ivoirien est neutre sur la question. Ce vide juridique permet à la communauté queer ici de bénéficier d’une relative tolérance par rapport aux pays voisins.

Το κράτος της Ακτής Ελεφαντοστού είναι ουδέτερο στο υπό συζήτηση θέμα. Αυτό το νομοθετικό κενό επιτρέπει στην κουήρ κοινότητα εδώ να επωφεληθεί απο μία σχετική ανοχή σε σχέση με γειτονικές χώρες.

Ωστόσο, η κοινότητα αυτή παραμένει αποκλεισμένη από οποιοδήποτε νομοθετικό πλαίσιο, που αντιτίθεται σε ολές τις μορφές διακρίσεων. Αυτός ο αποκλεισμός δίνει την θέση του στην άρνηση της κυβέρνησης να τους συμπεριλάβει στην αλλαγή νομοθεσίας το 2021.

Η κατάσταση στην Ακτή Ελεφαντοστού είναι ιδιαίτερη στην αφρικανική ήπειρο. Εκτός της Νοτίου Αφρικής, η ομοφυλοφυλία είναι παράνομη στις περισσότερες αφρικανικές χώρες και συχνά τιμωρείται με πρόστιμα και φυλάκιση.

Αυτό ισχύει για τις χώρες με τις οποίες γειτονεύει η Ακτή Ελεφαντοστού, όπως η Γουινέα, η Γκάνα και η Σενεγάλη. Τέτοιες καταστάσεις εξηγούν επίσης γιατί πολλά άτομα αναζητούν καταφύγιο στην Ακτή Ελεφαντοστού.

Στις 29 Μαΐου 2024, η εφημερίδα Le Monde δημοσίευσε την ιστορία ενός νεαρού πολίτη απο την Γουινέα της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+, ο οποίος αναζήτησε καταφύγιο στο Αμπιτζάν, οικονομική πρωτεύουσα της Ακτής Ελεφαντοστού, μετά τα δυσάρεστα που υπέφερε στην Γουινέα, στην Σενεγάλη, στο Μάλι και στην Μπουρκίνα Φάσο.

A Conakry, je me suis fait agresser physiquement plusieurs fois et sexuellement trois fois. A Dakar, les mêmes choses ont recommencé. A Bamako, je me suis fait poignarder, je n’osais même plus sortir le jour. A Ouagadougou, quand mes voisins ont découvert que j’étais gay, ils m’ont chassé du quartier. Ici, je peux sortir maquillé et faire la fête en talons.

Στο Κόνακρι, μου επιτέθηκαν σωματικά πολλές φορές και σεξουαλικά τρεις φορές. Στο Ντακάρ, άρχισαν να συμβαίνουν ξανά τα ίδια. Στο Μπαμακό, με μαχαίρωσαν, δεν τολμούσα καθόλου πια να βγω έξω την ημέρα. Στην Ουαγκαντούγκου, όταν οι γείτονές μου ανακάλυψαν ότι είμαι γκέι, με κυνήγησαν απο την γειτονιά. Εδώ, μπορώ να βγώ έξω με μέικ απ και να κάνω πάρτι φορώντας τακούνια.

Ωστόσο, η σχετική ανοχή δεν σημαίνει ότι τα κουήρ άτομα, από όπου και αν προέρχονται, είναι ασφαλή. Ο Brice Stéphane Djédjé εξηγεί περαιτέρω στο ίδιο άρθρο:

Abidjan est le melting-pot queer de l’Afrique de l’Ouest. Mais les LGBT+ restent rejetés par une large partie de la population. Les violences et agressions sont fréquentes, en particulier envers les femmes transgenres.

Το Αμπιτζάν αποτελεί το χωνευτήριο των κουήρ ατόμων της δυτικής Αφρικής. Αλλά τα άτομα ΛΟΑΤ+ παραμένουν αποκλεισμένα απο ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η βία και οι επιθέσεις είναι συχνό φαινόμενο και ιδιατέρως έναντι των τρανς γυναικών.

Μία έρευνα με τίτλο «Η κατάσταση με τα άτομα της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ στην Ακτή Ελεφαντοστού» δημοσιευθείσα τον Δεκέμβριο του 2023 περιγράφει διεξοδικώς τις συνθήκες, υπο τις οποίες τα κουήρ άτομα ζουν σε αυτή την χώρα.

Διαδικτυακή ομοφοβική και τρανσφοβική ομιλία

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη απογραφή πληθυσμού (2021) της Ακτής Ελεφαντοστού, το Ισλάμ αντιπροσώπευε το 42,5% της θρησκείας της χώρας και ο Χριστιανισμός το 39,8%. Ωστόσο, σε μια κοινωνία με δύο επικρατούσες θρησκείες, η νομική στάση, που διατηρεί η Ακτή Ελεφαντοστού στα δικαιώματα των ατόμων ΛΟΑΤΚ+, δεν φτάνει τόσο μακριά, ώστε να εξασφαλίσει ισότητα και ασφάλεια για όλους τους πολίτες.

Οι πιο πρόσφατες διαδικτυακές διαμαρτυρίες ενάντια στους περίφημους «Woubi» αντικατοπτρίζουν αυτή την παρατήρηση. Το Koaci, διαδικτυακός ειδησεογραφικός ιστότοπος της Ακτής Ελεφαντοστού, ορίζει την λέξη ως εξής:

Le terme “woubi”, popularisé dans la culture locale, désigne des jeunes hommes qui se distancient de la masculinité traditionnelle et s'identifient ouvertement comme homosexuels. Cette situation soulève de vives réactions, reflétant une opposition profonde dans la conscience collective ivoirienne face à ces orientations sexuelles non conformes aux normes établies par les coutumes locales.

Ο όρος «woubi», δημοφιλής στην τοπική κουλτούρα, περιγράφει νέους άντρες, που απομακρύνονται απο την παραδοσιακή αρρενωπότητα και αυτοπροσδιορίζονται ανοιχτά ως ομοφυλόφυλοι. Αυτή η κατάσταση εγείρει έντονες αντιδράσεις αντικατοπτρίζοντας μια βαθιά ριζωμένη αντίθεση στην συλλογική συνείδηση των κατοίκων της Ακτής Ελεφαντοστού ενάντια αυτών των σεξουαλικών προσανατολισμών, μη συμμορφούμενων στις καθεστηκυίες απο τις τοπικές αντιλήψεις νόρμες.

Ο Ιβοριανός influencer Farafina Wamy κοινοποίησε βίντεο στο X (πρώην Twitter) θίγοντας το δικαίωμα της κοινότητας για μεγαλύτερη ορατότητα:

Un woubi 🇨🇮très en colère. Hé ma copine woubi c’est arrivé là bas? Ko nous sommes frustrés! Yo la Côte d’Ivoire 🇨🇮 est devenu un pays de droit et de liberté pour les woubis. Le pouvoir est dans le woubisme. pic.twitter.com/GZfkY6bc2x

— Farafina Wamy (@FarafinaW) August 29, 2024

Ένας woubi 🇨🇮 σε μεγάλο θυμό. Είμαστε εξοργισμένοι. Η Ακτή Ελεφαντοστού 🇨🇮 έχει γίνει χώρα δικαίου και ελευθερίας για τους woubi. Η δύναμη βρίσκεται στον woubisme.

Όσοι αντιτίθενται στην ορατότητα των κουήρ ατόμων σε δημόσιους χώρους ακούγονται όλο και περισσότερο τώρα τελευταία, ειδικά σε πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το X και το TikTok. O Iβοριανός influencer General Camille Makosso, που έχει περίπου 3 εκατομμύρια ακόλουθους, απήυθυνε έκκληση στον Ιβοριανό Πρωθυπουργό και στην κυβέρνησή του σε βίντεο του ΤikTok, κοινοποιημένο στο X:

🚨CRISE MORALE EN CÔTE D'IVOIRE : APPEL URGENT DE #MAKOSSO À LA RESPONSABILITÉ RELIGIEUSE ET AU COURAGE FACE À LA DÉRIVE DES #WOUBIS#MAKOSSO

<<🔹Le président @AOuattara_PRCI est musulman. Cela signifie que les premières personnes à pouvoir lui parler, ce sont vous, les… pic.twitter.com/ihcelanpOp

— TIDJANE THIAM National FANS🇨🇮 (@TidjaneThiam225) 30 Αυγούστου, 2024

🚨ΚΡΙΣΗ ΗΘΩΝ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΟΥ: ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΟΥ #MAKOSSO ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΣΤΟΝ ΧΕΙΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΤΑΣΗΣ ΤΩΝ WOUBI #WOUBIS#MAKOSSO

🔹O πρόεδρος @AOuattara_PRCI είναι μουσουλμάνος. Aυτό σημαίνει ότι τα πρώτα άτομα που μπορούν να του μιλήσουν είστε εσείς. Ως μουσουλμάνοι, θεωρείτε ότι αυτό που συμβαίνει αυτή την στιγμή στην Ακτή Ελεφαντοστού είναι φυσιολογικό; Αυτή η συμπεριφορά θα γινόταν ανεκτή στην Σαουδική Αραβία; Ποτέ.

Απευθύνομαι τώρα στους Χριστιανούς, ειδικά στους πάστορες. Είστε ειδικοί στο φαίνεσθαι των ανθρώπων, στις εκκλησίες σας. Δεν έχετε κανένα άλλο μήνυμα να μας περάσετε, πέραν του ότι «το ίντερνετ θα σας αποκλείσει σε 24 ώρες;». Τι έχετε να πείτε για τον εξαγνισμό; Όταν τα Σόδομα και Γόμορα σας χτυπήσουν την πόρτα, γνωρίζετε τις συνέπειες.

Θα ήθελα επίσης να απευθύνω έκκληση στην ιβοριανή κυβέρνηση.Έρχεται μια στιγμή στην ζωή μας που θα πρέπει να είμαστε αποφασιστικοί.

Εάν κάποιος άντρας με πυκνά γένια μου πει ότι του αρέσει ο φίλος του, δε με νοιάζει. Είναι δική του η ζωή. Εάν μια γυναίκα μου πει ότι την ελκύει η φίλη της, είναι δικό της πρόβλημα.

Αλλά,την στιγμή που αυτό γίνεται προπαγάνδα, θέαμα ή προσπάθεια να επιβάλλουν τον τρόπο ζωής τους σε εμάς, είναι απαράδεκτο.

Σε ένα άρθρο του Abidjan.net πάνω στο θέμα, αυτό το ΜΜΕ παρουσίασε μερικά σχόλια από Ιβοριανούς κατοίκους ασκώντας κριτική στην ομοφυλοφυλική συμπεριφορά. Ο Zagba Le Requin (ο Καρχαρίας), καλλιτέχνης του ιβοριανού  μουσικού συγκροτήματος «Team Paiya», αναφέρεται να λέει:

Les Woubis sont sans gêne. Vos cheveux même dépassent pour nos femmes. Certains même font le rang pour mettre de faux ongles. Chacun à son choix OK. Je ne suis personne pour juger OK. Mais respectez les valeurs de ce beau pays.

Oι Woubi δεν έχουν ντροπή. Τα μαλλιά τους είναι μακρύτερα ακόμα και από αυτά των γυναικών. Μερικοί στήνονται και στην ουρά ακόμα για να κάνουν ψεύτικα νύχια. Καθένας με τις επιλογές του, ΟΚ. Ποιος είμαι εγώ να κρίνω; ΟΚ. Αλλά σεβαστείτε τις αξίες αυτής της χώρας.

Σε αυτό το άρθρο, ο Hassan Hayek, δημόσια μορφή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Ακτή Ελεφαντοστού, υποστήριξε ότι οι πραγματικοί ομοφυλόφυλοι διατηρούν χαμηλό προφίλ:

Les vrais Woubis ne sont pas ceux qui dansent sur les réseaux sociaux. Les vrais sont cachés.

Οι αληθινοί Woubi δεν είναι αυτοί που χορεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι αληθινοί είναι κρυμμένοι.

Σε απάντηση αυτού του κύματος μη ανοχής, ο Ιβοριανός Υπουργός Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προειδοποίησε τους ανθρώπους για την μη ηθική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τους υπενθύμισε τις επιβεβλημένες κυρώσεις. Το άρθρο 367 του Ιβοριανού Ποινικού Κώδικα αναφέρει:

Όποιος προβαίνει σε, ή διατυπώνει οποιαδήποτε προσβλητική, απαξιωτική ή υβριστική δήλωση, στερούμενη οποιασδήποτε πραγματικής κατηγορίας μέσω συστήματος πληροφόρησης, τιμωρείται με ένα έως πέντε έτη φυλάκισης και πρόστιμο ύψους 5.000.000 έως 100.000.000 γαλλικών φράγκων (7.622,45 έως 15.244,90 ευρώ).

 Η Gromo, μια Ιβοριανή ΜΚΟ που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ατόμων της  κοινότητας ΛΟΑΤΚ+, εντείνει τις προσπάθειές της για κοινωνική ένταξη για τα μέλη αυτής της κοινότητας. Ωστόσο,η λύση για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης μη ανοχής αυτών των μειονοτήτων απαιτεί επίσης νομική αναγνώριση του δικαιώματός τους για προστασία.