Κολάζ από τη Melissa Vida για το Global Voices. Αριστερά: Ο υποψήφιος και νυν πρόεδρος Ντανιέλ Νομπόα του κόμματος ADN (Εικόνα από Presidencia de la República del Ecuador μέσω του Flickr με άδεια Public Domain Mark 1.0 Universal). Δεξιά: Η υποψήφια πρόεδρος Λουίζα Γκονζάλες του κόμματος RC (Εικόνα από τον Joselito Bolaños για το Asamblea Nacional del Ecuador μέσω του Flickr με άδεια CC BY-SA 2.0).
Το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2025, διεξήχθησαν κοινοβουλευτικές εκλογές στον Ισημερινό, με πάνω από 11 εκατομμύρια ψηφοφόρους να προσέρχονται στις κάλπες για να εκλέξουν τους ηγέτες που θα τους κυβερνήσουν για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Σε αυτές τις εκλογές, οι πολίτες του Εκουαδόρ ψήφισαν για τις εθνικές τους Αρχές, από τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της δημοκρατίας μέχρι τους 151 βουλευτές και τους πέντε κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους των Άνδεων.
Η νέα Εθνική Νομοθετική Συνέλευση, που θα αναλάβει καθήκοντα στις 14 Μαΐου, θα αποτελείται κυρίως από δύο πολιτικές δυνάμεις: την κεντροαριστερή αντιπολίτευση, που εκπροσωπείται από το Κίνημα Επανάστασης Πολιτών (RC), με επικεφαλής τον πρώην πρόεδρο Ραφαέλ Κορέα, και το κυβερνών κόμμα, το κεντροδεξιό Εθνική Δημοκρατική Δράση (ADN).
Ο πρώτος γύρος δεν συγκέντρωσε αρκετές ψήφους για κανέναν από τους δύο προεδρικούς υποψηφίους ώστε να εξασφαλίσει τη νίκη. Ως εκ τούτου, όπως περιγράφεται στο εκλογικό ημερολόγιο, ο δεύτερος γύρος των εκλογών για την ανάδειξη της ανώτατης ηγεσίας της χώρας θα διεξαχθεί στις 13 Απριλίου. Σε αυτές τις επικείμενες εκλογές, ο εν ενεργεία πρόεδρος Ντανιέλ Νομπόα θα αντιμετωπίσει και πάλι την κύρια αντίπαλό του και υποψήφια της πλευράς του Κορέα, τη Λουίζα Γκονζάλες, την οποία είχε προηγουμένως νικήσει στον δεύτερο γύρο των αιφνιδιαστικών εκλογών του 2023.
Για τον δεύτερο γύρο των εκλογών, και οι δύο υποψήφιοι πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε σχέδια για στην αντιμετώπιση των κύριων ζητημάτων που απασχολούν τους περισσότερους πολίτες του Ισημερινού. Σύμφωνα με μια μελέτη της εταιρίας έρευνας αγοράς IPSOS, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού ανησυχούν περισσότερο για την ανεργία και την ανασφάλεια.
Σκληροπυρηνικές πολιτικές και αναγκαστικές εξαφανίσεις
Η δημόσια ασφάλεια είναι ένα χρόνιο κοινωνικό ζήτημα, το οποίο οι τρεις τελευταίες κυβερνήσεις απέτυχαν να επιλύσουν. Ο Ισημερινός έχει το υψηλότερο ποσοστό ανθρωποκτονιών στη Λατινική Αμερική. Μόνο τον Ιανουάριο του 2025 καταγράφηκαν 732 βίαιοι θάνατοι, σε σύγκριση με 487 ανθρωποκτονίες τον Ιανουάριο του 2024. Ο ειδικός σε θέματα ασφάλειας Luis Córdova αποδίδει την αύξηση της βίας στην έλλειψη ευκαιριών που απορρέει από τις χαμηλές δημόσιες επενδύσεις σε βασικές υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η απασχόληση.
Μία από τις προτάσεις του Νομπόα είναι η συνέχιση της πολιτικής της «εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης». Τον Ιανουάριο του 2024, 12 βαριά οπλισμένα άτομα εισέβαλαν σε έναν τηλεοπτικό σταθμό του Ισημερινού. Ο τρόμος που βίωσαν οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, καθώς οι εικόνες μεταδίδονταν ζωντανά, οδήγησε στη δίωξη των υπόπτων για τρομοκρατία. Μετά από αυτό το τραγικό γεγονός, ο Νομπόα υπέγραψε το διάταγμα για την «εσωτερική ένοπλη σύγκρουση». Από τον Φεβρουάριο του 2024, ο Στρατός έχει αναπτυχθεί στους δρόμους για την παροχή δημόσιας ασφάλειας.
Ωστόσο, ο ρόλος του Στρατού διερευνάται μετά τη τραγωδία των «Τεσσάρων του Γκουαγιακουίλ». Οι κρατικές δυνάμεις έχουν κατηγορηθεί για την αναγκαστική εξαφάνιση τεσσάρων ανηλίκων το Δεκέμβριο του 2024, καθώς και για άλλες υποθέσεις που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί. Ο 15χρονος Ismael και ο 14χρονος Josué Arroyo, ο 15χρονος Nehemías Arboleda και ο 11χρονος Steven Medina επέστρεφαν σπίτι μετά από παιχνίδι ποδοσφαίρου, όταν συνελήφθησαν από περίπολο του στρατού σε μια εργατική περιοχή του Γκουαγιακουίλ. Σύμφωνα με τον Υπουργό Άμυνας Τζιανκάρλο Λοφρέντο, τα παιδιά φέρεται να συνελήφθησαν για «κλοπή».
Αργότερα, στις 24 Δεκεμβρίου 2024, καμένα λείψανα των ανηλίκων βρέθηκαν κοντά στη στρατιωτική βάση Τάουρα. Ωστόσο, οι 16 φερόμενοι ως εμπλεκόμενοι στρατιώτες αρνούνται κάθε συμμετοχή στην εξαφάνισή των ανήλικων. Η κυβέρνηση αποδίδει την εξαφάνιση σε «εγκληματικές ομάδες», όπως δήλωσε ο Υπουργός Λοφρέντο σε μια δημόσια απολογία, αφού η δικαστής Τάνια Λουρ έκρινε την υπόθεση σαν «αναγκαστική εξαφάνιση» στα χέρια του Στρατού στις 24 Δεκεμβρίου 2024.
Μια άλλη από τις προτάσεις του υποψήφιου προέδρου Ντανιέλ Νομπόα για την καταπολέμηση της ανασφάλειας είναι μια συνταγματική αναθεώρηση για την εξουσιοδότηση προφυλάκισης για αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία. Ο σκοπός αυτού του μέτρου είναι να εμποδίσει τους δικαστές να αποφυλακίζουν άτομα που ερευνώνται για «τρομοκρατία» πριν αυτά καταδικαστούν.
Κοινωνική επένδυση
Από την άλλη πλευρά είναι η κεντροαριστερή υποψήφια του Κινήματος Επανάστασης Πολιτών Λουίζα Γκονζάλες. Στο παρελθόν κατείχε υψηλόβαθμες θέσεις στην κυβέρνηση του Ραφαέλ Κορέα (2007–2017). Ο Κορέα καταδικάστηκε για διαφθορά από τη δικαιοσύνη του Ισημερινού το 2020 και ζει έκτοτε εξόριστος στο Βέγιο. Ισχυρίζεται ότι η καταδίκη του ήταν πολιτική δίωξη από τους αντιπάλους του για να τον εμποδίσουν να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία.
Η Γκονζάλες, στη δεύτερη προσπάθειά της να επιστρέψει στην κυβέρνηση, προτείνει την καταπολέμηση της ανασφάλειας μέσω κοινωνικών επενδύσεων: την προστασία των θυμάτων, την εξασφάλιση αποζημιώσεων, την αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη όσων έχουν ανάγκη. Στόχος της είναι επίσης να επαναφέρει το Συντονιστικό Υπουργείο Ασφάλειας και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Λατρείας, να αναδιαρθρώσει το Υπουργείο Εσωτερικών και Διακυβέρνησης και να αποκαταστήσει τις κοινοτικές συνελεύσεις ασφαλείας σαν εργαλείο εποπτείας των πολιτών και πρόληψης. Επιπλέον, σχεδιάζει να ενισχύσει τις θεσμικές ικανότητες των Ενόπλων Δυνάμεων και της Εθνικής Αστυνομίας όσον αφορά τον σχεδιασμό, τη στρατηγική και την υπηρεσία πληροφοριών.
Διαφάνεια και συμμετοχή των πολιτών
Τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί ισχυρισμοί, που συνδέουν υποψήφιους και πολιτικά κόμματα με διακίνηση ναρκωτικών. Σε απάντηση, η Γκονζάλες προτείνει ένα «ηθικό σύμφωνο» μεταξύ όλων των πολιτών του Ισημερινού για να διασφαλιστεί η διαφάνεια στη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και να ενισχυθούν τα κόμματα. Η πρότασή της περιλαμβάνει τη συμμετοχή των πολιτών στην παρακολούθηση και εποπτεία των πολιτικών κομμάτων και κινημάτων, που είναι εγγεγραμμένα στο Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο.
Η πρόταση της Γκονζάλες βασίζεται σε μια «διαδικασία ανασύστασης της συμμετοχικής δημοκρατίας» για την αποκατάσταση των κρατικών θεσμών για τον λαό. Ωστόσο, οι επικριτές της, συμπεριλαμβανομένου του Νομπόα, κατήγγειλαν δημοσίως την πρότασή της ισχυριζόμενοι, χωρίς στοιχεία, δεσμούς μεταξύ των συμμάχων της και εγκληματικών ομάδων.
Στον δεύτερο γύρο των εκλογών τον Απρίλιο του 2025, οι πολίτες του Ισημερινού θα ψηφίσουν για να καθορίσουν το μέλλον της χώρας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
