Δημιουργία εικόνας από την Oiwan Lam με Canva Pro.
«Η Ανατολή είναι σε άνοδο και η Δύση σε πτώση» (東升西降), μια πολιτική φράση που εισήγαγε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ το 2020 και απεικονίζει τη μετατόπιση της διεθνούς γεωπολιτικής δύναμης, έχει γίνει σλόγκαν στα κινέζικα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ οδηγεί τις ΗΠΑ όλο και περισσότερο στον απομονωτισμό.
Ο τελευταίος θόρυβος γύρω από την πολιτική αυτή φράση ξεκίνησε όταν η επίσημη εφημερίδα του Κινέζικου Κομμουνιστικού Κόμματος (CCP), το Qiushi, δημοσίευσε τον σχολιασμό του Σι Τζινπίνγκ σχετικά με την άνοδο της Ανατολής και την πτώση της Δύσης την 1η Ιανουαρίου 2025. Το άρθρο ήταν απομαγνητοφώνηση μιας ομιλίας του Κινέζου προέδρου το 2023, στην οποία μιλούσε για τη βαθμιαία ύφεση των δυτικών χωρών, ως συνέπεια της ανικανότητάς τους να περιορίσουν την άπληστη καπιταλιστική φύση τους, και ως εκ τούτου, η Νέα Εποχή να χαρακτηρίζεται από την έντονη αντίθεση «μιας Ανατολής σε άνοδο και μιας Δύσης σε πτώση» και «μιας σταθερής Κίνας και μιας χαοτικής Δύσης». Ο πρόεδρος τόνισε ότι η νέα γεωπολιτική ισορροπία έχει δώσει στις αναπτυσσόμενες χώρες και άλλη επιλογή και κάλεσε σε έναν δίκαιο αγώνα ενάντια στην περικύκλωση, τον περιορισμό και την καταστολή από τις ΗΠΑ.
Ενώ είναι τυπικό για τα κινέζικα κρατικά ΜΜΕ να απηχούν τις ιδέες του Σι, αυτή τη φορά η άποψη του Qiushi είχε μεγαλύτερη απήχηση στους πολιτικούς διαφωνούντες του εξωτερικού, χάρη στην απομονωτική εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο «Παλιός Οδηγός» (老司机), σφοδρός επικριτής του CCP στο X, πρώην Twitter, κατέκρινε τον Τραμπ επειδή βοήθησε στην άνοδο της Κίνας:
如果美国让唯利是图的川普搞得一毛不拔的后果，是天下人避之不及还是趋若骛？二战以后，美国不知慷慨援助了多少国家，美国因此变穷变弱还是越来越强大富裕？眼光短浅的人只看到援助的部分，有看到收益的部分吗？如果美国放弃全球战略 ，回到孤立主义。正好让中国坐大，这才是帮助习猪头东升西降。 pic.twitter.com/8i1oWtBUSi
— 老司机 (@h5LPyKL7TP6jjop) February 16, 2025
Πώς θα αντιδρούσε ο κόσμος στις συνέπειες, αν οι ΗΠΑ άφηναν τον κερδοσκόπο Τραμπ να αποσυρθεί από κάθε εξωτερική βοήθεια; Θα κόψουν τους δεσμούς μαζί σας ή θα παραμείνουν μαζί σας; Μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ παρείχαν γενναιόδωρα βοήθεια σε πολλές χώρες. Αυτό έκανε τις ΗΠΑ πιο αδύναμες ή πιο ισχυρές; Οι κοντόφθαλμοι βλέπουν μόνο αυτό που δώσανε, αλλά όχι αυτό που πήρανε. Αν οι ΗΠΑ εγκαταλείψουν τη στρατηγική τους για την οικοδόμηση παγκόσμιων συμμαχιών και επιστρέψουν στον απομονωτισμό, θα αφήσουν την Κίνα να δυναμώσει και θα βοηθήσουν την ατζέντα του Σι, «η Ανατολή είναι σε άνοδο και η Δύση σε πτώση».
Ο χρήστης του X user@tankman2002 επίσης εξέφρασε την απογοήτευσή του για την ανταγωνιστική εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ:
谁能想到习主席的“东升西降”会成为预言？谁又能想到习主席和同行比起来居然也有高大伟岸的一天？ pic.twitter.com/fSTbxqgynP
— 二大爷 (@tankman2002) February 21, 2025
Ποιος θα περίμενε ότι ο ισχυρισμός του προέδρου Σι ότι «η Ανατολή είναι σε άνοδο και η Δύση σε πτώση» θα ήταν τώρα μια ακριβής πρόβλεψη; Ποιος θα φανταζόταν ότι ο πρόεδρος Σι μια μέρα θα φαινόταν πιο ψηλός [ηθικά] και πιο μεγαλοπρεπής από τους ομολόγους του;
«Η Ανατολή είναι σε άνοδο και η Δύση σε πτώση»
Ο Σι Τζινπίνγκ ανέφερε πρώτη φορά τη φράση «η Ανατολή είναι σε άνοδο και η Δύση σε πτώση» κατά τη διάρκεια της 5ης ολομέλειας του ΚΚΚ τον Οκτώβριο του 2020 και η φράση δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2021 κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ, όταν οι ΗΠΑ υπέστησαν βαρύ πλήγμα από την επιδημία COVID-19 και την παραπληροφόρηση για τα εμβόλια και τα μέτρα κατά της πανδημίας.
Η ιδέα βασίστηκε σε θεωρίες, που παρουσιάστηκαν από τον Li Yifu, τον πρώην αντιπρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας, και τον Hu Angang και τον Li Daokui, αμφότεροι καθηγητές οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Τσινγκουά. Για τον Σι και την ομάδα προβληματισμού του, η Ανατολή και η Δύση αντιπροσωπεύουν δύο πολιτισμούς: η Ανατολή βασίζεται στις κοινοτικές αξίες και τη συλλογικότητα, ενώ η Δύση στην ατομική ελευθερία και τον καπιταλισμό. Με την ταχεία άνοδο της Κίνας σε οικονομική και τεχνολογική δύναμη, καθώς και την αρχική της επιτυχία στον περιορισμό της πανδημίας, πίστευαν ότι η Κίνα εισέρχεται σε μια περίοδο ευκαιριών και ότι μέχρι το 2030 η Κίνα θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ και θα γίνει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Πολλοί όμως διαφώνησαν. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν στον αποχαιρετιστήριο λόγο του τόνισε ότι η Κίνα δεν θα ξεπεράσει ποτέ τις ΗΠΑ επικαλούμενος την οικονομική επιβράδυνση της Κίνας μετά τον COVID και την υποβάθμιση των διεθνών οικονομικών αξιολογήσεων. Ο πρώην πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης, Λι Σιέν Λουνγκ, επίσης εξέφρασε την άποψη ότι η Κίνα δεν μπορεί να ξεπεράσει τις ΗΠΑ, με την έννοια ότι οι τελευταίες μπορούν να προσελκύσουν ανθρώπους από όλο τον κόσμο και έχουν τη ζωντάνια και την ικανότητα να επανεφεύρουν τον εαυτό τους. Ακόμη και στο εσωτερικό της Κίνας, οι πολιτικοί επιστήμονες επεσήμαναν ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι ο σημαντικότερος δείκτης ισχύος, καθώς η ηγεμονία των ΗΠΑ διατηρείται από τη γεωπολιτική τους παρουσία, τις δυτικές συμμαχίες τους, το καθεστώς του δολαρίου ΗΠΑ ως παγκόσμιου εμπορικού νομίσματος και αποθεματικού, την ικανότητά τους να προσελκύουν παγκόσμια ταλέντα και την τεχνολογική και στρατιωτική τους ισχύ.
Ως εκ τούτου, παρόλο που η Κίνα εργάζεται σκληρά για να οικοδομήσει τη συμμαχία της στον παγκόσμιο Νότο μέσω της Πρωτοβουλίας Μία Ζώνη Ένας Δρόμος και να παρουσιάσει το ψηφιακό ρενμίμπι για να ενισχύσει τη θέση του κινεζικού γιουάν ως παγκόσμιου νομίσματος, εν μέσω του κλιμακούμενου εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας, της κρίσης χρέους της Κίνας, καθώς και του αποπληθωρισμού της, η ιδέα ότι «η Ανατολή είναι σε άνοδο, και η Δύση σε πτώση» παρέμενε μια «τραβηγμένη» ιδέα μεταξύ των Κινέζων παρατηρητών, μέχρι που ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε μια στροφή 180 μοιρών στην εξωτερική πολιτική ωθώντας το κράτος από την πολυμέρεια στον απομονωτισμό και την εμπορική της πολιτική από την ελεύθερη αγορά σε ένα προστατευτικό σύστημα.
Αφού ο Ντόναλντ Τραμπ έκλεισε την USAID και απείλησε να αποσυρθεί από τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO) και τη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, οι συνέπειες, όπως προτείνεται στην πολιτική ανάλυση του Wall Street Journal, είναι ότι ο κόσμος θα στραφεί σε σφαίρες επιρροής, με τη Ρωσία, τη Κίνα και τις ΗΠΑ (και την Ευρωπαϊκή Ένωση) ως σημαντικούς παίκτες:
With the postwar international order in decline, Russia, China and the U.S. are aiming to carve up the planet in a new age of empire, writes the WSJ’s Yaroslav Trofimov. https://t.co/Nbh63vyfsp
— The Wall Street Journal (@WSJ) January 18, 2025
Με τη μεταπολεμική διεθνή τάξη σε παρακμή, η Ρωσία, η Κίνα και οι ΗΠΑ στοχεύουν να μοιράσουν τον πλανήτη σε μια νέα εποχή αυτοκρατορίας, γράφει ο Yaroslav Trofimov της WSJ.
Με την πρόβλεψη ότι η Κίνα θα επεκτείνει την επιρροή της, καθώς οι ΗΠΑ θα διακόπτουν τους δεσμούς με τους πρώην συμμάχους τους, όπως η Ουκρανία, η ΕΕ και ο Καναδάς, έχει γίνει κοινή παραδοχή μεταξύ των παρατηρητών εξωτερικής πολιτικής το εξής:
Chinese leaders expect that the Trump administration’s policies will dismantle the foundations of U.S. global hegemony—and create an opportunity for Beijing to expand its influence farther and faster, writes Yun Sun. https://t.co/2FEOcrs8VL
— Foreign Affairs (@ForeignAffairs) February 18, 2025
Οι Κινέζοι ηγέτες αναμένουν ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ θα διαλύσουν τα θεμέλια της παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ και θα δημιουργήσουν μια ευκαιρία για το Πεκίνο να επεκτείνει την επιρροή του περισσότερο και ταχύτερα, γράφει ο Yun Sun.
Η κινεζική εκδοχή της παραπάνω πρόβλεψης αντανακλάται στη συνέχεια στo αφήγημα ότι «η Ανατολή είναι σε άνοδο και η Δύση σε πτώση», τo οποίο τώρα μοιράζονται ευρέως οι πολιτικά φιλελεύθεροι Κινέζοι που ζουν στα ηπειρωτικά, στο εξωτερικό:
看来马克龙到华盛顿的斡旋没有起到预期效果，特朗普同志猛烈抨击了欧盟，并准备向欧盟宣“战”，欧洲与美国的关系再也回不去了。
自2025年开始，国际格局会有重大变化，主要利于各国的独裁者们。
看来东升西降不再是口号，而是100%必然事件，只要官府不折腾就行。 pic.twitter.com/DScvUx83nx— 領導幹部 (@Xianzhong_1953) February 26, 2025
Η διαμεσολάβηση του [Γάλλου προέδρου] Μακρόν στην Ουάσιγκτον δεν έφερε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Ο Τραμπ επέκρινε έντονα την ΕΕ και είναι έτοιμος να κηρύξει [εμπορικό] «πόλεμο» στην ΕΕ. Η σχέση μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. Από το 2025, θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στην παγκόσμια γεωπολιτική, οι οποίες θα ωφελήσουν κυρίως τους δικτάτορες διαφόρων χωρών. Φαίνεται ότι η άνοδος της Ανατολής και η παρακμή της Δύσης δεν είναι πλέον ένα σύνθημα, αλλά ένα 100% αναπόφευκτο γεγονός, αρκεί η [κινεζική] κυβέρνηση να μην το καταστρέψει.
