Ο Carlos Hernández-Echevarría στο Συνέδριο POINT 11 στο Σεράγεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, 24 Ιουνίου 2024, φωτογραφία από την Vanja Čerimagić/CA Why Not, χρησιμοποιείται με άδεια.

Αυτή η συνέντευξη της Elida Zylbeari, αρχισυντάκτριας της αλβανικής έκδοσης του Truthmeter.mk και της διαδικτυακής πύλης Portalb.mk, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Truthmeter.mk ως μέρος του Κόμβου Κατά της Παραπληροφόρησης των Δυτικών Βαλκανίων. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται εδώ στο πλαίσιο συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου μεταξύ του Global Voices και του Ιδρύματος Metamorphosis.

Σε αυτή τη συνέντευξη, το Truthmeter.mk συνομιλεί με τον Carlos Hernández-Echevarría, μια εξέχουσα προσωπικότητα στον κόσμο του ελέγχου γεγονότων και πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Προτύπων Ελέγχου Γεγονότων (EFCSN). Με βαθιά κατανόηση των μηχανισμών πίσω από την παραπληροφόρηση, ο Carlos ρίχνει φως στην αποτελεσματικότητα του ελέγχου γεγονότων και τον κρίσιμο ρόλο του στο σημερινό τοπίο των ΜΜΕ. Συζητά τις πολύπλευρες προσεγγίσεις, που χρησιμοποιούν οι ελεγκτές γεγονότων για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, και την απαραίτητη υποστήριξη, που μπορούν να παράσχουν οι κυβερνήσεις σε αυτήν την προσπάθεια. Επιπλέον, ο Carlos εμβαθύνει στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες, που παρουσιάζει η τεχνητή νοημοσύνη στον τομέα του ελέγχου γεγονότων. Ελάτε μαζί μας, καθώς εξερευνούμε την τρέχουσα κατάσταση και το μέλλον του ελέγχου γεγονότων μέσα από τις γνώσεις ενός κορυφαίου ειδικού στον τομέα.

Ο Carlos Hernández-Echevarría είναι Αναπληρωτής Διευθυντής στο μη κερδοσκοπικό οργανισμό Maldita.es, στο οποίο εντάχθηκε το 2020 για να ηγηθεί της δημόσιας πολιτικής και της λειτουργίας υπεράσπισης. Συνεργάζεται με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για τη διαμόρφωση, την αξιολόγηση και την υποστήριξη πιο αποτελεσματικών πολιτικών λύσεων κατά της παραπληροφόρησης. Είναι επίσης μέλος της Μόνιμης Ομάδας Εργασίας του Κώδικα Πρακτικής της ΕΕ για την Παραπληροφόρηση. Στο παρελθόν, ήταν μέλος της Ομάδας Εργασίας του EDMO για την Παραπληροφόρηση σχετικά με τον Πόλεμο στην Ουκρανία. Πριν ενταχθεί στο Maldita.es, ο Carlos εργάστηκε σε τηλεοπτικά νέα για 15 χρόνια ως δημοσιογράφος, ανταποκριτής και εκτελεστικός παραγωγός. Έχει πτυχίο Δημοσιογραφίας και μεταπτυχιακό στη Διαχείριση Εκλογών και Εκστρατειών ως υπότροφος Fulbright. Είναι συνεργάτης για διάφορα ισπανικά MME και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κάρλος Γ’.

Truthmeter: Γιατί λειτουργεί ο έλεγχος γεγονότων;

Carlos Hernández-Echevarría (CHE): Fact-checking has proven to be extremely effective against disinformation in numerous ways. On a basic level, when people see a fact-check or a similar product, they understand why certain false claims are made and subsequently change their behavior, often deciding not to share the misinformation. This is crucial because it challenges the assumption that people’s minds cannot be changed. Fact-checking organizations have been innovating over the years by teaching media literacy, using technological tools, and conducting thorough research on disinformation dissemination, content moderation, and foreign influence. Simply by existing, we elevate the value of truth in the broader environment. Politicians, for instance, have told me that being fact-checked makes them more mindful of their statements and sources, which is significant. We provide evidence that allows people to form their own conclusions. Additionally, we create communities of engaged individuals who actively work to prevent disinformation, becoming more aware and critical of the information they encounter both online and offline.

Carlos Hernández-Echevarría (CHE): Ο έλεγχος γεγονότων έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικός κατά της παραπληροφόρησης με πολλούς τρόπους. Σε βασικό επίπεδο, όταν οι άνθρωποι βλέπουν έναν έλεγχο γεγονότων ή ένα παρόμοιο προϊόν, καταλαβαίνουν γιατί διατυπώνονται ορισμένοι ψευδείς ισχυρισμοί και στη συνέχεια αλλάζουν τη συμπεριφορά τους, συχνά αποφασίζοντας να μην κοινοποιήσουν την παραπληροφόρηση. Αυτό είναι κρίσιμο, επειδή αμφισβητεί την υπόθεση ότι οι απόψεις των ανθρώπων δεν μπορούν να αλλάξουν. Οι οργανισμοί ελέγχου γεγονότων καινοτομούν όλα αυτά τα χρόνια διδάσκοντας τον γραμματισμό στα μέσα ενημέρωσης, χρησιμοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία και διεξάγοντας διεξοδική έρευνα σχετικά με τη διάδοση της παραπληροφόρησης, τον έλεγχο περιεχομένου και την ξένη επιρροή. Απλώς υπάρχοντας, αυξάνουμε την αξία της αλήθειας στο ευρύτερο περιβάλλον. Οι πολιτικοί, για παράδειγμα, μου έχουν πει ότι ο έλεγχος γεγονότων τους κάνει πιο προσεκτικούς στις δηλώσεις και τις πηγές τους, κάτι που είναι σημαντικό. Παρέχουμε στοιχεία που επιτρέπουν στους ανθρώπους να διαμορφώσουν τα δικά τους συμπεράσματα. Επιπλέον, δημιουργούμε κοινότητες αφοσιωμένων ατόμων, που εργάζονται ενεργά για την πρόληψη της παραπληροφόρησης, καθιστώντας τους πιο ευαισθητοποιημένους και κριτικούς απέναντι στις πληροφορίες που συναντούν τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός διαδικτύου.

Truthmeter: Αλλά, αρκεί ο έλεγχος γεγονότων για την αντιμετώπιση της πληροφοριακής αναταραχής;

CHE: Absolutely not. Effective intervention requires a multifaceted approach. Even considering all the efforts of fact-checkers, from debunking false claims to advocating for public policies, this remains a societal problem that demands collective efforts. Simplistic solutions do not suffice for this complex issue. Continuous and comprehensive efforts are needed, including media literacy education and technological advancements to detect false claims quickly. Everyone involved in combating disinformation plays an essential role, so no single approach can be considered a “silver bullet.”

CHE: Φυσικά και όχι. Η αποτελεσματική παρέμβαση απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση. Ακόμα και αν ληφθούν υπόψη όλες οι προσπάθειες των ελεγκτών γεγονότων, από την απομυθοποίηση ψευδών ισχυρισμών έως την υπεράσπιση δημόσιων πολιτικών, αυτό παραμένει ένα κοινωνικό πρόβλημα που απαιτεί συλλογικές προσπάθειες. Οι απλοϊκές λύσεις δεν επαρκούν για αυτό το σύνθετο ζήτημα. Απαιτούνται συνεχείς και ολοκληρωμένες προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης στον γραμματισμό στα μέσα ενημέρωσης και των τεχνολογικών εξελίξεων για την ταχεία ανίχνευση ψευδών ισχυρισμών. Όλοι όσοι εμπλέκονται στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης παίζουν ουσιαστικό ρόλο, επομένως καμία μεμονωμένη προσέγγιση δεν μπορεί να θεωρηθεί «μαγικό ραβδάκι».

Truthmeter: Τι γίνεται με τις κυβερνήσεις; Έχουν κάποιο ρόλο σε αυτό; 

CHE: That’s an interesting question. The primary role of governments in fighting disinformation is to avoid creating it themselves. Beyond that, they should ensure conditions that allow fact-checkers to operate freely, without repression or censorship. In countries with strong independent judiciaries and rule of law, there might be effective regulations. Governments should not dictate what can or cannot be said but should encourage media platforms to take responsibility for not spreading disinformation. Additionally, governments can support education initiatives to help students and seniors understand and identify disinformation, thereby fostering a more informed society.

CHE: Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση. Ο πρωταρχικός ρόλος των κυβερνήσεων στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης είναι να αποφεύγουν να τη δημιουργούν οι ίδιες. Πέρα από αυτό, θα πρέπει να διασφαλίζουν συνθήκες, που επιτρέπουν στους ελεγκτές γεγονότων να λειτουργούν ελεύθερα, χωρίς καταστολή ή λογοκρισία. Σε χώρες με ισχυρές ανεξάρτητες δικαστικές Αρχές και κράτος δικαίου, μπορεί να υπάρχουν αποτελεσματικοί κανονισμοί. Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να υπαγορεύουν τι μπορεί ή δεν μπορεί να ειπωθεί, αλλά θα πρέπει να ενθαρρύνουν τις πλατφόρμες των ΜΜΕ να αναλάβουν την ευθύνη για τη μη διάδοση παραπληροφόρησης. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις μπορούν να υποστηρίξουν εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες για να βοηθήσουν τους μαθητές και τους ηλικιωμένους να κατανοήσουν και να εντοπίσουν την παραπληροφόρηση, προωθώντας έτσι μια πιο ενημερωμένη κοινωνία.

Ο Carlos Hernández-Echevarría και η Elida Zylbeari. Φωτογραφία από το Truthmeter.mk, χρησιμοποιείται με άδεια.

Truthmeter: Ποιες είναι οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που δημιουργεί η Τεχνητή Νοημοσύνη για τους ελεγκτές γεγονότων; Είναι φίλος ή εχθρός;

CHE: AI presents both challenges and opportunities. On the challenge side, AI can generate more fake content at a lower cost and with greater sophistication, making it harder to detect. There are also societal concerns, such as the potential erosion of trust if synthetic content becomes too prevalent. Furthermore, AI’s integration into search engines could lead to unreliable answers to critical questions such as political affiliation or health concerns, as these models are often trained on the open web, prioritizing popular opinions over accurate information. However, AI also offers opportunities for developing tools to detect and combat disinformation more effectively.

CHE: Η Τεχνητή Νοημοσύνη παρουσιάζει τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες. Από την πλευρά της πρόκλησης, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο ψεύτικο περιεχόμενο με χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο τον εντοπισμό του. Υπάρχουν επίσης κοινωνικές ανησυχίες, όπως η πιθανή διάβρωση της εμπιστοσύνης εάν το συνθετικό περιεχόμενο γίνει υπερβολικά διαδεδομένο. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις μηχανές αναζήτησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναξιόπιστες απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα όπως η πολιτική τοποθέτηση ή οι ανησυχίες για την υγεία, καθώς αυτά τα μοντέλα συχνά εκπαιδεύονται στον ανοιχτό ιστό, δίνοντας προτεραιότητα στις λαϊκές απόψεις έναντι των ακριβών πληροφοριών. Ωστόσο, η Τεχνητή Νοημοσύνη προσφέρει επίσης ευκαιρίες για την ανάπτυξη εργαλείων για την πιο αποτελεσματική ανίχνευση και καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Truthmeter: Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προτύπων Ελέγχου Γεγονότων (EFCSN) είναι ένα σχετικά νέο δίκτυο που αποτελείται από Ευρωπαίους ελεγκτές γεγονότων, υπό την προεδρία σας. Θα μπορούσατε να μοιραστείτε περισσότερα για αυτήν την κοινή πρωτοβουλία και την εξέλιξή της;

CHE: I am thrilled with the progress we’ve made. We now have 49 organizations from 29 countries, surpassing our initial expectations. The network follows the goals set during our founding meetings and assemblies, providing opportunities for fact-checkers and representing them in times of need. Just to name one example, the Digital Services Act (DSA), the new framework for platform regulation around disinformation is being implemented as we speak, and the very first document that the European Commission has published about how risk mitigation by these platforms should work, there is a specific recommendation in there for these platforms to partner and work to partner with the members of EFCSN. So, I think that we have grown a lot and of course that there is a lot to do.

CHE: Είμαι ενθουσιασμένος με την πρόοδο που έχουμε σημειώσει. Έχουμε πλέον 49 οργανισμούς από 29 χώρες, ξεπερνώντας τις αρχικές μας προσδοκίες. Το δίκτυο ακολουθεί τους στόχους που τέθηκαν κατά τη διάρκεια των ιδρυτικών συναντήσεων και συνελεύσεων, παρέχοντας ευκαιρίες για τους ελεγκτές γεγονότων και εκπροσωπώντας τους σε περιόδους ανάγκης. Για να αναφέρουμε μόνο ένα παράδειγμα, ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), το νέο πλαίσιο για τη ρύθμιση των πλατφορμών σχετικά με την παραπληροφόρηση, εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή, και στο πρώτο έγγραφο που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τον τρόπο, με τον οποίο θα πρέπει να λειτουργεί ο μετριασμός του κινδύνου από αυτές τις πλατφόρμες, υπάρχει μια συγκεκριμένη σύσταση για αυτές τις πλατφόρμες να συνεργαστούν και να δουλέψουν ως συνεργάτες με τα μέλη του EFCSN. Πιστεύω λοιπόν ότι έχουμε αναπτυχθεί πολύ και φυσικά ότι υπάρχουν πολλά να κάνουμε.

Truthmeter: Εκτός από τις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, πώς διαφαίνεται το μέλλον για τους ελεγκτές γεγονότων;

CHE: Fact-checkers operate in an increasingly polarized world, where common ground on facts is diminishing. This makes our work more necessary than ever but also more challenging. We need to be more impactful, reach more people, and remain convincing. Navigating this environment requires constant effort and adaptation to ensure we continue to make a difference.

CHE: Οι ελεγκτές γεγονότων λειτουργούν σε έναν ολοένα και πιο πολωμένο κόσμο, όπου το κοινό έδαφος για τα γεγονότα μειώνεται. Αυτό καθιστά το έργο μας πιο απαραίτητο από ποτέ, αλλά και πιο απαιτητικό. Πρέπει να έχουμε μεγαλύτερη επίδραση, να προσεγγίσουμε περισσότερους ανθρώπους και να παραμείνουμε πειστικοί. Η πλοήγηση σε αυτό το περιβάλλον απαιτεί συνεχή προσπάθεια και προσαρμογή για να διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσουμε να κάνουμε τη διαφορά.