Η αφίσα προβολής για την πρεμιέρα του African Folktales Reimagined. Έξι ταινίες μικρού μήκους από το Netflix και την UNESCO. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Το 2022, το Netflix και η UNESCO απηύθυναν πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων για έναν διαγωνισμό αφρικανικών λαϊκών αφηγήσεων, με τίτλο «African Folktales». Για τους ανερχόμενους Αφρικανούς σκηνοθέτες και σεναριογράφους αυτό θα ήταν μια ευκαιρία ζωής. Τους δόθηκε η ευκαιρία να δημιουργήσουν και να παρουσιάσουν στο κοινό τις ανασχεδιασμένες λαϊκές ιστορίες τους στη μητρική τους γλώσσα. Στάλθηκαν πάνω από 2.000 αιτήσεις από 13 αφρικανικές χώρες. Μόνο έξι επιλέχθηκαν. Στους έξι σεναριογράφους χορηγήθηκαν πόροι, μεταξύ των οποίων ένας προϋπολογισμός 100.000 δολαρίων ΗΠΑ και καθοδήγηση από καταξιωμένους σκηνοθέτες, για την παραγωγή ταινιών μικρού μήκους με τίτλο «African Folktales Reimagined».

Στις 29 Μαρτίου 2023, οι ταινίες με τίτλους «Enmity Djinn» του Mohamed Echkouna από τη Μαυριτανία, «Katope» του Walt Mzengi Corey από την Τανζανία, «Zabin Halima» του Korede Azeez από τη Νιγηρία, «Anyango and the Ogre» του Voline Ogutu από την Κένυα,«Katera of the Punishment Island» του Loukman Ali από την Ουγκάντα και «MaMlambo» του Gcobisa Yako από τη Νότια Αφρική έκαναν παγκόσμια πρεμιέρα στο Netflix.

Το Global Voices μίλησε με τον Femi Odugbemi, έναν από τους κριτές και μέντορες, σε μια συνέντευξη που διεξήχθη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για το ρόλο του σε αυτό το εγχείρημα, τη συνεργασία με τον μαθητευόμενό του, Mohamed Echkouna από τη Μαυριτανία στην παραγωγή της ταινίας «Enmity Djinn», και τη σημασία του έργου για την αφρικανική κινηματογραφική βιομηχανία.

Οι έξι ταινίες που επιλέχτηκαν

Zabin Halima: Αυτή η ταινία επιστημονικής φαντασίας που διαδραματίζεται στη Νιγηρία και εκφωνείται στη γλώσσα χάουσα, επικεντρώνεται στη Halima, ένα νεαρό κορίτσι από ένα απομονωμένο χωριό, το Φουλάνι, που κλέβει κατά λάθος μια Τεχνητή Νοημοσύνη για να ξεφύγει από ένα συμφωνημένο γάμο. Η ταινία διαδραματίζεται στο μέλλον και το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μεταφερθεί σε εικονικούς κόσμους.

Anyango and the Ogre: Η δραματική ιστορία φαντασίας του Ogutu, η οποία εξιστορείται τόσο στα σουαχίλι όσο και στα αγγλικά, είναι εμπνευσμένη από ένα παιδικό λαϊκό παραμύθι και διηγείται την ιστορία του 13χρονου Otis, ο οποίος πασχίζει να προστατεύσει τα μικρότερα αδέλφια του από το τέρας που κρύβεται μέσα στο σπίτι τους.

Katera of the Punishment Island: Πρόκειται για μια ιστορία μυστηρίου, που διαδραματίζεται σε ένα εγκαταλελειμμένο νησί, όπου μια γυναίκα, η οποία θρηνεί για την απώλεια του μωρού της, παίρνει εκδίκηση από τον ισχυρό άνδρα που την εγκατέλειψε εκεί. Η ταινία παρουσιάζεται στη γλώσσα μπαντού και στα αγγλικά.

Katope: Ένα δράμα φαντασίας που εκφωνείται στα σουαχίλι και στα γκόγκο για ένα μικρό παιδί με μαγικές ικανότητες, το οποίο ξεκινάει ένα ταξίδι για να σταματήσει την ξηρασία που καταστρέφει την κοινότητά του, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να θέσει τη ζωή του σε κίνδυνο.

Enmity Djinn: Η ταινία πήρε το όνομά της από τον κεντρικό χαρακτήρα, Enmity Djinn, που βρίσκεται σε μια άγνωστη πόλη αντιμέτωπος με έναν οικείο εχθρό τρεις γενιές μετά την τελευταία του κλήτευση. Η ταινία ανήκει στο είδος φαντασίας/δράμα και η αφήγηση γίνεται τόσο στα αραβικά χασανίγια όσο και στα γαλλικά.

MaMlambo: Ένα δράμα στη γλώσσα κχόσα για το μυστικιστικό πλάσμα του ποταμού, το MaMlambo, που φυλάει τα ιερά νερά των εγκαταλελειμμένων σωμάτων.

Συνέντευξη με τον Femi Odugbemi

Ο Odugbemi είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικός παραγωγός και ιδρυτής/υπεύθυνος παραγωγής της Zuri24 Media, μιας εταιρείας παραγωγής περιεχομένου στο Λάγος της Νιγηρίας.

Global Voices (GV): Πως νιώθετε για τη συμμετοχή σας σε αυτό το εγχείρημα, από τη στιγμή που σας προσέγγισαν για να γίνετε κριτής και μέντορας μέχρι τώρα, λίγες μέρες πριν από την παγκόσμια πρεμιέρα;

Femi Odugbemi (FO): I was very excited to be invited to support this initiative because I recognized immediately the impact and possibilities of it to transform the narrative of African cinema, to bring authenticity to its imagery, to preserve the heroes and stories of heritage and to incite young emerging storytellers to reimagine history past in collision with Africa’s future. It has been quite an exciting journey to see the interpretative process and to see how that process has empowered these talented storytellers from different parts of our continent. Netflix and UNESCO are building a channel of global attention for the African story in due season. Storytelling and folktales are Africa’s true superpowers.

Today we live in a golden age of storytelling where there is an openness to the nuances of our history, our cultural experiences, our worldview and what constitutes an African story against a story from Africa. I hope these films prompt deeper conversations in the future, especially among young people, about cultural identity and narrative authenticity in how Africa is represented. 

Ενθουσιάστηκα όταν μου ζήτησαν να συμμετάσχω σε αυτή την πρωτοβουλία. Ήξερα εξαρχής τον αντίκτυπο και τις δυνατότητες αυτού του εγχειρήματος να αλλάξει την ιστορία του αφρικανικού κινηματογράφου, να αναδείξει αυθεντικές του εικόνες, να διαφυλάξει τους ήρωες και τις ιστορίες κληρονομιάς και να παρακινήσει νέους ανερχόμενους σεναριογράφους να επαναπροσδιορίσουν το παρελθόν της ιστορίας που έρχεται σε σύγκρουση με το μέλλον της Αφρικής. Ήταν ένα πολύ συναρπαστικό ταξίδι να παρακολουθούμε την ερμηνεία των ηθοποιών και πώς αυτή η διαδικασία  έχει ενδυναμώσει τους ταλαντούχους σεναριογράφους από διαφορετικά μέρη της ηπείρου μας. Το Netflix και η UNESCO δημιουργούν ένα κανάλι παγκόσμιας προσοχής για την αφρικανική ιστορία την πλέον κατάλληλη εποχή. Οι αφηγήσεις και οι παραδοσιακές ιστορίες είναι πραγματικά οι υπερδυνάμεις της Αφρικής.

Σήμερα ζούμε στην χρυσή εποχή των αφηγήσεων. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον για τις διαφορές της ιστορίας μας, τις πολιτιστικές μας εμπειρίες, την κοσμοθεωρία μας και το τι σημαίνει μια αφρικανική ιστορία σε σχέση με μια ιστορία από την Αφρική. Η πολιτιστική ταυτότητα και η αφηγηματική γνησιότητα για τον τρόπο με τον οποίο αναπαρίσταται η Αφρική σε αυτές τις ταινίες ελπίζω να προκαλέσουν βαθύτερες συζητήσεις στο μέλλον, ιδίως μεταξύ των νέων.

GV: Ως κριτής που έπρεπε να επιλέξει από μια λίστα με πάνω από 2.000 συμμετοχές, τι ήταν αυτό που εσείς ψάχνατε και ποιο είναι αυτό το μοναδικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τις έξι παραδοσιακές ιστορίες που επιλέξατε;

FO: As jurors/mentors, we actually only had to review — via a highly competitive pitch forum — the finalist/shortlisted set of 12 films. That would indicate the high quality of the ideas that survived the initial cut. Our task was to pick 6 to 7 projects from the pitch session evaluating them on their cinematic strengths and the dimensionality of the story and its premise. The capacity and potential of the filmmaker were also vital to the selections as this initiative represented an important opportunity as well to build strong emerging filmmaker brands on the global platform that Netflix presents.

Thankfully, I believe each of the final selected filmmakers had what I call the “X Factor:” that combination of passion, talent, and ambition necessary to take the best advantage of such a unique career-defining challenge.

The “X Factor” also meant that their story had the right depth and creative possibilities in its premise to produce a universally understood and appreciated film. I think the quality of the films produced proves that our jury indeed made the best choices. They are very exciting, and engaging and the audience will find them very entertaining too.

Ως κριτές και μέντορες έπρεπε να εξετάσουμε, μέσω ενός άκρως ανταγωνιστικού φόρουμ, μόνο 12 ταινίες που είχαν συμπεριληφθεί στην τελική λίστα. Αυτό υποδηλώνει την υψηλή ποιότητα των ιδεών που κατάφεραν να επιβιώσουν από το αρχικό στάδιο. Καθήκον μας ήταν να επιλέξουμε 6-7 έργα αξιολογώντας τα με βάση τα κινηματογραφικά τους πλεονεκτήματα και τη δυναμική διάσταση της ιστορίας και της υπόθεσής τους. Η ικανότητα και η δυναμική του δημιουργού έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επιλογή, καθώς η πρωτοβουλία αυτή αποτελούσε, εκτός των άλλων και μια σημαντική ευκαιρία για τη δημιουργία ισχυρών εμπορικών σημάτων για ανερχόμενους δημιουργούς ταινιών στην παγκόσμια πλατφόρμα που παρουσιάζει το Netflix.

Ευτυχώς, πιστεύω ότι καθένας από τους τελικούς επιλεγμένους δημιουργούς είχε αυτό που αποκαλώ εγώ «παράγοντα Χ», δηλαδή τον συνδυασμό πάθους, ταλέντου και φιλοδοξίας που είναι απαραίτητος για να εκμεταλλευτούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μια τέτοια μοναδική πρόκληση που καθορίζει την καριέρα τους.

Ο «παράγοντας Χ» σήμαινε επίσης ότι η ιστορία τους είχε το κατάλληλο βάθος και τις απαραίτητες προοπτικές για να δημιουργήσει μια ταινία, που θα γινόταν πρώτα από όλα κατανοητή και θα την εκτιμούσαν παγκοσμίως. Νομίζω ότι η ποιότητα των ταινιών που παρήχθησαν αποδεικνύει ότι η κριτική μας επιτροπή έκανε πράγματι τις καλύτερες επιλογές. Είναι πολύ συναρπαστικές και ελκυστικές. Θα αρέσουν σίγουρα στο κοινό.

GV: Ήσασταν μέντορας του Mohamed Echkouna από τη Μαυριτανία στην παραγωγή του «Enmity Djinn». Μιλήστε μας για αυτή την εμπειρία. Πώς ήταν και για τους δυο σας;

FO: I am excited for Mohammed Echkouna because he is the classic profile of the talented, ambitious, hardworking young filmmaker that the Netflix/UNESCO Folktales Reimagined project was intended to empower. His film “Enmity Djinn” is a visually arresting, multilayered and entertaining filmic experience. 

He has created a provocative narrative of cultural superstitions, magical realities and modernity that is heartful and suspenseful. My task was really to provide a listening ear and guidance where needed. 

He did an amazing amount of work with important technical support from the Executive Producer Steven Markovitz and the Netflix team. Mohammed faced great odds in terms of the experienced crew/equipment available in Mauritania. And the harsh desert weather was also a great challenge. But he was determined to make the best use of the opportunity and that made the outcome such a wonderful delight. He earned every compliment he will receive for his beautiful film. 

Είμαι ενθουσιασμένος με τον Mohammed Echkouna. Είναι το κλασικό προφίλ του ταλαντούχου, φιλόδοξου, σκληρά εργαζόμενου νέου σκηνοθέτη που το πρότζεκτ μας είχε ως στόχο να ενισχύσει. Η ταινία του «Enmity Djinn» είναι μια οπτικά εντυπωσιακή, πολυεπίπεδη και διασκεδαστική κινηματογραφική εμπειρία.

Δημιούργησε μια προκλητική αφήγηση για τις πολιτισμικές δεισιδαιμονίες, τη μαγική πραγματικότητα και τη νεωτερικότητα που είναι εγκάρδια και συναρπαστική. Στην πραγματικότητα, καθήκον μου ήταν να παρέχω ένα χέρι εμπιστοσύνης και καθοδήγησης όπου χρειαζόταν.

Έκανε εκπληκτική δουλειά με σημαντική τεχνική υποστήριξη από τον υπεύθυνο παραγωγής Steven Markovitz και την ομάδα του Netflix. Ο Mohammed αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες όσον αφορά το διαθέσιμο εξοπλισμό και έμπειρο συνεργείο στη Μαυριτανία. Και ο σκληρός καιρός της ερήμου ήταν επίσης μια μεγάλη πρόκληση. Ήταν όμως αποφασισμένος να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ευκαιρία και σίγουρα ανταμείφθηκε από το αποτέλεσμα. Αξίζει κάθε κομπλιμέντο που θα λάβει για την όμορφη ταινία του.

GV: Με ποιους τρόπους η συμμετοχή σας σε αυτό το έργο συνέβαλε στην ανάπτυξη και την εξειδίκευσή σας ως σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ και αφηγητής ιστοριών;

FO: Every mentoring opportunity of course is also a learning opportunity. Just the fact that these young filmmakers come from such diverse countries and backgrounds across the continent enriched my understanding of the capacities available to support filmmaking in Africa. I also learnt through the folktales shared that the heritage stories of the continent were as different as they were the same. Too many forgotten heroes. 

Such a huge treasure trove of stories lies untold. So if I have learned anything it is to dig into these traditional narrative holes and find gems with which we can define and enthral global audiences. Of course, as one with a deep interest in documentary cinema, I am delighted that these stories will necessarily deepen our research and engagement with history and historical figures. And that will incite more projects on a bigger scale to find that nexus where the past collides with our present to define our future. 

That is something that I think as an African filmmakers, we must constantly embrace as an objective approach to how we present our stories to the world. It underscores the vital importance of authenticity and representation and how we must use partner technology opportunities to empower and propel the African story.

Κάθε ευκαιρία για καθοδήγηση είναι φυσικά και μια ευκαιρία για μάθηση. Το γεγονός ότι αυτοί οι νέοι δημιουργοί προέρχονται από τόσο διαφορετικές χώρες και υπόβαθρα σε ολόκληρη την ήπειρο εμπλούτισε την κατανόησή μου για τις δεξιότητες που είναι διαθέσιμες στην υποστήριξη μιας κινηματογραφικής παραγωγής στην Αφρική. Έμαθα επίσης, μέσω των κοινών παραδοσιακών ιστοριών, ότι οι ιστορίες κληρονομιάς της ηπείρου είναι τόσο διαφορετικές αλλά και τόσο ίδιες. Πάρα πολλοί ξεχασμένοι ήρωες.

Ένας τόσο μεγάλος θησαυρός ιστοριών δεν έχει ξαναειπωθεί. Έτσι, αν έχω μάθει κάτι, αυτό είναι να σκάβω σε αυτές τις παραδοσιακές αφηγηματικές τρύπες και να βρίσκω πολύτιμους λίθους με τους οποίους μπορώ να ορίσω και να γοητεύσω το παγκόσμιο κοινό. Φυσικά, όντας γνωστός οπαδός των ντοκιμαντέρ, χαίρομαι που αυτές οι ιστορίες μας παροτρύνουν να ερευνήσουμε και να ασχοληθούμε με την ιστορία και τα ιστορικά πρόσωπα. Αυτό θα παρακινήσει και άλλα έργα σε μεγαλύτερη κλίμακα για να βρούμε αυτό το σημείο επαφής, όπου το παρελθόν συγκρούεται με το παρόν μας για να καθορίσει το μέλλον μας.

Είναι κάτι που, ως Αφρικανοί σκηνοθέτες, πρέπει συνεχώς να υιοθετούμε ως αντικειμενική προσέγγιση για το πώς παρουσιάζουμε τις ιστορίες μας στον κόσμο. Υπογραμμίζει τη ζωτική σημασία της γνησιότητας και της αναπαράστασης και το πώς πρέπει να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες της τεχνολογίας των συνεργατών για να ενισχύσουμε και να προωθήσουμε την αφρικανική ιστορία.

GV: Θα μπορούσατε να μας πείτε τι σημαίνει αυτό το εγχείρημα συνεργασίας μεταξύ του Netflix και της UNESCO για την κινηματογραφική βιομηχανία της Αφρικής;

FO: The Netflix/UNESCO Folktales Reimagined project underscores the vital importance of heritage stories as a vital tool for preserving memory, preserving cultures and languages and reinforcing multiculturalism as a global necessity and asset. It is important because the greatest education anyone receives is to travel into the unknown worlds of history so we can grow the respect and understanding necessary to maintain and preserve mutual respect and peace in the world.

I truly believe that respect for cultures and the identity of the different peoples of the world is really the most vital diplomacy that would keep the peace. And culture travels and is sustained through stories. It is wonderful that a global platform like Netflix is creating room for that understanding and creating room for the heritage stories of Africa to travel. It signals that our history and our stories are valid and we can take pride in this amazing opportunity to bring our stories to the global exchange with much confidence.

Το εγχείρημα αυτό υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα των ιστοριών πολιτιστικής κληρονομιάς ως ζωτικής σημασίας εργαλείο για τη διατήρηση της μνήμης, τη διάσωση των πολιτισμών και των γλωσσών και την ενίσχυση της πολυπολιτισμικότητας ως παγκόσμια ανάγκη και πλεονέκτημα. Είναι σημαντικό γιατί η μεγαλύτερη εκπαίδευση που λαμβάνει κανείς είναι να ταξιδέψει στους άγνωστους κόσμους της ιστορίας, ώστε να μπορέσει να αναπτύξει τον σεβασμό και την κατανόηση που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση και τη διάσωση του αμοιβαίου σεβασμού και της ειρήνης στον κόσμο.

Πιστεύω πραγματικά ότι ο σεβασμός προς τους πολιτισμούς και την ταυτότητα των διαφορετικών λαών του κόσμου είναι η πιο θεμελιώδης αξία για τη διατήρηση της ειρήνης. Και ο πολιτισμός ταξιδεύει και διασώζεται μέσα από τις ιστορίες. Είναι θαυμάσιο το γεγονός ότι μια παγκόσμια πλατφόρμα όπως το Netflix δημιουργεί χώρο για αυτή την αντίληψη και συμβάλλει στο να ταξιδέψουν οι ιστορίες πολιτιστικής κληρονομιάς της Αφρικής. Αυτό σημαίνει ότι η ιστορία μας και οι αφηγήσεις μας είναι έγκυρες. Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για αυτή την καταπληκτική ευκαιρία να μεταφέρουμε τις ιστορίες μας στην παγκόσμια αγορά με μεγάλη αυτοπεποίθηση.