Μια Αφρικανή γυναίκα θηλάζει. Εικόνα του Younesse Bourrich μέσω Wikimedia Commons, (CC BY-SA 4.0).

Καθώς η διεθνής κοινότητα γιορτάζει την Εβδομάδα Θηλασμού, είναι μια κομβική στιγμή αξιολόγησης του κατά πόσο η Γκάνα έχει κάνει ουσιαστικά βήματα για να προωθήσει και να ενθαρρύνει τον θηλασμό.

Την 1η Αυγούστου 2023 δημοσιεύτηκε στο Twitter ένα βίντεο στο λογαριασμό United Nations World Food Programme (WFP) Africa. Το βίντεο παρουσίαζε την Mutinta Hambayi, μητέρα και διατροφολόγο του WFP, η οποία υπογράμμισε πως «για κάθε δολάριο που επενδύεται στην προώθηση και προστασία του θηλασμού, η εκάστοτε χώρα μπορεί να εξασφαλίσει οικονομικές επιστροφές ύψους έως και 35 δολαρίων».

🤱🏿 Supporting breastfeeding help mothers AND babies alike. @WFP provides nutrition training and supplements to mothers and their communities.

Our nutritionist Mutinta Hambayi gives 5 THINGS you need to know about #breastfeeding ⬇️ pic.twitter.com/hRwlcT7czO

— WFP Africa (@WFP_Africa) August 1, 2023

Η υποστήριξη του θηλασμού βοηθά τόσο μητέρες όσο και μωρά. Το @WFP παρέχει διατροφολογική εκπαίδευση και συμπληρώματα σε μητέρες και στις κοινότητές τους.

Η διατροφολόγος μας, Mutinta Hambayi, απαριθμεί πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τον #θηλασμό ⬇️ pic.twitter.com/hRwlcT7czO

Σύμφωνα με την Hambayi και άλλες βάσιμες πηγές, ο θηλασμός είναι ύψιστης σημασίας τόσο για βρέφη όσο και για μητέρες. Ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματά του για τα παιδιά αποτελεί ο αναπόσπαστος ρόλος του στο να εξασφαλίσει τη υγεία και επιβίωσή τους. Όταν ένα βρέφος θηλάζει, ο οργανισμός λαμβάνει το πρωτόγαλα κατά τις πρώτες 72 ώρες. Αυτή η ουσία δρα ως ασπίδα ανοσίας και λειτουργεί σαν εμβόλιο, παρέχοντας σημαντική προστασία. Η πρώιμη έναρξη του θηλασμού περιορίζει σημαντικά τον κίνδυνο της βρεφικής θνησιμότητας σε ποσοστό ύψους 44%. Επιπροσθέτως, ο θηλασμός συμβάλει στην μείωση πιθανοτήτων παιδικής παχυσαρκίας, άσθμα, καρδιακών παθήσεων και Διαβήτη τύπου Β. Ένα ακόμα πλεονέκτημα του θηλασμού είναι πως τα παιδιά που θηλάζουν τείνουν να διαπρέπουν ακαδημαϊκά τονίζοντας έτσι το κατά πόσο ο θηλασμός λειτουργεί ως επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο.

Για τις μητέρες ο θηλασμός προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα από το γεγονός ότι δημιουργεί έναν ξεχωριστό δεσμό μεταξή μητέρας και μωρού. Λειτουργεί ως πραϋντική εμπειρία και έχει τη δυνατότητα να καταστέλλει τον κίνδυνο να αναπτυχθούν κάποια είδη καρκίνου. Σύμφωνα με την Hambayi, η προώθηση του θηλασμού δεν είναι απλά μια απόφαση: πρόκειται για μια από τις εξυπνότερες επενδύσεις στις οποίες μπορεί να προβεί ένα έθνος για να δομήσει την μέλλουσα ευημερία του. Πέρα από οικονομικά προτερήματα, ενισχύει την αντοχή των οικογενειών. Έτσι, η υπεράσπιση του αποκλειστικού θηλασμού δεν είναι απλώς μια πρακτική, είναι ένας τρόπος να τροφοδοτήσουμε μακροπρόθεσμη ευδαιμονία και να εξασφαλίσουμε την ανάπτυξη μελλοντικών γενεών.

Παρά τα πολλά οφέλη του θηλασμοού, πολλές γυναίκες της Γκάνας αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στο να τον συνεχίσουν για την ελάχιστη προτεινόμενη περίοδο των έξι μηνών. Αυτά τα εμπόδια περικλείουν την ανεπαρκή άδεια μητρότητας, την έλλειψη καθορισμένων χώρων θηλασμού στον εργασιακό χώρο και τον ανεπαρκή επιμορφωτικό προσανατολισμό στα νοσοκομεία. Σε συνέντευξη με το Global Voices, τρείς γυναίκες από την Γκάνα, των οποίων τα ονόματα έχουν αλλάξει για λόγους ανωνυμίας – οι Mavis, Linda και Bernice – μας προσφέρουν πολύτιμη διορατικότητα κοινοποιώντας τις προσωπικές τους εμπειρίες.

Η Linda, μόλις στα σαράντα της, δημόσια υπάλληλος στην Υπηρεσία των Φυλακών της Γκάνας, αναγνωρίζει τα προτερήματα του θηλασμού.

It aids the child's growth and strengthens bones, while preventing premature pregnancy for the mother.

Υποβοηθά την ανάπτυξη του παιδιού και την ενδυνάμωση των οστών, ενώ παράλληλα αποτρέπει την πρόωρη εγκυμοσύνη της μητέρας.

Αποδίδει τη γνώση της στις μαίες στο κυβερνητικό νοσοκομείο, που ξεγέννησε το παιδί της. Στον αντίποδα, η Bernice, η οποία δουλεύει στον ιδιωτικό τομέα, αναζήτησε πληροφορίες διαδικτυακά:

I googled a lot. Going on YouTube to learn from other mothers. These were my main resources because I did not have older sisters or cousins who gave me first hand information. So for me, YouTube and Google were my friends. And then, I also had this menstrual app I was using, which was informing me about every stage of my pregnancy. So that also gave me some information.

Γκουγκλάρισα αρκετά. Πήγα στο Youtube για να μάθω από άλλες μητέρες. Αυτές ήταν οι κύριες πηγές μου, καθώς δεν είχα μεγαλύτερες αδελφές ή ξαδέλφες για να μου δώσουν πληροφορίες από πρώτο χέρι. Οπότε στην περίπτωσή μου, το YouTube και το Google ήταν τα φιλαράκια μου. Πέρα από αυτό επίσης χρησιμοποιούσα μια εφαρμογή για την περίοδο, η οποία με ενημέρωνε για κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης μου. Οπότε μου έδωσε και αυτό μερικές πληροφορίες.

Σύμφωνα με την Bernice, δεν της δόθηκε η αρμόζουσα καθοδήγηση και παιδεία στο νοσοκομείο:

I wouldn’t say I was given that much education at the hospital. On the day I was discharged, one lady came and gave some brief information, so that gave me a fair idea but not in detail. I just had the idea that it was a good thing for her. And I realized that when I breastfed her, I realized the benefits because she wasn’t getting sick or having any challenges. 

Δεν θα έλεγα ότι μου δόθηκε αρκετή εκπαίδευση στο νοσοκομείο. Τη μέρα που πήρα εξιτήριο, μια γυναίκα ήρθε και μου έδωσε κάποιες συνοπτικές πληροφορίες, που μου έδιναν για γενική ιδέα, αλλά όχι λεπτομέρειες. Απλά είχα την εντύπωση πως ήταν καλό για την κόρη μου. Και συνειδητοποίησα πως, όταν την θήλαζα, συνειδητοποίησα τα οφέλη, επειδή δεν αρρώσταινε ή δεν αντιμετώπιζε καμία πρόκληση.

Και οι δύο γυναίκες επισημαίνουν το πρόβλημα της ανεπαρκούς άδειας μητρότητας, κάτι που δυσχεραίνει τη διατήρηση του θηλασμού. Με μόνο τρεις μήνες άδειας, ο θηλασμός για έξι μήνες αποτελεί μια τεράστια πρόκληση. Η Linda εξηγεί:

My workplace provides three months of maternity leave, along with breastfeeding hours. I opt for breastfeeding hours, taking time from 12:30 to 1:00 p.m. to feed my baby. So during that period, from 12:30 to 1:00 p.m. I go to the house and breastfeed my baby. Some pump the breast milk down for the child, but there's a concern about the milk's hygiene if it's not handled properly by the caregiver. This could potentially expose the child to contaminated milk. As for me, I've never expressed breast milk for my babies. On the other hand, not every mother lives close to their workplace like I do, so many may not be able to afford going home to feed their child. And some may not also be able to afford a nanny. So because of that some mothers stop breastfeeding early. But every child is supposed to be breastfed for at least 6 months.

Η εργασία μου παρέχει τρείς μήνες μητρικής άδειας, καθώς και ώρες θηλασμού. Επιλέγω τις ώρες θηλασμού μεταξύ 12:30 και 13:00 για να ταΐσω το μωρό μου. Έτσι, αυτό το διάστημα μεταξύ 12:30 και 13:00, πηγαίνω σπίτι και θηλάζω το μωρό μου. Μερικές αντλούν το γάλα για το παιδί, αλλά υπάρχει η ανησυχία για την υγιεινή του γάλακτος αν δεν το χειριστεί σωστά ο/η φροντιστής/στρια. Αυτό μποόρεί δυνητικά να εκθέσει το παιδί σε μολυσμένο γάλα. Όσο για μένα, δεν έχω βγάλει ποτέ γάλα για τα παιδιά μου. Από την άλλη, δεν ζουν όλες οι μητέρες τόσο κοντά στη δουλειά τους όσο εγώ, οπότε πολλές μπορεί να αδυνατούν να γυρίσουν σπίτι να ταΐσουν το παιδί τους. Και μερικές μπορεί επίσης να αδυνατούν να διατηρήσουν νταντά. Αλλά κάθε παιδί υποτίθεται πως πρέπει να θηλάζει για τουλάχιστον 6 μήνες.

Για εκείνες που ζουν πιο μακριά από τη δουλειά ή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προσλάβουν υποστήριξη για τη φροντίδα των παιδιών, αυτές οι επιλογές αποδεικνύονται δύσκολες. Η Bernice, η οποία πρέπει να βγάλει γάλα κατά τις εργάσιμες ώρες, αντιμετωπίζει πρόσθετα εμπόδια, τα οποία περιορίζουν την αποδοτικότητά της στη δουλειά:

In expressing, I needed to express into my sachet and put it in a fridge to keep it for a longer period till I get home. That was not available. And even a place to even express the milk was also another challenge because you have colleagues who are men. You can’t tell them that they should leave the office because you are coming to expose your breast. I ended up always going home with some hard knots in my boobs. It was so painful. So I was always rushing home so I could go and express. So I could not get a lot of work done within that period because I just couldn’t stay.

Για την άντληση, πρέπει να βγάλω γάλα στο σακουλάκι μου και να το βάλω στο ψυγείο για να αντέξει για περισσότερη ώρα μέχρι να φτάσω σπίτι. Αυτό δεν ήταν πάντα διαθέσιμο. Ακόμα και ένα μέρος να βρω να βγάλω γάλα ήταν πρόκληση γιατί έχεις και τους άνδρες συναδέλφους. Δεν μπορείς να τους πεις να φύγουν από το γραφείο, γιατί πρόκειται να εκθέσεις το στήθος σου. Κατέληξα να πηγαίνω πάντα σπίτι με σφιχτούς κόμπους στους μαστούς μου. Ήταν πολύ επίπονο. Οπότε πήγαινα πάντα βιαστικά στο σπίτι για να αντλήσω γάλα. Οπότε δεν μπορούσα να βγάλω πολλή δουλειά εκείνη την περίοδο, γιατί δεν μπορούσα να κάτσω.

Σε μια πιο αισιόδοξη νότα, είναι καθησυχαστικό να τονίσουμε ότι ο θηλασμός σε δημόσιους χώρους είναι γενικά αποδεκτός στην κοινωνία της Γκάνας. Η Mavis το επιβεβαιώνει:

I don't believe breastfeeding is looked down upon in our culture anymore. Most individuals are understanding, and it's not considered a significant issue when mothers breastfeed their babies in public. However, as mothers, we may occasionally feel uneasy, particularly for first-time mothers. Yet, as time goes on, they become more accustomed to the practice.

Δεν πιστεύω πως ο θηλασμός υποτιμάται στην κουλτούρα μας πλέον. Τα περισσότερα άτομα δείχνουν κατανόηση και δεν θεωρείται σημαντικό πρόβλημα, όταν οι μητέρες θηλάζουν τα μωρά τους δημόσια. Ωστόσο ως μητέρες, μπορεί περιστασιακά να νιώθουμε άβολα, ιδιαιτερα οι νέες μητέρες. Όμως καθώς προχωράει ο καιρός, εξοικειώνονται περισσότερο με την πρακτική αυτή.

Οι εμπειρίες που μοιράζονται οι Mavis, Linda, και Bernice προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις για τη δυναμική των χώρων εργασίας, τις πολιτικές άδειας μητρότητας και τα συστήματα υποστήριξης για τις θηλάζουσες μητέρες. Ελπίζουν να παραταθεί η άδεια μητρότητας από τρεις σε έξι μήνες. Η Bernice δηλώνει:

In Ghana, an increase is necessary. Even if full salary isn't feasible, a partial payment could be considered. Something is better than the current three months, as we're meant to breastfeed for six months.

Στην Γκάνα μια αύξηση είναι αναγκαία. Ακόμα και αν ένας πλήρης μισθός δεν είναι εφικτός, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο μερικής πληρωμής. Οτιδήποτε είναι καλύτερο από τους παρόντες τρεις μήνες, καθώς αναμένεται να θηλάζουμε για έξι μήνες.

Επιπλέον, εκφράζουν την ελπίδα για καθορισμένους χώρους θηλασμού στους χώρους εργασίας και να παρέχεται ολοκληρωμένη εκπαίδευση από τα νοσοκομεία στις νέες μητέρες.