Η ιστορική συμφωνία ανακοινώθηκε στις 12 Ιουλίου 2025. Φωτογραφία από τη σελίδα στο Facebook του Φιλίπ Γκομές, πρώην προέδρου της κυβέρνησης της Νέας Καληδονίας, υπερπόντιου εδάφους της Γαλλίας στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Διάφορα μέρη υπέγραψαν ιστορική συμφωνία, που αναγνωρίζει το κράτος της Νέας Καληδονίας εντός της Γαλλίας.

Η Νέα Καληδονία είναι μια περιοχή του Νότιου Ειρηνικού, που αποικίστηκε από τη Γαλλία το 1853 και βρίσκεται στον κατάλογο των Ηνωμένων Εθνών για αποαποικιοποίηση από το 1986. Η ιστορική ειρηνευτική συμφωνία της Νουμέα το 1998 θέσπισε ένα τριμερές δημοψήφισμα ανεξαρτησίας για να καθορίσει το πολιτικό μέλλον της Νέας Καληδονίας. Το τρίτο δημοψήφισμα το 2021 μποϊκοταρίστηκε από τους αυτόχθονες Κανάκ κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Τον Μάιο του 2024, ξέσπασαν διαμαρτυρίες και ταραχές, αφότου η Γαλλική Εθνοσυνέλευση ψήφισε νομοσχέδιο, που θα μείωνε την εκλογική εκπροσώπηση του λαού Κανάκ, που αποτελεί το 42% του πληθυσμού της Νέας Καληδονίας, ο οποίος ανέρχεται σε 270.000 κατοίκους.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανέστειλε το νομοσχέδιο και δεσμεύτηκε να διεξάγει διάλογο για το θέμα. Μετά από αρκετούς μήνες διαπραγματεύσεων, υπεγράφη και ανακοινώθηκε συμφωνία στις 12 Ιουλίου 2025 από μια αντιπροσωπεία αποτελούμενη από τέσσερις ομάδες κατά της ανεξαρτησίας και δύο ομάδες ανεξαρτησίας από τη Νέα Καληδονία.

Υποστηρίξτε το Global Voices καθώς δημοσιεύουμε περισσότερα άρθρα σαν αυτό

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν την εκστρατεία, παρακαλούμε μεταβείτε εδώ.

Συνοπτικά, εάν εγκριθεί, η 13σέλιδη συμφωνία με τον επίσημο τίτλο «Σχέδιο Συμφωνίας για το Μέλλον της Νέας Καληδονίας» θα δημιουργήσει ένα κράτος της Νέας Καληδονίας εντός της Γαλλίας και η νεοκαληδονιακή εθνικότητα θα μπορεί να αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα. Η Νέα Καληδονία θα αναλάβει περισσότερες εξουσίες στη διακυβέρνηση, αλλά η Γαλλία θα διατηρήσει την εξουσία στην άμυνα, το νόμισμα και τη δικαιοσύνη. Η Νέα Καληδονία θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει τις δικές της επαρχιακές και παραδοσιακές δυνάμεις ασφαλείας. Μπορεί επίσης να διεξάγει τις δικές της διπλωματικές υποθέσεις, αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει «με σεβασμό στις διεθνείς δεσμεύσεις και τα ζωτικά συμφέροντα της Γαλλίας» .

Το προοίμιο του εγγράφου αντικατοπτρίζει τους συμβιβασμούς, που επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια των έντονων διαπραγματεύσεων.

Οι κάτοικοι της Νέας Καληδονίας ποντάρουν για άλλη μια φορά στην εμπιστοσύνη, τον διάλογο και την ειρήνη μέσω αυτής της συμφωνίας, η οποία προτείνει μια νέα πολιτική οργάνωση, μεγαλύτερη κοινή κυριαρχία, μια οικονομική και κοινωνική επανεκκίνηση και ένα επαναπροσδιορισμένο πεπρωμένο από κοινού.

Ο Μακρόν χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «στοίχημα στην εμπιστοσύνη». Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού εξέφρασε «υπερηφάνεια» που είδε μια συμφωνία «ισότιμη με την ιστορία». Ο Γάλλος υπουργός για τα υπερπόντια εδάφη την χαρακτήρισε «έξυπνο συμβιβασμό».

Ο Βίκτορ Τουτουγκόρο, ένας από τους διαπραγματευτές από την πλευρά που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, δήλωσε ότι κατέληξαν σε έναν «ισορροπημένο συμβιβασμό».

Φυσικά, εξ ορισμού, ένας συμβιβασμός δεν μπορεί να ικανοποιήσει κανέναν 100%. Αλλά είναι ένας ισορροπημένος συμβιβασμός για όλους.

Και μας επιτρέπει να κοιτάξουμε μπροστά, να χτίσουμε μαζί τη Νέα Καληδονία, μια ιθαγένεια και αυτό το κοινό πεπρωμένο για το οποίο όλοι μιλάνε εδώ και πολλά χρόνια.

Αυτό το σημείο επανέλαβε η ηγέτιδα των Πιστών και πρόεδρος της Νότιας Επαρχίας, Σόνια Μπάκες, η οποία ήταν επίσης μεταξύ των διαπραγματευτών.

Αυτός ο συμβιβασμός δεν θα ικανοποιήσει πλήρως κανέναν. Αλλά είμαι ακράδαντα πεπεισμένη ότι μας επιτρέπει να βγάλουμε τη Νέα Καληδονία από τον φαύλο κύκλο της βίας, της αβεβαιότητας και της καταστροφής.

Για να τεθεί σε ισχύ, η συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από τον πληθυσμό της Νέας Καληδονίας. Πρέπει επίσης να εγκριθεί από το Γαλλικό Κοινοβούλιο και να συμπεριληφθεί σε ειδικό άρθρο του Γαλλικού Συντάγματος.

Η γαλλική κυβέρνηση και τα κόμματα της Νέας Καληδονίας, που εμπλέκονται στη συμφωνία, αντιμετωπίζουν το δύσκολο έργο να πείσουν τους ψηφοφόρους τους να υποστηρίξουν τη συμφωνία. Το ρεπορτάζ του ABC παρέθεσε αρκετούς ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών στη Νέα Καληδονία, οι οποίοι εξέφρασαν ανησυχία για την εγκατάλειψη του αιτήματος για πλήρη κυριαρχία. Αντιδρώντας στη συμφωνία, ένα μέλος του δεξιού Εθνικού Συνασπισμού στη Γαλλία έθεσε ερωτήματα σχετικά με αυτήν.

Έχουμε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις λέξεις που χρησιμοποιούνται. Προφανώς, η δημιουργία ενός κράτους εντός του γαλλικού κράτους εγείρει ένα σημαντικό ερώτημα. Η δημιουργία μιας ιθαγένειας παράλληλα με τη γαλλική ιθαγένεια θέτει ένα θεμελιώδες ζήτημα.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής του FLNKS (Κανάκ και Σοσιαλιστικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, Εμμανουήλ Τζιμπάου, προέβλεψε τα επικριτικά σχόλια σε συνέντευξη στα ΜΜΕ.

Το να επιλέξουμε αυτό το δύσκολο και νέο μονοπάτι σημαίνει επίσης ότι θα δεχτούμε κριτική. Θα δεχθούμε προσβολές, απειλές, ακριβώς επειδή έχουμε επιλέξει ένα διαφορετικό μονοπάτι.

Ο δημοσιογράφος Νικ Μακλέλαν συνόψισε την προοπτική έγκρισης της συμφωνίας στη Γαλλία και τη Νέα Καληδονία.

…πιθανότατα θα υπάρξει εκτεταμένη συζήτηση στη Νέα Καληδονία και τη Γαλλία πριν από την νομική έγκριση της συμφωνίας και πολλές διατάξεις θα αμφισβητηθούν τόσο από τους υποστηρικτές όσο και από τους αντιπάλους της ανεξαρτησίας τους επόμενους μήνες.

Έτσι, η «ιστορική συμφωνία» έχει πολύ δρόμο ακόμα μπροστά της και το χρονοδιάγραμμα για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 12 Ιουλίου μπορεί να είναι όμηρος ευρύτερων εθνικών και παγκόσμιων δυνάμεων. Η Νέα Καληδονία ρίχνει τα ζάρια «στοίχημα στην εμπιστοσύνη».

Το δημοψήφισμα στη Νέα Καληδονία έχει αρχικά προγραμματιστεί για τις 26 Φεβρουαρίου του επόμενου έτους.