Γελοιογραφία του Eduardo Sanabria (Edo Ilustrado). Λέει: Μπορώ να έχω ένα καφέ; Η εικόνα χρησιμοποιείται με άδεια.

Το ακόλουθο κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση ενός άρθρου του Luis Carlos Díaz, το οποίο αρχικά δημοσιεύτηκε στα ισπανικά στο Medium και αναπαράγεται εδώ με την άδειά του.

Κάθε μέρα που συνεχίζει να περνά η Βενεζουέλα υπό μια κυβέρνηση τσαβισμού [ΣτΜ: πολιτική ιδεολογία βασισμένη στον πρώην πρόεδρο της χώρας, Ούγκο Τσάβες], η οποία βρίσκεται στην εξουσία για περισσότερα από 15 χρόνια, σαν χώρα καταρρέει όλο και περισσότερο. Και θα συνεχίσει να γκρεμίζεται, επειδή, αντίθετα με ότι συνεχίζουν να λένε πολλοί, δεν υπάρχει τέλος: οι χώρες είναι πίθος των Δαναΐδων, ένα πιθάρι δίχως πάτο.

Σοβαρά. Πριν από δυο χρόνια, φαινόταν ότι είχαν φτάσει τα πάντα στο ύστατο σημείο, αλλά δεν υπήρχε ακόμα τότε κόσμος να ψάχνει για φαγητό στα σκουπίδια. Τώρα, όχι μονάχα ψάχνουν για φαγητό, αλλά και παλεύουν μεταξύ τους για το ποιος θα το πάρει. Αύριο, μπορεί να το βάζουν σε κλήρωση ή η κυβέρνηση να επιβάλει πρόστιμο σε όποιον πετά κάτι στα σκουπίδια…ποιος ξέρει τι άλλο θα γίνει.

Ο κόσμος δεν μιλά τόσο για πλιάτσικο όσο παλιότερα. Επίσης, δεν μιλάνε για εγκληματικά λιντσαρίσματα, ο τρόπος με τον οποίο ομάδες γειτόνων απαντούσαν στην ανομία εν μέσω αυτής της υψηλής εγκληματικότητας. Δεν γίνεται λόγος για τους διαμελισμένους, απόδειξη της κλιμάκωσης της αστικής βίας τα τελευταία χρόνια. Για αυτά τα πράγματα δεν μιλάνε πια. Όχι επειδή έχουν πάψει να συμβαίνουν, αλλά επειδή έχουν εξομαλυνθεί ως μέρος του τοπίου της χώρας και της κρίσης της.

Κορμιά πεθαίνουν, οι χώρες όχι. Τα πράγματα πάνε στραβά, αλλά μπορούν να χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο. Θα μπορούσαμε να δώσουμε τόνους παραδείγματα για να το αποδείξουμε, αλλά θα επιμείνουμε με αυτά τα δύο: τον υψηλότερο πληθωρισμό στον κόσμο για πέμπτο συνεχές έτος και τη χαμηλότερη παραγωγικότητα στην πρόσφατη ιστορία μας. Ο ένοχος γι’ αυτό είναι η συγκεντρωτική οικονομία και τα ελεγκτικά σώματα που δημιουργήθηκαν από το καθεστώς του Τσαβισμού για να αυξήσουν το επίπεδο διαφθοράς τους. Μπορούμε να πούμε ότι αυτή η οικονομική κρίση είναι μέρος μιας συνωμοσίας επιχειρηματιών και εμπόρων λιανικής, αλλά έχετε συναντήσει ποτέ κάποιον λιανοπωλητή να βγάζει λεφτά σε σενάρια όπου δεν μπορεί να πουλήσει;

Η σκέψη, όπως ισχυρίζονται πολλοί, ότι υπάρχουν αντίπαλοι που θέλουν δύναμη, όχι τώρα, αλλά αργότερα, ώστε να αποφύγουν να αναλάβουν το κόστος που θα προκύψει με μια αρπαγή της εξουσίας αυτή τη στιγμή είναι παιδαριώδης. Το κόστος αναδιάρθρωσης της χώρας μονάχα θα αυξηθεί. Η προσδοκία κατάκτησης μιας πένητος κυβέρνησης ή δήμου είναι εξίσου άχρηστη με το να συνεχίζει κανείς να διαμαρτύρεται από την πλευρά της αντιπολίτευσης.

Η χώρα δεν μπορεί να θρέψει σήμερα τον πληθυσμό της και αύριο θα είναι ακόμη χειρότερα. Οπότε όσο πιο γρήγορα αλλάξει το μοντέλο παραγωγής, η συγκεντρωτική οικονομία, το διεφθαρμένο παιχνίδι των συναλλαγματικών ελέγχων, οι τιμές και η διανομή, τόσο λιγότερο θα κοστίσει να πάρει κάποιος τα ηνία. Η Βενεζουέλα δεν μπορεί να καλύψει τα ίδια της χρέη, οπότε όσο πιο σύντομα υπάρξει αλλαγή στην εξουσία και αυτά τα χρέη τα επαναδιαπραγματευτούμε, τόσο καλύτερα για όλους.

Ωστόσο, προκειμένου να αποκατασταθούν ορισμένα θεσμικά όργανα, είναι απαραίτητες ορισμένες προϋποθέσεις, αλλά αυτό θα απαιτήσει χρόνο. Απαιτούνται εγγυήσεις για τη διατήρηση της διακυβέρνησης της επόμενης περιόδου. Διότι, αν μια ομάδα εμπόρων ναρκωτικών, διεφθαρμένοι πολιτικοί και βασανιστές βρίσκονται στην εξουσία, θα είναι πολύ χειρότερο να ενεργούν από την αντιπολίτευση με κλεμμένα χρήματα. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να γίνουν κάποιες αλλαγές στο Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο. Τα αυξανόμενα κόστη στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στο Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να είναι χρήσιμα. Η απεμπλοκή του καθεστώτος της Εθνοσυνέλευσης μπορεί να βοηθήσει. Αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση για τίποτα. Το ξέρετε και το ξέρω. Δε διαθέτουμε εγχειρίδιο διαβίωσης υπό δικτατορία.

Τώρα, όπου τα πάντα έχουν κολλήσει, είναι ποιος θα φτάσει πρώτος στην εξουσία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συζητούνται τύποι και υπάρχουν διαφωνίες. Αυτό που με εκπλήσσει είναι πόσο σχεδόν είναι όλοι μες στο χάος, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που μιλούν με σθένος και ασφάλεια, διότι ακόμη και γι’ αυτούς, το «αλάθητο σχέδιο» που πιστεύουν ότι θα λειτουργήσει καταρρέει γρήγορα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επέλεξαν να επιτεθούν ο ένας στον άλλο ή να δείξουν με το δάκτυλο αντιπάλους, επειδή είναι ευκολότερο. Γιατί αν τους βάλεις στην εξουσία, αρχίζουν να σκοντάφτουν. Μια πορεία οργανώνεται, αλλά δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Μια διαμαρτυρία βρίσκει μπροστά της μια αντι-διαδήλωση, αλλά μετά κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί στη δεύτερη. Η ανυπακοή ακούγεται επαναστατική, αλλά στη συνέχεια δεν μεταφράζεται. Και η πλειοψηφία της αντιπολίτευσης είναι περιστασιακή: η πλειοψηφία θα σε υποστηρίξει, αν το ζήτημα είναι ειρηνικό. Αν δεν είναι, τα μαζεύουν και φεύγουν, επειδή η εγγύηση είναι βέβαιη και οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η ζωή τους αξίζει περισσότερο από τους κακοποιούς.

Αυτό σημαίνει, αρκετά περιέργως, ότι εκείνοι που κάνουν περισσότερα από άλλους, είναι εκείνοι που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του διαλόγου και παίζουν πολλούς ρόλους, παρά το ότι δέχονται προσβολές. Είναι εκεί χωρίς να γνωρίζουν τι θα ακολουθήσει, διαπραγματεύονται με τους απαγωγείς, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα τους, ακόμη και όταν αυτό κερδίζει απλά την περιφρόνηση των αντιφρονούντων.

Όμως, το πιο ενδιαφέρον, δεν μπορούμε να σταματήσουμε να είμαστε δυσαρεστημένοι, επειδή όντως χρειάζονται περισσότερα. Διότι ο διάλογος από μόνος του είναι άχρηστος. Επειδή οι άνθρωποι δεν μπορούν να σταματήσουν να απαιτούν. Επειδή και άλλες χώρες θα ήθελαν να βοηθήσουν, αλλά δεν καταλαβαίνουν πώς, γιατί είναι επίσης δαπανηρό γι’ αυτές. Επειδή κάθε μέρα είναι χειρότερα, κάθε μέρα μπορούμε να αντέξουμε λιγότερο και η σπατάλη χρόνου χάνει ό,τι θα μπορούσαν να γίνουν οι ζωές μας και ό,τι μας αρνείται ο ολοκληρωτισμός.

Θα θέλαμε απλές ανησυχίες. Θα θέλαμε να μπορούμε να βαρεθούμε λιγάκι. Θα θέλαμε μια άλλη βεβαιότητα εκτός από το ότι το αύριο θα είναι χειρότερο. Έτσι, για αλλαγή.