Όταν οι υποστηρικτές του άρχισαν να τουιτάρουν για τη σύλληψη του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ΗΑΕ Ahmed Mansoor την περασμένη εβδομάδα, πολλοί από αυτούς κατονομάστηκαν και διασύρθηκαν στο Twitter, επειδή υπερασπίζονταν έναν «προδότη άξιο θανάτου».

Αυτές οι απαντήσεις προέκυψαν από λογαριασμούς, που φαίνεται να ανήκουν σε υπηκόους των ΗΑΕ, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν τυπικά γυναικεία ονόματα χρηστών. Οι λογαριασμοί τους δεν έχουν ευδιάκριτες φωτογραφίες και τα χρονολόγιά τους στο Twitter αποτελούνται από σκληροπυρηνικά εθνικιστικά τουίτ και αναδημοσιεύσεις ενάντια στη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το Ιράν, μαζί με μερικά θρησκευτικά αποσπάσματα και απαγγελίες.

Η διαδικτυακή συζήτηση για τον Mansoor και το λαό που συμμετέχει – τόσο στην κοινωνία των πολιτών όσο και στις φιλοκυβερνητικές πλευρές – αποκαλύπτει πολλά για τη συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σκληροπυρηνικών στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Κάποιος έγραψε: “Λίγος σεβασμός, ηρεμήστε. Ένας προδότης και ένα σκυλί σαν αυτόν αξίζει να βασανιστεί και να πεθάνει…”

“Μην ασχολείστε να υπερασπίζεστε προδότες σαν αυτόν, δε θα σας ωφελήσει”, είπε ένας άλλος.*

Ο Ahmed Mansoor είναι υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και νικητής του βραβείου Martin Ennals για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 2015. Μετά την Αραβική Άνοιξη, ο Mansoor αγωνίστηκε για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και υπέγραψε φιλοδημοκρατικό ψήφισμα, για το οποία φυλακίστηκε με 4 άλλους στη λεγόμενη υπόθεση των “Πέντε των ΗΑΕ”. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Mansoor έγινε στόχος διαδικτυακών και καθημερινών επιθέσεων. Στις 20 Μαρτίου, ο Mansoor τουίταρε σχετικά με την παράνομη φυλάκιση του Oussama Najjar, άλλου υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο οποίος βρίσκεται υπό κράτηση, παρά την εκτέλεση της ποινής φυλάκισής του.

Η αστυνομία των ΗΑΕ εισέβαλε στο σπίτι του Ahmed στις 20 Μαρτίου στη 1 τα μεσάνυχτα και διεξήγαγε έρευνα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, οπότε και τον συνέλαβαν. Το WAM, το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων των ΗΑΕ, ανέφερε ότι ο εισαγγελέας είχε φυλακίσει το Mansoor “εν αναμονή περαιτέρω έρευνας”. Η ακριβής τοποθεσία του Mansoor είναι άγνωστη από τότε.

Οι φίλοι του Mansoor μοιράστηκαν τα νέα της σύλληψής του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ διάφορα διαδικτυακά ΜΜΕ και ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα έγραψαν σχετικά με το περιστατικό. Τις ημέρες που ακολούθησαν, υπήρξε μια συνεχής διένεξη μεταξύ των υποστηρικτών του Mansoor και εκείνων της κυβέρνησης.

Εθελοντές του Global Voices ανέλυσαν αυτές τις διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις στο Twitter χρησιμοποιώντας το Mecodify, ένα εργαλείο ανάλυσης social media ανοικτού κώδικα. Τα ευρήματα, που παρουσιάζονται παρακάτω, απεικονίζουν την εξουσία και την επιρροή των φιλοκυβερνητικών διαδικτυακών σχολιαστών στη διαμόρφωση της αφήγησης προς όφελός τους.

Αναλύσαμε τουίτ από υποστηρικτές του Mansoor και φιλοκυβερνητικούς λογαριασμούς μετά τη σύλληψη από τις 20-23 Μαρτίου, τόσο στα αγγλικά όσο και στα αραβικά.

Εδώ είναι οι πιο δημοφιλείς ετικέτες και από τις δύο πλευρές και τα αποτελέσματα της προσέγγισής τους και των επιπτώσεών τους ακολουθούμενες από ανάλυση για καθένα από αυτά:

 

Η παρακάτω ετικέτα κυριαρχείται από φιλοκυβερνητικούς υποστηρικτές και διαδίδει την αφήγηση ότι ο Ahmed Mansoor είναι προδότης, επειδή επικρίνει τα ΗΑΕ, ειδικά έξω από τη χώρα. Μερικά από τα τουίτ επιθυμούν το θάνατο στο Mansoor. Πολλά από τα σημαντικότερα τουίτ προέρχονται από λογαριασμούς, που φαίνεται να ανήκουν σε κυβερνητικούς υπαλλήλους ή συνεργάτες. Οι άλλοι είναι σκληροπυρηνικοί κυβερνητικοί υποστηρικτές.

 

 

Ένας από τους πιο σημαντικούς λογαριασμούς που χρησιμοποιούν την ετικέτα ανήκει στον Δρ. Ali Al Noaimi. Στο βιογραφικό του Twitter παρουσιάζεται ως ακαδημαϊκός, ακτιβιστής της κοινωνίας των πολιτών, αρχισυντάκτης του δικτύου ειδήσεων Al-Ain, πρόεδρος του Hedayah, φόρουμ αντιτρομοκρατίας και βίαιου εξτρεμισμού που εδρεύει στα ΗΑΕ, και διευθυντής του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του Αμπού Ντάμπι.

 

 

 

Η ετικέτα #Ahmed_Mansoor χρησιμοποιήθηκε από ορισμένα ΜΜΕ, που ήθελαν να φαίνονται αμερόληπτα. Χρησιμοποιήθηκε επίσης για να μοιραστεί τα νέα της σύλληψης από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστές σε συνδυασμό με άλλες ετικέτες, που καταδικάζουν τη σύλληψη. Οι φιλοκυβερνητικοί σχολιαστές συνένωσαν επίσης αυτή την ετικέτα με άλλες για να καταδικάσουν τον Mansoor και να επικροτήσουν τη σύλληψη.

 

Η ετικέτα #Where_is_Ahmed [Πού είναι ο Ahmed] χρησιμοποιείται από φίλους και ακτιβιστές που ρωτούν για το πού βρίσκεται ο Ahmed. Κάποιοι φιλοκυβερνητικοί υποστηρικτές τη χρησιμοποίησαν για να κοροϊδέψουν τον Ahmed και τους υποστηρικτές του, προσπαθώντας να μαντέψουν το πού βρίσκεται χρησιμοποιώντας εικασίες, βίντεο και memes.

Η ανάλυση δείχνει σαφώς ποιος κυριαρχεί στην ηλεκτρονική αφήγηση στα ΗΑΕ. Οι κρατικοί και μη κρατικοί φορείς χρησιμοποιούν την τεχνική των ετικετών για ενίσχυση των φιλοκυβερνητικών μηνυμάτων και την απομάκρυνση της προσοχής από σοβαρά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με την κυριαρχία αυτής της συζήτησης, προβάλλουν τη δύναμη και τη δημοτικότητα της αφήγησής τους, καθιστώντας ευκολότερη την παραγωγή της συναίνεσης κατοίκων των ΗΑΕ και μη στις απόψεις τους. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση των ΗΑΕ, οι φιλοκυβερνητικοί σχολιαστές είναι πολύ ενεργοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πολλοί φαίνεται να το κάνουν από πεποίθηση και απόλυτη βούληση.

Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ΗΑΕ δεν είναι μόνοι

Τα ΗΑΕ δεν είναι μοναδικά από την άποψη αυτή. Δεν είναι πλέον ασυνήθιστο για τις κυβερνήσεις να διατηρήσουν μια ισχυρή παρουσία στο διαδίκτυο – όπως κάνουν και οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών, κατανοούν τη δύναμη του Διαδικτύου στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και τον χειρισμό του πολιτικού λόγου. Οι χρησιμοποιούμενες τεχνικές ποικίλουν και περιλαμβάνουν εκστρατείες σπαμ, ψεύτικες ταυτότητες και λογαριασμούς που συνδέουν υποστηρικτές της φιλοκυβερνητικής βάσης, παραδοσιακή προπαγάνδα, κατασκευασμένο υλικό ΜΜΕ, κατονομασία και ξεντρόπιασμα και άλλα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν αυτές τις τεχνικές στη λειτουργία της Επιχείρησης Earnest Voice για να διαδώσουν τη φιλοαμερικανική προπαγάνδα στο εξωτερικό. Η βρετανική υπηρεσία επιτήρησης GCHQ έχει αναπτύξει εργαλεία συγκάλυψης για διάδοση προπαγάνδας και παραπληροφόρησης και για την στόχευση των ακτιβιστών στο διαδίκτυο. Οι στρατοί τρολ της Ρωσίας έχουν επίσης προωθήσει φιλοκυβερνητικούς και στοχευμένους αντιφρονούντες. Το ίδιο ισχύει και για το Κόμμα των Πενήντα Λεπτών της Κίνας.

Οι χώρες στη Μέση Ανατολή δεν απέχουν πολύ. Αυτές οι πρακτικές εντοπίστηκαν στο Μπαχρέιν, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τη Συρία. Ο Συριακός Ηλεκτρονικός Στρατός είναι κακόφημος για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο εναντίον κρατικών και μη κρατικών φορέων που αντιτίθενται στο καθεστώς της Συρίας. Συνδυάζουν τακτικές, που στοχεύουν τους ακτιβιστές διαδικτυακά, αλλά βασίζονται επίσης σε offline επιθέσεις, όπως συλλήψεις, βασανιστήρια και σωματικές βλάβες, γεγονός που οδηγεί σε ισχυρή αυτολογοκρισία για τους αντιφρονούντες στις χώρες αυτές.

Συχνά βοηθούμενοι από δυτικές οντότητες και τεράστιους πόρους, οι χώρες του Κόλπου προσπαθούν να διαμορφώσουν την αφήγηση προς όφελός τους μέσω προηγμένων τεχνικών, που συνδυάζουν δημόσια και ιδιωτικά μηνύματα, μαζί με τεχνική παρακολούθηση. Ο ανεξάρτητος ερευνητικός όμιλος Παρατηρητήριο Μπαχρέιν συνέταξε έναν εκτεταμένο κατάλογο εταιρειών Δημοσίων Σχέσεων (οι περισσότερες από τις οποίες είναι βρετανικές) που εργάζονται για να ενισχύσουν την εικόνα της κυβέρνησης, να συλλέξουν πληροφορίες για τους ακτιβιστές διαδικτυακά και να δημιουργήσουν ψεύτικες ταυτότητες για να διεισδύσουν κύκλους ακτιβιστών. Υπάρχουν επίσης αποδείξεις ότι τα ΗΑΕ σκοπεύουν να δημιουργήσουν ένα εσωτερικό σύστημα επιτήρησης με τη βοήθεια της εταιρίας ασφάλειας του κυβερνοχώρου Darkmatter.

Η τρέχουσα δοκιμασία του Ahmed Mansoor ενσαρκώνει τέλεια αυτή τη διαδικτυακή σύγκρουση. Οι τεράστιοι πόροι που δαπανώνται για τη διατήρηση μιας διαδικτυακής παρουσίας σε συνδυασμό με τις offline μεθόδους εκφοβισμού και δίωξης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικοί στην περιθωριοποίηση της παρουσίας της κοινωνίας των πολιτών στον ψηφιακό χώρο. Αυτός ο ψηφιακός χώρος είναι πολύ αναγκαίος εν μέσω της συρρίκνωσης των φυσικών χώρων στις χώρες αυτές. Αλλά παραμένει να δούμε αν η κοινωνία των πολιτών της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής μπορεί να ενισχύσει τις φωνές τους για να παρακάμψει αυτά τα εμπόδια και να ανακτήσει ψηφιακούς χώρους.