Το Δικαστικό Μέγαρο στο Πορτ-οφ-Σπέιν του Τρινιντάντ. Φωτογραφία του Klaas Vermaas, CC BY-ND 2.0.

Μια πρόσφατη υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο προκάλεσε μια συζήτηση σχετικά με τις πολιτικές σεξουαλικής παρενόχλησης στη χώρα, ειδικά επειδή αφορούν τα μέλη της κοινότητας λεσβιών, ομοφυλοφίλων, αμφισεξουαλικών, τρανσέξουαλ και κουήρ (ΛΟΑΤΚΙ).

Η υπόθεση ασκήθηκε από τον Rishi Persad Maharaj, ο οποίος εργαζόταν στην υπηρεσία εξυπηρέτησης πελατών με την Banquet and Conference Centre Limited (BCCL), που βρίσκεται στην ιδιοκτησία του Cascadia Hotel. Ο Maharaj ισχυρίζεται ότι η διευθύντριά του, μια γυναίκα, έκανε ακατάλληλα σχόλια και χειρονομίες προς αυτόν. Το 2015, ο Maharaj υπέβαλε καταγγελία στην Επιτροπή Ευκαιριών Ισότητας (EOC) της χώρας, βάσει της “διάκρισης στην απασχόληση λόγω σεξουαλικής παρενόχλησης και θυματοποίησης”.

Στις συνεντεύξεις που έγιναν πριν από την ακρόαση, οι δικηγόροι του εναγομένου την απεικόνισαν ως μία διακεκριμένη, μορφωμένη πολίτη, σύζυγο και μητέρα, με “μηδενική ανοχή” σε θέματα διακρίσεων και αποθαρρυντική συμπεριφορά. Τόνισαν επίσης το γεγονός ότι ο Maharaj ήταν ομοφυλόφιλος, ισχυρισμό, που ο ίδιος δεν αμφισβήτησε.

Ο σεξουαλικός προσανατολισμός του ήταν ένας σημαντικός παράγοντας, επειδή ο νόμος περί ίσων ευκαιριών δεν ορίζει το “φύλο” και το δικαστήριο ισχυρίστηκε ότι δεν θα μπορούσε να ερμηνεύσει τον όρο, ώστε να συμπεριλαμβάνει τους ομοφυλόφιλους άνδρες. Η υπόθεση απορρίφθηκε και ο Maharaj έπρεπε να καταβάλει τα δικαστικά έξοδα του εναγομένου.

Η υπόθεση ήταν σκοτεινή: ο Maharaj φέρεται ότι είχε ήδη διευθετήσει τη διαφορά πριν επιστρέψει στο δικαστήριο και ο δικαστής αποφάνθηκε ότι ο Maharaj είχε κακώς ονομάσει το ξενοδοχείο ως εναγόμενο. Ωστόσο, οι νόμοι που διέπουν τη διαδικασία επανεξέτασης του Δικαστηρίου Ίσων Ευκαιριών — στο επίκεντρο της δικαστικής απόφασης — έχουν βρεθεί υπό εξονυχιστικό έλεγχο.

Ο σεξουαλικός προσανατολισμός του Maharaj έγινε επίκεντρο συζητήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με την Leela Ramdeen, η οποία αποτελεί μέρος του δικαστηρίου που αξιολόγησε την υπόθεση, ο Νόμος για την Ισότητα των Ευκαιριών δεν καλύπτει τη σεξουαλική παρενόχληση ούτε περιλαμβάνει τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Η Ramdeen ζήτησε τη θέσπιση νομοθεσίας “ειδικά για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης” και να καθορίσει τι σημαίνει “φύλο”, προσθέτοντας, “Εμείς, το δικαστήριο, δεν μπορούμε να διευρύνουμε το φύλο για να πάει πέρα από το αρσενικό και θηλυκό”. Για πολλούς χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα σχόλιά της υποδηλώνουν ότι οποιοσδήποτε βρίσκεται εκτός αυτού του φάσματος δεν έχει προστασία βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

Η Ramdeen επέμεινε ότι το σχέδιο πολιτικής για τη σεξουαλική παρενόχληση, που παρουσιάστηκε στο κοινοβούλιο το Μάρτιο του 2019 από την υπουργό Εργασίας και Ανάπτυξης Μικρών Επιχειρήσεων Jennifer Baptiste-Primus, δεν αρκεί, λέγοντας ότι απαιτείται νομοθεσία για να δώσει πυγμή στην πολιτική.

Πολιτικές σεξουαλικής παρενόχλησης στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο

Το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας έχει συμβεί πολύ τα τελευταία χρόνια σε αυτό που η Gabrielle Hosein, του Ινστιτούτου Φυσικών και Αναπτυξιακών Μελετών του Πανεπιστημίου των Δυτικών Ινδιών, αποκαλεί “ετερογενή, πατριαρχικό, αρρενωπό χαρακτήρα του κράτους της Καραϊβικής”.

Το 2017, η Hosein σημείωσε ότι η νομοθεσία για τη σεξουαλική παρενόχληση, η οποία “αμφισβητεί ιδιαίτερα το είδος των προνομίων που αποτελούν μέρος της ανδρικής άσκησης εξουσίας”, δεν ήταν στην πρώτη γραμμή της νομοθεσίας στη χώρα.

Παρόλο που το Τρινιντάντ και Τομπάγκο έχει μια Εθνική Πολιτική για την Σεξουαλική Παρενόχληση στην Εργασία, η οποία αναφέρει προηγούμενες εμπορικές διαμάχες, που καθορίζουν τη σεξουαλική παρενόχληση, δεν υπάρχει αυστηρότερη νομοθεσία καθώς και αποτελεσματικές πολιτικές σεξουαλικής παρενόχλησης τόσο εντός όσο και εκτός του χώρου εργασίας. Ωστόσο, μια πολιτική δεν είναι νομοθεσία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν διαθέτει καθορισμένα πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές.

Η συγκεκριμένη υπόθεση τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου Ίσων Ευκαιριών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί με νομοθετική πράξη. Ωστόσο, ο Νόμος για τις Ίσες Ευκαιρίες δεν έχει λεπτομέρειες για τη σεξουαλική παρενόχληση και μάλιστα για τις διακρίσεις για τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Στην πραγματικότητα, τα μόνα εδάφη της Καραϊβικής που εφαρμόζουν τη νομοθεσία περί σεξουαλικής παρενόχλησης είναι το Μπελίζ, τα νησιά Μπαρμπάντος και η Τζαμάικα (που επί του παρόντος ενημερώνεται).

Όταν ένα νέο σχέδιο πολιτικής για τη σεξουαλική παρενόχληση εισήχθη στο κοινοβούλιο του Τρινιντάντ και Τομπάγκο νωρίτερα αυτό το έτος, η Ένωση Γυναικών Στελεχών του Τρινιντάντ και Τομπάγκο (AFETT), πήρε θέση:

Εμείς […] θεωρούμε ότι η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας είναι θέμα όλων, απλώς και μόνο επειδή έχει κοινωνικές, περιβαλλοντικές, οικονομικές συνέπειες, συνέπειες για την υγεία και την ασφάλεια.

Η AFETT συνέστησε το σχέδιο πολιτικής να προσφέρει ολιστική προστασία, καθώς και “τρόπους επιβολής κυρώσεων για άτομα που κάνουν ψευδείς ισχυρισμούς και για εκείνα τα άτομα που κάνουν κακή χρήση της πολιτικής:”

Αυτό είναι ειδικά, δεδομένου ότι πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα θέμα όπως η αντίστροφη σεξουαλική παρενόχληση, όπου τα άτομα μπορούν να χρησιμοποιήσουν ισχυρισμούς για μια τέτοια πράξη ως μέσα χειραγώγησης.

Σύμφωνα με τον Νόμο περί Ίσων Ευκαιριών, δεν υπάρχουν τμήματα σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Το άρθρο 11 του νόμου ορίζει λεπτομερώς τη “διάκριση στην απασχόληση”, ειδικά με βάση το φύλο. Ωστόσο, η λέξη “σεξουαλική παρενόχληση” δεν εμφανίζεται. Αυτό σημαίνει επίσης ότι τέτοιες περιπτώσεις δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της Επιτροπής Ίσων Ευκαιριών (EOC), ενός κλάδου της κυβέρνησης αφιερωμένου στις διακρίσεις στον χώρο εργασίας.

Το Δικαστήριο Δικαιωμάτων Ίσων Ευκαιριών υπάρχει για τους πολίτες, ώστε να διευθετούν τις διακρίσεις στις εργασιακές διαφορές με δίκαιο, αποτελεσματικό και πιο προσιτό τρόπο, αλλά σε πολλές περιπτώσεις τα πολιτικά κενά σημαίνουν ότι η επιρροή του δικαστηρίου περιορίζεται από νόμους που χρειάζονται μεταρρύθμιση — το οποίο είναι επίσης ο λόγος που πολλοί αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μιλήσουν.

Σε μια πρόσφατη, υψηλού προφίλ υπόθεση σχετικά με τον πρόεδρο Rolph Balgobin της Angostura Holdings Limited, η ικανότητά του να κρατήσει το ρόλο του κρέμεται από μια κλωστή, αφότου μια γυναίκα εργαζόμενη τον κατηγόρησε για σεξουαλική παρενόχληση. Εν συνεχεία καθάρισε το όνομά του από τους ισχυρισμούς και οι έλεγχοι της εταιρείας αποκάλυψαν ότι οι ισχυρισμοί της κατηγόρου του συνέπεσαν με το ότι η ίδια βρέθηκε σε θέση κατηγορούμενης για ανάρμοστες χρηματοοικονομικές πρακτικές στην εταιρεία. Η γυναίκα στέλεχος που τον κατηγόρησε αργότερα απολύθηκε.

Αυτές οι περιπτώσεις μόνο να υπογραμμίσουν μπορούν το γεγονός ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα σύνθετο ζήτημα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για την κυβέρνηση να χειρίζεται σωστά τη νομοθεσία παρά να επιτρέπει στις εταιρείες να διευθετούν μόνες τους αυτές τις περιπτώσεις.

Ίσως όταν ισχύσουν κατάλληλοι νόμοι, οι φόβοι των πολιτών για την αναφορά περιπτώσεων σεξουαλικής παρενόχλησης θα μειωθούν, καθώς οι άνθρωποι όλων των φύλων και των προσανατολισμών θα προστατεύονται.