Περφόρμανς κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης των γυναικών για την Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, προς τιμήν των θυμάτων των γυναικοκτονιών. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Στις 8 Μαρτίου, ένας συντριπτικός αριθμός γυναικών συμμετείχαν στις πορείες της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας στη Χιλή. Σύμφωνα με τον διοργανωτή Coordinadora Feminista 8M, 2 εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν σε πόλεις σε όλη την χώρα, ενώ οι εκτιμήσεις της αστυνομίας έδειχναν 150.000 συμμετέχοντες.

Ανάμεσα στους χιλιάδες που διαδήλωσαν σε διάφορα σημεία στο Σαντιάγο της Χιλής μέχρι την Plaza Dignidad, υπήρχαν τρεις φίλες, ηλικίας 19, 20 και 30 ετών, με τα πρόσωπά τους καλυμμένα με ροζ κουκούλες. Είπαν στο Global Voices:

Estamos cansadas de los abusos, la violencia constante. Todo lo que hacemos lo cuestionan, encontramos obstáculos una y otra vez solo para vivir una vida normal. Se acabó, ya no tenemos miedo.

Έχουμε κουραστεί από την κακομεταχείριση, τη συνεχή βία, όλα όσα κάνουμε είναι υπό αμφισβήτηση, αντιμετωπίζουμε εμπόδια ξανά και ξανά, επειδή θέλουμε να ζήσουμε μια φυσιολογική ζωή, τελείωσε, δεν φοβόμαστε πλέον.

Μία από τις τρεις κουκουλοφόρισσες της συνέντευξης. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Και οι τρεις γυναίκες μίλησαν ανοιχτά για το πώς έγιναν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, πώς κατάφεραν να ξεφύγουν από αυτή την κατάσταση και να ξεπεράσουν την εμπειρία χάρη στη βοήθεια άλλων γυναικών:

Otras mujeres fueron las que nos escucharon, nos creyeron, entendieron la magnitud del problema y nos ayudaron a salir de él. Por eso estamos juntas.

Γυναίκες ήταν εκείνες που μας άκουσαν, μας πίστεψαν, συνειδητοποίησαν το μέγεθος του προβλήματος και μας βοήθησαν να το ξεπεράσουμε. Γι’ αυτό είμαστε μαζί.

Η πορεία κάλυψε μια διαδρομή μεγαλύτερη των 4 χιλιομέτρων και τους γύρω παράδρομους και είχε ζωντανή μουσική, θεατρικές παραστάσεις, λογοτεχνικές αναγνώσεις, εικαστικές τέχνες και χορούς για περισσότερο από έξι ώρες. Η Allison Garrido, 13 ετών, κρατά μια ταμπέλα με τις λέξεις “όχι άλλη εκμετάλλευση, μα περισσότερη ισότητα”. Η μητέρα της, Τζένη Μολίνα, 37 ετών, τη συνοδεύει με μια πινακίδα, που γράφει πως διαδηλώνει για την κόρη της. Είναι η πρώτη φορά που παρευρίσκονται σε διαδήλωση και αποφάσισαν να συμμετάσχουν, μετά από όσα συνέβησαν στις διαμαρτυρίες της 18ης Οκτωβρίου.

Μητέρα και κόρη διαδηλώνουν μαζί. Αριστερά γράφει: “Θέλω η κόρη μου να είναι ασφαλής, όταν επιστρέφει στο σπίτι” Δεξιά: “Θέλω να μην ανησυχεί η μητέρα μου, όταν επιστρέφω σπίτι μου”. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Στις 8 Μαρτίου, ο Πρόεδρος Σεμπαστιάν Πινιέρα ανακοίνωσε ότι έστειλε δύο προσχέδια νομοσχεδίων στο Κογκρέσο, που θα βοηθούσαν στην προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών. Ο πρώτος καθιερώνει τον τηλεματικό έλεγχο ανδρών, που κατηγορούνται για ενδοοικογενειακή βία, και ο δεύτερος ενσωματώνει τους οφειλέτες οικονομικής στήριξης τέκνων στο εμπορικό ενημερωτικό δελτίο (σήμερα, στη Χιλή, το 84% των πατέρων, που οφείλουν να πληρώσουν διατροφή, δεν το κάνουν).

Διαδήλωση γυναικών στις 8 Μαρτίου. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Γυναίκες πολιτικές κρατούμενες κατά τη διάρκεια της, υποστηριζόμενης από την Αμερική, δικτατορίας του Πινοσέτ, επίσης συμμετείχαν στην πορεία. Για παράδειγμα, η 67χρονη Amelia Negrón είναι μια από τους εκπροσώπους της Coro Voces de la Rebeldía (Φωνές της Επαναστατικής Χορωδίας), μιας χορωδίας, που ιδρύθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Tres Álamos το 1975. Φορώντας κόκκινο λουλούδι στα μαλλιά της, εξήγησε ότι:

 Las mujeres siempre hemos estado presentes desde todas las trincheras: en los sectores populares, en las cárceles, las casas y las calles. Ahora nos parece fantástico que podamos contar con una asistencia masiva, una celebración por nuestros derechos.

Εμείς οι γυναίκες πάντα αγωνιζόμαστε σε όλα τα μέτωπα: στην πολιτεία, στις φυλακές, στα σπίτια και στους δρόμους. Τώρα, είναι σπουδαίο το γεγονός ότι έχουμε μεγάλη προσέλευση σ’ αυτήν την πορεία, η οποία είναι μια γιορτή των δικαιωμάτων μας.

7 γυναικοκτονίες έχουν καταγραφεί μέχρι τώρα για φέτος. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Κατά μήκος της διαδρομής, οι διαδηλωτές σταμάτησαν πολλές φορές για να πραγματοποιήσουν από κοινού την περφόρμανς “Un violator en tu camino” (Ένας βιαστής στο διάβα σου), εμπνευσμένη από τα φεμινιστικά γραπτά της Rita Segato, που έγινε δημοφιλής από τη χιλιανή κολεκτίβα Las Tesis. Ο φεμινιστικός ύμνος, ο οποίος έχει αντιγραφεί σε παγκόσμιο επίπεδο, αποκαλύπτει τον σεξιστικό χαρακτήρα των κρατικών θεσμών.

Αρκετές ιθαγενείς ομάδες συμμετείχαν επίσης στη διαδήλωση των γυναικών. Σ’ αυτή την περίσταση, οι γυναίκες Μαπούτσε τραγουδούσαν για τη γη.

Γυναίκες Μαπούτσε συμμετείχαν στην πορεία. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Στις 2 Μαρτίου, η κεντρική κυβερνητική επιτροπή θέσπισε τον νόμο “Γκαμπριέλα” (Ley Gabriela), μια νέα νομοθετική ρύθμιση, που διευρύνει τον ορισμό του εγκλήματος της γυναικοκτονίας (εφτά ολοκληρωμένες γυναικοκτονίες και 19 αιματοβαμμένες απόπειρες γυναικοκτονίας έχουν καταγραφεί φέτος, μέχρι τις 11 Μαρτίου). Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, ως γυναικοκτονία θα ορίζεται κάθε έγκλημα, που βασίζεται στο μίσος, την περιφρόνηση ή την κακοποίηση εξαιτίας του φύλου, όχι μόνο όταν αφορά συζύγους ή συνεργάτες, όπως παλιότερα.

Στην ομιλία του για την παρουσίαση του νόμου Γκαμπριέλα, ο Πρόεδρος Πινιέρα δήλωσε πως “κάποιες φορές, δεν είναι μόνο επιθυμία των ανδρών να κακοποιήσουν, είναι και η θέση της γυναίκας να κακοποιείται”.

Το σχόλιό του κατακρίθηκε από τους συμμετέχοντες της πορείας. Η Mariana Álvarez, μετανάστρια από την Βενεζουέλα, που παραβρέθηκε στο Red de Mujeres Afrodiaspóricas (το Δίκτυο Γυναικών Αφροδιασποράς), είπε:

Con estos comentarios queda claro que los recientes logros y los avances en las leyes que protegen a la mujer no son logros del presidente o del gobierno, son logros de las mujeres. A ellos no les importa proteger a nadie.

Αυτά τα σχόλια καθιστούν σαφές ότι οι πρόσφατες νομοθετικές επιτυχίες και η πρόοδος, που προστατεύουν τις γυναίκες, είναι επιτεύγματα των γυναικών, όχι του προέδρου ή της κυβέρνησης. Δεν ενδιαφέρονται να προστατεύσουν κανέναν.

Η πινακίδα γράφει: “Όσο υπάρχει έστω και μία γυναίκα καταπιεσμένη, δεν θα είμαι ελεύθερη”. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Υπήρχαν επίσης βίγκαν φεμινιστικές ομάδες, που παρακολούθησαν την πορεία. Η 28χρονη Antonia Mellado ζωγράφισε το γυμνό σώμα της με κόκκινη μπογιά και κρατούσε στα χέρια της εικόνες μιας κακοποιημένης αγελάδας. Εξήγησε:

Sostenemos que haya sororidad entre todas las especies, no solo la especie humana, sino también la animal. Llevo dos años siendo vegana porque los animales femeninos también están sujetas a una explotación llena de crueldad. Hoy también protestamos por esos animales y queremos que la nueva constitución proteja los derechos animales del país.

Πιστεύουμε πως υπάρχει αδελφότητα ανάμεσα σε όλα τα είδη, όχι μόνο στα ανθρώπινα, αλλά και στα ζώα επίσης. Είμαι βίγκαν εδώ και δύο χρόνια, γιατί θηλυκά ζώα είναι επίσης υποχείρια απάνθρωπης εκμετάλλευσης. Σήμερα, διαμαρτυρόμαστε επίσης και γι’ αυτά τα ζώα και θέλουμε το νέο σύνταγμα να προστατεύει τα δικαιώματα των ζώων της χώρας.

Βίγκαν γυναίκες ζητούν “αδελφότητα των διαφόρων ειδών”. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Στο τέλος της πορείας, η αστυνομία ψέκασε με σπρέι πιπεριού τους διαδηλωτές. Σύμφωνα με την Berta Robles, συντονίστρια της αστυνομίας για την διαδήλωση, τα επεισόδια είχαν ως συνέπεια 19 τραυματίες αστυνομικούς και 16 συλλήψεις πολιτών.

Παρ’ όλα αυτά, η διαδήλωση ήταν καλά οργανωμένη και είχε διάφορους συμμετέχοντες, σύμφωνα με την Pía Barros, μια από τις ιδρύτριες του Εναλλακτικού Φεμινιστικού Κόμματος της Χιλής:

La capacidad de las organizadoras fue espectacular. Poquísimos incidentes y una gran cantidad de mujeres disfrutando, consignas preciosas, creatividad y la naturalidad con la que la gente tomó las calles deja al descubierto de lo que somos capaces.

Η ικανότητα των διοργανωτών ήταν αξιοσημείωτη. Πολύ λίγα περιστατικά συνέβησαν και ένας τεράστιος αριθμός γυναικών χάρηκαν, υπήρχαν υπέροχα συνθήματα, δημιουργικότητα και ένας εντελώς φυσικός τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους. Αυτό δείχνει τι είμαστε ικανοί να καταφέρουμε.

Οι μητέρες με κουκούλες διανέμουν φαγητό στις διαδηλώτριες της πρώτης γραμμής κατά τη διάρκεια της κοινωνικής εξέγερσης της Χιλής. Φωτογραφία της Gabriela Mesones Rojo.

Η 23χρονη φοιτήτρια Marta Romero, ενώ απομακρυνόταν από την αστυνομική καταστολή, που έλαβε χώρα μπροστά από την Casa de Moneda, δήλωσε:

Estuvimos por horas bajo el sol, disfrutando, cantando, abrazándonos, juntas como hermanas. Las mujeres tenemos voz, siempre la hemos tenido, pero ahora no tenemos miedo. Ahora están obligados a escucharnos.

Περνάμε ώρες στο φως του ήλιου διασκεδάζοντας, τραγουδώντας, αγκαλιάζοντας η μία την άλλη, μαζί σαν αδελφές. Εμείς οι γυναίκες έχουμε μια φωνή, πάντα είχαμε, αλλά τώρα δεν φοβόμαστε πια. Τώρα πρέπει να μας ακούσουν.