Σε αυτή την υποβλητική, βραβευμένη σειρά του Global Voices, η Σύρια blogger και ακτιβίστρια Marcell Shehwaro περιγράφει τη ζωή της στο Χαλέπι, την καρδιά της ένοπλης σύγκρουσης της Συρίας, και, τελικά την εξορία της εκτός Συρίας.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2015, το αφιέρωμα “Επιστολές από τη Συρία” κέρδισε το Βραβείο Διαδικτυακής Δημοσιογραφίας του 2015 στην κατηγορία Διαδικτυακοί Σχολιασμοί. Οι κριτές επαίνεσαν την “έντονα προσωπική γραφή” για την εύρεση “γκρίζων περιοχών σε έναν πόλεμο, που συνήθως εξιστορείται από πολωμένα άκρα”.

Αυτά τα κείμενα αρχικά γράφτηκαν στα αραβικά και μεταφράστηκαν από την Amira Al Hussaini και τη Lara AlMalakeh. Η Marcell Shehwaro γράφει στο ιστολόγιο marcellita.com και στο Twitter ως @Marcellita κυρίως στα αραβικά.

Η Marcell στο Global Voices

• Εις μνήμην του Χαλεπιού (25 Δεκεμβρίου 2017)

“Προς όλους όσοι θα κατοικήσουν τους τόπους που αφήσαμε πίσω…

Κάποτε εκεί είχαμε μια επανάσταση. Δεν κατοίκησα ποτέ εκείνες τις γειτονιές, ήμουν επισκέπτρια, μια ξένη, με όλα μου τα μικρά τελετουργικά: να χαιρετώ το γείτονα στις σκάλες το πρωί, τις μανιώδεις μου αναζητήσεις για προϊόντα που δεν πωλούνταν συνήθως εκεί, τις μεγάλες έμμονες συζητήσεις μου με οδηγούς ταξί για να εκτιμήσω τις πολιτικές τους πεποιθήσεις και τις απόψεις τους για τα σημεία ελέγχου”.

• Ποιος “Χριστός γεννάται σήμερον” ανάμεσά μας; (23 Δεκεμβρίου 2016)

“Ναι, είμαστε Χριστιανοί, αλλά φοβόμαστε Εβραίους, Μουσουλμάνους, Άραβες, Αφγανούς και όλους όσοι δεν είμαστε “εμείς”. Βλέπεις, η αγάπη είναι επιλεκτική, βασίζεται στην τάξη και στις κοινωνικές σχέσεις. Για κάποιο λόγο, όμως, ο Ιησούς Χριστός αμέλησε να αναφέρει τέτοια πράγματα και μίλησε περί αγάπης για όλους”.

• Είμαι τυχερή που έχω συριακό διαβατήριο (29 Σεπτεμβρίου 2016)

“Σας φαίνομαι θυμωμένη; Ζητώ συγγνώμη! Δεν έχω ακόμα εξοικειωθεί με τα ήθη σας. Το να φαίνομαι οργισμένη με κάνει ύποπτη, το ξέρω, και ξέρετε πόσο συναισθηματικοί είμαστε. Βλέπετε, δεν έχουμε μάθει ακόμα πώς να είμαστε λιγότερο θυμωμένοι, ενώ όλα τα αεροπλάνα στον κόσμο βοηθώντας την κυβέρνησή μας, μας βομβαρδίζουν μέρα και νύχτα. Θα προσπαθήσω να δείχνω χαρούμενη και ευτυχισμένη στο αεροδρόμιο, αλλά επιτρέψτε μου να σας δώσω μια μικρή συμβουλή: αν δείτε ένα χαρούμενο και ευτυχισμένο Σύριο σε ένα αεροδρόμιο, τότε είναι που θα πρέπει πραγματικά να υποψιαστείτε”.

• Συρία: Τι δε σημαίνει συγχώρεση (28 Απριλίου 2016)

“Μας είχε μείνει ελάχιστη ενέργεια και δεν ήταν αρκετή για να πολεμήσουμε ενάντια στους εαυτούς μας και ενάντια στην εύκολη αντίληψη ότι αυτοί είναι απλά «δολοφόνοι». Η προσπάθεια να θεωρούμε ότι είναι σαν κι εμάς έγινε κουραστική, καθώς εμείς γινόμασταν περισσότερο σαν κι αυτούς – δολοφόνοι – από ό,τι αυτοί γινόντουσαν σαν κι εμάς – θύματα”.

• Μια Σύρια αναρωτιέται: “Είμαι ικανή να σκοτώσω;” (11 Μαρτίου 2016)

“Σήμερα, δεν ξέρω πλέον σε τι να πιστέψω. Είναι ο πόλεμος. Το να ζεις στο μεταίχμιο μεταξύ ζωής και θανάτου συνέχεια. Ή θα χρειαζόσουν ένα ένστικτο επιβίωσης που να σε ωθεί πάντοτε προς τον αναπόφευκτο θάνατο του εχθρού σου είτε θα παραδινόσουν. Ένας από τους δυο πρέπει να πεθάνει και να θριαμβεύσει ο άλλος. Η βία επανακαθόρισε τα πάντα: τις ελπίδες, τα πιστεύω μας, την εμπιστοσύνη μας στον κόσμο. Πολύ νωρίς, έπρεπε να ξανασκεφτώ απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις γεμάτες βία: Είμαι δολοφόνος; Είμαι ικανή να σκοτώσω; Θέλω να σκοτώσω;”

• Ο πόλεμος στη Συρία δε θα μου στερήσει τα Χριστούγεννά μου (22 Δεκεμβρίου 2015)

“Μαζεύω φίλους. Οι περισσότεροι στολίζουν χριστουγεννιάτικο δέντρο για πρώτη φορά. Αν και το στόλισμα δεν έχει καμιά θρησκευτική σημασία γι’ αυτούς, ήρθαν και έμειναν μαζί μου για να μοιραστούν τη χαρά μου. Ο Jawad, ο πιο παράξενος ανάμεσά τους, λέει χαρωπά: “Οι χριστουγεννιάτικες γιορτές είναι πολύ ωραίες”. Κι όλοι μαζί γελάμε. Ο Ali, ο φίλος μου στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, πλησιάζει κρατώντας ένα δώρο, θέλει να το βάλω κάτω από το δέντρο. Το παίρνω—έχω μείνει κάγκελο από τον τρόμο. Ένα πολύ μικρό πιστόλι. Μου λέει: “Δεν είναι τίποτα. Σε περίπτωση που έρθουν και σε κυνηγήσουν”, —εννοεί το ISIS –“μην τους αφήσεις να σε πιάσουν ζωντανή””.

• Τι θεωρείται προσωπικό, όταν είσαι Σύριος; (14 Οκτωβρίου 2015)

“Δεν είμαι εντελώς σίγουρη τι αποτελεί “προσωπικό” και τι “δημόσιο” στην κανονική ύπαρξη ενός Σύριου. Οι φίλοι μου είναι φίλοι της αντίστασης — οι ζωές μας περιπλέκονται ως αποτέλεσμα φυλακίσεων, απόδρασης και στη μνήμη των φίλων μας, που πέθαναν ως μάρτυρες. Το μόνο πρόσωπο που μου απομένει στην οικογένειά μου και έχω επαφή μαζί του είναι η αδερφή μου, η οποία αναγκάστηκε να αλλάξει τόπο διαμονής για λόγους ασφαλείας σχετιζόμενους με εμένα. Ο εκτοπισμός της είναι κομμάτι της αιμορραγίας της Συρίας σε όλα τα μέρη του κόσμου”.

• Ένας χρόνος μακριά από τη Συρία (8 Σεπτεμβρίου 2015)

“Δεν ξέρω πόσο άρρωστο ακούγεται που το λέω, αλλά πραγματικά ήμουν καλύτερα εκεί, πιο σιμά στο θάνατο. Η χαρά ήταν μια πράξη ηρωισμού, μια γυμνή πρόκληση στο θάνατο κατάμουτρα, ενώ εδώ η χαρά μετατρέπεται σε τόνους ενοχής και σε ένα ανύπαρκτο αναμάσημα ιστοριών που είχαν νόημα παλιά, μαζί με φίλους που μοιραστήκαμε στιγμές μεταξύ ζωής και θανάτου”.

• Τα γενέθλιά μου (12 Αυγούστου 2015)

“Μετά τον θάνατο της μητέρας μου δεν μου φαινόταν σωστό να γιορτάσω στο σπίτι χωρίς εκείνη. Φορούσα ακόμα μαύρα. Οι παιδικοί μου φίλοι ξέχασαν – ή έκαναν πως ξέχασαν – τα γενέθλιά μου. Ο φόβος της συναναστροφής μαζί μου έγινε ο καθοριστικός παράγοντας στην σχέση μας. Οι διαφορές μας έγιναν πολιτικές. Μας χώριζε μια αιχμηρή ηθική αντίθεση, η οποία δεν γινόταν να γεφυρωθεί πια με χιούμορ ή ακόμα και σαρκασμό”.

• Στο μπαρουτοκαπνισμένο Χαλέπι, πουθενά δε νιώθεις καλύτερα παρά στο σπίτι σου (24 Σεπτεμβρίου 2014)

“Σε αυτό το σπίτι, έμαθα να μαγειρεύω μεγάλες ποσότητες φαγητού, αρκετού για να ταΐσω δέκα φίλους μου. Σε αυτό το σπίτι, έμενα ξύπνια ως αργά μιλώντας για πολιτική και προσωπικές ιστορίες των οικογενειών μας. Έμαθα για τις δικές του κι αυτοί γνώρισαν τη δική μου. Μαζί δακρύσαμε πολλά δάκρυα στο μπαλκόνι και περιμέναμε με αγωνία τους τρελούς απερίσκεπτους φίλους μας. Σε αυτό το πολυσύχναστο σπίτι, πάντα γεμάτο με άστεγους ακτιβιστές, έμαθα πώς στην εποχή του πολέμου εξαφανίζεται εντελώς η ιδιωτική ζωή κάποιου”.

• Η κηδεία που ένωσε σε μια εκκλησία της Συρίας επαναστάτες με κόκκινα τριαντάφυλλα στα χέρια (5 Σεπτεμβρίου 2014)

Καθώς εισήλθα στον χώρο της εκκλησίας, η θέα των πάνοπλων δυνάμεων ασφαλείας με καταρράκωσε. Δεν καταλάβαινα γιατί η κηδεία της μητέρας μου απαιτούσε την παρουσία ένοπλης ασφάλειας. Όλα αυτά θα με είχαν γονατίσει. Ήταν η αγκαλιά της επαναστατικής λευκότητας που με κράτησε. Δεν ξέρω από που ήρθε όλος αυτός ο κόσμος, όμως η αγάπη και η αποδοχή που έφεραν με γαλήνεψε. Επαναστάτες ντυμένοι στα λευκά γέμισαν τα σκαλιά της εκκλησίας κρατώντας ψηλά τα κόκκινα τριαντάφυλλα τους, κραυγάζοντας ελευθερία με την σιωπή και την ευλάβειά τους”.

• Πώς άφησε το ISIS το μαύρο του στίγμα στη Συρία (20 Αυγούστου 2014)

Για αρχή, πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι ο συριακός λαός δεν είχε την ευκαιρία να πάει για ψώνια στο “Σουπερμάρκετ Η Νίκη”, όπου υπήρχαν προς πώληση αντικείμενα όπως η επιλογή να φύγει ο Άσαντ σαν τον Τυνήσιο Μπεν Άλι ή να παραιτηθεί όπως ο Χόσνι Μουμπάρακ της Αιγύπτου. Ούτε είχαμε αρκετό πετρέλαιο για να αγοράσουμε την επιλογή του ΝΑΤΟ, όπως η Λιβύη. Αντ’ αυτού, ψωνίσαμε την Αλ Κάιντα “από τα γαριδάκια”, στη γωνία με τις εκπτώσεις.

• Στην Συρία είμαστε όλοι δολοφόνοι (27 Ιουνίου 2014)

“Μια πολύ συνηθισμένη μέρα, καθώς γευμάτιζα με έναν φίλο στην Τουρκία, μακριά από τα σφυροκοπήματα των βομβαρδισμών και τον θάνατο, όμως αρκετά κοντά στην ασφυξία των τύψεων που με έπνιγαν, επειδή ήμουν μακριά από την πόλη μου απολαμβάνοντας τις πολυτέλειες του ηλεκτρισμού και των υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας την ίδια στιγμή που το Χαλέπι πεθαίνει, και καθώς ήμουν εθισμένη με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, άνοιξα το προφίλ μου στο Facebook. Εκεί, βρήκα ένα μήνυμα αναρτημένο στον τοίχο μου από έναν φίλο που διατηρεί πολύ στενούς δεσμούς με τους επαναστάτες”.

• “Αν ήμουν δικτάτορας, θα σας θεωρούσα όλους εχθρούς μου” (14 Ιουλίου 2014)

“Σε τρεις μήνες, πολλά πράγματα είχαν αλλάξει. Οι κάμερες των ΜΜΕ εξαφανίστηκαν. Μερικοί άνδρες άρχισαν να μεγαλώνουν γένια. Άλλοι άρχισαν να φοράνε αφγανική στολή. Μερικοί αρνήθηκαν να συζητούν για το Ισλαμικό Κράτος, ενώ κάποιοι άλλοι υπερέβαλλαν για την υποστήριξή τους σε αυτή την ομάδα”.

• Από το απελευθερωμένο Χαλέπι (12 Μαΐου 2014)

“Οι επαναστάτες ελπίζουν να ενώσουν τμήματα της πόλης, η οποία έχει χωριστεί για περίπου δύο χρόνια. Με ορισμένες περιοχές υπό κυβερνητικό έλεγχο και άλλες στα χέρια των ανταρτών, εμείς οι κάτοικοι του Χαλεπίου σπάσαμε κι οι ίδιοι, ραγίσαμε μέσα μας”.

• Συρία: Έρωτας στα χρόνια της τυραννίας (03 Μαΐου 2014)

“Από την πρώτη κιόλας μέρα μου είπαν ότι ο άντρας της ήταν στην φυλακή και πώς οι σκοποί που συνήθιζα να σιγοτραγουδώ μπορούσαν να προκαλέσουν την θλίψη της. Δεν συγκινήθηκα ιδιαίτερα. Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε τις οικογένειες των φυλακισμένων σαν να είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό, ο κανόνας στην Συρία του Άσαντ, και αυτοί που είναι έξω από τα σίδερα των φυλακών – ή που ζουν με αυτή την ψευδαίσθηση – να είναι η εξαίρεση”.

• Συρία: Η ζωή πριν από την εφεύρεση του λαμπτήρα (19 Απριλίου 2014)

“Η τροφοδοσία ηλεκτρικού ρεύματος έχει εξαφανιστεί εντελώς για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Διαμαρτυρόμαστε για λίγες μέρες ή μια εβδομάδα, μετά, όμως, θα πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στην ταφή των λειψάνων των νεκρών, καθώς η δολοφονική μηχανή του Άσαντ μία βομβαρδίζει την ύπαιθρο της Δαμασκού και μία την πόλη, μερικές φορές με πυραύλους Σκουντ”.

• Συρία: Η μητέρα μου, ζωντανή (02 Απριλίου 2014)

“Δεν το λες και θεραπευτικό για κάποιον που έχασε την μητέρα του από θανάσιμη σφαίρα το να γράψει για τις μητέρες, πόσο μάλλον για την Γιορτή της Μητέρας. Ακόμα και αν συμφωνήσουμε πως η συγγραφή έχει μαγικές ιδιότητες, κάποια είδη πόνου απλά δεν μαλακώνουν. Φθείρουν το κορμί και την ψυχή σου και έχουν ανοσία σε κάθε φάρμακο”.

• Σε μια συριακή γειτονιά, οι ρουκέτες γίνονται η νέα κανονικότητα (26 Μαρτίου 2014)

“Αυτή η ανάρτηση υποτίθεται θα αφορούσε την καθημερινότητα μιας νορμάλ κοπέλας, που είναι λίγο πιο διαφορετική. Ας την ονομάσουμε ακτιβίστρια, καθώς αυτή η ετικέτα είναι πιο ελκυστική για ορισμένους”.

• Τρία χρόνια Συριακής Επανάστασης: “Το όνειρό μας παραμένει ζωντανό” (19 Μαρτίου 2014)

“Αντιλαμβάνομαι φέτος πόσο αργά μιλάμε για την τρίτη επέτειο της Συριακής Επανάστασης. Λες και το να καθυστερούμε τη συζήτηση για αυτήν θα αλλάξει την καταθλιπτική πραγματικότητα. Γιορτάζουμε την τρίτη χρονιά από την έναρξη της επανάστασης”.

• Συρία: Εγώ είμαι το Χαλέπι, το Χαλέπι είμαι εγώ (11 Μαρτίου 2014)

“Ποια είμαι; Πάντα θεωρούσα αυτήν την ερώτηση την πιο δύσκολη προς απάντηση ή σχολιασμό, ειδικά σήμερα, τρία χρόνια μετά το ξεκίνημα της Συριακής Επανάστασης. Η αλήθεια είναι ότι πραγματικά δεν ξέρω κατά πόσο μοιάζω με τη νέα γυναίκα που ήμουν πριν”.