- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Στη Συρία του Άσαντ, η επίσημη αφηγηματική γραμμή είναι πως “δεν υπάρχουν κρούσματα COVID-19″

· Σύνταξη عقبة محمد - Mohammed Okba Μετάφραση Veroniki Bacharidi-Krikoni

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Ιράν, Συρία, Τουρκία, Ανάπτυξη, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ανθρωπιστική ανταπόκριση, Διακυβέρνηση, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Πολιτική, Πρόσφυγες, Υγεία, Φυσικές Καταστροφές, COVID-19

Βορειοανατολική Νταράα, 2015. Φωτογραφία: Mousa Mohamed, χρήση με άδεια.

Το άρθρο αυτό συντάχθηκε από τον Okba Mohammed και μεταφράστηκε από την Mariam Abuadas. 

Έπειτα από εννέα χρόνια αιματηρού εμφύλιου πολέμου [1], το σύστημα υγείας στη Συρία μετά βίας και λειτουργεί. Σε εδάφη που ελέγχονται από τον Πρόεδρο Μπασάρ Αλ Άσαντ [2], οι Αρχές αρνούνται την ύπαρξη του COVID-19.

Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins [3], η χώρα έχει 439 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 21 θανάτους ως τις 15 Ιουλίου. Ωστόσο, επί τόπου αφηγήσεις αποκαλύπτουν τους τρόπους, με τους οποίους το κράτος αρνείται και καταστέλλει την πραγματικότητα γύρω από τον COVID-19.

Ο 23χρονος Walid Abdullah λέει πως το κράτος το παρατράβηξε τόσο, που πρότεινε τη θανάτωση ασθενών ύποπτων για COVID-19. Το Global Voices χρησιμοποιεί κατόπιν αιτήματος ψευδώνυμο για το άτομο αυτό, προκειμένου να προστατευτεί η ταυτότητά του. Μιλώντας τηλεφωνικά στο Global Voices, ο Abdullah εξήγησε ότι στις 13 Μαΐου, τηλεφώνησε στο Εθνικό Νοσοκομείο της Νταράα στη νότια Συρία για να τους ενημερώσει για μια ύποπτη περίπτωση κορονοϊού. Όταν ρώτησε τι βήματα πρέπει να γίνουν, ο υπάλληλος του κυβερνητικού νοσοκομείου, που απάντησε στο τηλέφωνο, είπε: “Πυροβόλησέ τον. Δεν έχουμε θεραπεία γι’ αυτόν”, σύμφωνα με τον Abdullah.

Γρήγορα τερμάτισε την κλήση. Προφανώς, η ιδέα του να πυροβολήσει έναν ασθενή ύποπτο για COVID-19 δεν ήταν προς συζήτηση. “Ο θάνατος από COVID-19 είναι πιο αξιοπρεπής από το να πατήσεις πόδι σε οποιοδήποτε δημόσιο νοσοκομείο”, είπε ο Abdullah στο Global Voices.

Αυτή η ανατριχιαστική μαρτυρία υποστηρίζεται και από άλλες πηγές. Σε έκθεση της 10ης Μαρτίου, που δημοσιεύτηκε στη Φωνή της Πρωτεύουσας [The Voice of the Capital] [4], μια ανεξάρτητη εφημερίδα της Συρίας, ιατρικό προσωπικό από το Υπουργείο Υγείας ισχυρίστηκε πως “πραγματοποιούνται εσκεμμένες επιχειρήσεις θανάτωσης στο κυβερνητικό νοσοκομείο al-Mujtahid στην πρωτεύουσα Δαμασκό για όσους πιστεύεται ότι είναι φορείς του ιού, δίνοντάς τους πρόσθετες δόσεις φαρμάκου [αναισθητικό]”.

Αυτός ο ισχυρισμός εμφανίστηκε και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Πληροφορίες πως στη Συρία, ασθενείς με κορονοϊό θανατώνονται στο νοσοκομείο al-Mujtahid, λίγες ώρες αφότου γίνεται διάγνωση της ασθένειας…

Άλλο ένα άτομο από το Νοσοκομείο al-Mouwasat στη Δαμασκό αναφέρθηκε στο ίδιο άρθρο να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό αυτό: “Αυτές οι θανατώσεις πραγματοποιούνται υπό απόλυτη μυστικότητα και από συγκεκριμένους γιατρούς, που ασχολούνται μονάχα με ύποπτες περιπτώσεις μόλυνσης από τον ιό”.

Η απέλπιδα προσέγγιση του καθεστώτος του Άσαντ για την αντιμετώπιση του COVID-19 φέρει ομοιότητες με στυγνές στρατηγικές, που χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο του Άσαντ, ο οποίος άφησε πίσω του 586.100 νεκρούς [6], σχεδόν 100.000 κρατούμενους [7] και βίαια εξαφανισμένους και 5,6 εκατομμύρια πρόσφυγες  [8]σε όλο τον κόσμο.

Δημοσίευση στο Facebook [έχει διαγραφεί πλέον] από τον Firas al-Ahmad: “Τώρα, τι πιστεύετε [για την ιδέα αυτή]; Πρέπει να ακροβολίσουμε ελεύθερους σκοπευτές για να αναγκάσουμε τον κόσμο να μείνει στα σπίτια του; Καταλάβετε, άνθρωποι, καταλάβετε!”

ΜΜΕ φίλα προσκείμενα προς τον Άσαντ αντικατόπτρισαν την ίδια ιδεολογία στην κάλυψή του για τον κορονοϊό. Στο ξεκίνημα του ξεσπάσματος του ιού, ο Firas al-Ahmad, δημοσιογράφος στο κρατικό τηλεοπτικό κανάλι Al-Ikhbariyah Syria [9] δημοσίευσε μια απειλητική ανάρτηση στην προσωπική του σελίδα στο Facebook στοχοποιώντας όσους αψηφούν την καραντίνα:

“وهلأ شو رأيكن بالحكي ضروري ننصب قناصات لتنضب الناس ببيوتا، لك افهمو يا ناس افهمو” في تهديد مباشر منه للناس للالتزام بمنازلهم بالقوة.”

 “Τώρα, τι πιστεύετε [για την ιδέα αυτή]; Πρέπει να ακροβολίσουμε ελεύθερους σκοπευτές για να αναγκάσουμε τον κόσμο να μείνει στα σπίτια του; Καταλάβετε, άνθρωποι, καταλάβετε!”

Η ανάρτηση αργότερα διαγράφτηκε, υπάρχει όμως στιγμιότυπο οθόνης ως τεκμήριο.

Ξέσπασμα του ιού και επιβίωση του καθεστώτος

Το καθεστώς του Άσαντ οφείλει την επιβίωσή του στους βασικούς συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν [10]. Με λίγους συμμάχους στην περιοχή, το Ιράν έχει στηριχθεί στη Συρία για υποστήριξη και οι δύο χώρες αλληλοϋποστηρίζονται.

Τον Φεβρουάριο, το Ιράν έγινε μια από τις περισσότερο πληγείσες χώρες από τον COVID-19 [11] και είναι πιθανή πηγή μόλυνσης για τον Λίβανο, το Ιράκ και τη Συρία, όπου τα ιρανικά στρατεύματα είχαν φυσική επαφή μέσω στρατιωτικής συνεργασίας. Επιπλέον, Ιρανοί προσκυνητές και θρησκευτικοί τουρίστες συνέχισαν να επισκέπτονται τα ιερά με έδρα τη Δαμασκό μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, όπως αναφέρεται από τον Zaki Mehchy, συν-συγγραφέα μιας μελέτης [12] του Μαρτίου, που δημοσιεύθηκε από την Σχολή Οικονομικών και Πολιτικής Επιστήμης του Λονδίνου (LSE).

Ωστόσο, το καθεστώς του Άσαντ έχει ακολουθήσει μια πολιτική παραπληροφόρησης, υπεκφυγών και άρνησης, όσον αφορά τον αριθμό των θυμάτων COVID-19.

Σε συνέντευξη της 13ης Μαρτίου με το επίσημο κανάλι ειδήσεων της Συρίας, ο υπουργός Υγείας Nizar Al-Yaziji επέμεινε στην άρνηση ύπαρξης [13] οποιωνδήποτε κρουσμάτων COVID-19 στη Συρία, λέγοντας: “Δόξα τω Θεώ που ο Aραβικός Στρατός της Συρίας έχει καθαρίσει το συριακό έδαφος από πολλά μικρόβια”.

Το υπουργείο Υγείας της Συρίας ανακοίνωσε το πρώτο κρούσμα COVID-19 μόλις στις 22 Μαρτίου, προκαλώντας δυσαρέσκεια και θυμό μεταξύ των Σύριων, οι οποίοι σημείωσαν ότι το καθεστώς του Άσαντ είπε ψέματα και ακολούθησε μια πολιτική άρνησης. Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε σε έναν ανεξάρτητο ιστότοπο ειδήσεων, το Syria 24, [14] ως απάντηση στους ισχυρισμούς του Yaziji, ένας πολίτης ρώτησε καυστικά: “Δεν είπατε στη δήλωσή σας ότι όλα τα μικρόβια έχουν εξαλειφθεί;”

Ωστόσο, το καθεστώς συνέχισε να αναφέρει [15] αδικαιολόγητα χαμηλούς αριθμούς.

Σε δήλωση [16] της 1ης Απριλίου, ο Συνασπισμός για τις Συριακές Επαναστατικές και Αντιπολιτευτικές Δυνάμεις κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει πίεση στο καθεστώς να αποκαλύψει επαληθευμένα δεδομένα σχετικά με τα κρούσματα COVID-19.

Τονίζοντας την υποτιθέμενη ύπαρξη μεγάλου αριθμού θυμάτων, ο συνασπισμός έγραψε:

” إن المعلومات الميدانية التي تصلنا، تؤكد تفشي الفيروس بأعداد هائلة، بحيث بات من الصعب السيطرة على هذا الوباء”

Πληροφορίες επί τόπου επιβεβαιώνουν ότι ο ιός εξαπλώνεται με ραγδαίους ρυθμούς, δυσχεραίνοντας τον έλεγχο της επιδημίας.

Ένα κατακερματισμένο Σύστημα Υγείας

Η αναγνώριση της πανδημίας είναι ενοχλητική για το καθεστώς του Άσαντ, επειδή αναγκάζει τις Αρχές να παραδεχτούν ότι το σύστημα υγείας είναι ανύπαρκτο.

Σύμφωνα με τη μελέτη [12] του LSE, ο μέγιστος αριθμός μολύνσεων COVID-19, που μπορούν να αντιμετωπιστούν στον τομέα της υγείας της Συρίας, εκτιμάται ότι είναι μόνο 6.500 σε ένα έθνος 17,5 εκατομμυρίων κατοίκων. [17] Εάν τα θύματα υπερβούν τον αριθμό αυτό, το σύστημα υγείας, που έχει ήδη φθαρεί από τον πόλεμο, είναι πιθανό να καταρρεύσει.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, οι στρατιωτικές επιθέσεις προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές στον τομέα της υγείας. Τα στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Υπουργείο Υγείας της Συρίας δείχνουν [12] ότι μόνο 58 νοσοκομεία λειτουργούν πλήρως μεταξύ των 111 δημόσιων νοσοκομείων της χώρας.

Τα στοιχεία σημείωσαν επίσης ότι έως και το 70% [18] των εργαζομένων στον τομέα της υγείας έχουν εγκαταλείψει τη χώρα ως μετανάστες ή πρόσφυγες, ενώ οι υπόλοιποι υπόκεινται συχνά σε περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών και πολιτικών παρεμβάσεων.

Έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα: Το καθεστώς του Άσαντ σκότωσε 669 άτομα ιατρικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων 83, που πέθαναν από βασανιστήρια.

COVID-19 εν μέσω συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής καταστροφής

Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση, που αντιμετωπίζουν πολλοί Σύριοι, είναι η συσσώρευση καταστροφών: πόλεμος, πανδημία και λιμός. Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποίησαν [25] στις 26 Ιουνίου ότι η Συρία αντιμετωπίζει τώρα μια “άνευ προηγουμένου” κρίση λιμού, ενώ χρειάζεται ακόμη επείγουσα δράση για να αποφευχθεί η εξάπλωση του COVID-19.

Σύμφωνα [26] με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 11% τον Μάιο σε σύγκριση με τον Απρίλιο και 133% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2019. Το Γραφείο Συντονισμού των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών (OCHA) επιβεβαίωσε [27] αυτήν την κατάσταση σε έκθεση της 12ης Ιουνίου:

Έλλειψη προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού. Μια άνευ προηγουμένου κρίση πείνας. Μια νέα γενιά δεν γνωρίζει τίποτε άλλο πέρα από καταστροφή και στερήσεις. Σημαντική έλλειψη χρηματοδότησης. Διαβάστε τι έχουν πει οι υπηρεσίες του ΟΗΕ για την ανθρωπιστική κρίση στη Συρία.

Καθώς η οικονομική κατάσταση επιδεινώνεται, ο 28χρονος Ali al-Ahmed (επίσης ψευδώνυμο κατόπιν αιτήματος για την προστασία της ταυτότητάς του) από την πόλη Νταράα είπε στο Global Voices σε τηλεφωνική συνέντευξη ότι “η κατάσταση είναι κακή, ανεξάρτητα από το πόσο δουλεύεις, ακόμη και αν βγάζεις 10.000 SYP την ημέρα [περίπου 1-5 δολάρια] δεν είναι αρκετό”. Ο Ahmed είπε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναγκάστηκαν να παραλείψουν πολλά βασικά αγαθά λόγω υπερβολικού κόστους.

Μεταξύ ενός συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, που έχει καταστραφεί από χρόνια πολέμου, και μιας οικονομικής κατάστασης, που έχει εξαθλιώσει πολλούς Σύριους, η συνεχιζόμενη πανδημία έχει ωθήσει τη χώρα προς αχαρτογράφητα, καταστροφικά εδάφη.