Τον Φεβρουάριο του 2018, οι δημοσιογράφοι κατέδειξαν την αντίθεσή τους στον νέο νόμο με τη χρήση του hashtag #IamASpy (Είμαι Κατάσκοπος), αναφερόμενοι στις διατάξεις περί κατασκοπείας του νόμου κατά εκείνων που χειρίζονται απόρρητα κρατικά έγγραφα. Στιγμιότυπο οθόνης από το Facebook.
Στις 19 Σεπτεμβρίου ψηφίστηκε ο Νόμος για την Ψηφιακή Ασφάλεια του 2018 από το κοινοβούλιο [1] στο Μπανγκλαντές, ενώ μόνο 11 νομοθέτες αντιτίθενται στο νομοσχέδιο, παρά την ευρεία αντίθεση των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Νόμος για την Ψηφιακή Ασφάλεια, που προορίζεται να αντικαταστήσει τον νόμο για τις ΤΠΕ στο Μπανγκλαντές [2], ποινικοποιεί διάφορους τύπους διαδικτυακής ομιλίας, που κυμαίνονται από τα δυσφημιστικά μηνύματα έως ομιλία που “προσβάλλει θρησκευτικές αξίες ή συναισθήματα.” Επιτρέπει επίσης μεγάλες σε χρονική διάρκεια ποινές φυλάκισης για τη χρήση του διαδικτύου με σκοπό τη δημιουργία αναταραχής στο κοινό και για την “συγκέντρωση, αποστολή ή διατήρηση” διαβαθμισμένων κυβερνητικών εγγράφων χρησιμοποιώντας μια ψηφιακή συσκευή.
Με τις προσεχείς εθνικές εκλογές [3] να πλησιάζουν τους ερχόμενους μήνες, κάποιοι εικάζουν ότι ο νόμος σκοπεύει να καταπνίξει την κριτική στο κυβερνών κόμμα και τη διάδοση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο. Ο νόμος εισήχθη στο πλαίσιο της κυβερνητικής ατζέντας “Ψηφιακό Μπανγκλαντές” [4] – ένα πλαίσιο για την προσέλκυση της τεχνολογίας από τις υπηρεσίες, την κυβέρνηση, τον ιδιωτικό τομέα και τους πολίτες της χώρας, στον 21ο αιώνα.
Το Συμβούλιο Συντακτών [5], του Μπανγκλαντές, που απαρτίζεται από συντάκτες από πολλά μπενγκάλι πρακτορεία ειδήσεων, δήλωσε ότι θεωρούν ότι ο νόμος είναι “κατά της ελευθερίας που εγγυάται το Σύνταγμα, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία του λόγου.” Διεθνή ΜΜΕ και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καταδικάζουν επίσης το νόμο.
Απαντώντας σε κριτικές, η Πρωθυπουργός Σεΐχ Χασίνα [6] πρότεινε ότι οι δημοσιογράφοι δεν έχουν τίποτε να φοβούνται. “Η δημοσιογραφία σίγουρα δεν είναι για την αύξηση των συγκρούσεων ή για την αμαύρωση της εικόνας της χώρας”, ανέφερε σε ομιλία της στο κοινοβούλιο.
Τμήματα ενδιαφέροντος στο πλαίσιο του νόμου:
- Το άρθρο 21 λέει ότι ο καθένας που διαδίδει προπαγάνδα ενάντια στον Απελευθερωτικό Πόλεμο ή στην ιδέα του ή στον πατέρα του έθνους χρησιμοποιώντας ψηφιακές συσκευές θα καταδικάζεται σε 14 χρόνια φυλάκισης ή θα του επιβάλλεται πρόστιμο μέχρι 10 εκατομμύρια Tk (125.000 δολάρια ΗΠΑ) ή και τα δύο.
- Το άρθρο 25 (α) επιτρέπει ποινές μέχρι τριών ετών για δημοσίευση πληροφοριών που είναι “προσβλητικές και απειλητικές” ή οτιδήποτε αμαυρώνει την εικόνα του Μπανγκλαντές.
- Το άρθρο 28 προβλέπει ποινές μέχρι πέντε χρόνια φυλάκισης για ομιλία που “πληγώνει θρησκευτικές αξίες ή συναισθήματα.”
- Το άρθρο 29 εγκρίνει ποινή έως 3 έτη φυλάκισης ή 500.000 Tk (6250 δολάρια ΗΠΑ) πρόστιμο εάν ένα άτομο δημοσιεύει πληροφορίες με πρόθεση να απειλήσει κάποιο άλλο.
- Το άρθρο 31 επιτρέπει 7 χρόνια φυλάκισης ή 500.000 Tk (6250 δολάρια ΗΠΑ) πρόστιμο ή και τα δύο, για την αλλοίωση του νόμου και της τάξης, δημιουργώντας αναταραχή ή χάος ή δημιουργώντας εχθρότητα, μίσος μεταξύ των κοινοτήτων και παρακωλύοντας την κοινοτική αρμονία.
- Το άρθρο 32 εγκρίνει ποινή έως 14 χρόνια φυλάκισης για τη συγκέντρωση, αποστολή ή διατήρηση διαβαθμισμένων πληροφοριών οποιασδήποτε κυβέρνησης με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ψηφιακής συσκευής που την ονοματίζει ως κατασκοπεία – επιφέροντας πλήγμα στα δικαιώματα του πληροφοριοδότη.
Ο νόμος ζητεί επίσης την ίδρυση εργαστηρίων ψηφιακής ιατροδικαστικής και ενός Γραφείου Ψηφιακής Ασφάλειας, παράλληλα με μια εθνική ομάδα αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων πληροφορικής και ένα 11μελές Συμβούλιο Ψηφιακής Ασφάλειας.
Το φόρουμ “Δικαίωμα στην Πληροφόρηση”, ένας συνασπισμός 45 οργανισμών στο Μπανγκλαντές, εξέφρασε επίσης [7] “βαθιά ανησυχία” για την επικύρωση του Νόμου για την Ψηφιακή Ασφάλεια του 2018 από το Κοινοβούλιο. Σε δήλωση Τύπου, ο συνασπισμός έγραψε:
[Ο νόμος] είναι σαφώς ασυμβίβαστος με τα θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα στην ελευθερία του λόγου και έκφρασης σύμφωνα με το άρθρο 39 του Συντάγματος και, ως εκ τούτου, υπονομεύει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία συγκαταλέγονται στις θεμελιώδεις αρχές της κρατικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, η ομάδα εξέφρασε την ανησυχία της για τις διατάξεις του Νόμου για την Ψηφιακή Ασφάλεια, οι οποίες “δημιουργούν εμπόδιο” στους πολίτες να αποκτούν πληροφορίες από την κυβέρνηση. Αυτό θα ερχόταν σε αντίθεση με το Νόμο περί Δικαιώματος στην Ενημέρωση, [8] ο οποίος ψηφίστηκε το 2009 για τη βελτίωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στην κυβέρνηση, επιτρέποντας στους πολίτες να υποβάλλουν επίσημα αιτήματα για κυβερνητικά έγγραφα και δεδομένα.
Η νέα νομοθεσία φέρνει επίσης ιστορικά στοιχεία, επικαλούμενα το Νόμο Επίσημων Μυστικών από την εποχή της αποικιοκρατίας. Αυτή η τάση μπορεί να διαπιστωθεί και στη γειτονική Μιανμάρ, όπου δύο δημοσιογράφοι του Reuters [9] καταδικάστηκαν σε επταετή φυλάκιση στις αρχές Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το Νόμο περί Επίσημων Μυστικών της αποικιοκρατίας.
Ο Υπουργός Ταχυδρομείων, Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής Mustafa Jabbar είχε προηγουμένως ανακοινώσει ότι ο νέος Νόμος για την Ψηφιακή Ασφάλεια θα αντικαταστήσει το άρθρο 57 του προηγούμενου νόμου περί Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνιών του 2006, ο οποίος είχε επίσης επικριθεί από ακτιβιστές [10]και δημοσιογράφους για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε για να στοχοποιήσει και τα τιμωρήσει δημοσιογράφους. Πρόσφατα, ο φωτογράφος και δημοσιογράφος Shahidul Alam [11]κατηγορήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 57 αφότου δημοσίευσε εκτεταμένη κάλυψη των φοιτητικών διαμαρτυριών [12] στη Ντάκα και έδωσε συνέντευξη στο Al-Jazeera σχετικά με τις διαμαρτυρίες. Παραμένει στη φυλακή μετά από περισσότερο από δύο μήνες.
Αλλά το τελικό κείμενο του Νόμου για την Ψηφιακή Ασφάλεια επεκτείνει και ενισχύει αυτό το τμήμα, αντί να το καταργήσει όπως υποσχέθηκε. Και παρά τις διαβεβαιώσεις του Jabbar τον Μάιο του 2018 [13] για “αναγκαίες τροποποιήσεις ώστε να μην παρακωλύεται η ελευθερία του τύπου”, ο νόμος πέρασε χωρίς σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Σε διεθνές επίπεδο, η επικύρωση του Νόμου αντιμετωπίστηκε με καταδίκη. Ο διευθυντής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ασίας, Brad Adams, δήλωσε [14]:
Ο νέος νόμος περί Ψηφιακής Ασφάλειας είναι ένα εργαλείο που είναι ιδανικό για κακοποίηση και σαφή παραβίαση των υποχρεώσεων της χώρας βάσει του διεθνούς δικαίου για την προστασία της ελευθερίας του λόγου. Με τουλάχιστον πέντε διατάξεις που ποινικοποιούν αόριστα καθορισμένους τύπους λόγου, ο νόμος αποτελεί άδεια για ευρεία καταστολή των κριτικών φωνών.”
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι άνθρωποι εξέφρασαν την ανησυχία τους:
The Digital Security Act, which replaces the much-criticised Information and Communication Technology Act (ICT), retains the most problematic provisions of that law and adds more provisions criminalising peaceful speech, @hrw [15] said yesterday.#DigitalSecurityAct [16] #Bangladesh [17] pic.twitter.com/0B3HKVwWWz [18]
— Mosrur Zunaid (@MosrurZunaid) September 25, 2018 [19]
Ο Νόμος για την Ψηφιακή Ασφάλεια, ο οποίος αντικαθιστά τον πολύ επικριθέντα νόμο για τις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), διατηρεί τις πιο προβληματικές διατάξεις αυτού του νόμου και προσθέτει περισσότερες διατάξεις που ποινικοποιούν την ειρηνική ομιλία, ανέφερε χθες το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
#Bangladesh [17]‘s new Digital Security Act, passed today by the parliament unanimously through voice votes, criminalises dissent, threatens #FreedomOfExpression [20] and media freedom. Shocking!
https://t.co/5YixdeuMUi [21] via @dailystarnews [22]— Saad Hammadi (@saadhammadi) September 19, 2018 [23]
Ο νέος Νόμος Ψηφιακής Ασφάλειας του #Μπανγκλαντές, που ψηφίστηκε σήμερα από το κοινοβούλιο ομόφωνα δια βοής, τιμωρεί τη διαφωνία, απειλεί την ελευθερία έκφρασης και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Σοκαριστικό!
Το Συμβούλιο Συντακτών θα πραγματοποιήσει μια διαμαρτυρία με ανθρώπινη αλυσίδα κατά του Νόμου στις 29 Σεπτεμβρίου, ενώπιον του Εθνικού Ομίλου Τύπου.
Διαβάστε περισσότερα σχετικά με την διαδικτυακή πολιτική στο Μπανγκλαντές
“ [24]Σύμφωνα με το Νόμο περί Ψηφιακής Ασφάλειας, είμαι κατάσκοπος” [24]: Οι δημοσιογράφοι του Μπανγκλαντές υπερασπίζονται το δικαίωμά τους στην έρευνα, Φεβρουάριος 2018
Ο νόμος για τις ΤΠΕ στο Μπανγκλαντές έστρωσε τον δρόμο για εκατοντάδες αγωγές για διαδικτυακή ομιλία [25], Ιούλιος 2017
Το Μπανγκλαντές κλείνει το Διαδίκτυο και διατάζει μπλοκάρισμα 35 ειδησεογραφικών ιστοσελίδων [26], Αύγουστος 2016
Το Μπανγκλαντές συνεχίζει το μπλοκάρισμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και απειλεί με νέες τακτικές επιτήρησης [27], Δεκέμβριος 2015
Οι κριτικοί φοβούνται ότι η νέα πολιτική παρακολούθησης των μέσων ενημέρωσης του Μπανγκλαντές θα καταπνίξει την ελευθερία έκφρασης [28], Αύγουστος 2015
Στο προσκήνιο ο νόμος για τις ΤΠΕ στο Μπανγκλαντές [29], Σεπτέμβριος 2013