Η καταστροφή της οδού Al-Qouatli στη Ράκκα. Φωογραφία: Abood Hamam, χρησιμοποιείται με άδεια.
Για σχεδόν τέσσερα χρόνια, μεταξύ 2013 και 2017, η πόλη Ράκκα της Συρίας παρέμεινε [1] υπό τον έλεγχο μιας από τις πιο αιματηρές ομάδες τζιχαντιστών αυτού του αιώνα: του ISIS, επίσης γνωστού ως ISIL, Daesh και Ισλαμικό Κράτος.
Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του, το Ισλαμικό Κράτος ανάγκασε τους κατοίκους της πόλης, η οποία είχε ανακηρυχθεί πρωτεύουσα του «χαλιφάτου» του, να ακολουθήσουν τους ακραίους κανόνες του. Όσοι ανυπάκουοι δολοφονήθηκαν με σταύρωση ή άλλες βάναυσες μεθόδους δημόσιας εκτέλεσης.
Τον Οκτώβριο του 2017, μετά από μάχη τεσσάρων μηνών, οι Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (SDF), μια συμμαχία Κούρδων, Αράβων, Ασσυρίων και άλλων ομάδων, που υποστήριξαν οι ΗΠΑ, κατάφεραν να πάρουν τον έλεγχο της πόλης και να εκδιώξουν το ISIS. Η ανακατάληψη της Ράκκα φέρεται να περιελάμβανε μια συμφωνία μεταξύ SDF και ISIS, μέσω της οποίας θα επιτρεπόταν στους μαχητές του ISIS και τις οικογένειές τους ασφαλής δίοδος στο Ντέιρ Εζ Ζορ στα ανατολικά της Συρίας, σύμφωνα με το BBC [2].
Παρά όμως την ήττα της ομάδας στη Ράκκα, το ISIS δεν έπαψε να προκαλεί ζημιά στον πληθυσμό της πόλης. Όπως είπε ένας μαχητής του ISIS σε αμάχους, πριν αποχωρήσει από την πόλη: “Η γη θα αγωνιστεί για μας”.
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους “αγωνίζεται” η “γη” για το ISIS είναι μέσω ναρκών ξηράς.
Μιλώντας στο Global Voices μέσω τηλεφώνου, ο Abu Fares, ένας 53χρονος άνδρας που έχασε δύο από τους γιους του από νάρκες που φυτεύτηκαν από το ISIS, είπε με φωνή γεμάτη θλίψη:
Όταν οι SDF και ο διεθνής συνασπισμός επιτέθηκαν στην πόλη, αναγκαστήκαμε να φύγουμε. Ωστόσο, δεν μπορούσαμε να φύγουμε στην αρχή του αγώνα, επειδή το ISIS μας χρησιμοποίησε ως ανθρώπινες ασπίδες. Έχασα έναν από τους γιους μου, ενώ προσπαθούσαμε να φύγουμε από την πόλη στην συνοικία Shahdah, όταν εξερράγη μια νάρκη.
Διαβάστε: To Ισλαμικό Κράτος με τη φυγή του άφησε παντού χιλιάδες νάρκες πίσω στη Μανμπίτζ [3]
Ο Abu Fares έχασε τον δεύτερο γιο του ένα μήνα, αφότου τελείωσαν οι μάχες:
Ένα μήνα αφότου τελείωσαν οι μάχες, μας επετράπη να επιστρέψουμε σπίτια μας. Έστειλα έναν από τους γιους μου να ελέγξει το σπίτι μας κοντά στην διασταύρωση, αλλά όταν έφτασε, οι νάρκες τον περίμεναν μπροστά από την πόρτα του σπιτιού.
Συνολικά 220 άμαχοι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν στη Ράκκα μετά τη νίκη των SDF λόγω ναρκών που φυτεύτηκαν από το Iσλαμικό Κράτος, σύμφωνα με μέλος της «Raqqa Is Slaughtered Silently [4]» [Η Ράκκα σφαγιάζεται σιωπηρά], μιας ομάδας τοπικών ακτιβιστών, που καταγράφουν παραβιάσεις στην πόλη .
Νάρκη φυτεμένη από το ISIS στη Ράκκα. Η φωτογραφία ελήφθη από την ομάδα “Η Ράκκα σφαγιάζεται σιωπηρά”. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Όταν ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2016 η επιχείρηση “Οργή του Ευφράτη [5]“, η κωδική ονομασία για την επιχείρηση κατά του ISIS, το ISIS άρχισε να φυτεύει μεγάλο αριθμό ναρκών για να αποτρέψει την πρόοδο των SDF προς τη Ράκκα. Αντί να πετύχουν τους επιδιωκόμενους στόχους τους, αυτές οι νάρκες σκότωναν συχνά αμάχους, που έτρεχαν να γλιτώσουν τις μάχες.
Οι εκρηκτικές συσκευές έχουν επίσης σκοτώσει αρκετούς μαχητές SDF, συμπεριλαμβανομένου του Βρετανού εθελοντή Oliver Hall, [6] ο οποίος έχασε τη ζωή του πριν από μήνες, ενώ εκκαθάριζε νάρκες. Μέχρι τη στιγμή συγγραφής του παρόντος κειμένου, οι SDF δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει τον αριθμό των μαχητών που σκοτώθηκαν από τις νάρκες αυτές.
Μία εθελοντική οργάνωση ονόματι “Roj” (συντομογραφία για τη Ροζάβα [7], μια περιοχή στη βόρεια Συρία και το δυτικό Κουρδιστάν) εργάζεται στην πόλη για την απομάκρυνση χιλιάδων ναρκών με τη βοήθεια του Δημοτικού Συμβουλίου της Ράκκα [8] και διεθνών οργανισμών. “Ο αριθμός των μη εκραγέντων πυρομαχικών στη Ράκκα είναι κάτι που δεν έχουμε ξανασυναντήσει ποτέ”, ανέφερε [9] ο βοηθός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Πάνος Μουμτζής, στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters τον Φεβρουάριο του 2018.
Αλλά αυτό το έργο δεν συμβαίνει αρκετά γρήγορα για κάποιους κατοίκους. Η 35χρονη Amira δήλωσε στο Global Voices ότι έπρεπε να πληρώσει 50.000 συριακές λίρες (περίπου 100 δολάρια) σε έναν ιδιώτη για να καθαρίσει τις νάρκες στο σπίτι της, αφού οι οργανώσεις που εργάζονταν για την εκκαθάρισή τους στην περιοχή απέρριψαν το αίτημά της, λέγοντας πως δεν είχε φτάσει ακόμα η σειρά της γειτονιάς της.
Ανέφερε ότι έπρεπε να επιστρέψει στην Ράκκα μετά την αρχική φυγή λόγω των φριχτών συνθηκών διαβίωσης στους καταυλισμούς στο βορρά για τους εσωτερικά εκτοπισμένους:
Το ISIS φύτεψε νάρκες παντού, κάτω από κρεβάτια, ανάμεσα στα ερείπια, μέσα σε ψυγεία και σε πλυντήρια, ακόμη και μέσα σε έναν ηλεκτρικό λαμπτήρα ειδικοί βρήκαν μια νάρκη.
Σύμφωνα με κατοίκους, οι συνοικίες Al-Tayar, Al-Mishlab και Al-Darriah ήταν οι μοναδικές κατοικημένες περιοχές, οι οποίες έχουν καθαρίσει πλήρως από νάρκες μέχρι στιγμής.
Διαβάστε: Δύο Σύριοι ακτιβιστές εξηγούν τις εμπειρίες τους ως κρατούμενοι του ISIS στο Αλ Μπαμπ [10]
Η διαδικασία αποναρκοθέτησης στη Ράκκα εξελίσσεται πολύ αργά λόγω της έλλειψης χρηματικών και υλικών πόρων διαθέσιμων στο Συμβούλιο Πολιτών. Η κατάσταση αυτή αναγκάζει τους αμάχους να επιστρέψουν στα επισφαλή σπίτια τους, προκαλώντας τακτικές απώλειες σε μια πόλη, η οποία έχει ήδη υποφέρει υπό την κατοχή του Ισλαμικού Κράτους για σχεδόν τέσσερα χρόνια.