Γυναίκες που επέζησαν μιλούν για τις μαζικές δολοφονίες του 1965 στην Ινδονησία
Ο αδελφός και ο πατέρας της Vena Taka συνελήφθησαν το 1966. “Δεν είχα ιδέα ότι ο πατέρας μου και ο μικρότερος αδερφός μου βρίσκονταν υπό κράτηση, πόσο μάλλον πού δολοφονήθηκαν ή θάφτηκαν. Δεν το ήξερα”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).
Η ομάδα Asia Justice and Rights πραγματοποίησε μια σειρά συνεντεύξεων με συνολικά 26 γυναίκες, που επέζησαν μαζικών δολοφονιών και άλλων μορφών βίας στην Ινδονησία κατά τη διάρκεια της αντικομουνιστικής εκκαθάρισης του 1965 από το στρατό.
Πέρασαν πενήντα χρόνια, από τότε που ο Στρατός συνέλαβε χιλιάδες κομμουνιστές και τους υποτιθέμενους υποστηρικτές τους, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας, που θα προφύλασσε τη χώρα από τη μάστιγα του κομμουνισμού. Υπολογίζεται ότι μισό εκατομμύριο άνθρωποι δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της αντικομουνιστικής υστερίας και πολλοί περισσότεροι υπέφεραν ακόμη και μετά το 1965 από “βασανιστήρια, σκόπιμη εξαφάνιση, βιασμό, σεξουαλική δουλεία και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας, αυθαίρετη σύλληψη, αναγκαστική ανεστιότητα και καταναγκαστική εργασία”. Ωστόσο, ο στρατός υποστήριζε ότι απλά αμυνόταν και κατηγόρησε τους κομμουνιστές πως εκείνοι πρώτοι είχαν επιτεθεί στις κυβερνητικές δυνάμεις.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο στρατηγός Σουχάρτο πήρε την εξουσία και παρέμεινε πρόεδρος της Ινδονησίας μέχρι το 1998, όταν μια λαϊκή εξέγερση τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Σουχάρτο απαγόρευσε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στους ακαδημαϊκούς ή στο κοινό να συζητούν ή ακόμη και να αναφέρουν τι πραγματικά συνέβη το 1965. Αυτό συνέβη μόνο μετά την παύση των καθηκόντων του, όταν θύματα και μάρτυρες αποφάσισαν να μοιραστούν τα βιώματά τους.
Το 2012, η Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ινδονησίας επεσήμανε ότι ο στρατός διέπραξε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 1965.
Τον Αύγουστο του 2015, ο Πρόεδρος Τζοκόουι πρότεινε τη σύσταση μιας Επιτροπής Συμφιλίωσης για την αντιμετώπιση ανεξιχνίαστων υποθέσεων, που σχετίζονται με τη σφαγή του 1965. Το πόσο πανταχού παρούσα είναι όμως η κληρονομιά του Σουχάρτο μέχρι και σήμερα, αποδεικνύεται από το
γεγονός ότι τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα της Ινδονησίας και ο στρατός απέρριψαν την πρόταση του Τζοκόουι.
Το Νοέμβριο του 2015, υπό την πίεση της κυβέρνησης ακυρώθηκε ένα λογοτεχνικό φεστιβάλ, που είχε ως στόχο να διαδώσει ιστορίες για το τι συνέβη το 1965.
Αλλά ακόμα κι αν η κυβέρνηση διστάζει να ρίξει μια ματιά στο παρελθόν και να αναλογιστεί τα διδάγματα της σφαγής του 1965, στην Ινδονησία υπάρχουν πολλοί άνθρωποι και ομάδες, έτοιμοι να εμβαθύνουν στο παρελθόν και να απαιτήσουν δικαιοσύνη στο όνομα των θυμάτων βίας και όσων τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάστηκαν.
Τον επόμενο μήνα οργανώθηκε δίκη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ώστε να εξετάσει το μερίδιο ευθύνης της ινδονησιακής κυβέρνησης στις πράξεις βίας του 1965.
Εν τω μεταξύ, η ομάδα Asia Justice and Rights έχει βρει έναν τρόπο να μας πληροφορήσει για τους απλούς ανθρώπους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Σουχάρτο υπέστησαν βία και διακρίσεις για δεκαετίες, που μας συγκινεί και μας αναστατώνει. Πολλές από τις επιζήσασες γυναίκες είναι σύζυγοι και κόρες πολιτικών κρατουμένων και υπήρξαν ύποπτες ως υποστηρικτές του κομουνιστικού καθεστώτος. Οι ιστορίες τους μας υπενθυμίζουν ότι η αναζήτηση της αλήθειας και της δικαιοσύνης παραμένει ένα πολύ σημαντικό, αλλά μέχρι τώρα ανικανοποίητο, πολιτικό αίτημα στην Ινδονησία.
Frangkina Boboy. Ο πατέρας της ήταν ύποπτος για συμμετοχή στο Κομουνιστικό Κόμμα. Συνελήφθη και φυλακίστηκε το 1965. “Ο πατέρας μου είχε εδάφη στη Lasiana – ένα σπίτι και ορυζώνες – αλλά επειδή θεωρήθηκε κομουνιστής, η οικογένειά του ανέλαβε την ιδιοκτησία. Δεν είχαμε τίποτα και κατείχαμε γη που στην ουσία ανήκε ούτως ή άλλως στους γονείς μου”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).
![Migelina A. Markus, detained in 1965 along with both of her parents and her siblings. "The ‘65 tragedy made us lose our parents, my older brother, and there were a lot of disappearances without any trial or evidence [showing] they had betrayed the state or nation. I want to testify so that people know the truth about the events we experienced." Photo from Asia Justice and Rights](https://globalvoices.org/wp-content/uploads/2015/10/migelina-800x534.jpeg)
Η Migelina A. Markus φυλακίστηκε το 1965 μαζί με τους γονείς και τα αδέλφια της. “Η τραγωδία του 1965 μας στέρησε τους γονείς μας, τον μεγάλο μου αδερφό και υπήρξαν πολλές εξαφανίσεις χωρίς δίκη ή αποδεικτικά στοιχεία, [που δείχνουν ότι] αυτοί οι άνθρωποι εξαπάτησαν το κράτος και το έθνος. Θέλω να μιλήσω, ώστε οι άνθρωποι να ακούσουν την αλήθεια για τα γεγονότα που βιώσαμε”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).
![Lasinem's husband was arrested and tortured in 1969, and eventually sent to Buru Island. "[My husband] was picked up by soldiers, his own friends, and taken to the village office (Kelurahan). He was beaten, sat upright in a chair and beaten. His back was trampled on until he was wounded all over. At first I was confused and scared, terrified, and I realized I had lost my protector, and my source of financial support. What about my young children? They need to eat!…I’m still wounded because I remember things that happened in the past… There is still a wound in my heart." Photo from Asia Justice and Rights](https://globalvoices.org/wp-content/uploads/2015/10/lasinem-800x534.jpeg)
Ο σύζυγος της Lasinem συνελήφθη και βασανίστηκε το 1969 και τελικά μεταφέρθηκε στο νησί Buru. “[Ο σύζυγός μου] συνελήφθη από στρατιώτες, φίλους του, και μεταφέρθηκε στο γραφείο του χωριού (Kelurahan). Καθόταν όρθιος σε μια καρέκλα και τον χτυπούσαν. Ποδοπατούσαν την πλάτη του μέχρι να τον τραυματίσουν σε ολόκληρο το κορμί. Στην αρχή ήμουν χαμένη και φοβισμένη, τρομοκρατημένη, διότι συνειδητοποίησα ότι είχα χάσει τον προστάτη μου και την πηγή της οικονομικής μου στήριξης. Τι θα γινόταν με τα μικρά μου τα παιδιά; Έπρεπε να φάνε!….Εξακολουθώ να είμαι πληγωμένη γιατί θυμάμαι πράγματα από το παρελθόν…η καρδιά μου είναι ακόμα πληγωμένη”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).
Η Kadmiyati σπούδαζε σε μία σχολή δασκάλων στην πόλη Yogyakarta, όταν συνελήφθη το 1965. “Πότε θα αποδοθεί δικαιοσύνη; Ποιος είναι σαδιστικός και απάνθρωπος; Οι κομμουνιστές; Ή εκείνοι που διαπράττουν τις δολοφονίες; [Πρέπει] να μάθουμε την αλήθεια”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).
Hartiti. Συνελήφθη το 1966 και ένα από τα παιδιά της πέθανε από κάποια ασθένεια, ενώ εκείνη βρισκόταν υπό κράτηση. “Το πρώτο μου παιδί ήταν αρκετά μεγάλο, ώστε καταλάβαινε πόσο υπέφερε η μητέρα του. Το απασχολούσε μέχρι το θάνατό του. Επίσης μάθαινε συχνά τι μου συνέβαινε. Πέθανε, επειδή άκουγε από ανθρώπους πράγματα που το τραυμάτισαν”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).
Η Oni Ponirah ήταν 17 ετών, όταν συνελήφθη το 1965. “Μου είπαν ότι πρέπει απλά να μου κάνουν κάποιες ερωτήσεις. Όπως αποδείχθηκε, με κράτησαν στη φυλακή για 14 ολόκληρα χρόνια – από το 1965 έως τα τέλη Δεκεμβρίου 1979…Δεν αποδόθηκε ποτέ δικαιοσύνη. Ελπίζω η κυβέρνηση να ζητήσει από τα θύματα συγγνώμη”. (Φωτογραφία: Asia Justice and Rights).