Στιγμιότυπο οθόνης από το κανάλι Keks στο Youtube.

Η Μογγολία, μια χώρα με σχετικά μικρό πληθυσμό τριών εκατομμυρίων ανθρώπων που διατηρούν πολύ στενές σχέσεις, έχει μια ζωντανή ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Ωστόσο, για αυτούς, το να ζουν μια ανοιχτά κουήρ ζωή μπορεί να είναι τόσο δύσκολο που πολλοί θεωρούν την εξορία τη μόνη βιώσιμη λύση.

Πορτραίτο του Otgonbaatar Tsedendemberel. Φωτογραφία που χρησιμοποιείται με άδεια.

Όπως αναφέρουν αρκετές δημοσιεύσεις, οι κουήρη Μογγόλοι, που βγαίνουν από μια κρυφή, συχνά υπόγεια ζωή και αποκαλύπτουν την σεξουαλικότητά τους στις οικογένειές τους ή δημόσια στη δουλειά και σε δημόσιους χώρους, αντιμετωπίζουν απόρριψη, κακοποίηση, λεκτική και σωματική βία στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων. Για να ξεκαθαρίσει τους λόγους της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας, το Global Voices μίλησε με τον Otgonbaatar Tsedendemberel, συνιδρυτή και πρώην εκτελεστικό διευθυντή του ΛΟΑΤΚΙ Κέντρου της Μογγολίας. Επί του παρόντος, είναι υποψήφιος διδάκτορας στη Σχολή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Corvinus της Βουδαπέστης στην Ουγγαρία, διερευνώντας την έννοια της ντροπής και πώς χαρακτηρίζει τις βιωμένες εμπειρίες των σύγχρονων Μογγόλων κουήρ. Η συνέντευξη έχει τροποποιηθεί για λόγους σαφήνειας. 

Filip Noubel (FN): Ποιες είναι οι ρίζες της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας στη Μογγολία; Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν σε αυτό;

Otgonbaatar Tsedendemberel (OT): Οι βαθύτερες αιτίες του μίσους κατά των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ στη Μογγολία είναι ένας συνδυασμός διαφορετικών παραγόντων. Καθιστώντας το θέμα ταμπού κατά τη διάρκεια του σοσιαλισμού οδήγησε σε έλλειψη γνώσης και κατανόησης της σεξουαλικότητας. Επίσης, η πατριαρχία που διαιωνίζει αυστηρούς κανόνες και ρόλους φύλου αποξενώνει τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+, καθώς τα καταδικάζει να μην συμμορφώνονται με το στερεότυπο αρσενικό και θηλυκό δυαδικό σύνολο. Τέλος, εθνικιστές και συντηρητικοί θεωρούν την κοινότητα ως απειλή για την εθνική ασφάλεια στο πλαίσιο της αναπαραγωγής και την κατηγορούν για «διαστροφή» και «αφύσικο». Δεδομένου ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, ότι υπάρχει μια διεφθαρμένη κυβέρνηση και, κατά συνέπεια, επιδείνωση των συστημάτων εκπαίδευσης και υγείας, η κατανόηση και ο σεβασμός των Μογγόλων ΛΟΑΤΚΙ+ δεν αποτελεί προτεραιότητα, δυστυχώς. Ενώ οι βουδιστικές διδασκαλίες κηρύττουν την ανεκτικότητα και τη συμπάθεια προς τα μεμονωμένα όντα και ο σαμανισμός υπονοεί και ασκεί διψυχία, τέτοιες έννοιες δεν ενστερνίζονται πλήρως το κοινό, όσον αφορά την αποδοχή των σεξουαλικών και των μειονοτήτων φύλου. Σε μια θετική σημείωση, η θρησκεία δεν χρησιμοποιείται ως όπλο για τη δαιμονοποίηση των κουήρ Μογγόλων.

FN: Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι Μογγόλοι κουήρ, φαίνεται να αισθάνονται ντροπή λόγω απόρριψης, αλλά και εξάλειψης ή ορατότητας. Μπορείτε να περιγράψετε το νομικό καθεστώς των κουήρ ατόμων στη Μογγολία και τη διαθεσιμότητα υποστηρικτικών και ασφαλέστερων χώρων;

OT: Κατά τη γνώμη μου, συνειδητά ή υποσυνείδητα, οι περισσότεροι Μογγόλοι κουήρ βιώνουν κάποιο επίπεδο ντροπής να γεννιούνται και να ζουν ως σεξουαλικές μειονότητες και μειονότητες φύλου. Το Σύνταγμα της Μογγολίας προστατεύει σιωπηρά τους κουήρ Μογγόλους και ο Ποινικός μας Κώδικας απαγορεύει τα εγκλήματα μίσους και την ομιλία κατά των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+. Η νεότερη γενιά, η κοινωνία των πολιτών και οι ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συζητούν θέματα μειονοτήτων, διαθεματικότητα, τον φεμινισμό και άλλα αμφιλεγόμενα ζητήματα, και κυρίως η σκληρή δουλειά του ΛΟΑΤ κέντρου της Ουλάν Μπατόρ, έχουν κινητήρια δύναμη για την προώθηση των κουήρ δικαιωμάτων. Το Pride διοργανώνεται από το 2013.

Η προώθηση της ισότητας, της διαφορετικότητας και της ένταξης μέσω της κουήρ τέχνης και λογοτεχνίας όχι μόνο από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και από μέλη της κουήρ κοινότητας, συμβάλλει στη βελτίωση της ευαισθητοποίησης του κοινού. Αν και υπάρχουν κάποια προοδευτικά μέσα ενημέρωσης, έργα τέχνης και αναδυόμενη κουήρ λογοτεχνία, που ρίχνουν φως στην αποδοχή και την κατανόηση των κουήρ Μογγόλων, ορισμένα παραδοσιακά δημοφιλή ΜΜΕ, θεατρικά έργα, ταινίες και άλλοι αναίσθητοι, παλιομοδίτικοι καλλιτέχνες εξακολουθούν να απεικονίζουν τους ρόλους ΛΟΑΤΚΙ+ ως υποκείμενα και αντικείμενα του αστείου, του τσιμπήματος και της καθαρής προσβολής. Όλα αυτά μετατρέπονται σε πηγή ντροπής ως αντάλλαγμα.

FN: Στην πρόσφατη ακαδημαϊκή σας έρευνα, επισημαίνετε ότι τόσο οι οικογένειες που απορρίπτουν τα μέλη ΛΟΑΤΚΙ+ όσο και τα κουήρ άτομα φαίνεται να θεωρούν την εξορία ως «λύση». Γιατί;

OT: Μέσω αυτής της έρευνας και των συνεντεύξεων με τη Μογγολική κουήρ διασπορά, συνειδητοποίησα πόσοι από εμάς έχουμε φύγει από τη Μογγολία για να αναζητήσουμε καλύτερες ζωές χωρίς διακρίσεις, μίσος και βία. Πρώτον, οι νόμοι δεν μπορούν να μας προστατέψουν. Ακόμη και αν οι νόμοι έχουν διατάξεις φιλικές προς το SOGIESC [φιλικές προς τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου, την έκφραση φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου], οι δικαστές δεν κάνουν τη δουλειά τους για να τις εφαρμόσουν. Άκουσα από μια κατηγορούμενη ότι ένας δικαστής την ντρόπιασε επειδή έφερε το μέλος της οικογένειάς της στο δικαστήριο για σωματική επίθεση και βία λόγω της σεξουαλικότητάς της. Επιπλέον, η διεξαγωγή αυτών των διαδικασιών είναι ακριβή για τα θύματα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι κουήρ Μογγόλοι δεν κάνουν τον κόπο να αναφέρουν υποθέσεις στην αστυνομία και να πάνε στα δικαστήρια.

Δεύτερον, συγγενείς και άλλοι από στενούς κύκλους, άμεσα και έμμεσα προσβάλλουν και κακομεταχειρίζονται τους κουήρ, έτσι ώστε τα μέλη της οικογένειάς τους να βρίσκονται στη δύσκολη θέση της ζωής, με το γεγονός ότι υπάρχει κάποιος που χαρακτηρίζεται ως «διεστραμμένος» στην οικογένεια. Για χάρη της ασφάλειας και της ικανότητας να ζουν απαλλαγμένοι από όλα αυτά τα προβλήματα, οι Μογγόλοι κουήρ βρίσκονται τόσο σε αναγκαστική όσο και σε αυτοεπιβεβλημένη «εξορία». Ο πληθυσμός της Μογγολίας είναι μικρός —λίγο πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι— και περίπου οι μισοί ζουν στην πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ, επομένως δεν υπάρχει σχεδόν κανένας βαθμός διαχωρισμού. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν περιορισμούς και όρια όσον αφορά την ιδιωτικότητα. Μόλις βγεις έξω, το τι συμβαίνει μες το σπίτι σου γίνεται ανοιχτό και είναι αφόρητο για τους περισσότερους κουήρ να το ανέχονται.

FN: Βλέπετε αλλαγή στην αποδοχή των κουήρ Μογγόλων στη Μογγολία μεταξύ ορισμένων ομάδων: νεολαίας, καλλιτεχνών, Μογγόλων παγκοσμίως;

ΟΤ: Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει αλλάξει αρκετά προς το καλύτερο. Έχουμε ένα ανδρογενές-τότε-τρανσέξουαλ μοντέλο, η οποία κάνει επίδειξη για μεγάλα σόου μόδας, κάτι που δείχνει ευρύτητα πνεύματος, ανεκτικότητα και συμμετοχή στη βιομηχανία της μόδας της Μογγολίας. Το Playtime Festival, ένα ετήσιο καλοκαιρινό μουσικό φεστιβάλ, παρουσίασε ένα σόλο ντραγκ σόου πέρυσι. Οι περισσότεροι Μογγόλοι εκπατρισμένοι εκτίθενται σε ξένες κοινωνίες με προοδευτική κατανόηση και σεβασμό για τους ανθρώπους ΛΟΑΤΚΙ+ σε όλο τον κόσμο, επομένως τείνουν να κατανοούν και να συμπονούν τους κουήρ Μογγόλους στην πατρίδα τους.

Ωστόσο, υπάρχει μακρύς δρόμος προς την αληθινή κοινωνική δικαιοσύνη και τη δικαιοσύνη των φύλων για τους Μογγόλους ΛΟΑΤΚΙ+ . Φυσικά, θα πρέπει να καταργήσουμε τους πατριαρχικούς κανόνες και τα συστημικά εμπόδια, που εμποδίζουν τους κουήρ Μογγόλους να είναι και να ζουν όπως είναι. Το πιο σημαντικό, είναι ένα θέμα συμπεριφοράς, για το οποίο οι Μογγόλοι πρέπει να μάθουν και να συνηθίσουν τη σεξουαλική ποικιλομορφία, την ισότητα των φύλων και τη σεξουαλική και έμφυλη ρευστότητα από τα πρώτα τους χρόνια μέσω ολοκληρωμένης σεξουαλικής εκπαίδευσης στα σχολεία και μέσω ειλικρινών και ενθαρρυντικών διαλόγων στο σπίτι με ενσυναίσθηση και ευγένεια, εγκάρδιους γονείς, φίλους, αδέρφια, φροντιστές και κηδεμόνες.

Ακολουθεί ο λογαριασμός instagram του τρανς μοντέλου Lana Münh:

 

View this post on Instagram

 

Δημοσίευσή από Lana Münh (@thelanamunh)