Στο Αζερμπαϊτζάν, ένα ολόκληρο χωριό εκκενώθηκε για τον γαμπρό του Προέδρου
Φωτογραφία από την Arzu Geybullayeva
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Abzas Media. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται εδώ στο πλαίσιο συμφωνίας συνεργασίας περιεχομένου.
Στο χωριό Γκαρατσαϊλί στο Αζερμπαϊτζάν κάποτε ζούσαν δέκα οικογένειες. Η ζωή τους εξαρτιόταν από τη γη που καλλιεργούσαν. Το 2017, όμως, η περιοχή του χωριού μισθώθηκε σε μια εταιρεία ονόματι Shabran Agrocomplex LLC για 49 χρόνια. Τελικά, όλες οι οικογένειες αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν σε κοντινά χωριά, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειας του Ταχίρ Ρασούλοφ, ο οποίος, επιδιώκοντας δίκαιη αμοιβή για τη γη του, πάλεψε την αναγκαστική έξωση στα δικαστήρια. Ωστόσο, δύο χρόνια αργότερα και ο Ρασούλοφ αναγκάστηκε να φύγει με άδεια χέρια.
Κάτοικοι του χωριού είπαν στο Abzas Media ότι η γη ανήκε στον μεγάλο μουφτή του Αζερμπαϊτζάν, Αλλαχσουκούρ Πασαζάντε, τον πνευματικό ηγέτη των μουσουλμάνων στο Αζερμπαϊτζάν. Ο Πασαζάντε μίσθωσε τη γη στους κατοίκους, οι οποίοι καλλιεργούσαν τη γη και ζούσαν από αυτήν. Στη συνέχεια ήρθε στο χωριό η Agrocomplex ενημερώνοντας τους κατοίκους ότι έπρεπε να μετακομίσουν. Ο Ρασούλοφ είπε στο Abzas Media για τα προβλήματα που προκάλεσε η εταιρεία σε αυτόν και σε άλλους κατοίκους: «Με βασάνισαν πολύ. Απείλησαν ότι θα μου φέρουν την αστυνομία. Με έβγαλαν από το σπίτι των προγόνων μου».
Από το 2017, όλοι οι προηγούμενοι κάτοικοι του χωριού έχουν μείνει ακτήμονες. Σε μια προσπάθεια να διερευνήσει τη συμφωνία και την ιδιοκτησία του Shabran Agrocomplex, το Abzas Media μίλησε με κατοίκους της περιοχής και έψαξε μέσω μιας βάσης δεδομένων με διαθέσιμα έγγραφα για να μάθει περισσότερα.
Η έρευνα αποκάλυψε ότι ο ιδρυτής του Shabran Agrocomplex είναι το Baku Agropark, παλαιότερα γνωστό ως AzEcoFarm. Το Baku Agropark ανήκει σε έναν επιχειρηματία, τον Σαμάντ Γκουρμπάνοφ, ο οποίος είναι παντρεμένος με την Αρζού Αλίγιεβα, τη μικρότερη κόρη του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ.
Μετά το άνοιγμα του πρώτου θερμοκηπίου του Baku Agropark το 2017 (το οποίο καλλιεργεί ντομάτες), η εταιρεία του Γκουρμπάνοφ είχε άφθονες ευκαιρίες από κρατικούς θεσμούς. Οι έρευνες δείχνουν ότι η προσωπική επένδυση του Γκουρμπάνοφ ύψους 11,7 εκατομμυρίων μανάτ (6,9 εκατομμυρίων δολαρίων) αντιστοιχίστηκε με ένα επιπλέον δάνειο 10 εκατομμυρίων μανάτ από το Ταμείο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας, χρηματοδοτούμενου από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το δάνειο δόθηκε στον Γκουρμπάνοφ για περίοδο δέκα ετών, με σταθερό επιτόκιο 5% ετησίως.
Η εταιρεία του Γκουρμπάνοφ απαλλάχθηκε επίσης από την πληρωμή εγκατάστασης ηλεκτρικής καλωδίωσης κατά την κατασκευή του θερμοκηπίου, η οποία έγινε από μια εταιρεία με το όνομα Retro Holding, ιδιοκτησίας του Αρίφ Πασάγιεφ, πεθερού του Ιλχάμ Αλίγιεφ. Άλλες επενδυτικές εύνοιες περιελάμβαναν ευνοϊκά δάνεια για την αρδευτική υποδομή του αγροτικού συγκροτήματος, όλα με έξοδα του κράτους, με πολλές από τις εμπλεκόμενες εταιρείες να μην αποκαλύπτουν το συνολικό κόστος.
Εν τω μεταξύ, οι αγρότες που βρίσκονται κοντά στο συγκρότημα δεν βρίσκουν νερό για να ποτίσουν τα χωράφια τους. Σε μια συνέντευξη στο Abzas Media, ένας κάτοικος του κοντινού χωριού είπε: «Κοιτάξτε, χρειαζόμαστε νερό αυτή τη στιγμή. Η σοδειά είναι στο απόγειό της. Όσο λιγότερη σοδειά συγκεντρώνεται, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να αναλάβει η κυβέρνηση τη γη και να την δώσει σε όποιον σπέρνει καλύτερα σιτηρά και αποδίδει υψηλότερη παραγωγή».
Η έλλειψη νερού στα κοντινά χωριά δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Κάτοικοι ενός άλλου χωριού λένε ότι τα σπίτια τους δεν τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο, παρόλο που το αγροσυγκρότημα έχει παροχές φυσικού αερίου μέσω ξεχωριστής γραμμής φυσικού αερίου. Ένας κάτοικος είπε στο Abzas Media ότι οι οικογένειες καίνε ό,τι ξύλα βρουν για να ζεστάνουν τα σπίτια τους και να ζήσουν καθημερινά.
Σε αυτές τις απομακρυσμένες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν, ουσιαστικά δεν υπάρχουν ευκαιρίες απασχόλησης για τους χωρικούς. Όσοι μίλησαν στο Abzas Media είπαν ότι το αγροσυγκρότημα είναι η τελευταία τους λύση για απασχόληση και ωστόσο, τους αρνούνται θέσεις εργασίας ή τους προσφέρονται χαμηλοί μισθοί, που κυμαίνονται μεταξύ 300-350 μανάτ τον μήνα (περίπου 200 δολάρια). Όπως είπε ένας κάτοικος: «Πρόκειται για την σύγχρονη σκλαβιά».
Τα δικαστικά έγγραφα δείχνουν ότι το Baku Agropark πληρώνει επίσης απίστευτα φθηνό ενοίκιο για τη γη που έχει μισθώσει στο χωριό Γκαρατσαϊλί: ετήσιο ενοίκιο 2.520 μανάτ για 1.738 εκτάρια γης. Ο Ταχίρ Ρασούλοφ, κάτοικος του χωριού, είπε στο Abzas Media ότι μέχρι το 2019 πλήρωνε ενοίκιο 30 μανάτ ανά εκτάριο αυτής της γης. Κι όμως, το Baku Agropark πληρώνει μόλις 1 μανάτ και 50 σεντς ανά εκτάριο για την επένδυσή του πολλών εκατομμυρίων μανάτ.
Η ιδιοκτησία του Σαμάντ Γκουρμπάνοφ δεν σταματά στο Αγροπάρκο του Μπακού. Υπάρχει το Baku Agropark Trading House, που ασχολείται με το χονδρικό εμπόριο φρούτων και λαχανικών. Το Maxitrading LLC, που ασχολείται με την εισαγωγή και διανομή προϊόντων διατροφής, καθώς και αρκετές άλλες εταιρείες, που ανήκουν στον Όμιλο Mirlex (Mirlex Development και Mirlex Construction LLC), που ασχολούνται με την πώληση πυροσβεστήρων, την εγκατάσταση αυτόματων συναγερμών πυρκαγιάς, τη στάθμευση και τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης.
Τα γραφεία πολλών από τις εταιρείες του Σαμάντ Γκουρμπάνοφ βρίσκονται στο Port Baku Towers, ένα ελίτ επιχειρηματικό κέντρο, που ανήκει στην Pasha Holding.
Η εταιρεία διαθέτει αποθήκη τροφίμων στην περιοχή Αμπσερόν.
Οι προσπάθειες των δημοσιογράφων του Abzas Media να μιλήσουν με τους διαχειριστές του αγροσυγκροτήματος στο Σαμπράν αποδείχθηκαν μάταιες. Ένας φύλακας σταμάτησε το τηλεοπτικό μας συνεργείο και είπε ότι κανένας από τους διαχειριστές δεν ήταν στο συγκρότημα.
Οι δημοσιογράφοι δεν ήταν οι μόνοι που δεν κατάφεραν να μπουν στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Αφού οι κάτοικοι του χωριού αναγκάστηκαν να φύγουν, άφησαν πίσω τους το νεκροταφείο του χωριού. Από τότε που χτίστηκε το συγκρότημα και καταλήφθηκε η γη τους, πρέπει να ζητήσουν άδεια από τη διεύθυνση του αγροσυγκροτήματος ακόμη και για να επισκεφτούν τους τάφους των εκλιπόντων συγγενών τους.
