Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού αφιερώματός μας για την Επανάσταση στην Τυνησία 2011.
Αν και η Τυνησία είναι μια χώρα με ισχυρή μουσουλμανική πλειοψηφία και σύμφωνα με το Τυνησιακό Σύνταγμα το Ισλάμ είναι η επίσημη θρησκεία του κράτους, η κοινωνία της Τυνησίας είναι μία από τις κοσμικότερες κοινωνίες του μουσουλμανικού κόσμου.
Το κίνημα διαχωρισμού κράτους- θρησκείας έχει τις ρίζες του στην περίοδο μετά την ανεξαρτησία της χώρας, υπό την προεδρία του Habib Bourguiba, ενός από τους μεγαλύτερους κοσμικούς ηγέτες στον αραβικό κόσμο. Ο Bourguiba είναι κυρίως γνωστός για το σημαντικό ρόλο που έπαιξε στο ζήτημα του “Ιδιωτικού Δικαίου”, μια σειρά νόμων που προστάτευαν βασικά τις γυναίκες και διασφάλιζαν τα δικαιώματα τους. Κατά τη διάρκεια της 23χρονης παραμονής του στην εξουσία, ο διάδοχος του, Zine Al Abideen Ben Ali, συνέχισε να υποστηρίζει αυτήν την τάση.
Παρόλα αυτά, ο Bourguiba και ο διάδοχος του Ben Ali (εξορισμένος πλέον) έχουν δεχτεί κριτική για τη σκληρή τους συμπεριφορά απέναντι όχι μόνο στα Ισλαμικά πολιτικά κόμματα και τους αρχηγούς τους αλλά και σε απλούς Τυνήσιους οι οποίοι ήθελαν να ασκήσουν ελεύθερα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.
Τα τελευταία 5ο χρόνια, οι γυναίκες απαγορευόταν να φοράνε μαντίλες, και η μυστική αστυνομία συνήθιζε να παρακολουθεί και να ερευνά όσους προσεύχονταν στα τζαμιά. Με άλλα λόγια, ο διαχωρισμός κράτους- θρησκείας και η θρησκευτική ελευθερία τη δεδομένη στιγμή λειτουργούσαν μόνο προς όφελος όσων δεν ήθελαν να εξασκήσουν καμιά θρησκεία. Αντίθετα αυτοί που ήθελαν, αντιμετωπίζονταν με καχυποψία.
Μετά την επανάσταση, η ανεξιθρησκεία και η θέση του Ισλάμ βρέθηκαν συχνά στο κέντρο έντονων αντιπαραθέσεων στις πλατφόρμες των social media και των τυνησιακών blogs.
‘Made in Tunisia’ ανεξιθρησκεία:
Η Liberté Conditionnelle, Τυνήσια blogger, είναι υποστηρικτής του “Κοσμική Τυνησία ναι, αλλά η κοσμικότητα της οφείλει να είναι τυνησιακή.” Η Liberté Conditionnelle εξηγεί [ar]:
تونس الغد من اولوياتها ضمان الحريات الشخصية لكل المواطنين كل انسان حر في معتقداته و له الحرية المطلقة في ممارستها … لذا فالتونس العلمانيه هي الضمان و الكفيل الوحيد لهذه الحريات ! العلمانية نعم و لكن لا و ألف لا لإستنساخ الأمثلة و تطبيقها حرفيا و بكل “بهامة” (سامحوني في الكلمة) تونس و كما سبق صنعت ثورتها دون الإستناد في ذلك لأي إديولوجية الثورة التونسية فريده من نوعها الثورة التونسية صنعت مفهوما جديدا لمعنى الثورة فهي ثورة سلمية لا قائد له … فعلى الثورة إكمال مسارها و صنع مفاهيم جديدة .و من اهم المفاهيم التي يجب ان تكون تونسية بحته هو مفهوم اللائيكية
Ο Selim αναφερόμενος και αυτός στην τυνησιακή ανεξιθρησκεία γράφει[fr]:
Pour que la liberté des uns n’entrave pas celle des autres, parlons de la démocratie. Ou soyons plus précis et parlons de la « laïcité ». Non pas la laïcité française ou turque, mais notre laïcité en tant que tunisiens.
Συνεχίζει εξηγώντας το τι σημαίνει μια “ανεξίθρησκη Τυνησία”:
C’est une Tunisie qui ne donnerait pas à un politicien le droit de diriger le pays au nom de la volonté de Dieu. La religion ferait partie de la vie privée.
Ainsi, d’un côté, les lois ne sont pas une interprétation des textes religieux, afin de garantir l’égalité entre tous les citoyens quelles que soient leurs croyances.
Et de l’autre côté, les lois ne peuvent pas interdire à un croyant de pratiquer sa religion.
Le port de voile à titre d’exemple ne peut pas être interdit dans une Tunisie laïque.
Είναι μια Τυνησία η οποία δεν θα δίνει στους πολιτικούς της το δικαίωμα να κυβερνούν τη χώρα στο όνομα της βούλησης του Θεού. Η θρησκεία θα είναι μέρος της ιδιωτικής ζωής του καθενός.
Για αυτό το λόγο, οι νόμοι δε θα προέρχονται από την ερμηνεία των θρησκευτικών κειμένων, ώστε να εγγυώνται την ισότητα μεταξύ των πολιτών, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους.
Την ίδια στιγμή, οι νόμοι δεν μπορούν να εμποδίσουν κανένα πιστό να ασκήσει τα θρησκευτικά του καθήκοντα.
Παραδείγματος χάριν, οι μαντίλες δεν θα μπορούν να απαγορευτούν σε μια ανεξίθρησκη Τυνησία.
Μια διχασμένη Τυνησία:
Η διαμάχη σε σχέση με την ανεξιθρησκεία έχει χωρίσει την Τυνησία σε δύο στρατόπεδα. Η μία πλευρά θεωρεί ότι ο λαϊκισμός είναι το μόνο εχέγγυο των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών ενώ η άλλη πλευρά βλέπει το λαϊκισμό ως μια απειλή της Ισλαμικής τυνησιακής ταυτότητας.
Ο Amane γράφει [fr]:
La laïcité […] est une idéologie dangereuse dont les conséquences implicites conduit à une destruction massive de l'identité Islamique de notre Tunisie et la rupture complète avec son passé islamique.
Η Primavera προσθέτει[fr]:
Mes amis si votre laïcité ne signifiait que : liberté, égalité, respect et tolérance alors il n'y a pas plus laïque que l'islam (…)le principe fondamental de la laïcité (vous le connaissez bien) c'est de séparer l'Etat de la Religion, c'est-à-dire vous passer des lois divines et inventer les vôtres humaines avec toutes les imperfections et les défauts…
Ο Hedi Attia, blogger του ομαδικού ιστολογίου Nawaat, σχολιάζει [fr]:
A propos de la laïcité, elle est à la fois diabolisée par ses adversaires et idéalisée par plusieurs de ses partisans. Personnellement je me considère comme étant un laïc dans le sens où je souhaite une société où toutes les religions et toutes les tendances puissent vivre librement sans que personne n’impose à l’autre son point de vue ou sa manière de vivre.
Η Juriste Tunisie [fr] πιστεύει πως η διαμάχη αυτή έχει διχάσει τη χώρα της Βόρειας Αφρικής:
Le débat qui devrait être un débat autour du concept d’Etat à choisir est vite devenu un débat d’accusation: Les laïques sont accusés d’être anti-islamistes (voir même athées), les anti laïcité sont accusés d’être des extrémistes et anti-liberté!!!
Pire et encore plus dangereux et inquiétant, on a le sentiment que le débat se déroule entre Pro Nahdha et Anti Nahdha excluant par la même tout le reste des composantes de ce pays.
Plus catastrophique: une grande ignorance règne à propos du concept même de laïcité.
Η διαμάχη αυτή η οποία υποτίθεται πως έπρεπε να είναι μια διαμάχη πάνω στη γενική ιδέα του τι είδος κράτους θέλουμε, έχει γρήγορα μετατραπεί σε μια διαμάχη κατηγοριών: Οι κοσμικοί κατηγορούνται ότι είναι αντι-ισλαμιστές (ακόμα και αθεϊστές), και οι αντι-λαϊκιστές ότι είναι εξτρεμιστές και πολέμιοι της ελευθερίας!!!
Αυτό που είναι το χειρότερο, και ταυτόχρονα το πιο επικίνδυνο και ενοχλητικό είναι ότι έχουμε την εντύπωση πως η διαμάχη αυτή είναι μεταξύ αυτών που είναι υπέρ και κατά του Nahdha, αποκλείοντας με αυτόν τον τρόπο τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες της χώρας. [Το Nahdha είναι το Τυνησιακό Ισλαμιστικό Κόμμα, που κατεστάλη παλαιότερα από τον Ben Ali].
Ακόμα πιο καταστροφικό: τρομερή άγνοια πάνω στον όρο “λαϊκισμό”
Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού αφιερώματός μας για την Επανάσταση στην Τυνησία 2011.