Το εξώφυλλο του Εβραιο-Ινδονησιακού Λεξικού. Με την παραχώρηση του Sapri Sale, χρησιμοποιείται με άδεια.

Μπορεί η εβραϊκή γλώσσα να αποτελέσει το νήμα, που συνδέει Ισραήλ και Ινδονησία, το μεγαλύτερο έθνος με πλειοψηφία Μουσουλμάνων; Ένας μελετητής του Ισλάμ το πιστεύει.

Ο μουσουλμάνος ακαδημαϊκός Sapri Sale, ο οποίος σπούδασε αραβικά στο πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ στο Κάιρο της Αιγύπτου, ήθελε να επιτύχει καλύτερη κατανόηση μεταξύ Ινδονήσιων και  Ισραηλινών διδάσκοντας εβραϊκά σε μαθητές, οι οποίοι μιλούν μπαχάσα.

Η Ινδονησία και το Ισραήλ δεν έχουν επίσημους διπλωματικούς δεσμούς. Στην πραγματικότητα, το Ισραήλ απεικονίζεται συχνά αρνητικά στα ινδονησιακά ΜΜΕ λόγω των πολιτικών του προς την Παλαιστίνη. Στο δρόμο για την ιστορική κρατική επίσκεψή του στην Αυστραλία το 2017, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου αναγκάστηκε να αποφύγει τον εναέριο χώρο της Ινδονησίας. Μπορεί κάτι τόσο απλό όσο μια γλώσσα να είναι το κλειδί για την ανακάλυψη κοινών χαρακτηριστικών;

Το Global Voices μίλησε με τον Sapri Sale για το πώς κατέληξε να μάθει εβραϊκά, ενώ σπούδαζε αραβικά, την έμπνευσή του για τη διδασκαλία των εβραϊκών στην Ινδονησία και τους αγώνες που αντιμετώπισε κατά τη συγγραφή και δημοσίευση του πρώτου ινδονησιο-εβραϊκού λεξικού.

Ο Sapri Sale ανάμεσα στους μαθητές του στην Τζακάρτα. Η φωτογραφία είναι παραχώρηση του Sapri Sale και χρησιμοποιείται με άδεια.

Global Voices (GV): Καταρχάς, πώς και γιατί μάθατε εβραϊκά;

Sapri Sale (SS): Θέλω να γνωρίζει ο κόσμος ότι δεν είναι όλοι οι Ινδονήσιοι (μουσουλμάνοι) μαχητές. Η χώρα μας είναι ποικιλόμορφη. Για εμένα, η εβραϊκή κουλτούρα και η γλώσσα δεν διαφέρουν από την αραβική κουλτούρα και γλώσσα. Και αν η αραβική γλώσσα μπορεί να υφίσταται (στην Ινδονησία) μαζί με τις τοπικές γλώσσες και τον τοπικό πολιτισμό, τότε και η εβραϊκή έχει ίσο δικαίωμα ύπαρξης στη χώρα.

Το 1989, ήμουν φοιτητής αραβικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ του Καΐρου. Με ενδιέφερε πολύ η γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής. Ωστόσο, συνειδητοποίησα ότι στην Αίγυπτο, το Ισραήλ απεικονιζόταν αρνητικά. Την εποχή εκείνη, η ειρηνευτική συνθήκη μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου υφίστατο ήδη περίπου μια δεκαετία. Ωστόσο, τα ΜΜΕ υποδαύλιζαν αντισημιτικά συναισθήματα στο συνολικό πληθυσμό. Αρνήθηκα να συνταχθώ με το μίσος και αποφάσισα ότι για να καταλάβω πραγματικά τι συνέβαινε, έπρεπε να μάθω εβραϊκά για να μάθω τι είναι το Ισραήλ χωρίς προκαταλήψεις.

Κατά ειρωνικό τρόπο, παρά την διπλωματική σχέση μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, η προσπάθεια να πάρω στα χέρια μου βιβλία στην εβραϊκή γλώσσα δεν ήταν εύκολη. Σημειώστε παρακαλώ ότι το εγχείρημά μου λάμβανε χώρα την εποχή προ Διαδικτύου. Δεν είχα ιδέα αν υπήρχε ισραηλινό πολιτιστικό κέντρο και το να ρωτούσα την Ισραηλινή Πρεσβεία αποτελούσε πρόκληση. Με λίγη τύχη, βρήκα μερικά εβραϊκά βιβλία και άρχισα ως αυτοδίδακτος.

Αφού μάθαινα εβραϊκά για αρκετά χρόνια, ανακάλυψα ένα ισραηλινό κέντρο στο Κάιρο και άρχισα να παρακολουθώ μαθήματα εκεί το 1993. Ένας Αιγύπτιος ονόματι Amer με δίδασκε. Φυσικά, στην αρχή, η παρουσία μου θεωρούνταν παράξενη, ακόμη και ύποπτη, από τις ισραηλινές κοινότητες στο κέντρο: φαίνομαι Ασιάτης και επιπλέον, ήμουν φοιτητής στο Αλ Αζάρ.. Υπήρχαν 600 Ινδονήσιοι φοιτητές στο Κάιρο και εγώ ήμουν ο μόνος που ανέπτυξε ενδιαφέρον για την εβραϊκή γλώσσα και πολιτισμό.

Το 1996, μετακόμισα στο Λίβανο για να συνεχίσω τη σταδιοδρομία μου. Δυστυχώς, έπρεπε να σταματήσω εντελώς να μαθαίνω εβραϊκά για πολιτικούς λόγους. Το 1999, βρήκα μια νέα δουλειά με τη Μόνιμη Αποστολή στη Νέα Υόρκη. Εκεί, ήμουν ελεύθερος να αναζωπυρώσω το πάθος μου για την εκμάθηση της εβραϊκής γλώσσας και άρχισα να συντάσσω το δίγλωσσο ινδονησιο-εβραϊκό λεξικό το 2006, μετά από δύο δεκαετίες εκμάθησης των εβραϊκών.

GV: Πείτε μας για το λεξικό. Ποιες ήταν οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε μέχρι να τυπωθεί το έργο σας;

SS: Είναι ένα δίγλωσσο λεξικό 450 σελίδων σύγχρονων εβραϊκών και ινδονησιακών. Αποτελεί υλικό αναφοράς για Ινδονήσιους, που θέλουν να μάθουν εβραϊκά και για ομιλητές εβραϊκών, που θέλουν να μάθουν ινδονησιακά. Αυτή είναι η απάντηση στο κάλεσμά μου να γεφυρώσω Ινδονησία και Ισραήλ, γλωσσικά και πολιτιστικά.

Υπήρχαν πολλές προκλήσεις, όπως μπορείτε να φανταστείτε. Τα ινδονησιακά και τα εβραϊκά σαν γλώσσες απέχουν παρασάγγας. Συχνά “σκόνταφτα” στην εξεύρεση ζευγών λέξεων. Εκεί αποδείχτηκε πρακτική η γνώση μου της αραβικής γλώσσας, καθώς τα αραβικά και τα εβραϊκά είναι παρόμοια. Τα αραβικά τα χρησιμοποίησα ως αναφορά στη μετάφραση εβραϊκών λέξεων στην ινδονησιακή γλώσσα.

Το 2016, μόλις τελείωσα τη συγγραφή, έπρεπε να αντιμετωπίσω τις απορρίψεις. Οι δημοφιλείς εκδότες δεν ενδιαφέρονται τόσο για ο,τιδήποτε ισραηλινό, οπότε, φυσικά, το λεξικό μου απορρίφθηκε ως άσχετο, μη εμπορεύσιμο και πολιτικά λανθασμένο. Μια μέρα, ανακάλυψα έναν ανεξάρτητο εκδότη στην Γιογκιακάρτα, ο οποίος ήταν πρόθυμος να κάνει τη δουλειά, εφόσον χρηματοδοτούσα προσωπικά το κόστος εκτύπωσης. Όμως, συνάντησα ένα άλλο εμπόδιο κατά την εγγραφή του ISBN. Κανονικά, τα ISBN εκχωρούνται σε λιγότερο από ένα μήνα. Έπρεπε να περιμένω τρεις μήνες για να αποκτήσω ISBN για το λεξικό μου.

GV: Το Ισραήλ παραμένει ευαίσθητο θέμα. Έχετε αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε δυσάρεστες καταστάσεις ως μουσουλμάνος δάσκαλος και συγγραφέας εβραϊκών;

SS: Δεν με νοιάζει ούτε η κοροϊδία ούτε ο εκφοβισμός. Λόγω των επιλογών μου και της δουλειάς μου, κάποιοι κυνικά μου έδωσαν το παρατσούκλι «Sapri ο Εβραίος». Η εκτεταμένη οικογένειά μου με έκανε πέρα, οι πρώην συμφοιτητές μου στο Αλ Αζάρ με έκαναν πέρα. Η σύζυγός μου, που παρακολούθησε κάθε πρόχειρο που συνέτασσα από την πρώτη μέρα, μου υπενθύμιζε ευγενικά ότι είναι χάσιμο χρόνου. Αλλά έχω πέσει εντελώς στα βαθιά. 25 χρόνια μάθησης και άσκησης; Είναι πολύ αργά για να σταματήσω τώρα.

Με αποκαλούν επίσης απατεώνα. Ότι τα έργα μου είναι “μαϊμού”. Για τους αρνητές, θα μιλήσω πρακτικά με το γεγονός ότι το έργο μου είναι, όπως λέει ένα εβραϊκό ρητό, «όχι με σθένος ούτε με ισχύ, αλλά με πνεύμα».

Είπα στην οικογένειά μου ότι αυτό που κάνω μπορεί να έχει αβέβαιες συνέπειες, αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει.

GV: Αν παρακολουθούσαμε το μάθημά σας, τι θα περιμέναμε να δούμε; 

SS: Περίπου το 70% των μαθητών μου είναι χριστιανοί και το 30% είναι μουσουλμάνοι. Πολλοί από τους χριστιανούς μαθητές μου – ακαδημαϊκοί κυρίως – επιθυμούν να κατανοήσουν καλύτερα τη Βίβλο. Αναμένω ότι στο μέλλον θα υπάρξουν περισσότεροι μαθητές από τα Pesantren (Κορανικά σχολεία). Εκείνοι από τα Pesantren έχουν πλεονέκτημα, επειδή γνωρίζουν ήδη να διαβάζουν αραβικά κείμενα, οπότε η εκμάθηση εβραϊκών θα τους είναι ευκολότερη. Τα μαθήματά μου μου διεξάγονται στο Ινδονησιακό Συνέδριο για τη Θρησκεία και την Ειρήνη (ICRP), το μοναδικό οργανισμό που ήταν πρόθυμος να με δεχτεί. Κάθε μάθημα διαρκεί μιάμιση ώρα. Ανέπτυξα μια μέθοδο μάθησης για τους συμπατριώτες μου από την Ινδονησία, ώστε μετά από οκτώ συναντήσεις να μπορούν να διαβάζουν σύγχρονα εβραϊκά και μετά να μπορούν να συνεχίσουν αυτοδίδακτα.

GV: Κάποιο μελλοντικό εγχείρημα στα σκαριά;

SS: Βασικά, κυρίως συγγραφή βιβλίων. Ετοιμάζεται η γραμματική μου για τη σύγχρονη εβραϊκή γλώσσα, η οποία θα είναι σύντομα έτοιμη για εκτύπωση. Σχεδιάζω επίσης να κυκλοφορήσω άλλο ένα βιβλίο: εβραϊκά καθημερινής συνομιλίας για ομιλητές ινδονησιακών.

Το σύγχρονο λεξικό εβραϊκών-ινδονησιακών είναι διαθέσιμο για παραγγελία κατευθείαν από τον συγγραφέα.