Στην εποχή της παραπληροφόρησης, ποιος έχει τη δύναμη να κατηγοριοποιήσει την “αλήθεια”;

Μια δικτυωμένη υδρόγειος. Φωτογραφία: NeedPix, CC0.

Όταν έρχονται αντιμέτωποι με βασικές πληροφορίες, όπως “η Βοστώνη βρίσκεται στη Μασαχουσέτη”, για παράδειγμα, οι άνθρωποι περιορίζουν εύκολα τα σχόλιά τους σε “σωστό” ή “λάθος”. Αυτό το δυαδικό πλαίσιο είναι απλό και διαισθητικό, αλλά ο κόσμος είναι πολύ πιο περίπλοκος και οι άνθρωποι απαιτούν πιο αποχρωματισμένα κατηγορικά πλαίσια για να προσδιορίσουν την αλήθεια.

Όταν οι εταιρείες τεχνολογίας και οι ερευνητές περνούν τη διαδικασία οικοδόμησης και κατασκευής πλαισίων για κατηγορίες πληροφοριών, συχνά είναι επιρρεπείς σε προκατάληψη. Ωστόσο, οι εταιρείες αποκρύπτουν αυτές τις αποφάσεις από απλούς πολίτες, που τελικά καταναλώνουν αυτές τις πληροφορίες κάθε μέρα και τελικά διαμορφώνουν τη ζωή τους γύρω από αυτές.

Στην Αφρική, όπου οι εκστρατείες παραπληροφόρησης και έλλειψης πληροφόρησης συχνά γίνονται viral στο διαδίκτυο, ειδικά κατά τη διάρκεια πολιτικά φορτισμένων περιόδων, οι εταιρείες τεχνολογίας και κοινωνικών μέσων με έδρα τις ΗΠΑ γίνονται διαιτητές της “αλήθειας”. Εκατομμύρια Αφρικανοί χρησιμοποιούν μηχανές αναζήτησης και πλατφόρμες όπως το Google, το Twitter και το Facebook, οι οποίες φιλτράρουν πληροφορίες μέσω των δικών τους μεροληπτικών φακών.

Το ζήτημα περιπλέκεται, εφόσον αυτές οι πλατφόρμες τεχνολογίας και κοινωνικών μέσων, που λειτουργούν ως κύριες πύλες για ειδήσεις και απόψεις, συχνά υιοθετούν ανόμοια πλαίσια για την κατηγοριοποίηση πληροφοριών.

Για παράδειγμα, η Google, ο γίγαντας της βιομηχανίας αναζήτησης, έχει αναπτύξει ένα χαρακτηριστικό για τον έλεγχο viral ισχυρισμών κατηγοριοποιώντας ειδήσεις χρησιμοποιώντας μια κλίμακα Λάθος, Σχεδόν λάθος, Σωστό κατά το ήμισυ, Σχεδόν σωστό και Σωστό. Το Facebook χρησιμοποιεί μια παρόμοια βαθμολογία, αλλά αντίθετα επικεντρώνεται στην κλίμακα Λάθος, Μερικώς λάθος ή Λάθος σε αναφορές, που τους υποβάλλονται. Εν τω μεταξύ, το Twitter ανακοίνωσε πρόσφατα το δικό του πλαίσιο, που έχει τρεις κατηγορίες: παραπλανητικές πληροφορίες, αμφισβητούμενοι ισχυρισμοί και ανεπιβεβαίωτοι ισχυρισμοί.

Οι οργανισμοί ελέγχου γεγονότων διαφέρουν ριζικά στις κατηγοριοποιήσεις τους.

Για παράδειγμα, το Politifact εφηύρε αυτό που ονομάζεται Truth-O-Meter. Παρόλο που ακολουθεί την τυπική βαθμολογία “σωστό, κυρίως σωστό, κυρίως λάθος, λάθος”, χρησιμοποιεί επίσης την κατηγορία “pants on fire” [ΣτΜ: ιδιωματισμός της αγγλικής γλώσσας, που σημαίνει “ψέματα” από το παιδικό τραγουδάκι “Liar Liar Pants On Fire”] για δηλώσεις που “δεν είναι ακριβείς και έχουν γελοίους ισχυρισμούς”. Το Snopes χρησιμοποιεί μια πολύ διαφορετική μέθοδο με 14 κατηγορίες.

Αντίθετα, το Africa Check χρησιμοποιεί οκτώ κατηγορίες. Για να καθοδηγήσουν τις αποφάσεις τους, αξιολογούν τις πραγματικές δηλώσεις, αφήνουν το βάρος της απόδειξης στον ομιλητή, εστιάζουν στη βαρύτητα, χρησιμοποιούν τα καλύτερα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία εκείνη τη στιγμή και δεσμεύονται να ενημερώσουν τις πληροφορίες και να αποσαφηνίσουν τα λάθη, όταν “εμφανίζονται νέα ή καλύτερα αποδεικτικά στοιχεία”.

Εν τω μεταξύ, το Full Fact, ένας οργανισμός ελέγχου γεγονότων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν χρησιμοποιεί καθόλου κατηγοριοποίηση, αφήνοντας τον αναγνώστη να κρίνει.

Ωστόσο, οι τεχνολογικές πλατφόρμες, που ξεκινούν προγράμματα συνεργασίας με οργανισμούς ελέγχου γεγονότων, συνήθως απαιτούν από τους συνεργάτες τους να τηρούν το πλαίσιο κατηγοριοποίησής τους. Για παράδειγμα, το Facebook αναμένει από τους οργανισμούς, που ελέγχουν γεγονότα, να βαθμολογούν το αναθεωρημένο περιεχόμενο σύμφωνα με το δημοσιευμένο στο Facebook πλαίσιο. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό οδηγεί στην κυριαρχία μιας ενιαίας παγκόσμιας προβολής, καθιστώντας το Facebook κεντρικό κριτή της αλήθειας.

Πολλές άλλες κατηγοριοποιήσεις δημοσιεύονται, χωρίς να μοιράζονται το σκεπτικό, που κρύβεται πίσω τους, αλλά οι καθημερινοί χρήστες καλούνται να τις υιοθετήσουν και να τις ακολουθήσουν. Όταν οι πλατφόρμες αλλάζουν αυτές τις κατηγοριοποιήσεις, βάσει των απόψεων μερικών εμπειρογνωμόνων ή μηχανικών, η κοινωνία αναμένεται, για άλλη μια φορά, να προσαρμόσει και να αναθεωρήσει ανάλογα τις παγκόσμιες απόψεις τους.

Οι ερευνητές προσπάθησαν να βρουν λύσεις στα περίπλοκα προβλήματα της κατηγοριοποίησης πληροφοριών. Η Claire Wardle, γνωστή μελετήτρια στον τομέα, δημιούργησε μια κατηγοριοποίηση επτά τύπων: σάτιρα ή παρωδία, παραπλανητικό περιεχόμενο, περιεχόμενο κάποιου απατεώνα, πλαστό περιεχόμενο, ψευδής σύνδεση, ψευδές εννοιολογικό υπόβαθρο και παραποιημένο περιεχόμενο.

Και ο Bill Adar, καθηγητής στο Duke Reporters Lab, έχει υιοθετήσει μια μοναδική προσέγγιση στην κατηγοριοποίηση πληροφοριών με την MediaReview Taxonomy, η οποία ακολουθεί μια διαδικασία δημοκρατικής συζήτησης για την κατηγοριοποίηση πληροφοριών μέσω δημόσιων σχολίων.

Ωστόσο, η κατηγοριοποίηση δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα: επηρεάζει βαθιά τον τρόπο, με τον οποίο οι πολίτες σκέφτονται και επιχειρηματολογούν για τον κόσμο. Οι γνωστικοί επιστήμονες έχουν δείξει τη σημασία της κατηγοριοποίησης, με ορισμένους που υποστηρίζουν ότι “γνώση ίσον κατηγοριοποίηση“.

Άλλοι προειδοποιούν για τον κίνδυνο κατηγοριοποίησης. Ο Derek Cabera, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο “Οι σκοτεινές πλευρές της κατηγορηματικής σκέψης“. Ο Bart de Langhe και ο Philip Fernbach έγραψαν ένα άρθρο του Harvard Business Review με τίτλο “Ο κίνδυνος της κατηγοριοποιητικής σκέψης”.

Η κατηγοριοποίηση των πληροφοριών είναι η πραγματική αρχή, αλλά μεταμφιεσμένη. Όσοι έχουν την εξουσία να κατηγοριοποιήσουν τις πληροφορίες μπορούν, άθελά τους, να επιβάλουν τις δικές τους αντιλήψεις για την πραγματικότητα στους πολίτες.

Η κατηγοριοποίηση των πληροφοριών είναι αναμφισβήτητη αναγκαιότητα, αλλά οι πολίτες πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση, όσον αφορά το ποιος κατέχει τη δύναμη να το κάνει. Η διαδικασία κατηγοριοποίησης πρέπει να είναι διαφανής και, πράγματι, να υπόκειται σε συνεχή λογικό και ανοιχτό έλεγχο από την κοινωνία.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.