Η ισπανική πολεμική δημοσιογραφία θρηνεί για τη δολοφονία των δημοσιογράφων David Beriain και Roberto Fraile στην Μπουρκίνα Φάσο στις 27 Απριλίου. Αμφότεροι τιμήθηκαν πρόσφατα από φίλους και από τον Εθνική Ένωση Τύπου, που τους απένειμε το Διεθνές Βραβείο Δημοσιογραφίας για το έργο τους ως διεθνείς ανταποκριτές.
Ο Beriain κάλυψε σημαντικές ένοπλες συγκρούσεις στο Σουδάν, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Δημοσίευσε επίσης πολλά ρεπορτάζ για διαφθορά στην Αργεντινή, τη διακίνηση ναρκωτικών και τον πόλεμο στην Κολομβία. Ο Fraile αναγνωρίστηκε για το έργο του ως φωτογράφος στο Χαλέπι της Συρίας, όπου τραυματίστηκε σοβαρά κατά την καταγραφή των αντάρτικων στρατευμάτων. Ο Fraile κάλυψε επίσης διάφορες ένοπλες συγκρούσεις στη Λιβύη, το Ιράκ και το Κοσσυφοπέδιο. Δούλευαν για ρεπορτάζ περί της λαθροθηρίας στην Μπουρκίνα Φάσο, όταν σκοτώθηκαν.
Οι δημοσιογράφοι συνελήφθησαν στα ανατολικά της χώρας, μια ζώνη, όπου οι εντάσεις και η ανασφάλεια λόγω τζιχαντιστικών ομάδων έχουν αυξηθεί από τότε που ο Ρος Μαρκ Κριστιάν Καμπορέ ανέλαβε την εξουσία μέσω πραξικοπήματος το 2015. Οι επιθέσεις πραγματοποιούνται όχι μόνο εναντίον του άμαχου πληθυσμού, αλλά και μεταξύ τρομοκρατικών ομάδων. Μεταξύ των ομάδων είναι η Αλ Κάιντα, η Ομάδα Υποστήριξης του Ισλάμ και των Μουσουλμάνων (JNIM), το Ισλαμικό Κράτος της Ευρύτερης Σαχάρας (ISGS), και το Ansarul Islam.
Σε αυτό το πρόβλημα προστίθεται η γενική φτώχεια του πληθυσμού, εκ των οποίων το 80% ζει από τη γεωργία και συχνά αποτελεί στόχο επιθέσεων αυτών των εγκληματικών ομάδων.
Αυτό το κύμα βίας απειλεί δημοσιογράφους από την αφρικανική χώρα, οι οποίοι περιορίζονται, όταν ταξιδεύουν και ολοκληρώνουν το δημοσιογραφικό τους έργο. Ομοίως, πολλοί υφίστανται κράτηση και κατηγορίες δυσφήμισης, όταν γράφουν για την κατάσταση στη Μπουρκίνα Φάσο.
Η δολοφονία των δύο Ισπανών δημοσιογράφων έχει αποδοθεί στην Ομάδα Υποστήριξης του Ισλάμ και των Μουσουλμάνων (JNIM), σύμφωνα με την Ισπανίδα Υπουργό Άμυνας Margarita Robles. Ο Beriain και ο Fraile ήταν με μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ΜΚΟ Chengeta Wildlife, και μια κοινή περιπολία από στρατεύματα από την Μπουρκίνα Φάσο. Σύμφωνα με έρευνα της ισπανικής εφημερίδας El Pais, η ομάδα απειλήθηκε, όταν βρέθηκε σε στρατόπεδο της Αλ Κάιντα και οι εισβολείς πυροβολήθηκαν.
Ο πρώτος που πυροβολήθηκε ήταν ο Fraile. Τόσο ο Beriain όσο και ο Rory Young, Ιρλανδός οικολόγος και ιδρυτής της Chengeta Wildlife, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τον φίλο τους. Σύμφωνα με την έρευνα, ο Beriain θα μπορούσε να σωθεί από την επίθεση. Ωστόσο, αρνήθηκε την ιδέα να εγκαταλείψει τον Fraile, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά.
Την Παρασκευή 30 Απριλίου τα πτώματα των νεκρών δημοσιογράφων έφτασαν στη Μαδρίτη της Ισπανίας με στρατιωτικό αεροπλάνο από την Μπουρκίνα Φάσο.
Διάφορα μέρη της Αφρικής παρουσιάζουν σοβαρούς κινδύνους για τους δημοσιογράφους, με περισσότερες από εκατό δολοφονίες δημοσιογράφων στην αφρικανική ήπειρο την τελευταία δεκαετία. Όπως σημειώνουν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, παρά το τέλος των ολοκληρωτικών καθεστώτων τα τελευταία χρόνια, η αποποινικοποίηση της δημοσιογραφίας και η αύξηση της ασφάλειας των δημοσιογράφων είναι ακόμα έργο σε εξέλιξη.
Η Μπουρκίνα Φάσο κατατάσσεται στην 37η θέση στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου του 2021 από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα, με τις δολοφονίες των Beriain και Fraile να είναι οι μόνοι θάνατοι φέτος στην αφρικανική χώρα. Αντίθετα, ένα κράτος όπως η Συρία κατατάσσεται στην 173η θέση, η Παλαιστίνη στην 132η και η Λιβύη στην 165η.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, έντεκα δημοσιογράφοι και τέσσερις πολίτες συνεργάτες σκοτώθηκαν φέτος και, επιπρόσθετα, 324 δημοσιογράφοι, 102 πολίτες δημοσιογράφοι και 13 συνεργάτες έχουν φυλακιστεί.
Ο φόβος, τα βασανιστήρια, οι απαγωγές και ο θάνατος είναι μερικές από τις συνέπειες αυτού του επαγγέλματος, όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος, σκηνοθέτης και συγγραφέας Hernán Zin στο ντοκιμαντέρ του “Morir para Contar” (Πεθαίνω να σου πω) του 2018, στο οποίο εμφανίστηκαν τόσο ο Beriain όσο και ο Fraile. Πολεμικοί ανταποκριτές και φωτορεπόρτερ αναλαμβάνουν αυτές τις συνέπειες, αλλά στόχος τους είναι να αποκαλύψουν την αλήθεια και να αγωνιστούν για να αλλάξουν τον κόσμο.
Στο ντοκιμαντέρ, ο Beriain εξυμνεί την αγάπη, που λαμβάνει από τους φίλους και την οικογένειά του και την τύχη του να μπορεί να ασκήσει αυτό το επάγγελμα, με τα δικά του λόγια, “ελεύθερα“, υποδηλώνοντας ότι ο δημοσιογράφος γνώριζε το δυνητικά δυσοίωνο τέλος του.