Παραιτείται ο Αρμένιος πρόεδρος εν μέσω σκανδάλου διπλής υπηκοότητας

Ο Αρμέν Σαρκισιάν, Πρόεδρος της Αρμενίας, μιλά σε εκπροσώπους του Horasis“. Φωτογραφία: Horasis, άδεια CC BY-SA 2.0

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο OC Media. Μια επεξεργασμένη έκδοση δημοσιεύεται εκ νέου εδώ στο πλαίσιο μιας συμφωνίας συνεργασίας περιεχομένου.

Ο τέταρτος πρόεδρος της Αρμενίας, Αρμέν Σαρκισιάν, ανακοίνωσε την παραίτησή του στις 23 Ιανουαρίου. Στη θέση του βρίσκεται ο Αλέν Σιμονιάν, πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης της Αρμενίας. Σε δήλωση που κοινοποίησε ο Σαρκισιάν, επέκρινε τις περιορισμένες εξουσίες του προεδρικού θεσμού και αποδοκίμασε τις επιθέσεις στην προεδρία από “διάφορες πολιτικές ομάδες”.

Ωστόσο, μια νέα έρευνα από την αρμενική ερευνητική δημοσιογραφική πλατφόρμα Hetq, σε συνεργασία με το Εγχείρημα για το Οργανωμένο Έγκλημα και τη Διαφθορά (OCCRP) αποκάλυψε ότι η παραίτηση ακολούθησε μια έρευνα για τη διπλή υπηκοότητα του Προέδρου. “Ο Σαρκισιάν, ο οποίος ανακοίνωσε την παραίτησή του από την προεδρία το βράδυ της Κυριακής, φέρεται να το έκανε, λίγο αφότου ήρθαν σε επαφή μαζί του για σχόλια σχετικά με την υπηκοότητά του στα νησιά Σεντ Κιτς και Νέβις από δημοσιογράφους”, ανέφερε το OC Media.

“Είχαμε πληροφορίες ότι ο πρόεδρος είχε διαβατήριο Σεντ Κιτς και Νέβις, το οποίο επιβεβαιώθηκε σε αλληλογραφία με τον Σαρκισιάν. Δεν μπορούμε να παράσχουμε πολλές λεπτομέρειες της έρευνας σε αυτό το στάδιο, καθώς πρόκειται για διασυνοριακή έρευνα και δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί”, ανέφερε η Hetq.

Σύμφωνα με την αρμενική νομοθεσία, όπως εξήγησε ο δημοσιογράφος Eric Hacopian, ένας πρόεδρος δεν μπορεί να έχει διπλή υπηκοότητα, πριν αναλάβει την προεδρία για μια πενταετία. Με αυτές τις νέες εξελίξεις, η προεδρία του Σαρκισιάν ήταν παράνομη. Προς υπεράσπισή του, ο Σαρκισιάν είπε στους δημοσιογράφους ότι δεν γνώριζε ότι η διπλή του υπηκοότητα εξακολουθεί να ισχύει.

Η Hetq είπε ότι τα ζητήματα νομιμότητας γύρω από την προεδρία του θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες για όσους νόμους ψήφισε και ό,τι διορισμούς έκανε, αναφέροντας:

Ο Σαρκισιάν μας είπε ότι πίστευε ότι δεν ήταν πλέον πολίτης Σεντ Κιτς και Νέβις, από τη στιγμή που ζήτησε να θέσει την υπηκοότητά του σε αναμονή, αφού την έλαβε ως αντάλλαγμα για επενδύσεις. Ο Πρόεδρος Αρμέν Σαρκισιάν είναι απίθανο να επιστρέψει στην Αρμενία, καθώς θα μπορούσε να διωχθεί για πλαστογραφία επίσημων εγγράφων.

Γεγονός είναι ότι ο Αρμέν Σαρκισιάν ξεκίνησε την επίσημη διαδικασία αποκήρυξης της υπηκοότητας Σεντ Κιτς και Νέβις, λίγο πριν εκλεγεί πρόεδρος τον Μάρτιο του 2018. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Αρμενίας, επομένως δεν είχε δικαίωμα να εκλεγεί πρόεδρος.

Ως εκ τούτου, όλα τα διατάγματα που υπέγραψε, συμπεριλαμβανομένων διάφορων νόμων, των διορισμών αξιωματούχων, των εκλογών, ακόμη και του διορισμού του πρωθυπουργού, είναι παράνομα.

Ο πρόεδρος παραιτήθηκε, λίγο αφότου έδωσε αυτήν την τηλεφωνική συνέντευξη, είπε η Hetq.

Παραλείποντας αυτές τις πρόσφατες εξελίξεις, ο Σαρκισιάν επικεντρώθηκε στην κριτική του θεσμού της Προεδρίας. “Ο Πρόεδρος δεν διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία για να επηρεάσει τις ριζοσπαστικές διαδικασίες της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς για τη χώρα και το έθνος”, έγραψε ο Σαρκισιάν σε δήλωση, που δημοσιεύτηκε στον προεδρικό ιστότοπο. “Έχουμε μια παράδοξη κατάσταση, όταν ο Πρόεδρος πρέπει να είναι εγγυητής της κρατικής υπόστασης, χωρίς ουσιαστικά να διαθέτει πραγματικά εργαλεία”.

Όμως ο πρόεδρος γνώριζε από την αρχή όλους τους περιορισμούς της έδρας του, εξήγησε ο Hacopian.

Ο ρόλος του προέδρου είναι σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικός στην Αρμενία, ενώ την εκτελεστική εξουσία κατέχει κατά κύριο λόγο ο πρωθυπουργός. Η Αρμενία πέρασε σε κοινοβουλευτικό σύστημα σε δημοψήφισμα του 2015. Σύμφωνα με το πολιτειακό σύνταγμα, ο πρόεδρος είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση της λειτουργίας των εκτελεστικών, νομοθετικών και δικαστικών εξουσιών της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Ενώ ο πρόεδρος έχει την εξουσία να παρεμβαίνει σε αυτούς τους κλάδους, ο ρόλος δεν επιτρέπει τον άμεσο έλεγχο κανενός από αυτούς. Ως εκ τούτου, ο ρόλος του προέδρου περιορίζεται στην έγκριση, υπογραφή και ανάκληση διεθνών συνθηκών και στον διορισμό ή ανάκληση διπλωματικών εκπροσώπων σε ξένα κράτη και διεθνείς οργανισμούς βάσει συστάσεων του ασκούντα καθήκοντα Πρωθυπουργού. Ο πρόεδρος εκδίδει επίσης διατάγματα και εκτελεστικά διατάγματα.

Ο Σαρκισιάν είπε ότι η ρίζα του προβλήματος είναι το Αρμενικό Σύνταγμα, το οποίο, σύμφωνα με τον πρόεδρο, “προϋποθέτει την υπεροχή ενός θεσμού έναντι του άλλου” και “δημιουργεί εμπόδια για γνωστούς ειδικούς της διασποράς”.

Για να λυθεί αυτό, ο πρώην πρόεδρος πρότεινε τη δημιουργία “ενός συστήματος, που θα βασίζεται σε ελέγχους και ισορροπίες”, αντί για μετάβαση από ένα κοινοβουλευτικό σύστημα σε μια προεδρική δημοκρατία.

Τι έπεται;

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Αρμενίας, ο επικεφαλής της Εθνοσυνέλευσης – προς το παρόν ο Άλεν Σιμονιάν – θα εκτελεί χρέη προέδρου, πριν εκλεγεί νέος πρόεδρος από το κοινοβούλιο. Οι βουλευτές θα πρέπει να παρουσιάσουν τους υποψηφίους τους για τη θέση εντός 35 ημερών.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της DW, ο Σαρκισιάν διαφώνησε με τον Πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν σχετικά με την απόφασή του να απομακρύνει τον αρχηγό του γενικού επιτελείου τον Μάρτιο του 2021, με την αιτιολογία ότι ο στρατός σχεδίαζε πραξικόπημα για να ανατρέψει τον πρωθυπουργό. Το σύνταγμα της χώρας παρέχει στον Πρόεδρο τις εξουσίες να διορίζει και να παύει την ανώτατη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και τους υψηλότερους στρατιωτικούς βαθμούς και άλλα στρατεύματα κατόπιν σύστασης του ασκούντα καθήκοντα πρωθυπουργού.

Αντί για τις πρόσφατες εξελίξεις, η Γενική Εισαγγελία της Αρμενίας απέστειλε αίτημα στην Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSS) για να διερευνήσει το καθεστώς υπηκοότητας του πρώην προέδρου. Εν τω μεταξύ, το Γραφείο του Προέδρου εξέδωσε ανακοίνωση στις 25 Ιανουαρίου διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς ότι η διπλή υπηκοότητα του Σαρκισιάν ώθησε σε παραίτηση τον πρόεδρο. Σε άλλη δήλωση που εκδόθηκε την επόμενη μέρα, ανέφερε το γραφείο, οι ανησυχίες του προέδρου σχετίζονται με “τα πραγματικά προβλήματα και προκλήσεις, που αντιμετωπίζει το κράτος”, και ότι δεν θα “σχολιάσει “θεωρίες συνωμοσίας και πολιτικούς μύθους”.

Πριν την προεδρία

Όντας διπλωμάτης καριέρας, που είχε υπηρετήσει ως πρεσβευτής της Αρμενίας στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1998 έως το 2018, ο Σαρκισιάν εξελέγη πρόεδρος στις 2 Μαρτίου 2018. Το 1996, υπηρέτησε για λίγο πρωθυπουργός της χώρας για τέσσερις μήνες, έχοντας διοριστεί από τον πρώτο πρόεδρο της Αρμενίας, Λεβόν Τερ-Πετροσιάν. Στη συνέχεια, αντικαταστάθηκε από τον Ρόμπερτ Κοτσαριάν.

Η προεδρική θητεία του ξεκίνησε με αναταραχή, καθώς ξέσπασε η Αρμενική Επανάσταση, μόλις ένα μήνα αφότου ανέλαβε τη θέση, και εκτόξευσε το πολιτικό πρόσωπο της αντιπολίτευσης Νικόλ Πασινιάν στην εξουσία.

Παρά το γεγονός ότι έγινε πρόεδρος υπό το παλιό καθεστώς της Αρμενίας, ο Σαρκισιάν φαινόταν να έχει λίγες δημόσιες διαφωνίες με τον Πασινιάν τα χρόνια, που ακολούθησαν την επανάσταση. Ωστόσο, ένα ανοιχτό ρήγμα άνοιξε μετά την ήττα της Αρμενίας στον Δεύτερο Πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, με τον Σαρκισιάν να ζητά την παραίτηση του Πασινιάν από την πρωθυπουργία της χώρας και τη δημιουργία μιας νέας κυβέρνησης “Εθνικής Συμφωνίας” τον Νοέμβριο του 2020.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.