Ivan Gonzyk (Πηγή: Ivan Gonzyk / Instagram). Χρήση με άδεια.

Αυτό το άρθρο της δημοσιογράφου Maryna Bakyeva δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Geneva Solutions. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται εδώ ως μέρος συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου με το Global Voices.

“Ήμαστε εδώ”

Περίπου 330.000 Ουκρανοί έχουν λάβει μέρος στη στρατιωτική επιχείρηση της κυβέρνησης της Ουκρανίας εναντίον μαχητών υπό την ηγεσία της Ρωσίας στα ανατολικά της χώρας από το 2014, αλλά δεν υπάρχουν δημόσιες πληροφορίες για το πόσα άτομα εξ αυτών είναι μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+.

Αυτό ήταν που παρακίνησε το “Ήμαστε εδώ”, ένα φωτογραφικό εγχείρημα, που γεννήθηκε στο Κίεβο, που παρουσιάζει μέλη των δυνάμεων της Ουκρανίας διαφορετικών φύλων και σεξουαλικών προσανατολισμών. Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από τον Anton Shebetko, Ουκρανό καλλιτέχνη και φωτογράφο, που ζει στο Άμστερνταμ.

“Το εγχείρημα στοχεύει να αναδείξει τα άτομα, που αφενός είναι οι σύγχρονοι ήρωες της ουκρανικής κοινωνίας, και που αφετέρου αγνοούνται από τους περισσότερους συμπατριώτες τους”, είπε ο Shebetko.

Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους στις φωτογραφίες έχουν καλυμμένα τα πρόσωπά τους. Ένας από τους στρατιώτες, ο Viktor Pylypenko, αποκάλυψε τη σεξουαλική του ταυτότητα κατά τη διάρκεια της έκθεσης και έγινε το πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο άτομο στην Ουκρανία, που ήταν γνωστό ότι συμμετείχε στον Ρωσο-Ουκρανικό Πόλεμο.

Αυτή η στιγμή σηματοδότησε επίσης την αρχή της δημιουργίας του LGBT Military, καθώς ενέπνευσε τον Pylypenko να ιδρύσει την ένωση. Το σωματείο κοινοποιεί ιστορίες στρατιωτών ΛΟΑΤΚ+ στη σελίδα του στο Instagram για να ευαισθητοποιήσει την κοινότητα, καθώς και προφίλ ατόμων που είναι λεσβίες, ομοφυλόφιλα, αμφιφυλόφιλα, τρανς, ίντερσεξ, κουήρ και με άλλες διαφορετικές ταυτότητες μέσα στις ένοπλες δυνάμεις. Ιδού οι ιστορίες δύο ατόμων, που εμφανίζονται στη σελίδα.

Από μοντέλο ζωγραφικής σε θέση αξιωματικού

Ο 24χρονος Illia Leontiev, υπηρετεί στο αμυντικό στρατόπεδο ξηράς του Κιέβου. Ήθελε να συμμετάσχει στον στρατό ήδη πριν από τον πόλεμο. Στις 24 Φεβρουαρίου, ο Leontiev σκόπευε να εργαστεί μοντέλο ζωγραφικής στο πανεπιστήμιο, όταν οι ήχοι από σειρήνες τον ξύπνησαν στις 4 το πρωί.

“Δεν μπορούσαν να πιστέψω τι πραγματικά συνέβαινε” είπε. Η πρώτη του αντίδραση ήταν να επικοινωνήσει με την οικογένειά του για να ελέγξει εάν ήταν καλά. “Αμέσως, άρπαξα το σακίδιό μου και άρχισα να σκέφτομαι τι θα κάνω στη συνέχεια” αναλογίστηκε.

Ο Leontiev καταλήγει να εργάζεται ως αξιωματικός σε αμυντικό στρατόπεδο ξηράς. Η δουλειά του είναι να επισκευάζει δίκτυα, να φτιάχνει κεραίες και να προγραμματίζει γουόκι τόκι.

“Οι αμυντικές δυνάμεις ξηράς είναι αρκετά διαφορετικές από τον στρατό και από αυτό που περίμενα. Πίστευα ότι θα έκανα πολλή σωματική άσκηση και μια ισορροπημένη διατροφή, αλλά δεν είναι έτσι. Ήταν πολύ τρομακτικό όταν υπήρξε μια βομβαρδιστική επίθεση και ένας πύραυλος προσγειώθηκε 150 μέτρα μακριά” είπε ο Leontiev.

Πριν από τον πόλεμο, ο Leontiev επισκέφτηκε ένα νυχτερινό κλαμπ στην οδό Kyrylivska στο Κίεβο. Το κλαμπ ήταν γνωστό ότι ήταν πολύ φιλικό προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ και δεχόταν επιθέσεις από ακροδεξιές οργανώσεις, οι οποίες ήταν συχνά βίαιες και επιθετικές.

Ο Leontiev λέει ότι δεν του αρέσουν οι αντιπαραθέσεις και επιλέγει προσεκτικά τους συνομιλητές και τα θέματα συζήτησής του.

“Δεν αντιμετώπισα ποτέ καμία επιθετικότητα: ούτε στην άμυνα ξηράς, ούτε στην καθημερινή ζωή. Αλλά ξέρω ότι μερικοί άνθρωποι στην άμυνα ξηράς δεν είναι φιλικοί προς τους ΛΟΑΤΚ+” είπε.

Παρά τις ορισμένες αρνητικές εμπειρίες που αντιμετωπίζει η κοινότητά του, ο Leontiev πιστεύει ότι η Ουκρανία γίνεται όλο και πιο ανεκτική και υπάρχει λιγότερη διάκριση.

“Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε το ότι οι εκπρόσωποι της ΛΟΑΤΚ+ συμμετέχουν επίσης στον πόλεμο” είπε. “Υπερασπιζόμαστε το κράτος μας με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το κάνουν οι άλλοι. Πολλοί άνθρωποι με υποστήριξαν, ειδικά μετά την αποκάλυψή μου. Έτσι, ο ΛΟΑΤΚΙ+ Στρατός παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο”.

Αναπληρωτής επικεφαλής ιατρικής μονάδας: “Στην αρχή δεν αποδεχόμουν τον εαυτό μου πλήρως παρά μόνο αργότερα”

Ο 26χρονος Ivan Gonzyk λέει ότι είναι καιρός οι Ουκρανοί να κάνουν μια αποφασιστική κίνηση προς την αποδοχή της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+.

“Είμαστε κοντά στο να γίνουμε δεκτοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είμαστε στη Ρωσία. Εδώ στην Ουκρανία, δεν είμαστε μια ομοφοβική χώρα”, είπε ο Gonzyk.  “Όλοι είναι ενωμένοι σε αυτή τη δύσκολη στιγμή: ανεξάρτητα από το αν είναι ομοφυλόφιλοι ή ετεροφυλόφιλοι. Εθελοντικά εντάσσονται στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας. Αυτό θα πρέπει να μας ενώσει και να βάλει τέλος σε όλες τις παρεξηγήσεις”.

Έτσι κατέληξε να εργάζεται ως στρατιωτικός γιατρός στη ζώνη ATO -την περιοχή όπου η ουκρανική κυβέρνηση πραγματοποίησε στρατιωτική επιχείρηση εναντίον μαχητών υπό την ηγεσία της Ρωσίας- στο Μπαχμούτ της περιοχής του Ντονέτσκ.

Ο Gonzyk έχει ενταχθεί τώρα στις αμυντικές δυνάμεις ξηράς. “Η ευθύνη μου είναι να κατευθύνω στρατιώτες στο νοσοκομείο, να διδάσκω τακτική ιατρική, να προμηθεύω στρατιώτες με φάρμακα και να συντονίζω το έργο άλλων στρατιωτικών ιατρών”, είπε.

Ο Gonzyk δεν αποκάλυψε αμέσως τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. “Δεν μίλησα γι’ αυτό”, είπε. “Στην αρχή δεν αποδεχόμουν τον εαυτό μου πλήρως παρά μόνο αργότερα. Όταν αποδέχτηκα τον εαυτό μου, κατάλαβα πώς είναι να αισθάνεσαι άνετα και πώς να παρουσιάζεσαι στην κοινωνία. Η ζωή μου σε αυτόν τον κόσμο έχει γίνει πολύ καλύτερη”.

Τα ομόφυλα ζευγάρια αντιμετωπίζουν πολλές νομικές δυσκολίες στην Ουκρανία. Τους απαγορεύεται να παντρευτούν, να αποκτήσουν και να υιοθετήσουν παιδιά, να μοιραστούν τα περιουσιακά τους, να έχουν πρόσβαση σε ιατρικές επισκέψεις, να συμμετάσχουν στις κηδείες των συντρόφων τους και δεν μπορούν να κατονομαστούν στη διαθήκη του συντρόφου τους.

Η ζωή για την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ δεν είναι καλύτερη στη Ρωσία. Υπάρχει ένας νόμος για την “προπαγάνδα των ομοφυλοφίλων” που ισχύει στη χώρα, “με στόχο την προστασία των παιδιών από πληροφορίες που υποστηρίζουν την άρνηση των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών” –ουσιαστικά τους αρνούνται το δικαίωμα ενημέρωσης σχετικά με το φύλο ή τη σεξουαλική ποικιλομορφία– και τα άτομα ΛΟΑΤΚ+ στην Τσετσενία παρενοχλούνται και σκοτώνονται. Ο Gonzyk λέει ότι δεν νιώθει άσχημα για τους Ρώσους.

“Μετά από αυτό που έκαναν στη γη μας και ακόμα και εάν δω έναν εκπρόσωπο της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ στον στρατό τους, δεν θα έχω καμία συμπόνια για αυτούς, ειδικά σε σχέση με τους αντι-ΛΟΑΤΚ+ νόμους τους”, είπε.

“Επέλεξαν την κυβέρνησή τους και συνεχίζουν να χορεύουν στο ρυθμό της κυβέρνησης. Ο κύριος ρόλος μας είναι να βγάλουμε αυτά τα σκουπίδια από τα ουκρανικά μας εδάφη και να τους σταματήσουμε από το να σπέρνουν τους νόμους τους στη γη μας. Όταν είναι στη δική τους γη, μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν”, πρόσθεσε ο Gonzyk.

Η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ εξακολουθεί να είναι περιθωριοποιημένη στην ουκρανική κοινωνία

Αν και η σεξουαλική διαφορετικότητα στην Ουκρανία δεν είναι παράνομη (είναι νόμιμη από την ανεξαρτησία της χώρας το 1991), η κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ αντιμετωπίζει εδώ και καιρό στιγματισμό και περιθωριοποίηση. Μόνο τον περασμένο μήνα, οι Ουκρανοί έχουν γίνει μάρτυρες σε ομιλίας μίσους προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚ+ από τουλάχιστον δύο δημόσιους παράγοντες.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, η τραγουδίστρια και μέλος εκ μέρους της Ουκρανίας στην κριτική επιτροπή της Eurovision, Irina Fedishin, δήλωσε ότι υπήρχαν πολλά μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚ+ μεταξύ των συμμετεχόντων στην Eurovision, οπότε ήταν δύσκολο για εκείνη να παρακολουθήσει την εκπομπή, αποκαλώντας τους εκπροσώπους ΛΟΑΤΚ+ “αμαρτωλούς”.

Μία άλλη περίπτωση συνέβη προηγουμένως με τον δήμαρχο της ουκρανικής πόλης Ivano-Frankivsk. Μιλώντας στην Πορεία για τη Ζωή και τις Οικογενειακές Αξίες στις αρχές Μαΐου, ο Ruslan Martsinkiv είπε ότι “ένας ομοφυλόφιλος δεν μπορεί να είναι πατριώτης, μόνο ένας χριστιανός μπορεί να είναι πατριώτης”. Και οι δύο προσωπικότητες έχουν επικριθεί δημόσια για τα λόγια τους.

Η Zi Fáamelu, μία τρανς μουσικός που αναγκάστηκε να μετακομίσει από την Ουκρανία στη Γερμανία, δήλωσε σε μια ανάρτηση στο Instagram, “αν και η ιστορία μου είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο, από την Ιταλία μέχρι την Ιαπωνία, από την Τουρκία μέχρι και τη Βραζιλία, δεν θέλω να με θυμούνται ως θύμα ενός εγκλήματος μίσους. Είμαι η Zi Fáamelu, ένα ανθρώπινο ον, μια κόρη, μια καλλιτέχνιδα, και είμαι έτοιμη για το επόμενο κεφάλαιο του ταξιδιού μου. Επιλέγω τη χαρά”, έγραψε στο Instagram.