Οι αποδιοπομπαίοι τράγοι του σεισμού στην Τουρκία

Φωτιογραφία: Andrea De Santis. Δωρεάν χρήση με άδεια Unsplash.

Κάθε φορά που πλήττει την Τουρκία μια τραγωδία, όπως ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) καταφεύγει σε μια πολύ κοινή γλώσσα: “έτσι έλαχε η μοίρα”. Η ανάληψη ευθύνης για τις ενέργειές του δεν ήταν ποτέ το πλεονέκτημα του AKP. Στα 20 χρόνια ηγεσίας του, υπήρξαν μόνο λίγες εξαιρέσεις, όπου αξιωματούχοι υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους λόγω των λαθών της κυβέρνησης. Εν ολίγοις, υπάρχει πάντα κάποιος άλλος, που πρέπει να κατηγορηθεί ή να λογοδοτήσει.

Αν όχι για τη μαζική δημόσια κατακραυγή μετά τον σεισμό, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε ποτέ να είχε αναγνωρίσει δημοσίως τον λάθος χειρισμό της απόκρισης στον σεισμό. Αλλά ακόμη και τότε, το κράτος κατηγόρησε τη μαζική κλίμακα της καταστροφής για τις καθυστερήσεις στην αποστολή των αποστολών έρευνας και διάσωσης, παρά την έλλειψη κρατικής ετοιμότητας ή μέτρα έκτακτης ανάγκης.

Ωστόσο, ενώ το κράτος έψαχνε για αποδιοπομπαίους τράγους και εστίαζε σε μέτρα προσωπικής προστασίας, Τούρκοι από όλα τα κοινωνικά στρώματα έκαναν κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα συγκεντρώνοντας δωρεές, συλλέγοντας βασικά αγαθά για τα θύματα, συντονίζοντας μεταφορές και βοήθεια, μοιράζοντας ατελείωτες λίστες με πολλά ακόμη, απαραίτητες προμήθειες όπως σκηνές, φώτα φλας, βρεφικές τροφές, κιτ υγιεινής και άλλα.

Ανάμεσά τους ήταν ροκ σταρ, ηθοποιοί, τραγουδιστές και αμέτρητοι εθελοντές και εθελόντριες. Μα και αυτοί έχουν γίνει στόχος του κυβερνώντος κόμματος και των συνδεόμενων με αυτά. Αντί να ενώσει τη χώρα και τον λαό της μετά από αυτή την τραγωδία, η κυβέρνηση έχει καταφύγει ξανά στη διαίρεση και την εχθρότητα.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα συνέβη στο Παζαρτσίκ, στο νότιο τμήμα της επαρχίας Καχρανμαρμαράς, η οποία ήταν στο επίκεντρο του σεισμού. Σύμφωνα με ρερπορτάζ, ο τοπικός κυβερνήτης κατέσχεσε τα αγαθά, που δωρίστηκαν στο Κέντρο Συντονισμού Κρίσεων, ενημερώνοντας την ομάδα εθελοντών που εργάζεται στο κέντρο ότι αρμόδια ήταν η Κρατική Αρχή Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης (AFAD).

Σε μια συνέντευξη στην τουρκική διαδικτυακή εφημερίδα Evrensel, ο Yurdagül Cabat, ο οποίος ηγείται του παραρτήματος της Άγκυρας της Eğitim-Sen, μιας αριστερής συνδικαλιστικής οργάνωσης που αποτελείται από δασκάλους και άλλους εκπαιδευτικούς, μια από τις ομάδες που βοηθούν στη διανομή βοήθειας, ο Cabat είπε: “Ο κυβερνήτης του Παζαρτσίκ εμφανίστηκε εδώ με στρατιώτες και άρπαξε τη βοήθεια που συγκεντρώθηκε για διανομή. Μας είπαν ότι δεν επιτρέπεται πλέον να βοηθήσουμε”.

Πολλοί επέκριναν την κίνηση, συμπεριλαμβανομένου του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) που ήταν μέρος των προσπαθειών συντονισμού. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας BirGun, ο συμπρόεδρος του HDP Pervin Buldan δήλωσε:

Αποτρέπουν την εκστρατεία βοήθειας από το HDP. Όσοι έλειπαν από την αρχή του σεισμού, ιδιαίτερα τις πρώτες μέρες, που δεν έφεραν βοήθεια στον λαό μας με κανέναν τρόπο, ξεκίνησαν μια πρωτοβουλία για να αποτρέψουν τη βοήθεια, που έχει ήδη συγκεντρωθεί.

Αποδιοπομπαίοι τράγοι και παραλείψεις

Υπήρχαν επίσης πολλοί άλλοι αποδιοπομπαίοι τράγοι για να στοχοποιηθούν, συμπεριλαμβανομένου του Oğuzhan Uğur, μουσικού, σεναριογράφου, σκηνοθέτη και παρουσιαστή της δημοφιλούς εκπομπής “Θέματα: Ανοιχτό μικρόφωνο” μέσω του καναλιού του στο Babala TV στο YouTube. Στην εκπομπή συμμετέχουν εξέχοντες πολιτικοί, που μιλούν με μέλη του κοινού και απαντούν στις ερωτήσεις τους. Από την ημέρα του σεισμού, ο Uğur και η ομάδα του συγκεντρώνουν κεφάλαια για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες των επαρχιών, που επλήγησαν από το σεισμό: σκηνές, γεννήτριες, μηχανήματα που απαιτούνται για την απομάκρυνση των ερειπίων, ιατρικές προμήθειες και πολλά άλλα. Έχει επίσης συγκεντρώσει 29 εκατομμύρια τουρκικές λίρες(1.537.000 δολάρια) σε δωρεές σε μετρητά, που ο Uğur δώρισε στο Ahbap, μια τοπική μη κυβερνητική πρωτοβουλία, που ιδρύθηκε από τον Haluk Levent, έναν Τούρκο ροκ σταρ.

Το δίδυμο επικρίθηκε έντονα από τα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, καθώς και από τα μέλη του εθνικιστικού κόμματος (MH). Μεταξύ αυτών ήταν ο Birol Gür, πρώην πρόεδρος του MHP στην επαρχία της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους. Ο Gür προέτρεψε τον κόσμο να κάνει δωρεές στο AFAD και όχι στο Ahbap και στο Uğur, λέγοντας ότι “υπάρχουν ανησυχίες εάν φτάσουν τα συγκεντρωμένα κεφάλαια στα πληγέντα άτομα από τον σεισμό”.

Ο ιστότοπος της Ahbap υποβλήθηκε επίσης σε επιθέσεις DDoS, προσπάθειες αποκλεισμού από δημόσια χρήση.

Το μέλος του επαρχιακού συμβουλίου του Κερσεχίρ του Κόμματος AK Berk Can Doğan, στοχεύοντας τους Levent και Uğur, έγραψε: “Η εργασία και ο ιδρώτας δεκάδων χιλιάδων εθελοντών δεν πρέπει να τροφοδοτούνται σε αυτούς τους δύο”. Ο Doğan είπε επίσης στα ακόλουθα τουίτ ότι οι εκστρατείες βοήθειας, που ξεκίνησαν από τον ιδρυτή του Ahbap και του Bababala TV, Uğur, δυσφημούσαν την ίδια την κρατική βοήθεια.

Ωστόσο, την επόμενη μέρα ο Doğan είπε πως, μετά τις αντιδράσεις στο τουίτ του, πήγε στον ιστότοπο του Ahbap και είδε ότι η οργάνωση συνεργάζεται με την AFAD εδώ και πολύ καιρό. “Αν και χρησιμοποίησα κάποιες άσχημες εκφράσεις πάνω στον θυμό μου χθες, δεν είχα τέτοια πρόθεση”, έγραψε στο Twitter ο Doğan.

Ο Turgay Güler, δημοσιογράφος, συνδεόμενος με το κυβερνών κόμμα AK, έκανε μια διαβούλευση στην τηλεόραση κατηγορώντας τους YouTubers, πρόσωπα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλους, ότι μετέτρεψαν τον σεισμό σε πλατφόρμα δημοσίων σχέσεων. Μιλώντας στο τηλεοπτικό κανάλι Ulke, όπου ο Güler είναι επίσης παρουσιαστής, ο δημοσιογράφος τους κατηγόρησε ότι κοινοποιούν παραπληροφόρηση, ότι κατέστρεψαν τις σεισμογενείς περιοχές και τους αποκαλούσε “κοράκια πάνω από πτώματα”. Κάποια στιγμή, ένας Güler με κομμένη την ανάσα αναφώνησε ότι αυτά τα άτομα και οι οργανώσεις ήταν ανίκανα να διαχειριστούν μεγάλα χρηματικά ποσά. Κι όμως, ούτε ο Güler ούτε οι άλλοι καλεσμένοι της εκπομπής φρόντισαν να εξηγήσουν πού ήταν τα χρήματα, που εισέπραξε το κράτος από τον φόρο σεισμού ούτε πώς δαπανήθηκαν ή διαχειρίστηκαν τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Στις 14 Φεβρουαρίου, ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος Devlet Bahçeli έβαλε στο στόχαστρο τις προσπάθειες τόσο του Levent όσο και του Uğur στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου του κόμματος. Αποκαλώντας τους “γύπες”, ο Bahçeli επέκρινε τη μη κρατική βοήθεια, κατηγορώντας τους εμπλεκόμενους ότι “επισκίασαν την αξιοπιστία του κράτους”.

Ωστόσο, καμία από αυτές τις δηλώσεις δεν πτόησε τον Levent ή τον Uğur . Σε ένα τουίτ μετά τις δηλώσεις του Bahçeli , ο Haluk Levent είπε: “Μόλις χθες, μέλη του MHP επισκέφτηκαν την πόλη μας. Νομίζω ότι οι σύμβουλοι του Bahçeli τον παραπληροφορούν. Καθημερινά συνεργάζομαι με κρατικούς φορείς και γράφω για αυτό. Δεν μπορούμε να πετύχουμε αν δεν συνεργαστούμε ούτως ή άλλως”.

Εν τω μεταξύ, ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου κόμματος CH Kemal έγραψε στο Twitter υποστηρίζοντας τις τοπικές εκστρατείες βοήθειας, συμπεριλαμβανομένου του Ahbap, ενώ επέκρινε την έλλειψη συντονισμού εκ μέρους της κυβέρνησης:

Αντί να συκοφαντείτε τον Ahbap, παρέχετε συντονισμό βοήθειας-διανομής. Η εκβιαστική εκστρατεία που έχετε ξεκινήσει, πονάει μόνο τους σεισμόπληκτους, αρκετά με αυτές τις ανοησίες. Μην σκεφτείτε καν να αναλάβετε θεσμούς, που χτίστηκαν από τον λαό. Μην βάζετε τρικλοποδιά σε όσα άτομα τρέχουν για να βοηθήσουν τους ανθρώπους.

Λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης στους κρατικούς θεσμούς και της ιστορίας κακοδιαχείρισης του προϋπολογισμού από το κράτος, πολλοί πολίτες επέλεξαν να κάνουν δωρεές σε τοπικές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και φιλανθρωπικές οργανώσεις, όπως οι εκστρατείες συγκέντρωσης κεφαλαίων του Ahbap και του Oguzhan Ugur.

Επιθέσεις σε πρόσφυγες και μειονότητες

Υπήρχαν και άλλοι αποδιοπομπαίοι τράγοι, όπως οι πρόσφυγες και άλλες μειονότητες, που έχουν γίνει στόχος ρητορικής μίσους και σωματικής βίας. Σε δήλωση που εξέδωσε η Ένωση Προοδευτικών Δικηγόρων στις 13 Φεβρουαρίου, η ομάδα ανέφερε ότι έχει κινήσει καταγγελίες εναντίον όλων των υπόπτων, που έχουν βάλει στο στόχαστρο τους μετανάστες στην περιοχή του σεισμού. Στις 15 Φεβρουαρίου, η ομάδα ανέφερε επίσης σε ένα τουίτ ότι ζήτησε απαγόρευση πρόσβασης για εικόνες βίας στην περιοχή του σεισμού, ιδιαίτερα βασανιστηρίων.

Ενώ το κράτος έχει γλιτώσει όσα άτομα υπογράφουν τις άδειες κατασκευής, τα ελεγκτικά γραφεία και τους νομοθέτες που ψήφισαν νομοθεσία για την αμνηστία κτιρίων, έναν κανονισμό που νομιμοποίησε προηγουμένως παράνομες κατασκευές (ο πιο πρόσφατος ψηφίστηκε το 2018), έχουν στοχοποιηθεί οι κατασκευαστές. Μέχρι στιγμής έχουν συλληφθεί 134 άτομα.

Μέρες πριν από τον σεισμό, το κοινοβούλιο επρόκειτο να ψηφίσει ένα ακόμη νομοσχέδιο αμνηστίας για πρόσφατες κατασκευές. Ακόμη και ο ίδιος ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει καυχηθεί για τις αμνηστίες του για τα κυβερνητικά κτίρια, που βοήθησαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας το 2019. Στις 16 Φεβρουαρίου, ο υπουργός Δικαιοσύνης Bekir Bozdağ δεσμεύτηκε ότι όλοι οι υπεύθυνοι για ελαττωματικές κατασκευές, όχι μόνο οι κατασκευαστές, αλλά και οι ελεγκτές και οι υπάλληλοι, θα υποβληθούν σε έρευνα. Ο χρόνος θα δείξει πόσο μακριά φτάνουν αυτές οι έρευνες, ο χρόνος και τα μέτρα, που πρέπει να λάβουν υπόψη τους θανάτους 38.044 ανθρώπων, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση τη στιγμή της συγγραφής αυτού του κειμένου.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.