Δε μιλάνε ισπανικά στις Φιλιππίνες;

9494361111_a59acfc153_z

Πανόραμα της πρωτεύουσας Μανίλα. Φωτογραφία: joiz στο Flickr, (άδεια CC BY-ND 2.0).

Οι Φιλιππίνες, αρχιπέλαγος στη Νοτιοανατολική Ασία με περισσότερα από 7.000 νησιά, αποτελεί πρώην αποικία της Ισπανικής Αυτοκρατορίας, όπως και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οι Φιλιππίνες ήταν υπό ισπανική κατοχή για 3 αιώνες, όντως, καθώς ανήκαν συγκεκριμένα στο Βασίλειο της Νέας Ισπανίας. Κατά την περίοδο αυτή, η κυρίαρχη γλώσσα στα νησιά ήταν τα ισπανικά, τα οποία αντικαταστάθηκαν από τα αγγλικά μετά τον Ισπανοαμερικανικό Πόλεμο, όταν η Ισπανία παραχώρησε την κυριαρχία των νησιών στις Ηνωμένες Πολιτείες έναντι 20 εκατομμυρίων δολαρίων.

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η χρήση των ισπανικών έφθινε, ειδικά μετά την καταστροφή του Ισπανικού Οχυρού [es] κατά τη Μάχη της Μανίλας. Ο εκσυγχρονισμός της χώρας που ακολούθησε και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος άφησαν τα αγγλικά ως την πιο διαδεδομένη γλώσσα της χώρας.

Το 1956, οι Φιλιππίνες ανεξαρτητοποιήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά κράτησαν τα αγγλικά ως μια από τις δυο επίσημες γλώσσες μαζί με τα φιλιππινέζικα. Πλέον, οι κάτοικοι των Φιλιππίνων έχουν ως μητρική γλώσσα είτε τα αγγλικά είτε μια από τις τοπικές γλώσσες. Εκτιμάται ότι λιγότερο από 1% του σημερινού πληθυσμού της χώρας μιλούν ισπανικά. 

Το 2008, ο Gaspar Canela έγραψε [es] στο ιστολόγιο Reino de Siam ότι η ισπανική γλώσσα στις Φιλιππίνες βρισκόταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση, επειδή, κατά τη γνώμη του, τα ισπανικά ποτέ δεν κατάφεραν να αντικαταστήσουν τα ντόπια ιδιώματα: 

9364625480_e47b2cb9ec_z

Ιντραμούρος [“Εντός των Τειχών”], η παλιά πόλη της Μανίλα. Φωτογραφία: shankar s. στο Flickr, άδεια 2.0 Generic (CC BY 2.0).

Muchos filipinos, los menos estudiados, hasta desconocen que estuvieron sometidos a un reino ibérico durante más de tres siglos. Los estadounidenses, tras expulsar a los españoles, trajeron a Filipinas barcos repletos de profesores de inglés. Tuvieron más éxito que los españoles en extender el uso de su idioma, pero tampoco todos en las islas dominan hoy día la lengua de Shakespeare.

Πολλοί Φιλιππινέζοι δεν γνωρίζουν καν ότι βρίσκονταν υπό το Ισπανικό Στέμμα για περισσότερους από 3 αιώνες. Οι Αμερικανοί, αφότου εκδίωξαν τους Ισπανούς, έφεραν καράβια γεμάτα δασκάλους αγγλικών στις Φιλιππίνες. Είχαν μεγαλύτερη επιτυχία απ’ ό,τι οι Ισπανοί στην εξάπλωση της χρήσης της γλώσσας τους, αλλά ακόμα δεν έχει κυριαρχήσει σε όλα τα σημεία των νησιών η γλώσσα του Σαίξπηρ.

Ωστόσο, τα ισπανικά δεν εξαφανίστηκαν από παντού. Ίχνη ισπανικής γλώσσας βρίσκονται στα επώνυμα [es] πολλών Φιλιππινέζων, στα ονόματα πόλεων και ιστορικών σημείων [en], καθώς και στους δρόμους και στις πλατείες της χώρας. Επιπλέον, η κλασική λογοτεχνία των Φιλιππίνων είναι γραμμένη εξ ολοκλήρου στα ισπανικά, ακόμα και κατά τον 20ό αιώνα, σε μεγάλο βαθμό. Μεταξύ των πολλών έργων κλασικής ισπανόφωνης φιλιππινέζικης λογοτεχνίας είναι το Noli me tangere [στμ: Μη Μου Άπτου, στα λατινικά]  του συγγραφέα José Rizal, το οποίο, αναφέρουν μελετητές, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εγκαθίδρυση του εθνικισμού στις Φιλιππίνες [en]

O Rizal, που πλέον θεωρείται εθνικός ήρωας της χώρας, εκτελέστηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1896 από τις ισπανικές αρχές, με την κατηγορία της ανταρσίας. Τη νύχτα πριν την εκτέλεσή του, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο “Ο τελευταίος μου αποχαιρετισμός” [es], όπου περιγράφει την αγάπη του για τις Φιλιππίνες. Ο χρήστης του YouTube Hispanic Filipino δημοσίευσε ένα βίντεο, όπου απαγγέλλει το ποίημα: 

Είναι όμως τα ισπανικά νεκρή γλώσσα [en] στις Φιλιππίνες; Μάλλον όχι. Τα ισπανικά παραμένουν ριζωμένα στα νησιά, αν και είναι δύσκολο να το αναγνωρίσει κανείς αμέσως. Ο Guillermo Gomez Rivera, διευθυντής του εβδομαδιαίου Nueva Era στη Μανίλα, είναι αισιόδοξος για το μέλλον της γλώσσας στις Φιλιππίνες και μοιράζεται τις σκέψεις του στο ιστολόγιο Filipinas Única, όπου δηλώνει πως τα ισπανικά είναι πολύ εύκολα για οποιονδήποτε Φιλιππινέζο μιλά ταγκάλογκ, βισάγια και ιλοκάνο:

El español es bien fácil para cualquier filipino que hable tagalo, bisaya, bicolano e ilocano porque en estas lenguas indígenas están incrustadas miles de hispanismos. En estos idiomas indígenas todas las prendas que se llevan en el cuerpo se llaman en español: sombrero, camiseta, cinturón […] Todos los muebles y enseres que se encuentran dentro del hogar se llaman en español: cocina, cuarto, sala […] Todo lo que es infraestructura de urbanización se llama en español: […] esquinita, avenida, plaza…

Τα ισπανικά είναι πολύ εύκολα για οποιονδήποτε Φιλιππινέζο μιλά ταγκάλογκ, βισάγια και ιλοκάνο, καθώς εκατοντάδες ισπανικοί ιδιωματισμοί είναι ενσωματωμένοι στις ιθαγενείς αυτές γλώσσες. Στα τοπικά αυτά ιδιώματα, όλα τα είδη ρουχισμού είναι στα ισπανικά: sombrero (καπέλο), camiseta (πουκάμισο), cinturón (ζώνη) […] Όλα τα έπιπλα και οι οικιακές συσκευές είναι στα ισπανικά: cocina (κουζίνα), cuarto (δωμάτιο), sala (σαλόνι) […] Όλες οι αστικές υποδομές είναι στα ισπανικά: […] esquinita (γωνία), avenida (λεωφόρος), plaza (πλατεία)… 

Ο χρήστης Neptuno Azul παρουσιάζει την αρχή αυτή με την ποίηση του Eloidoro Ballesteros, που είναι γραμμένη σε τσαβακάνο [en], μια κρεολική γλώσσα με ρίζες στα ισπανικά και διάφορες ντόπιες διαλέκτους: 

Πρόσφατα, υπάρχουν σημάδια ότι το ενδιαφέρον για τα ισπανικά δείχνει να αυξάνεται, χάρη στις προσπάθειες του  Ινστιτούτου Θερβάντες και άλλων ισπανικών και φιλιππινέζικων οργανισμών, καθώς και ατόμων που θέλουν να διασώσουν την κληρονομιά της φιλιππινέζικης γλώσσας. Οι ομάδες αυτές έλαβαν και κάποια επίσημη υποστήριξη από την πρώην κυβέρνηση της Προέδρου Gloria Macapagal-Arroyo, η οποία ξεκίνησε την μερική επανένταξη των ισπανικών [es] στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2009. Εκτός σχολείου, το ενδιαφέρον από επιχειρήσεις [es] για τα ισπανικά ανακτάται επίσης.

ΜΙα χρήσιμη επίδειξη των ισπανικών ως υπάρχουσα γλώσσα στις Φιλιππίνες είναι αυτό το βίντεο στο YouTube με τίτλο “Διδάσκοντας ισπανικά στις Φιλιππίνες”, όπου ορισμένοι μαθητές δείχνουν τι έχουν μάθει στο σχολείο.

Η δημοσίευση αυτή αρχικά εμφανίστηκε στο ιστολόγιο Globalizado.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.