Από το θάνατο της Συρίας στην καραντίνα της Μαδρίτης

Η Μαδρίτη κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού, Απρίλιος 2020. Φωτογραφία: Mousa Mohamed, χρήση με άδεια.

Ένας Σύριος πρόσφυγας αναζητά ελπίδα και ελευθερία έπειτα από όλες τις δυσκολίες, που αντιμετώπισε στο ταξίδι του από τη Συρία στην Ισπανία, και τελικά έρχεται αντιμέτωπος με το απροσδόκητο: άλλον έναν εγκλεισμό, αλλά αυτή τη φορά λόγω του ξεσπάσματος του COVID-19.

Δεν είμαστε έτομοι. Δεν έχουμε μάσκες ούτε γάντια να καλύψουμε αυτά τα μικρά χέρια. Ούτε κάτι για να απαλλαγούμε από τα μικρόβια πέρα από λίγο σαπούνι και ανησυχία.

Ανησυχούμε λίγο για αυτό το μικροσκοπικό αόρατο πλάσμα ονόματι Κορωνοϊός. Πιστεύουμε ότι είναι πολύ μικρό για να βλάψει τα σώματα, που έχουν ήδη υποστεί τεράστια ψυχολογική και σωματική ταλαιπωρία στην πατρίδα τους, τη Συρία, και για άλλη μια φορά στις οδούς του λαθρεμπορίου μέσω της Τουρκίας και τελικά σε ένα περιβάλλον αστάθειας στην Ισπανία, μέχρι και σε μια καραντίνα, που δεν είχε προβλεφθεί ποτέ.

“Μην ανησυχείτε, θα περάσει αυτή η κρίση”, λέω στα δυο μου κοριτσάκια, πέντε και τριών ετών. “Αυτό το μαύρο σύννεφο θα ξεθωριάσει και όλοι μας θα γυρίσουμε ο καθένας στο δικό του ποίημα”. 

“Μην ανησυχείτε, ο Κορωνοϊός δεν είναι άρχοντας με κορόνα, που κρατιέται στην εξουσία μέχρι την τελευταία του ανάσα. Δεν καίει συθέμελα πόλεις ούτε σκοτώνει αδιακρίτως κάθε πλάσμα χωρίς να πεταρίσει ούτε ένα βλέφαρο. Δεν έχει εμμονή να παραμείνει στο θρόνο του, οπότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας”, τους λέω.

“Όταν τελειώσει η καραντίνα, ο κόσμος θα κερδίσει και πάλι την ελευθερία του και θα γυρίσει ξανά ο καθένας στη ζωή του…Κι εσείς. Θα επιστρέψετε στο σχολείο, που λατρεύετε, και στο πάρκο, που παίζατε και διασκεδάζατε”.

Με αυτά τα λόγια ξεκινώ κάθε πρωί, αντί για καλημέρα, και απαντώ στην πλημμύρα ερωτήσεών τους.questions.

“Πότε θα βγούμε από το σπίτι; Πόσες νύχτες πρέπει να κοιμηθούμε και να ξυπνήσουμε, μέχρι να εξαφανιστεί ο Κορόνας; Τι θα κάνουμε σήμερα; Τι θα ζωγραφίσουμε; Τι παραμύθι θα μας διαβάσεις;” και δεκάδες παρόμοιες τέτοιες φράσεις με ένα ερωτηματικό πάντα στο τέλος.

Έτσι ξεκινάνε οι μέρες τους στο μικρό διαμέρισμα, που έχουμε παγιδευτεί, από το ξεκίνημα του εγκλεισμού τον περασμένο Μάρτιο.

Αρχικά, ήταν σχεδόν φυσιολογικό. Έπειτα όμως σταδιακά εξελίχθηκε, μέχρι που ο κόσμος έγινε χλωμός και άχρωμος πέρα από τις νερομπογιές, που αναμειγνύουμε και κάνουν τις μέρες μας ζωγραφιές.

Σύντομα συνειδητοποιήσαμε ότι έπρεπε να τιθασεύσουμε τούτες τις μέρες με χρήσιμες δραστηριότητες. Ξεκινήσαμε με γυμναστική στο σπίτι, έπειτα πρωινό, έπειτα μάθημα. Όλα αυτά σε αυτό το μικροσκοπικό δωμάτιο, που μετά βίας χωράει ένα κρεβάτι, διακοσμημένο με χαρτιά γεμάτα μουτζούρες, που βγάζουν νόημα μόνο σε μας.

Ωστόσο, το θέατρο των καθημερινών μας δραστηριοτήτων είναι ένα μικρό δωμάτιο διακοσμημένο με ένα τραπέζι και μερικές καρέκλες και ένα φυτό, που μοιάζει με εκείνα από την πατρίδα. Λέω στις κόρες μου ιστορίες για γράμματα και τις διδάσκω πώς να τα προφέρουν, ενώ η γυναίκα μου χρησιμοποιεί τα πινέλα της για να σχεδιάσει μαγικούς πίνακες, πριν τους παραδώσει στα κορίτσια, που τους διακοσμούν με τα πιο όμορφα χρώματα.

Αυτές οι επαναλαμβανόμενες ενέργειες διακόπτονται από στιγμές, που ατενίζουμε έξω από τα παράθυρα παρατηρώντας τους λίγους περαστικούς, καθώς κατευθύνονται σε καταστήματα τροφίμων ή για να απολαύσουν μια μικρή βόλτα με ένα σκύλο: τους μόνους επιτρεπόμενους λόγους για να βγουν από τον εγκλεισμό τους.

Αυτές οι στιγμές μας επιτρέπουν να ξεφύγουμε και να γλιστρήσουμε σε παλιές αναμνήσεις. Περάσαμε δύσκολες μέρες και επιβιώσαμε, μόνο επειδή ήμαστε μαζί.

Θυμόμαστε οδυνηρές αναμνήσεις, που δεν μοιραζόμαστε με τις κόρες μας. Αντ’ αυτού, χαμογελάμε απολαμβάνοντας τα οικογενειακά παιχνίδια μας. Ζούμε καλές στιγμές και ελπίζουμε να δημιουργήσουμε νέες και διαφορετικές αναμνήσεις. Δεν υπάρχει όμως πόρτα για να κλείσουμε και να αφήσουμε πίσω τις παλιές μας αναμνήσεις. Αντ’ αυτού, υπάρχει ένα κενό, όπου τα σύννεφα ταξιδεύουν ελεύθερα.

Οι μέρες του εγκλεισμού μπορεί να θυμίζουν στιγμές, που στριμωχτήκαμε σε υπόγεια για να προστατευθούμε από ανελέητες βόμβες και πυραύλους. Μας διαπερνά ο φόβος, αλλά ο φόβος εδώ στη Μαδρίτη είναι τελείως διαφορετικός από αυτόν στη Συρία.

Οι μέρες του εγκλεισμού θυμίζουν σε έναν πρώην κρατούμενο το ψηλό μαντρότοιχο της φυλακής. Του θυμίζουν τις μέρες εκείνες, όπου ονειρευόταν να πετάξει μακριά, ελεύθερος από το άγρυπνο βλέμμα όσων τον κρατούσαν αλυσοδεμένο μέσα σ’ εκείνους τους αδιαπέραστους τοίχους. Οι νύχτες όμως δεν είναι ίδιες. Το να είσαι κλεισμένος πίσω από τα σίδερα της φυλακής είναι διαφορετικό από το να είσαι κλεισμένος πίσω από το ίδιο σου το παράθυρο.

Η σύγκριση όμως είναι άδικη. Εδώ στη Μαδρίτη, η ελευθερία σου απαγορεύεται για την προστασία σου. Εκεί στη Συρία, η στέρηση της ελευθερίας είναι σχεδιασμένη έτσι, ώστε να σε κάνει να πεθαίνεις χίλιες φορές. Έπειτα, ο κόσμος περιμένει να ζήσεις φυσιολογικά, σαν να μη συνέβη τίποτε απ’ όλα αυτά.

Ο εγκλεισμός εδώ δεν περιλαμβάνει το να εγκαταλείπεις το σπίτι, όπου γεννήθηκες. Εδώ, πρέπει να μείνεις μέσα, εκεί πρέπει να το σκάσεις για να επιβιώσεις. Εδώ, το σπίτι σου είναι καταφύγιο, ακόμα κι από τον ίδιο τον θάνατο. Εκεί, είναι στόχος. Κι όμως, οι ομοιότητες στα βάσανα είναι συγκλονιστικές.

Οι μέρες του εγκλεισμού μας είναι διαφορετικές από το διάστημα που περάσαμε εκτοπισμένοι, κάνοντας κύκλους και περνώντας σύνορα διαφόρων χωρών αναζητώνας ασφάλεια. Εδώ, σου λένε ότι είσαι ασφαλής.

Το αίσθημα όμως της αστάθειας είναι το ίδιο. Όταν ζεις σε μια χώρα, όπου σε σένα και στην οικογένειά σου έχουν δώσει κόκκινα έγγραφα ασύλου, που σου επιτρέπουν να μείνεις για λίγους μήνες, είναι μια υπενθύμιση ότι είσαι μακριά από την πατρίδα και πρέπει σύντομα να φύγεις. Είναι μια υπενθύμιση της λαχτάρας σου για ένα μόνιμο σπιτικό για την οικογένειά σου, ένα σπίτι που θα σου πάρει μήνες να το βρεις.

Όταν είσαι πρόσφυγας, φεύγεις από την πατρίδα, με την ελπίδα να γυρίσεις μια καινούρια σελίδα, αλλά η παλιά σελίδα αρνείται να διπλώσει.

Μετά τον εγκλεισμό, θα ζήσουμε μια νέα αρχή γεμάτη θετικότητα. Θα πραγματοποιήσουμε όλα τα όνειρα, που αναβάλαμε για μια δεκαετία. Θα ξεπεράσουμε τούτες τις μέρες, όπως ξεπεράσαμε και μέρες πιο δύσκολες. Τις αφήσαμε όμως στ’ αλήθεια πίσω μας εκείνες τις μέρες; Ή τις ζούμε ακόμα; Μια μέρα, θα τα ξεπεράσουμε όλα.

Θα αντισταθούμε—Resistiré, τραγούδι των Dúo Dinámico.

(Βίντεο στο Πουσόλ της Ισπανίας από τον Manuel José Gongora Aguilar, χρήση με άδεια)

“Cuando pierda todas las partidas; Cuando duerma con la soledad; Cuando se me cierren las salidas; Y la noche no me deje en paz; Cuando sienta miedo del silencio; Cuando cueste mantenerse en pie; Cuando se rebelen los recuerdos; Y me pongan contra la pared. Resistiré, erguida frente a todo; Resistiré para seguir viviendo…”

“'Όταν χάνω σε κάθε παρτίδα. Όταν κοιμάμαι παρέα με τη μοναξιά. Όταν όλες οι έξοδοι είναι κλειστές μπροστά μου. Και η νύχτα δε με αφήνει μόνο. Όταν φοβάμαι τη σιωπή. Όταν είναι δύσκολο να σταθώ όρθιος. Όταν εξεγείρονται οι αναμνήσεις. Και με στριμώχνουν στον τοίχο. Θα αντισταθώ, θα σταθώ ενάντια σε όλα. Θα αντισταθώ για να συνεχίσω να ζω…”

Με τα λόγια από το ισπανικό τραγούδι “Resistiré”, το οποίο έγινε σύμβολο ελπίδα κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού στην Ισπανία με τον αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων του COVID-19, η κουρτίνα πέφτει και κλείνει άλλη μια μέρα καραντίνας.

Από τα παράθυρα του προσωρινού μας σπιτιού, γινόμαστε ένα με τους γείτονες και την υπόλοιπη Ισπανία χειροκροτώντας όλοι μαζί κάθε βράδυ ευχαριστώντας όσους δουλεύουν σκληρά για να νικήσουν τον ιό και για να σπάσουμε τη σιωπή των ημερών μας.

Οι μικρές περιμένουν κάθε βράδυ να χειροκροτήσουν και να φωνάξουν από τα παράθυρα. Φωνάζουν: θα αντισταθούμε!

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.