Από το Ίδρυμα Wikimedia, CC BY-SA 3.0 . Δίκαιη χρήση

Αυτό το κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το SMEX και το DAWN, μια αραβική πλατφόρμα μέσων ενημέρωσης, στις 5 Ιανουαρίου 2023 και είναι ανεξάρτητη δημοσίευση, που περιέχει τη δική τους κατανόηση και συμπεράσματα. Μια επεξεργασμένη έκδοση δημοσιεύεται εκ νέου εδώ, βάσει συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου.

Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας διείσδυσε στη Βικιπαίδεια στρατολογώντας υψηλόβαθμους διαχειριστές του οργανισμού στη χώρα για να λειτουργήσουν ως κυβερνητικοί πράκτορες για τον έλεγχο των πληροφοριών για τη χώρα και τη δίωξη όσων συνέβαλαν σε κρίσιμες πληροφορίες για πολιτικούς κρατούμενους, ανέφεραν οι SMEX και Democracy for the Arab World Now (DAWN). Μετά από εσωτερική έρευνα το 2022, η Wikimedia απέσυρε όλους τους διαχειριστές του στη Σαουδική Αραβία τον Δεκέμβριο. Η DAWN και η SMEX τεκμηρίωσαν τη διείσδυση στην Wikimedia από τη σαουδαραβική κυβέρνηση με βάση συνεντεύξεις με πηγές κοντά στην εταιρεία και τους φυλακισμένους διαχειριστές.  

«Η διείσδυση της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας στη Βικιπαίδεια με κυβερνητικούς πράκτορες, που ενεργούν ως ανεξάρτητοι συντάκτες, και η φυλάκιση μη συμμορφούμενων συντακτών, καταδεικνύει όχι μόνο την επίμονη χρήση κατασκόπων εντός διεθνών οργανισμών, αλλά και τους κινδύνους απόπειρας παραγωγής ανεξάρτητου περιεχομένου στη χώρα», είπε η Sara Leah Whitson, Εκτελεστική Διευθύντρια της DAWN. «Είναι εξαιρετικά ανεύθυνο για διεθνείς οργανισμούς και επιχειρήσεις να υποθέτουν ότι οι θυγατρικές τους μπορούν ποτέ να λειτουργήσουν ανεξάρτητα ή με ασφάλεια από τον έλεγχο της σαουδικής κυβέρνησης». 

Η Βικιπαίδεια βασίζεται σε διαφορετικές τάξεις εθελοντών διαχειριστών και συντακτών, που αναφέρονται ως «χρήστες της Βικιπαίδειας», εξουσιοδοτημένοι από τη Wikimedia, τη μητρική εταιρεία της Βικιπαίδειας. Οι χρήστες δεν είναι υπάλληλοι της Wikimedia και δεν λαμβάνουν καμία αποζημίωση. Ωστόσο, η Wikimedia έχει καθιερώσει τους κανόνες της κοινότητας της Βικιπαίδειας για να τους παραχωρήσει προνόμια ως αξιόπιστους, ανεξάρτητους συντάκτες, που αυτορυθμίζονται και διαχειρίζονται περιεχόμενο στη Βικιπαίδεια. Οι διαχειριστές έχουν αποκλειστική εξουσιοδότηση να χρησιμοποιούν εργαλεία για την επεξεργασία, τη διαγραφή και την προστασία σελίδων περιεχομένου (που σημαίνει ότι κανείς άλλος δεν μπορεί να τις επεξεργαστεί) και για τον αποκλεισμό και την κατάργηση αποκλεισμού χρηστών και συντακτών χαμηλότερης κατάταξης. Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης χρηστών στη Βικιπαίδεια, επισκεφτείτε αυτήν τη σελίδα. 

«Η διείσδυση στη Βικιπαίδεια είναι ένα άλλο παράδειγμα των συνεχιζόμενων προσπαθειών της σαουδικής κυβέρνησης για τον έλεγχο της διαδικτυακής παραγωγής πληροφοριών και γνώσης στην περιοχή μας», δήλωσε ο Mohamed Najem, Εκτελεστικός Διευθυντής της SMEX. «Είναι θλιβερό το γεγονός ότι οι προσπάθειες της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας να διαδώσει παραπληροφόρηση σχετικά με τις καταχρήσεις της έχουν πλέον παραβιάσει τόσο αξιόπιστη και αξιόπιστη διεθνή πλατφόρμα όσο η Βικιπαίδεια».

Σύμφωνα με πηγές με γνώση του θέματος που μίλησαν στο DAWN και στο SMEX, τον Σεπτέμβριο του 2020, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας συνέλαβε δύο υψηλόβαθμους διαχειριστές της Βικιπαίδειας στη Σαουδική Αραβία, τον Osama Khalid και τον Ziyad al-Sofiani την ίδια μέρα, κατηγορώντας τους για «ταλάντευση της κοινής γνώμης» και «παραβίαση των δημοσίων ηθών». Το Ειδικό Ποινικό Δικαστήριο, το αντιτρομοκρατικό δικαστήριο της χώρας για τη δίωξη πολιτικών κρατουμένων, τους καταδίκασε το καλοκαίρι του 2020 σε πέντε και οκτώ χρόνια στη φυλακή Al-Haer στο Ριάντ, αντίστοιχα. Πηγές κοντά στην υπόθεση είπαν στο DAWN ότι η κυβέρνηση τους άσκησε δίωξη, επειδή είχαν συνεισφέρει πληροφορίες, που κρίθηκαν επικριτικές για τη δίωξη πολιτικών ακτιβιστών στη χώρα. 

Το Ειδικό Ποινικό Δικαστήριο αύξησε την ποινή του κ. Khalid σε 32 χρόνια τον Σεπτέμβριο του 2022 για τις ίδιες κατηγορίες σε κάτι που φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας για την επιβολή σκληρών πρόσθετων ποινών σε πολιτικούς κρατούμενους. 

«Είναι απεχθές ,αλλά εντελώς προβλέψιμο ότι η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας διώκει Σαουδάραβες, απλώς και μόνο επειδή ανάρτησαν περιεχόμενο σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την κυβέρνηση», δήλωσε ο Raed Jarrar, διευθυντής υπεράσπισης του DAWN. «Αλλά η Wikimedia πρέπει επίσης να αναλάβει την ευθύνη για το γεγονός ότι οι εξουσιοδοτημένοι συντάκτες της σήμερα μαραζώνουν στη φυλακή για τη δουλειά που έκαναν στις σελίδες της Βικιπαίδειας». 

Η Wikimedia φαίνεται ότι αναγνώρισε τη διείσδυση και απαγόρευσε τους συντάκτες της στη χώρα, αλλά χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Στις 6 Δεκεμβρίου 2022, η Wikimedia ανακοίνωσε ότι απαγόρευσε 16 χρήστες για «επεξεργασία σύγκρουσης συμφερόντων» μετά από εσωτερική έρευνα, που είχε ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2022. Πηγές με γνώση των λειτουργιών της Wikimedia αποκάλυψαν στο DAWN και το SMEX ότι η απαγόρευση αφορούσε 16 Σαουδάραβες χρήστες, η υψηλότερη κατάταξη σε συντακτική ομάδα της Wikimedia στην περιοχή, μετά την ανακάλυψή της ότι χρησίμευαν ως πράκτορες της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας για να προωθήσουν θετικό περιεχόμενο για την κυβέρνηση και να διαγράψουν περιεχόμενο, που επικρίνει την κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για πολιτικούς κρατούμενους στη χώρα. Οι ταυτότητες των 16 διαχειριστών της Σαουδικής Αραβίας εμφανίζονται στη λίστα της παγκόσμιας απαγόρευσης σελίδας της Wikimedia, υποδεικνύοντας την απαγόρευσή τους στις 6 Δεκεμβρίου 2022.  

Η Wikimedia αναφέρθηκε μόνο κρυπτικά στην έρευνά της, αλλά δεν αποκάλυψε την τοποθεσία ή την ταυτότητα των απαγορευμένων χρηστών ή λεπτομέρειες σχετικά με την «επεξεργασία σύγκρουσης συμφερόντων» που είχε αποκαλύψει: 

«Στις 6 Δεκεμβρίου 2022, το Ίδρυμα ανέλαβε 16 παγκόσμιες απαγορεύσεις σε χρήστες που εμπλέκονταν σε επεξεργασία σύγκρουσης συμφερόντων σε έργα της Βικιπαίδειας στην περιοχή Mέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής» και ότι «[τον] Ιανουάριο του 2022, το Ίδρυμα ξεκίνησε μια έρευνα για υποτιθέμενη επεξεργασία σύγκρουσης συμφερόντων σε έργα Βικιπαίδειας στην περιοχή MΑΒΑ. Σε αυτήν την έρευνα, μπορέσαμε να επιβεβαιώσουμε ότι ορισμένοι χρήστες με στενές διασυνδέσεις με εξωτερικά μέρη επεξεργάζονταν την πλατφόρμα με συντονισμένο τρόπο για να προωθήσουν τον στόχο αυτών των μερών».

Η Wikimedia θα πρέπει να δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα της έρευνάς της, να αποκαλύψει όλες τις σελίδες, που επεξεργάστηκε η ομάδα με έδρα τη Σαουδική Αραβία, και να τις υποβάλει σε ανεξάρτητη αναθεώρηση και ανάλυση. Θα πρέπει να διεξάγει εσωτερική αναθεώρηση όλων των σελίδων, που επεξεργάζονται οι διαχειριστές, που βασίζονται σε αυταρχικά καθεστώτα, και να εκδίδει προειδοποιητικές ετικέτες ότι το περιεχόμενο ενδέχεται να υπόκειται σε κυβερνητική διείσδυση. Η Wikimedia θα πρέπει επίσης να επανεξετάσει την εξάρτησή της από τους διαχειριστές σε χώρες, όπου η ελευθερία του λόγου είναι περιορισμένη και η ανεξάρτητη γραφή περιορίζεται αυστηρά, και να επανεξετάσει τον βαθμό, στον οποίο αυτοί οι διαχειριστές υπόκεινται οι ίδιοι στον κίνδυνο δίωξης.

Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας θα πρέπει να αποκαλύψει τις προσπάθειές της να επηρεάσει και να ελέγξει το περιεχόμενο στη Βικιπαίδεια, τον βαθμό στον οποίο πίεσε ή αντάμειψε τους διαχειριστές, που εδρεύουν στη Σαουδική Αραβία να παράγουν περιεχόμενο σύμφωνα με τις προδιαγραφές της κυβέρνησης, και να απελευθερώσει όσους διώκονται ή καταδικάστηκαν για το ρόλο τους στη δημοσίευση περιεχομένου στη Βικιπαίδεια.