Hadda Ouakki και Bennac er Oukhouya, στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο του ZAYMOUZEN TV. Δίκαιη χρήση.
Αυτό το κείμενο του Osama Baji δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά από την Raseef22, μια αραβική πλατφόρμα πολυμέσων, στις 21 Μαρτίου 2023. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται εδώ στο πλαίσιο συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου.
Στην περιοχή του Μέσου Άτλαντα του Μαρόκου , τα μαγευτικά τραγούδια των Αμαζίγ συνεχίζουν να μαγεύουν το κοινό με τα διαφορετικά είδη τους. Ανάμεσα στα διαχρονικά τραγούδια που μεταδίδονται συχνά στο ραδιοφωνικό σταθμό Amazigh, ξεχωρίζει η φωνή της Hadda Ouakki, γνωστής από τα βουνά του Άτλαντα και την κοιλάδα Ουμ Ερ-Ρμπία έως μαροκινές πόλεις και χωριά. Τα τραγούδια της έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της συλλογικής μνήμης πολλών γενεών Αμαζίγ και μεταδίδονταν στο εθνικό ραδιόφωνο.
Το αστέρι της καλλιτέχνιδας Hadda Ouakki φώτισε το Αΐτ Ισάκ, ένα μαροκινό βερβερικό χωριό στην επαρχία Χενίφρα στον Μέσο Άτλαντα. Από εκεί, αναδείχθηκε ως λαμπερή παρουσία στη μαροκινή μουσική σκηνή και τελικά έγινε μια εμβληματική φιγούρα της βερβερικής μουσικής. Τα τραγούδια της είχαν τη δύναμη να φέρουν δάκρυα στα μάτια όσων βρίσκονταν στα βουνά του Άτλαντα και διασκέδασαν το κοινό εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά στην ακτή του Ατλαντικού Ωκεανού.
Η Hadda γεννήθηκε το 1953 σε μια συντηρητική οικογένεια Αμαζίγ, η οποία περιλάμβανε πέντε αδερφές και δύο αδέρφια. Μεγαλωμένη στα ξερά βουνά, δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι η φήμη της θα ξεπερνούσε το Αΐτ Ισάκ και την πόλη Χενίφρα φτάνοντας σε μακρινά μέρη. Η Ouakki τραγούδησε σε κάθε σκηνικό που μπορεί να φανταστεί κανείς: στο σπίτι, ενώ έβοσκε πρόβατα στα βουνά του Άτλαντα, και ανάμεσα στους φίλους της. Αξιοσημείωτο είναι ότι ανακάλυψε το ταλέντο της στην τρυφερή ηλικία των δέκα ετών και τελικά μοιράστηκε την τέχνη της με όλο το Μαρόκο.
Χώρισε τη ζωή και παντρεύτηκε την τέχνη σε νεαρή ηλικία
Ο πατέρας της Ouakki της είχε κανονίσει έναν πρόωρο γάμο σε ηλικία 14 ετών. Ωστόσο, κατάφερε να απελευθερωθεί από αυτόν τον γάμο λίγο αργότερα και πήρε διαζύγιο. Στη συνέχεια ξεκίνησε ένα ταξίδι στην πόλη Ζαουϊάτ Σεΐχ, περίπου 60 χιλιόμετρα μακριά από τη Χενίφρα.
Η καριέρα της απογειώθηκε στην Ζαουϊάτ Σεΐχ δίπλα στον Bennacer Oukhouya, ένα από τα μουσικά είδωλα των Αμαζίγ, που άφησε μια πλούσια βερβερική κληρονομιά και αραβικά λαϊκά τραγούδια με τη Hadda Ouakki. Αυτά τα τραγούδια εξακολουθούν να αγαπιούνται και να παίζονται στον ραδιοφωνικό σταθμό Amazigh μέχρι σήμερα.
Τελικά, και οι δύο αποφάσισαν το τολμηρό βήμα προς την Καζαμπλάνκα. Σύμφωνα με διάφορες αφηγήσεις, ο Bennacer ανακάλυψε την αξιοσημείωτη φωνή της Hadda, που την έκανε “αστέρι” στην Καζαμπλάνκα. Εκεί, έπαιξε μαζί με τα μέλη του συγκροτήματός του, συναρπάζοντας το κοινό με τραγούδια στη γλώσσα των Αμαζίγ, στη μαροκινή καθομιλουμένη, καθώς και με τις περίτεχνες και συγκλονιστικές μελωδίες των τραγουδιών του Άτλαντα.
Η δημοτικότητα της Hadda δεν περιοριζόταν στο ευρύ κοινό. Η φήμη της έφτασε σύντομα στους κύκλους της ελίτ. Συνάντησε τον αείμνηστο βασιλιά του Μαρόκου Χασάν Β’ στο παλάτι Σχιράτ, όπου γοήτευσε υπουργούς, πολιτικούς και άλλες εξέχουσες προσωπικότητες με τη μαγευτική φωνή της. Με το παρατσούκλι “Ουμ Κουλθούμ του Άτλαντα”, η φήμη της αντηχούσε παντού. Την αναδείκνυαν τα ΜΜΕ και τα τραγούδια της έφεραν χαρά στους γάμους των Αμαζίγ σε όλη την περιοχή του Άτλαντα. Ακόμη και μέχρι σήμερα, το ρεπερτόριο των τραγουδιών της συνεχίζει να ευχαριστεί τους θαυμαστές της βερβερικής τέχνης.
Αψηφώντας τα στερεότυπα, σύμβολο αγώνα
Σύμφωνα με τον καθηγητή Mostafa Allwizi, ειδικό στην βερβερική κληρονομιά από το Πανεπιστήμιο της Φεζ, σε μια δήλωση στο Raseef22:
Κάθε φορά που ακούω τα τραγούδια της Hadda, ιδιαίτερα το « Imtawne » ( Δάκρυα) , είμαι πεπεισμένος ότι αυτό το αστέρι των Αμαζίγ αξίζει όλη την αγάπη, την εκτίμηση και ακόμη μεγαλύτερη αναγνώριση.
Τόνισε επίσης ότι η Hadda Ouakki χρησιμεύει ως υπενθύμιση μιας γενιάς καλλιτεχνών, που αντιμετώπισαν επίπονους αγώνες για να κυνηγήσουν το πάθος τους. Για αυτούς, η τέχνη φαινόταν ανέφικτη, καθώς πάλεψαν ενάντια σε πολλά εμπόδια, που είχαν τις ρίζες τους σε προκατασκευασμένα στερεότυπα. Τα τραγούδια της Ouakki διέθεταν μια μοναδική ποιητική ποιότητα συνδυάζοντας απρόσκοπτα εύγλωττα αλλά απλά λόγια με τη μελωδική γοητεία της βερβερικής μουσικής. Η σπάνια και σαγηνευτική φυσική φωνή της δεν απαιτούσε συνοδεία οργάνων ή ψηφιακές τροποποιήσεις, που αντηχούσαν με καθαρή αυθεντικότητα.
Μια φωνή που αντηχεί στα βουνά
Ο Alhussein Mubarak, ερευνητής του βερβερικού πολιτισμού, δήλωσε σε μια δήλωση στο Raseef22 ότι η Hadda χρησίμευσε ως ο αρχικός καταλύτης για την ηγεσία των γυναικών, οδηγώντας στο να ονομαστεί το μουσικό συγκρότημα προς τιμήν της.
Η ερευνήτρια ανέφερε περαιτέρω ότι η Hadda Ouakki ήταν γνωστή για την εξέγερσή της ενάντια στις πατριαρχικές κοινωνίες και τον δογματικό πουριτανισμό. Αυτό ήταν ιδιαίτερα σημαντικό λαμβάνοντας υπόψη την καταγωγή της σε μια περιοχή, που χαρακτηριζόταν κυρίως από τη θρησκευτική της σχέση με τη Zawiya Dila'iya . Το Zawiya Dila'iya είναι ένα μαροκινό θρησκευτικό ίδρυμα και οι οπαδοί του είναι γνωστοί ως Ait Idilla, που μεταφράζεται σε «οι άνθρωποι των κουβάδων». Ξεκινώντας τον 16ο αιώνα ως επιστημονικό θρησκευτικό κίνημα, εξελίχθηκε αργότερα σε πολιτικό κίνημα.
Ο Mubaraki ξεκαθάρισε ότι η μοναδικότητα της Hadda έγινε εμφανής μέσα από την ακλόνητη δέσμευσή της στην τέχνη, ακόμη και σε βάρος της προσωπικής της ζωής. Ποτέ δεν μετάνιωσε για το πάθος της για την τέχνη ούτε αμφιταλαντεύτηκε στην ακούραστη αφοσίωσή της. Αυτό άφησε ένα απίστευτο σημάδι στο φωνητικό της ταλέντο, καθώς διέθετε μια αξιοσημείωτη ικανότητα να αξιοποιεί και να διαμορφώνει τη φωνή της σε μια εποχή που τα ηχητικά εφέ ήταν ακόμα άγνωστα.
Ο Mubaraki σημείωσε ότι η Hada Ouakki ποτέ δεν αμέλησε να εκτιμήσει την ομορφιά του σώματός της, το οποίο ήταν στολισμένο με τατουάζ, που μεταμορφώθηκαν σε έργο τέχνης. Κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής, το τατουάζ ήταν δημοφιλές μεταξύ των γυναικών της γενιάς της στο Μαρόκο λειτουργώντας ως φυλετική ταύτιση και προσωπική έκφραση.
Από την οπτική γωνία των ανθρωπολόγων και των καλλιτεχνών, το τατουάζ θεωρείται μια μορφή σωματικής τέχνης και αυτοέκφρασης. Ωστόσο, αντιμετώπισε κριτική, ιδιαίτερα από εκείνους που έκαναν πόλεμο ενάντια στην ελευθερία των γυναικών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός τους να έχουν τατουάζ στο σώμα τους.
Διατήρηση της ουσίας της ταυτότητας
Ο Alhssan Haggig, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Φεζ στο Μαρόκο και ακτιβιστής Αμαζίγ, είπε στο Raseef22 ότι η Hadda Ouakki επέλεξε συνειδητά «να ζήσει τις τελευταίες της μέρες σε εσωτερική αρμονία, αφού αιχμαλώτισε αμέτρητες καρδιές με τη φωνή της. Οι Μαροκινοί συνεχίζουν να θυμούνται και να ακούν τα τραγούδια της, τόσο στη μαροκινή αργκό όσο και στα βερβερικά».
Ο Haggig τόνισε ότι το τραγούδι έγινε το μοναδικό της μέσο για να ξεφύγει από την πικρή πραγματικότητα του αναγκαστικού γάμου με έναν ηλικιωμένο άνδρα. Καταπιεσμένη από τη σκληρότητα της μοίρας και του συζύγου της, αντιμετώπισε μια υπαρξιακή κρίση, που την ώθησε να αναζητήσει παρηγοριά σε ευρύτερους ορίζοντες δίνοντάς της τη δυνατότητα να εξασφαλίσει τα προς το ζην και να προχωρήσει.
Επιβεβαίωσε ότι η Hadda και ο Bennacer μοιράζονταν όχι μόνο μια καλλιτεχνική σύνδεση, αλλά και έναν βαθύ ανθρώπινο δεσμό δημιουργώντας ένα πραγματικά εξαιρετικό δίδυμο. Η γλυκιά και δυνατή φωνή της Hadda σε συνδυασμό με τους μελωδικούς ήχους βιολιού του Bennacer δημιούργησαν μια τέλεια αρμονία, που κέρδισε φήμη σε όλες τις περιοχές του Μαρόκου.
