Μια ακτιβίστρια για τα δικαιώματα της γης αφηγείται το τι πέρασε, αφού εκδιώχθηκε από την κυβέρνηση, επειδή μίλησε ανοιχτά για τα δικαιώματα των εκτοπισμένων αγροτών. Φωτογραφία από ανάρτηση στο Facebook του Καμποτζιανού Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Παρά την αλλαγή της κυβέρνησης τον Αύγουστο, η κατάσταση της ελευθερίας της έκφρασης στην Καμπότζη παραμένει αμυδρή.

Μετά από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες στην εξουσία, ο πρωθυπουργός Χουν Σεν παραιτήθηκε. Στη θέση του ήρθε ο γιος του, Χουν Μανέ, ο οποίος δεσμεύτηκε να δώσει προτεραιότητα στην ειρήνη και τη σταθερότητα στη χώρα.

Η αξιοπιστία των εκλογών ήταν αμφίβολη, αφού οι Αρχές ακύρωσαν την εγγραφή του μείζονος αντιπολιτευόμενου κόμματος για ένα απλό θέμα τεχνικής φύσης. Οι επιθέσεις εναντίον ανεξάρτητων ΜΜΕ, ακτιβιστών της αντιπολίτευσης και υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντάθηκαν επίσης ενόψει των εκλογών του Ιουλίου.

Η παρακμή της ελευθερίας των ΜΜΕ και της ελευθερίας του λόγου γενικότερα τονίστηκε στην τελευταία έκθεση του Καμποτζιανού Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CCHR), που επεσήμανε ότι η κυβέρνηση «συνέχισε την ανησυχητική τάση της υπερβολικής αστυνόμευσης της ελευθερίας του λόγου και της φίμωσης των επικριτικών φωνών, μιας καταστολής που επιδεινώθηκε πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουλίου 2023». Παρακολούθησε πώς οι κρατικοί αξιωματούχοι υπέβαλαν νομικές αγωγές κατά 16 δημοσιογράφων και 100 υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τεκμηρίωσε επίσης την ανάκληση άδειας πέντε ανεξάρτητων ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνεργάτη του Global Voices, Voice of Democracy.

Η έκθεση σημείωσε ότι η καταστολή της ελευθερίας του λόγου έχει οδηγήσει σε αυτολογοκρισία:

Ως συνέπεια του εκφοβισμού, των απειλών και των ποινικών κυρώσεων, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουν οι δημοσιογράφοι απλώς και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους, πολλοί επαγγελματίες των ΜΜΕ αυτολογοκρίνονται και αποφεύγουν τη δημοσίευση πληροφοριών, που θα μπορούσαν να εξοργίσουν την άρχουσα ελίτ.

Ευαίσθητα θέματα που οι ερωτηθέντες είπαν ότι οι δημοσιογράφοι μπορεί να αρνηθούν να καλύψουν υπό τον φόβο των επιπτώσεων περιλαμβάνουν τη διαφθορά, τα ζητήματα της γης, τις διαμαρτυρίες και την πολιτική γενικά.

Μια κοινή δήλωση τοπικών ομάδων της κοινωνίας των πολιτών, που δημοσιεύθηκε εγκαίρως για την Παγκόσμια Ημέρα για τον τερματισμό της ατιμωρησίας για εγκλήματα κατά δημοσιογράφων στις 2 Νοεμβρίου, τόνισε τις σοβαρές συνέπειες της βλάβης της ασφάλειας και των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων.

Η στόχευση δημοσιογράφων –ιδιαίτερα όσων κάνουν ρεπορτάζ για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων– υπονομεύει τις ελευθερίες της έκφρασης και του Τύπου, γεγονός που απειλεί την πρόσβαση του κοινού στην πληροφόρηση. Επίσης, καθιστά πιο δύσκολο να λογοδοτήσουν για τις αδικοπραγίες τουςόσα άτομα βρίσκονται στην εξουσία. Όταν οι Αρχές αποτυγχάνουν να κάνουν έρευνα και να τιμωρήσουν τους δράστες εγκλημάτων κατά δημοσιογράφων, στέλνεται το μήνυμα ότι τέτοια αδικήματα είναι επιτρεπτά.

Μία από τις συστάσεις στην έκθεση της CCHR είναι να επιτραπεί στα ανεξάρτητα ΜΜΕ να λειτουργούν ελεύθερα χωρίς φόβο δίωξης.

Ενθαρρύνετε τον πλουραλισμό και την ποικιλομορφία των μέσων ενημέρωσης επιτρέποντας στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης να ερευνούν και να αναφέρουν όλα τα θέματα δημόσιας σημασίας χωρίς φόβο για επιπτώσεις από την κυβέρνηση, για να δημιουργήσετε ένα ανοιχτό τοπίο μέσων, όπου οι αποκλίνουσες απόψεις και ιδέες θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα και να είναι προσβάσιμες στο κοινό.

Εκτός από την υπονόμευση της ελευθερίας των ΜΜΕ, η κυβέρνηση κατηγορείται επίσης ότι φίμωσε τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έκθεσης της CCHR τον Νοέμβριο, η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα της γης Phav Nheung είπε πώς φυλακίστηκε άδικα, επειδή απλώς έδειξε υποστήριξη στους αγρότες, που εκτοπίστηκαν από τα εδάφη τους.

Εξέφρασα τον εαυτό μου να ενημερώσω την κυβέρνηση για να υπάρξει λύση γης [για τη διαφορά], αλλά κατηγορήθηκα για συκοφαντική δυσφήμιση και καταδικάστηκα σε 99 ημέρες. Θα είμαι ευτυχής εάν οι νόμοι και οι συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα εφαρμόζονται με τις αρχές τους, οπότε ίσως να μην είχα φυλακιστεί.

Μετά την άνοδο του Χουν Μανέ στην εξουσία, διάφοροι εμπειρογνώμονες και ομάδες για τα δικαιώματα κατήγγειλαν τη διάβρωση του αστικού χώρου και των δημοκρατικών δικαιωμάτων στη χώρα. Ο Vitit Muntarbhorn, Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Καμπότζη, είπε ότι «η κληρονομική διαδοχή στην εξουσία εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δημοκρατικές αρχές και το διεθνές κράτος δικαίου».

Σε μια δήλωση που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, οι διεθνείς οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών επέκριναν τις σκληρές πολιτικές της κυβέρνησης:

Η κυβέρνηση συνέχισε μια πολιτική συστηματικής και αδυσώπητης δίωξης υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπερασπιστών των δικαιωμάτων του περιβάλλοντος και της γης, των συνδικαλιστών, της πολιτικής αντιπολίτευσης και των ανεξάρτητων εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης και των μέσων ενημέρωσης μέσω δικαστικής παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένων μαζικών δίκες και νομικές ενέργειες.

Τον Οκτώβριο, το δίκτυο ανθρωπίνων δικαιωμάτων CIVICUS δημοσίευσε την έκθεσή του παρακολούθησης, η οποία υπογράμμιζε «ότι δεν έχει σημειωθεί απτή πρόοδος στην εκπλήρωση των κριτηρίων αναφοράς για τον αστικό χώρο».

Ένα πρόσφατο παράδειγμα της δυσανάλογης απάντησης σε επικριτικές προοπτικές είναι η καταδίκη ενός χρήστη του Facebook που αντιμετώπισε κατηγορίες για συκοφαντική δυσφήμιση, υποκίνηση και προσβολή του βασιλιά μετά την κριτική του κυβερνώντος κόμματος. Σε μια συνέντευξη στο Radio Free Asia, ο Kang Saran αντέδρασε στην δικαστική του καταδίκη.

Γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους; Γιατί χρησιμοποιείτε πάντα συλλήψεις και κατηγορίες όπως αυτό, παρόλο που δεν έχω καμία απολύτως πολιτική τοποθέτηση;

Ο εξόριστος ηγέτης της αντιπολίτευσης Sam Rainsy έγραψε ότι δεν πρέπει να αναμένεται ουσιαστική αλλαγή υπό την κυβέρνηση Μανέ:

Είναι άχρηστο να αναζητούμε σημάδια θετικής αλλαγής υπό ένα «νέο καθεστώς» όταν στην πραγματικότητα δεν έχει πραγματοποιηθεί μεταβίβαση εξουσίας. Αυτή η μέρα θα έρθει, καθώς δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Χουν Μανέ είναι ικανός να κυβερνήσει χωρίς τον πατέρα του ως οδηγό στο πίσω κάθισμα. Όταν συμβεί αυτό, οι Καμποτζιανοί θα είναι απελπισμένοι για να εκμεταλλευτούν την πρώτη ευκαιρία για να επιτύχουν μια μετάβαση στη δημοκρατική εξουσία.

Καθώς σηματοδότησε τις πρώτες 100 ημέρες στην εξουσία, ο Χουν Μανέ είπε ότι η ταμπέλα του «αυταρχικού» δεν τον αποσπά την προσοχή από το να επικεντρωθεί στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στη χώρα.

Δεν θα αφήσω τους ανθρώπους να κατηγορήσουν τη νέα κυβέρνηση ότι δεν είναι σε θέση να διατηρήσει την ειρήνη για τους ανθρώπους, ειδικά επειδή αυτή η ειρήνη ήταν δύσκολο να επιτευχθεί με μεγάλη αφοσίωση από το έθνος μας.