Ο Αιγύπτιος φωτορεπόρτερ Shawkan πρόκειται να αφεθεί ελεύθερος μετά από πέντε χρόνια φυλάκισης. Ευρέως κοινοποιημένη φωτογραφία του Ayman Aref.

Ο Αιγύπτιος φωτορεπόρτερ Mahmoud Shawkan καταδικάστηκε από ποινικό δικαστήριο του Καΐρου σε πέντε χρόνια φυλάκισης για την κάλυψη της καταστολής της καθιστικής διαμαρτυρίας στη Ραμπάα Ελ Ανταουέγια το 2013. Επειδή όμως έχει ήδη κρατηθεί πάνω από πέντε χρόνια, ο δικηγόρος του δήλωσε ότι θα μπορέσει να αφεθεί ελεύθερος τις επόμενες ημέρες.

Η ετυμηγορία του Shawkan ήταν μέρος μιας μαζικής δίκης, που περιελάμβανε 739 κατηγορουμένους μετά τη βίαιη καταστολή αντίσκηνων διαμαρτυρίας υπέρ του πρώην Αιγύπτιου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι το 2013. Κατά τη διάρκεια της ίδιας δίκης, 75 εξέχοντα μέλη και συνεργάτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Ο 31χρονος Shawkan κατηγορήθηκε για δολοφονία και συνεργασία με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία χαρακτηρίζεται πλέον ως τρομοκρατική ομάδα από αρκετές κυβερνήσεις στην περιοχή.

Ο πρόεδρος Μόρσι ανατράπηκε από την εξουσία μετά από μαζικές διαδηλώσεις στα τέλη Ιουνίου του 2013. Η εκδίωξη του Μόρσι, στην οποία ηγήθηκε ο εν ενεργεία πρόεδρος Αμπντελφατάχ Ελ Σίσι, ακολουθήθηκε από μία από τις πιο βίαιες καταστολές ισλαμιστών και διαφωνούντων, αφήνοντας ένα κενό στη σκηνή της αντιπολίτευσης στην Αίγυπτο.

Παρατεταμένη κράτηση

Η κράτηση του Shawkan παρατάθηκε λόγω αναβολής δικών, χωρίς να έχει επικυρωθεί η επίσημη κατηγορία. Τόσο το κατηγορητήριο όσο και οι δικαστικές αναβολές έχουν επικριθεί από το κοινό και οδήγησαν σε παγκόσμιες εκστρατείες, που ζητούν την απελευθέρωση του Shawkan. Ορισμένες από τις ομάδες που αγωνίστηκαν για την ελευθερία του περιλαμβάνουν τους Press Behind Bars, τους Press Uncuffed, την Freedom for Shawkan και το Shawkan Photo Awards, ένα διαγωνισμό, που στοχεύει να προσφέρει διάκριση για τα φωτορεπορτάζ στην Αίγυπτο.

Ο Shawkan κρατείται στη φυλακή Torah, μία από τις πιο διάσημες φυλακές σε όλη την Αίγυπτο, γνωστή για την φιλοξενία πολιτικών κρατουμένων. Τον Μάρτιο του 2015, ο Shawkan έγραψε μια επιστολή, που δημοσίευσε η Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων (CPJ), η οποία περιγράφει τη φυλακή Torah ως νεκροταφείο:

Είναι ένα μέρος όπου τα όνειρα πεθαίνουν. Ένας παράδεισος πέντε αστέρων σύμφωνα με τα αιγυπτιακά πρότυπα φυλακών. Κοιμάμαι σε ένα κρύο δάπεδο με πλακάκια, κρεμάω τις τσάντες με τα υτάρχοντά μου σε καρφιά πάνω από το λεπτό μου στρώμα. Υπάρχει μια μικροσκοπική “κουζίνα” όπου ετοιμάζουμε το φαγητό μας. Έχουμε ένα ηλεκτρικό μάτι, το οποίο χρησιμοποιούμε επίσης για ζεστασιά τους χειμερινούς μήνες. Η “κουζινίτσα” είναι δίπλα σε μια τούρκικη τουαλέτα, που είναι ουσιαστικά μια τρύπα κάτω στο τσιμέντο. Και οι δύο περιοχές χωρίζονται από μια κουβέρτα που έχουμε κρεμάσει, προσπαθώντας να δώσουμε ένα στοιχείο ιδιωτικότητας. Η αξιοπρέπειά μας ξέμεινε στο κατώφλι έξω από τις πύλες της φυλακής.

Τον Απρίλιο του 2018, ο Shawkan ήταν ο πρώτος Αιγύπτιος που έλαβε το Βραβείο της UNESCO για την Ελευθερία του Τύπου μετά την επιλογή του από ανεξάρτητη κριτική επιτροπή διεθνών επαγγελματιών των ΜΜΕ, μια τιμή που αποδοκιμάστηκε από το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου και το Κοινοβούλιο.

Χαρά για την δικαστική απόφαση

Η επικείμενη απελευθέρωση του Shawkan γιορτάστηκε από ομάδες δικαιωμάτων και ακτιβιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο πρώην πολιτικός κρατούμενος Mohamed Soltan υποστήριξε ότι ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος δεν θα έπρεπε καν να κρατείται:

Shawkan, an award winning journalist, was sentenced to 5 years in prison (which he already served).

Shawkan will be released. Thats very good news he’ll finally be free. BUT he shouldn’t have been in prison for being a photojournalist in the 1st place. https://t.co/i5AmFEDjes

— Mohamed Soltan | محمد سلطان (@soltanlife) September 8, 2018

Ο Shawkan, βραβευμένος δημοσιογράφος, καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκισης (ποινή που έχει ήδη εκτίσει).

Ο Shawkan θα απελευθερωθεί. Είναι πολύ καλό που εν τέλει θα αφεθεί ελεύθερος. ΑΛΛΑ δεν θα έπρεπε να είναι καν στη φυλακή λόγω του επαγγέλματός του ως φωτορεπόρτερ, για να λέμε την αλήθεια.

Ο δημοσιογράφος Bel Trew επανέλαβε το τουίτ του Soltan, λέγοντας:

Fantastic news that Shawkan will soon and finally be free. But only because he has already served 5 years in jail – the sentence he was handed today. He never should have been behind bars. He was arrested while doing his job as a photographer. #Egypt https://t.co/Ot8Ht74Pg2

— Bel Trew (@Beltrew) September 8, 2018

Φανταστική είδηση ότι ο Shawkan σύντομα και τελικά θα είναι ελεύθερος. Αλλά μόνο επειδή έχει ήδη εκτίσει 5 χρόνια στη φυλακή – η ποινή δόθηκε σήμερα μόλις. Δε θα έπρεπε καν να έχει φυλακιστεί. Συνελήφθη ενώ έκανε τη δουλειά του ως φωτογράφος.

Ο τηλεοπτικός παρουσιαστής Osama Gawish επέκρινε την καταδίκη των θυμάτων της σφαγής της Ραμπάα:

مبروك ل #شوكان وكل الأبطال اللي هيخرجوا بعد انتهاء مدة الحبس خمس سنين

والعار كل العار لقاضي باع ضميره وشرفه ودنس منصة العدالة وحكم بالإعدام على ضحايا مجزرة رابعة العدوية

— أسامة جاويش (@osgaweesh) September 8, 2018

Συγχαρητήρια για τον Shawkan και όλους τους ήρωες που θα αφεθούν ελεύθεροι. Ντροπή σε κάθε δικαστή που δεν έχει συνείδηση και λεηλάτησε τη δικαιοσύνη και καταδίκασε κι άλλα θύματα της σφαγής της Ραμπάα.

Ο ακτιβιστής Mostafa Hegazy είναι ευτυχισμένος για την οικογένεια του Shawkan:

شوكان خلاص هيخرج، صحيح فرحة خروجه مطفية وسط بقية الأخبار السيئة بس على الأقل أسرة واحدة هتبات سعيدة النهارده لأول مرة من خمس سنين.. مبروك حريتك يا شوكان pic.twitter.com/baCCWys4BN

— .مُصْطفى (@iHegazy_) September 8, 2018

Παρά τη μια καλή είδηση μεταξύ πολλών άλλων κακών, τουλάχιστον μια οικογένεια είναι ευτυχισμένη σήμερα για πρώτη φορά από πέντε χρόνια. Συγχαρητήρια για την ελευθερία σου, Shawkan

Καταδικαστικές αποφάσεις υπέρ της καταστολής;

Αν και η απελευθέρωση του Shawkan είναι μια νίκη για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ετυμηγορία του ήταν μέρος μιας μαζικής δίκης, όπου 75 άτομα έλαβαν θανατική ποινή.

Η ποινή του δικαστηρίου ευθυγραμμίζεται με τη συστηματική προσέγγιση του Προέδρου Ελ Σϊσι για τη σύλληψη μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας μετά από δεύτερη νίκη στις προεδρικές εκλογές του τρέχοντος έτους, στις οποίες ο μόνος αντίπαλός του ήταν υποστηρικτής της εκστρατείας του, θέτοντας μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στα χέρια του στρατού.

Είτε με μαζικές συλλήψεις είτε με πολιτικές διώξεις ή συστηματικά βίαιες εξαφανίσεις, ο Σίσι κάνει ό,τι είναι δυνατό για να εξαλείψει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα από τότε που έγινε πρόεδρος το 2014.