Στιγμιότυπο οθόνης από ρεπορτάζ του BBC Turkish.

Διαδηλώσεις ξέσπασαν σε πολλές πόλεις της Τουρκίας τις βραδινές ώρες της 23ης Νοεμβρίου, αφού το τουρκικό εθνικό νόμισμα έφτασε σε χαμηλό ρεκόρ έναντι ξένων νομισμάτων νωρίτερα την ίδια ημέρα. Οι κάτοικοι βγήκαν στους δρόμους ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης, αφότου ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύθηκε να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά παρά τον υψηλό πληθωρισμό μια μέρα νωρίτερα. Στο Twitter το #AKPIstifa [παραιτήσου AKP] έγινε δημοφιλή ετικέτα μαζί με το #Dolar12TL.

Ήταν η χαμηλότερη “βουτιά” για το εθνικό νόμισμα τα τελευταία 20 χρόνια, “ξεπερνώντας για λίγο τις 13 λίρες ανά δολάριο για πρώτη φορά”, ανέφερε το Bloomberg.

Το εθνικό νόμισμα έχει χάσει περίπου το 40% της αξίας του από την 1η Ιανουαρίου 2021, ανέφερε το AP στις 23 Νοεμβρίου.

Σχολιάζοντας το τρέχον οικονομικό περιβάλλον και τις πολιτικές του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ο Kerim Rota, επικεφαλής οικονομικής πολιτικής στο αντιπολιτευόμενο Κόμμα του Μέλλοντος είπε στο Bloomberg: “Είναι σαν να έβαλαν ένα πιτσιρίκι επικεφαλής ενός πυρηνικού σταθμού”.

Υπερασπιζόμενος την πλευρά του, ο Πρόεδρος Ερντογάν χαρακτήρισε τις οικονομικές πολιτικές του κυβερνώντος κόμματος “οικονομικό πόλεμο ανεξαρτησίας” σε τηλεοπτικό διάγγελμα προς το έθνος στις 22 Νοεμβρίου. Είπε:

Ως χώρα με μεγάλη γνώση και εμπειρία στη διαχείριση χρηματοπιστωτικών κρίσεων όπως σε κάθε τομέα, είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες, που προσφέρει η κρίσιμη περίοδος, που διανύει αυτή τη στιγμή ο κόσμος. Βλέπουμε τα παιχνίδια, που παίζουν όσοι θέλουν να βγάλουν τη χώρα μας έξω από την εξίσωση, με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις αυξήσεις τιμών, όπως έκαναν στο παρελθόν, και δείχνουμε τη θέλησή μας να προχωρήσουμε με τα δικά μας σχέδια.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ηγέτης της αντιπολίτευσης, κατηγόρησε τον πρόεδρο ότι μετέτρεψε το εθνικό νόμισμα “σε απαξιωμένο νόμισμα”. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης επέκρινε επίσης την Κεντρική Τράπεζα, η οποία παρακολουθεί στενά τις απαιτήσεις του Προέδρου Ερντογάν να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά. “Το ίδρυμα, που είναι υπεύθυνο για τη σταθερότητα των τιμών, δεν μπορεί να επιφέρει σταθερότητα τιμών”, δήλωσε ο Κιλιτσντάρογλου σχετικά με την έλλειψη εξουσίας και λήψης αποφάσεων από την Κεντρική Τράπεζα.

Ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει αντικαταστήσει τρεις διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας από το 2019 επιδεικνύοντας την κυριαρχία του στην Κεντρική Τράπεζα και τις νομισματικές της πολιτικές. Η πιο πρόσφατη αντικατάσταση εμφανίστηκε μέσω ενός διατάγματος, που δημοσιεύτηκε από την Εφημερίδα τηε Κυβερνήσεως τον Μάρτιο του 2021, όταν ο Naci Agbal, πρώην υπουργός Οικονομικών, αντικαταστάθηκε με τον Sahap Kavioglu, καθηγητή τραπεζικής και αρθρογράφο σε κυβερνητική εφημερίδα. Αν και δεν υπήρχαν επίσημες εξηγήσεις για αυτήν την αντικατάσταση, οι ειδικοί είπαν ότι η ξαφνική αντικατάσταση συνδέθηκε με την απόφαση του Agbal να αυξήσει τα επιτόκια, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις ανορθόδοξες θεωρίες του Προέδρου Ερντογάν για τη νομισματική πολιτική και τον αντίκτυπό της στον πληθωρισμό. Ο Agbal ήταν στη θέση του για μόλις τέσσερις μήνες, πριν αντικατασταθεί από τον Kavioglu, ο οποίος συμμερίζεται τις απόψεις του προέδρου για τη νομισματική πολιτική. Υπό τον Agbal, η τουρκική λίρα έδειχνε ανάκαμψη, καθώς αύξησε το επιτόκιο στο 19% από 10,25%, από τότε που ανέλαβε την εξουσία τον Νοέμβριο του 2020.

Εν τω μεταξύ, ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας, Αχμέτ Νταβούτογλου, προειδοποίησε τον πρόεδρο να αλλάξει πορεία, πριν να ‘ναι πολύ αργά για την οικονομία.

Ως απάντηση στην αυξανόμενη νομισματική κρίση και φοβούμενος περαιτέρω αυξήσεις τιμών, ο κόσμος εξέφρασε την απογοήτευσή του κατεβαίνοντας στους δρόμους σε πολλές γειτονιές και πόλεις. Κάποιοι έβγαλαν και τα κατσαρολικά τους.

Tencere tava havası: The sound of neighborhood protest after a brutal day for Turkey’s economy. pic.twitter.com/NWvPrI5TXJ

— Jennifer Hattam (@TheTurkishLife) November 23, 2021

Tencere tava havası: Ο ήχος της διαμαρτυρίας στις γειτονιές, μετά από μια βίαιη μέρα για την οικονομία της Τουρκίας.

People in Ankara took to the streets in call for government’s resignation after Turkish lira crashed to historic low. pic.twitter.com/pAl5FEt5cd

— Gönül Tol (@gonultol) November 23, 2021

Ο κόσμος στην Άγκυρα κατέβηκε στους δρόμους ζητώντας την παραίτηση της κυβερνήσης, μετά την κατάρρευση σε ιστορικό χαμηλό της τουρκικής λίρας.

Εν τω μεταξύ, ένας παρουσιαστής στο φιλοκυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι TGRT προσπάθησε να διαβεβαιώσει τους τηλεθεατές ότι η άνοδος της συναλλαγματικής ισοτιμίας μείωσε τον κατώτατο μισθό, κάτι που είναι καλό, γιατί καθιστά πολύ φθηνό το εργατικό δυναμικό στην Τουρκία.

A pro-government channel news banner in Turkey:
“We're the country that will work the cheapest.” Complete with plummeting minimum wage. Ok. https://t.co/FCHvuzcJV9

— Lisel Hintz (@LiselHintz) November 23, 2021

Τίτλος ειδήσεων φιλοκυβερνητικού καναλιού στην Τουρκία:
“Είμαστε η χώρα, που θα δουλέψει με το φθηνότερο κόστος”. Τώρα και κατακόρυφη πτώση του κατώτατου μισθού. ΟΚ.

Ανάμεσα στους διαδηλωτές ήταν και φοιτητές. Στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, φοιτητές από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο Μέσης Ανατολής (ODTU) και το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου εθεάθησαν να οργανώνονται στην πανεπιστημιούπολη και στους δρόμους.

? ODTÜ'de öğrencilerin eylemi devam ediyor

A4 kapısı girişinde önleri kesilen ODTÜ'lü öğrenciler çevik kuvvet polislerine karşı AKP istifa, hükümet istifa
sloganları ile eylemini sürdürüyor.#dokuz8/@tokatesraa pic.twitter.com/WLe17YHEHz

— dokuz8haber (@dokuz8haber) November 23, 2021

Συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες των φοιτητών του ODTU. Συνεχίζουν να φωνάζουν “AKP παραιτήσου”, “Κυβέρνηση παραιτήσου” στην πύλη Α4 της πανεπιστημιούπολης, όπου η αστυνομία τους εμπόδισε να φύγουν.

Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri de sokakta: “Ya hep beraber, ya hiçbirimiz!”https://t.co/krwUZliHV8 pic.twitter.com/uMkHqUld0P

— T24 (@t24comtr) November 23, 2021

Στους δρόμους βρίσκονται και φοιτητές του Πανεπιστημίου τυ Βοσπόρου, οι οποίοι φωνάζουν “Ή όλοι μαζί ή κανείς”.

Μιλώντας στην Τουρκική Υπηρεσία του BBC, ο Wolfango Piccoli, διευθυντής έρευνας στην Teneo, μια εταιρεία συμβούλων, είπε: “Η Τουρκία ανακαλύπτει με τον δύσκολο τρόπο πώς η νομισματική κρίση μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να υλοποιηθεί και αναμένεται, αλλά, όταν συμβεί, μπορεί να επιταχυνθεί πολύ γρήγορα και μπορεί να γίνει πολύ δύσκολο να ελεγχθεί”.

Το οικονομικό μέλλον της Τουρκίας έχει βυθιστεί σε αβεβαιότητα και είναι αδύνατο να γίνουν προβλέψεις σε αυτό το σημείο, δήλωσε ο οικονομολόγος Arda Tunca σε συνέντευξή του στην Τουρκική Υπηρεσία του BBC. “Έχω δει την κρίση το 1994, το 2001 και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008. Σε κάθε μία από αυτές τις κρίσεις, υπήρχε αβεβαιότητα, αλλά, τουλάχιστον εκείνη την εποχή, ήταν δυνατόν να γίνουν προβλέψεις σχετικά με τα σωστά βήματα, που έπρεπε να γίνουν και πού θα έπρεπε να γίνουν. Αυτή τη στιγμή, όμως, είναι αδύνατο να διαχειριστούμε την τρέχουσα αβεβαιότητα. Ζούμε σε μια εποχή, που είμαστε υπεράνω οικονομικών κανόνων”.