Γάζα: Η δημιουργικότητα προέρχεται μόνο από τη δυστυχία;
Η Παλαιστίνια καλλιτέχνης Maha Al-Dayya ολοκλήρωσε τη ζωγραφική έργων τέχνης των σπιτιών που καταστράφηκαν από τα ισραηλινά αεροπλάνα κατά τη διάρκεια των επαναλαμβανόμενων πολέμων στη Γάζα στις 8 Ιουλίου 2023. Φωτογραφία από τον Mohammad Zaanoun, χρησιμοποιείται με άδεια.
Αυτό το κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το We Are Not Numbers στις 21 Αυγούστου 2023. Το έγραψε η Dana Besaiso. Μια επεξεργασμένη έκδοση δημοσιεύεται εκ νέου εδώ βάσει συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου. Όλες οι φωτογραφίες έχουν κοινοποιηθεί από το Instagram με την άδεια του φωτογράφου Mohammad Zaanoun.
Λένε ότι η δυστυχία γεννά μεγάλη τέχνη. Από τα δυνατά ποιήματα του Τζον Κητς για τον αγώνα του με την ασθένεια και τον θάνατο, μέχρι τον Βίνσεντ βαν Γκογκ , ο οποίος διοχέτευσε τη μάχη του με την ψυχική ασθένεια στους δραματικούς και έντονους πίνακές του, όσα άτομα υποφέρουν μπορούν να εμφυσήσουν τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους στην τέχνη, που έχει εξαιρετική δύναμη και νόημα για τον κόσμο. Το διλημματικό ερώτημα που έρχεται στο μυαλό είναι: τι γίνεται με την τέχνη, όταν η δυστυχία έχει φύγει;
Η δυστυχία ως συνήθεια
View this post on Instagram
Από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η ιστορία μου μαζί με κάθε άλλο Παλαιστίνιο ήταν γεμάτη με θλιβερά γεγονότα. Ακόμα και τα ευδιάθετα και χαρούμενα άτομα είναι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, καλυμμένα με δυστυχία.
Είτε πρόκειται για εκείνο το κορίτσι που προετοιμάζεται για τον γάμο της στη Γάζα, για εκείνο το νέο που μετανάστευσε για να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον, είτε για εκείνη την πολύ ηλικιωμένη κυρία που κάθεται στον καναπέ της με το κλειδί σε αυτό που κάποτε ήταν το σπίτι της – προτού οι ισραηλινές δυνάμεις την απομακρύνουν από αυτό – να κρέμεται από το κολιέ της. Οι ελπίδες της να επιστρέψει στο σπίτι της μειώνονται, καθώς παρακολουθεί στην τηλεόρασή της τις επαναλαμβανόμενες ισραηλινές στρατιωτικές επιθέσεις στο τέμενος Αλ Άκσα.
Όταν η μεγαλύτερη αδερφή μου, η Ράσα, αποφοίτησε με το μεταπτυχιακό της από το Ηνωμένο Βασίλειο, η οικογένειά μου και εγώ δεν μπορούσαμε να είμαστε εκεί για να παρακολουθήσουμε το επίτευγμά της λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών για τους κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας. Έπρεπε να το ζήσουμε μέσα από φωτογραφίες και βίντεο. Ωστόσο, εξακολουθούσα να θεωρώ τον εαυτό μου και την οικογένειά μου τυχερούς που τουλάχιστον ένας από εμάς τα κατάφερε!
Εν τω μεταξύ, οι περισσότερες από τις οικογένειες των διεθνών φίλων της κατάφεραν να παρευρεθούν γιατί, για αυτούς, ήταν πανεύκολη η κράτηση εισιτηρίου και η επιβίβαση στο αεροπλάνο. Είχαμε ονειρευτεί απλά να δούμε ένα αεροπλάνο, πόσο μάλλον να πετάμε με ένα.
Μεγαλώνοντας υπό άθλιες συνθήκες
View this post on Instagram
Από τότε που γεννήθηκα, η ζωή είναι γεμάτη αγωνία. Μεγαλώνοντας στη Γάζα, γίναμε μάρτυρες καταστροφών, δολοφονιών και αμέτρητων κλιμακώσεων, με το παρατσούκλι atfal horoob («παιδιά των πολέμων»). Ακόμη αστειευόμαστε και λέμε ότι αποφοιτήσαμε με «πτυχίο στον πόλεμο», καθώς έχουμε επιζήσει επίσημα από τέσσερις ισραηλινές επιθέσεις, εκτός από πολυάριθμες επιθέσεις .
Συνηθίσαμε τόσο πολύ να προχωράμε μετά από αυτές τις ισραηλινές κλιμακώσεις, που αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι ήταν ο κανόνας. Κουβαλάμε τις απώλειες και τη θλίψη μας και συνεχίζουμε τη ζωή μας. Επιστρέφουμε στη δουλειά ή στο σχολείο με τις βαριές αποσκευές των συναισθημάτων στην πλάτη μας. Η ζωή πρέπει να συνεχιστεί.
Τον Μάιο του 2021, αντιμετωπίσαμε μια από τις πιο άσχημες και τρομακτικές ισραηλινές επιθέσεις . Η επίθεση των 11 ημερών είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 232 Παλαιστινίων πολιτών, μεταξύ των οποίων 65 παιδιά, πάνω από 1.900 τραυματίες, ενώ 1.447 κατοικίες στη Γάζα κατεδαφίστηκαν αφήνοντας αμέτρητα άτομα χωρίς καταφύγιο.
Θεωρούσα τον εαυτό μου από τους τυχερούς τότε. Μετά από αυτή την κλιμάκωση, πάλεψα με την ενοχή του επιζώντος, μια ψυχική απάντηση σε ένα γεγονός, στο οποίο κάποιος άλλος βιώνει απώλεια, αλλά εσύ όχι.
“Γιατί εγώ;”, αναρωτιόμουν. «Γιατί έζησα εγώ, όταν τόσοι πολλοί άλλοι δεν τα κατάφεραν;» Αυτές οι σκέψεις με στοίχειωσαν για λίγο. Είχα περάσει κάθε μία από τις 11 νύχτες αποχαιρετώντας την οικογένεια και τους φίλους μου, επειδή ο θάνατος ήταν τόσο κοντά.
Θεωρούσα τον εαυτό μου τυχερό, γιατί δεν έχασα κάποιον κοντινό μου άνθρωπο, δεν έχασα το σπίτι μου ή την ταυτότητά μου.
Και μετά, η ζωή επέστρεψε στο φυσιολογικό – ή όσο φυσιολογικό μπορούσε να είναι.
Η δυστυχία είναι μέρος της καθημερινότητάς μας
View this post on Instagram
Στο DNA μας είναι χαραγμένες θλιβερές ιστορίες. Μεγάλωσα ακούγοντας τις ιστορίες των παππούδων μας και του πώς εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια της Νάκμπα του 1948 και της Νάκσα του 1967 . Άκουσα για τις φρικτές σφαγές που συνέβησαν πριν γεννηθώ, όπως η σφαγή του Ντέιρ Γιασίν το 1948, η σφαγή της Σάμπρα και της Σατίλα το 1982 και πολλά άλλα.
Αυτές οι ανεκδοτολογικές λεπτομέρειες δεν είναι απλώς μέρος της ιστορίας μας, αλλά μάλλον μέρος της καθημερινότητάς μας. Αντιμετωπίζουμε τη βαρβαρότητα της κατοχής, είτε πρόκειται για την επιθετικότητα στη Γάζα είτε για την απομάκρυνση και την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ, όπως στη γειτονιά Σέιχ Τζαρά και στις γειτονιές Σιλουάν, και άλλες.
Συνήθισα τόσο πολύ σε αυτές τις ιστορίες που έπαψα να βλέπω τη μεγαλύτερη εικόνα. Οι συνεχείς και επαναλαμβανόμενες τραγωδίες, που επηρεάζουν σχεδόν όλους τους Παλαιστίνιους, με έκαναν να χάσω την προοπτική ότι αυτή η ζωή δεν είναι φυσιολογική.
Δεν είναι φυσιολογικό να αφαιρείται μια ολόκληρη οικογένεια από το ληξιαρχείο, επειδή πέθαναν όλοι σε ισραηλινό βομβαρδισμό. Δεν είναι φυσιολογικό να σου αρνούνται την παιδική σου ηλικία, επειδή σε έκλεισαν σε μια ισραηλινή φυλακή από τα 13 σου για ένα έγκλημα που δεν έκανες, όπως στον Ahmed Manasra.
Δεν είναι φυσιολογικό να τραυματίζεσαι από τον ήχο μιας πόρτας που κλείνει, γιατί σου θυμίζει τον ήχο του βομβαρδισμού. Και δεν είναι φυσιολογικό να χάσεις τον τετράχρονο γιο σου, όπως ο Tamim Dawood, επειδή η καρδιά του δεν μπορούσε να αντέξει τον ήχο των F-16, που έριχναν βόμβες στους γείτονές του.
Τι θα γίνει αν αρθεί η δυστυχία;
View this post on Instagram
Παλεύω με τον φόβο ότι αν, ινσαλάχ, η παλαιστινιακή πραγματικότητα αλλάξει προς το καλύτερο, μπορεί να χάσω την έμπνευση να γράψω. Ως άτομο που έζησε τη ζωή της με διαρκή τρόμο, το πάθος μου για τη συγγραφή πηγάζει από τον συνεχή αγώνα να υπερασπιστώ τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά μου.
Επομένως, το ερώτημα παραμένει: θα μπορέσω να δημιουργώ χαρούμενες ιστορίες, που δεν έχουν τις ρίζες τους στην παλαιστινιακή δυστυχία; Θα γράψουμε ποτέ χαρούμενες ιστορίες; Που να μιλούν για ευτυχία και επιτυχία; Όπου οι άνθρωποι είναι πραγματικά χαρούμενοι χωρίς να αναφέρουν το “παρά το ότι” στη μέση του;
Θα γράψω ποτέ μια ιστορία για μια μητέρα, που απολαμβάνει το γάμο του γιου της, χωρίς να σημειώσω ότι συνέβη παρά το γεγονός ότι οι ισραηλινές δυνάμεις κατέστρεψαν πρόσφατα το σπίτι τους μπροστά στα μάτια τους;
Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι θα έρθει μια μέρα που εμείς, οι Παλαιστίνιοι, δεν θα χρειάζεται πλέον να κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις, γιατί δεν θα μας βαραίνει πλέον η δυστυχία. Θα μάθουμε μόνοι μας εάν υπάρχει συμβιβασμός, όσον αφορά τη δημιουργικότητα, και αν αξίζει τον κόπο.
View this post on Instagram
Αυτό το άρθρο αποτελεί κομμάτι της Γέφυρας, που φιλοξενεί πρωτότυπη γραφή, απόψεις, σχολιασμούς και έρευνα μέσα από τη μοναδική οπτική γωνία της κοινότητας του Global Voices. · Όλα τα άρθρα
