Μέχρι το 2014, οι Ουκρανοί/ές δεν χρειαζόταν να προσθέσουν διευκρίνιση, όταν αναφέρονταν στον «πόλεμο». Όταν λέγαμε «πριν τον πόλεμο» ή «μετά τον πόλεμο», καταλαβαίναμε ότι σήμαινε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και ερμηνεύαμε την ιστορία κάπως διαφορετικά (τα σοβιετικά στρατεύματα τη δεκαετία του '40 θεωρούνταν είτε απελευθερωτές είτε οι νέες δυνάμεις κατοχής), για το κάθε άτομο ο πόλεμος ήταν ένα τρομερό, μακροχρόνιο γεγονός, που δεν μπορούσε να συμβεί πάλι. Άλλωστε, δεν υπήρχαν άλλα κράτη-τέρατα ικανά να εξαπολύσουν έναν νέο αιματηρό πόλεμο στην Ευρώπη. 

Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε, υπήρχαν τέτοια κράτη. Το 2014, η Ρωσία προσάρτησε ένα τμήμα της Ουκρανίας, τη χερσόνησο της Κριμαίας, και οργάνωσε μια «λαϊκή εξέγερση» στις περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Οι «αντάρτες» καθοδηγούνταν από ρωσικές ειδικές δυνάμεις και ήταν οπλισμένοι με ρωσικά όπλα. Η Ουκρανία έπρεπε να υπερασπιστεί τον εαυτό της και κατάφερε να απελευθερώσει ένα μέρος της γης της, εμποδίστηκε όμως από τον ρωσικό Στρατό, ο οποίος εισέβαλε στην περιοχή του Ντόνετσκ. Για πρώτη φορά από το 1944, η χώρα μας είδε μέτωπο, χαρακώματα, βομβαρδισμούς πυροβολικού, τανκς, πρόσφυγες, ήρωες και θύματα. 

Ωστόσο, εκείνη την εποχή, οι ουκρανικές Αρχές αποφάσισαν να μην το αποκαλέσουν επίσημα πόλεμο, αν και έκαναν λόγο για «ρωσική επιθετικότητα». Αντίθετα, χρησιμοποίησαν τον ευφημισμό «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» («антитерористична операція») και, από το 2018, «επιχείρηση κοινών δυνάμεων» («операція об'єднаних сил»). Αυτό, είπαν, τους επέτρεψε να μην θεσπίσουν στρατιωτικό νόμο, να αποφύγουν την άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία και πρόσφερε μια ευκαιρία για ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης. Ωστόσο, δεν υπήρχε ειρήνη: ο βομβαρδισμός συνεχίστηκε, άνθρωποι πέθαναν και οι κάτοικοι των κατεχόμενων εδαφών δεν είχαν καμία πιθανότητα για μια φυσιολογική ζωή. Ωστόσο, δεν υπήρχε ούτε πόλεμος. Το στρατιωτικό προσωπικό, οι εθελοντές και τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα υπενθύμιζαν πως συνέβαινε όλο αυτό οκτώ χρόνια, αλλά πολιτικοί, ξένοι διπλωμάτες και διεθνείς οργανισμοί απέφευγαν τη λέξη. 

Από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, όταν ο ρωσικός στρατός ξεκίνησε μια νέα επίθεση κατά της Ουκρανίας, αναζητούμε νέους ευφημισμούς. Οι Ουκρανοί αποκαλούν αυτόν τον πόλεμο «πλήρους κλίμακας» ή «μεγάλο» για να τον διακρίνουν από την προηγούμενη φάση της ρωσικής επιθετικότητας. Αναμφισβήτητα, για ένα άτομο που έχασε το σπίτι ή τους αγαπημένους του στο Ντόνετσκ ή το Λουχάνσκ, ο πόλεμος πριν από το 2022 ήταν αρκετά μεγάλος. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε και να υπενθυμίζουμε στους άλλους ότι η Ρωσία μας επιτίθετο από το 2014. 

Τώρα τη λέξη «πόλεμος» την αποφεύγει η Ρωσία και αναφέρεται σε ό,τι κάνει στην Ουκρανία ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» («специальная военная операция»). Αυτός ο χαρακτηρισμός είναι μέρος της προσπάθειας της Ρωσίας να στερήσει από την Ουκρανία την υποκειμενικότητά της στα μάτια του κόσμου και να ισχυροποιήσει την διεκδίκηση της Ρωσίας να κάνει ό,τι θέλει στην επικράτειά μας. Οι «ουδέτερες» και «διπλωματικές» φράσεις που χρησιμοποιούνται από διεθνείς οργανισμούς και ξένα ΜΜΕ βοηθούν επίσης στην επίτευξη αυτού του στόχου. Αυτές περιλαμβάνουν φράσεις όπως «η ουκρανική κρίση» ή «η σύγκρουση στην Ουκρανία». Αν αγνοήσουμε τους ψευδοϊστορικούς λόγους, που εφευρέθηκαν από τη Ρωσία και υποτίθεται ότι δικαιολογούν την εισβολή της σε μια γειτονική χώρα, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι δεν υπήρξε κρίση στην Ουκρανία χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας. Επιπλέον, η «σύγκρουση» μπορεί να επιλυθεί σε μια στιγμή. Η Ρωσία πρέπει απλά να αποσύρει τα στρατεύματά της από ουκρανικά εδάφη και να σταματήσει να πυροδοτεί πυραύλους.

Θέμα ταυτότητας

Είδα έναν ρωσικό πυραύλο Kalibr τον Απρίλιο πολύ κοντά στο κέντρο του Λβιβ. Είναι μια πόλη στη δυτική Ουκρανία, χιλιάδες χιλιόμετρα από τη ζώνη πολέμου. Ο πυραύλος πετούσε πάνω από το σπίτι μου και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα χτύπησε ένα συνεργείο αυτοκινήτων σκοτώνοντας τέσσερις εργαζόμενους. Το κύμα από την έκρηξη κατέστρεψε τα παράθυρα ενός κοντινού ξενοδοχείου, που στέγαζε εκτοπισμένα άτομα. Από τα θραύσματα ένα τρίχρονο αγόρι από το Χάρκοβο έχασε ένα δάχτυλο. Η μητέρα του είπε ότι προσπαθούσε να τον βγάλει από το δωμάτιο για ασφάλεια και δεν κατάλαβε γιατί φώναζε: «Το δάχτυλό μου! Δάχτυλο!».

Ο παγκοσμίου φήμης Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι έγραψε ότι η ευτυχία όλου του κόσμου δεν αξίζει ένα δάκρυ στο μάγουλο ενός αθώου παιδιού. Προφανώς, οι Ρώσοι, που μεγάλωσαν με τον Ντοστογιέφσκι, δε θεωρούν τα παιδιά της Ουκρανίας αθώα, γιατί έχουν ήδη σκοτώσει 500 και σκοτώνουν και ακρωτηριάζουν περισσότερα παιδιά κάθε μέρα χρησιμοποιώντας ρουκέτες, βομβαρδισμούς και νάρκες. Έκλεψαν επίσης εκατοντάδες Ουκρανά παιδιά από τα κατεχόμενα και τα πήραν χωρίζοντάς τα από τις οικογένειές τους. Χιλιάδες άλλα επανεκπαιδεύονται στα σχολεία χρησιμοποιώντας ρωσικά σχολικά βιβλία και τα κάνουν να πιστεύουν ότι είναι πλέον Ρωσάκια.

Εδώ θα ήταν σκόπιμο να αναφέρουμε έναν συγγραφέα λιγότερο δημοφιλή εκτός Ρωσίας, αλλά οικείο σε όλα τα παιδιά της Ρωσίας, τον Ιβάν Κρίλοφ, ο οποίος ξαναέγραψε τους μύθους του Αισώπου και του Λα Φοντέν. Σε ένα από τα παραμύθια του, ένας λύκος ετοιμάζεται να φάει ένα αρνί. Το αρνί ρωτάει: «Τι έχω κάνει;» Ο λύκος απαντά: «Εσύ φταις για την πείνα μου». 

Σήμερα, πέντε ουκρανικές περιοχές βιώνουν έναν «καυτό» πόλεμο και εκρήξεις πυραύλων ακούγονται τακτικά σε όλες τις γωνιές της μεγάλης μας χώρας. Είμαστε ευγνώμονες στον πολιτισμένο κόσμο για την υποστήριξη, που εμποδίζει την κοινωνία μας να καταρρεύσει και βοηθά τον ουκρανικό στρατό να συγκρατήσει τον εχθρό. Θέλουμε όμως και ο κόσμος να μας καταλάβει. 

Θέλουμε να καταλάβουν ότι δεν είμαστε Ρώσοι, ότι δεν ήμασταν ποτέ Ρώσοι (άσχετα με το τι θα πει ο Πούτιν, και δεν θα είμαστε ποτέ Ρώσοι). Το γράφω αυτό γιατί πρόσφατα η διευθύντρια μιας οργάνωσης, που διανέμει δυτική ανθρωπιστική βοήθεια, μου έδειξε κάτι που βρήκε ανάμεσα στα δώρα σε παιδιά της Ουκρανίας. Ήταν μια «matryoshka» (γνωστή και ως «μπάμπουσκα» ή «βάνκα-βστάνκα»). Είναι απλώς ένα παιχνίδι, αλλά επίσης ένα σύμβολο των ανθρώπων που μας επιτέθηκαν και θέλουν να μας καταστρέψουν. 

Θέλουμε ο κόσμος να καταλάβει ότι δεν χρειάζεται να «συμφιλιωθούμε» ή να καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με κανέναν Ρώσο. Μην μας ενθαρρύνετε να συγχωρήσουμε κανέναν ή να παραδεχθούμε οτιδήποτε. Θέλουμε να διατηρήσουμε το ανεξάρτητο κράτος μας και να κάνουμε τη χώρα μας τόσο ειρηνική, ευημερούσα και ευτυχισμένη στο μέλλον όσο οι γειτονικές χώρες της Ευρώπης. Και έχουμε κάθε δικαίωμα να το κάνουμε. Οι Ρώσοι έχουν άλλα σχέδια για εμάς: ειλικρινά, θέλουν να σταματήσουμε να υπάρχουμε. Εδώ, είναι αδύνατος ο συμβιβασμός.  

Κατανοήστε ότι, αν δεν υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας και δεν διατηρήσουμε μια παγκόσμια τάξη, στην οποία οι επιθετικοί πόλεμοι είναι απαράδεκτοι, τα επόμενα θύματα θα είναι άλλες χώρες, στην Ευρώπη και πέρα ​​από αυτήν, και θα είναι πολύ πιο δύσκολο να τις υπερασπιστούμε.

Αυτή η κατανόηση μπορεί να αποδειχθεί χρησιμοποιώντας τις σωστές λέξεις και ερμηνείες για το ποιοι είμαστε, τι κάνουμε και τι μας κάνει η Ρωσία. Αυτό είναι κρίσιμο τόσο για τον κόσμο όσο και για εμάς. Η «ειδική επιχείρηση» είναι στην πραγματικότητα ένας επιθετικός πόλεμος σε ξένο έδαφος, αδικαιολόγητος και απρόκλητος (θυμηθείτε το αρνί!). Σύμφωνα με διάφορες δημοσκοπήσεις, τα δύο τρίτα έως τα τρία τέταρτα των Ρώσων υποστηρίζουν τον «πόλεμο του Πούτιν» καθιστώντας τον «πόλεμο της Ρωσίας» και καθιστώντας υπεύθυνους για αυτόν όλους τους πολίτες της. Η ύπαρξη ενός «ρωσόφωνου πληθυσμού» στις περιοχές, όπου επιτέθηκε και κατέστρεψε σε μεγάλο βαθμό η Ρωσία, δεν δικαιολογεί την επιθετικότητα. Δεν υπάρχουν «σφαίρες επιρροής», που να δίνουν σε μια χώρα το δικαίωμα να επιτεθεί σε μια άλλη. Τα ουκρανικά εδάφη, που κατέλαβε η Ρωσία, δεν μπορούν να ονομαστούν ρωσικά και η κατοχική κυβέρνηση, που διορίστηκε σε αυτά τα εδάφη, δεν μπορεί να ονομαστεί «φιλορωσική διοίκηση». Οι «λαϊκές δημοκρατίες» δεν είναι ούτε του λαού ούτε δημοκρατίες. Είναι ένα κατοχικό καθεστώς, που υποστηρίζεται από ρωσικά όπλα. Το «δημοψήφισμα», που διοργάνωσαν οι ρωσικές Αρχές κατοχής στα κατεχόμενα, με την προκαθορισμένη έκβασή του, δεν έχει καμία σχέση με την αληθινή έκφραση της βούλησης ενός λαού. Μπορώ να συνεχίσω. 

Τα ρωσικά ψέματα, σε ΜΜΕ διαποτισμένα από προπαγάνδα, διπλωματικές δηλώσεις και σχόλια «ειδικών» δυτικών φίλων του Πούτιν, είναι μια προσπάθεια διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, ανατροπής των αξιών και οδηγούν τον κόσμο να πιστέψει ότι η Ουκρανία μπορεί να εγκαταλειφθεί. Η χρήση σωστών λέξεων υπενθυμίζει στον κόσμο ότι εμείς, οι Ουκρανοί, δεν έχουμε τίποτα να εγκαταλείψουμε: αν το κάνουμε, απλώς θα πάψουμε να υπάρχουμε. Προς το παρόν, είμαστε μόνο εμείς.