Εικόνα της Unesco. Ανοιχτή άδεια.
Το παρόν άρθρο συντάχθηκε από την Gesa Steeger του CORRECTIV υπό την επιμέλεια της Romina Cáceres και δημοσιεύτηκε στο El Surtidor στις 26 Σεπτεμβρίου 2023. Μια επεξεργασμένη έκδοση αναδημοσιεύεται από τo Global Voices βάσει συμφωνίας συνεργασίας με μέσα ενημέρωσης.
Μια κοινή έρευνα του El Surtidor, ενός ψηφιακού μέσου ενημέρωσης της Παραγουάης, και του CORRECTIV, ενός ανεξάρτητου ΜΜΕ από τη Γερμανία, δείχνει πώς η Deutsche Investitions und Entwicklungsgesellschaft (DEG), θυγατρική δημόσιου οργανισμού, και η Γερμανική Τράπεζα Ανάπτυξης (KfW) επένδυσαν 25 εκατομμύρια ευρώ στην Αγροτική Εταιρεία της Παραγουάης (PAYCO), η οποία, μεταξύ 2013 και 2020, αποψίλωσε τουλάχιστον 7.000 εκτάρια δασών σε τρεις ιδιοκτησίες στην επαρχία Τσάκο.
Το Τσάκο της Παραγουάης είναι μια περιοχή, που περιλαμβάνει το 60% της χερσαίας έκτασης της Παραγουάης. Ωστόσο, έχει λιγότερο από το 3% του πληθυσμού, γεγονός που την καθιστά μία από τις λιγότερο κατοικημένες περιοχές της Νότιας Αμερικής. Πολλοί από τους ανθρώπους που ζουν εκεί είναι ιθαγενείς.
Η υπόθεση αυτή δείχνει τον ρόλο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με την υποστήριξη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Γερμανίας, στην προώθηση της ίδιας αποψίλωσης των δασών, στην οποία επί του παρόντος αντιτίθεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, και καταδεικνύει την ευθύνη των τραπεζών και των επενδυτικών κεφαλαίων στην κλιματική κρίση.
Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο τον Οκτώβριο του 2023 το γερμανικό και το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ζήτησαν τον τερματισμό της επένδυσης της DEG στην PAYCO, μια εταιρεία που αποψίλωσε τα δάση στο Τσάκο.
Πάνω από 4.000 εκτάρια αποψιλώθηκαν μεταξύ 2013 και 2020
Η PAYCO ιδρύθηκε το 2013 από τον όμιλο Espirito Santo. Μετά την κατάρρευση του ομίλου στην Ευρώπη, το 2014 δημιουργήθηκε ως ανώνυμη εταιρεία στην Παραγουάη. Έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος ιδιοκτήτης γης στην Παραγουάη, σύμφωνα με την έκθεση Yvy Jára της Oxfam, και ασχολήθηκε με την κτηνοτροφία, τη σόγια, τις φυτείες ευκαλύπτων και την πώληση περιβαλλοντικών υπηρεσιών στο κράτος της Παραγουάης. Ήταν μία από τις ιδιωτικές οντότητες, που συμμετείχαν στη δημιουργία του νομοσχεδίου για τις πιστώσεις άνθρακα.
Η PAYCO δήλωσε 130.000 εκτάρια γης και 35.000 κεφάλια βοοειδών σε διάφορες φάρμες, τόσο στο Τσάκο όσο και στην Ανατολική Περιφέρεια. Σε αυτά προστίθενται σόγια, σιτάρι και δασικές φυτείες.
Η DEG επένδυσε 25 εκατομμύρια ευρώ στην εταιρεία το 2013, η οποία τότε είχε ακόμη έδρα το Λουξεμβούργο, έναν φορολογικό παράδεισο. Στόχος της επένδυσης, σύμφωνα με την τράπεζα, ήταν η στήριξη της τοπικής παραγωγής τροφίμων και μιας βιώσιμης βιομηχανίας ξυλείας.
Ωστόσο, συνέβη το αντίθετο. Από την εμπλοκή της DEG, τουλάχιστον τρία ράντζα της PAYCO στο Τσάκο υπέστησαν αποψίλωση 7.000 εκταρίων. Αυτό συνέβη εν μέρει με καύση, αλλά κυρίως με υλοτομία για την κτηνοτροφία. Αυτό αποδεικνύεται από μια αξιολόγηση του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου, το οποίο κατέγραψε την αποψίλωση των δασών στις εκτάσεις της εταιρείας μεταξύ 2013 και 2020.
Αποψίλωση 2013-2020 στο ράντσο Timboty της PAYCO. Πηγή: Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο — Enmannuel Da Ponte — Google Earth Images. Χρήση με άδεια.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου, το ράντσο Carandayty, που βρίσκεται στο Άλτο Παραγουάης, σημείωσε αποψίλωση 4.619 εκταρίων κατά προσέγγιση μεταξύ 2013 και 2020. Το Timboty, που βρίσκεται στο Πρεζιντέντε Άγιες σημείωσε αποψίλωση 2.037 εκταρίων κατά προσέγγιση την ίδια περίοδο, ενώ το Σάντα Ρόζα σημείωσε αποψίλωση 824 εκταρίων μεταξύ 2015 και 2016.
Η εταιρεία δεν δημιούργησε απλώς χώρο για την κτηνοτροφία στο Τσάκο. Στην Ανατολική Περιφέρεια, η PAYCO προφανώς έκοψε μια φυτεία φοινίκων για να δημιουργήσει φυτείες ευκαλύπτων, σύμφωνα με μια μελέτη του 2021 της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα FIAN. Η μελέτη περιλαμβάνει επίσης καταγγελίες σε άλλες ιδιοκτησίες της εταιρείας σχετικά με τη χρήση αγροχημικών και συγκρούσεις σχετικά με την ιδιοκτησία της γης.
«Ιδιοκτήτες όλων αυτών»
Η Αγροτική Εταιρεία της Παραγουάης δεν είχε πάντα αυτήν την ονομασία, ωστόσο έχει μια ιστορία 50 ετών στη χώρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε η οικονομολόγος Sarah Zevaco, ερευνήτρια στην εξειδικευμένη δεξαμενή σκέψης BASE IS, ο όμιλος Espírito Santo έκανε την πρώτη του επένδυση στην Παραγουάη το 1976, όταν αγόρασε την Estancia Golondrina.
Η Espírito Santo, ένας όμιλος αποτελούμενος από Πορτογάλους τραπεζίτες που ιδρυθηκε το 1869, είχε μόλις επανεφεύρει τον εαυτό της στον φορολογικό παράδεισο του Λουξεμβούργου μετά την εθνικοποίηση της τράπεζάς της από την Επανάσταση των Γαρυφάλλων στην Πορτογαλία. Το 1979, η Estancia Golondrina έγινε άμεσο μέρος του επιχειρηματικού ομίλου με τη δημιουργία της Sociedad Agrícola Golondrina S.A. Μεταξύ 1997 και 2002, αγόρασε την Ganadera Corina Campos y Haciendas SA και δημιούργησε, μαζί με την Unique Wood, την οντότητα Certified Forestry στην Παραγουάη (ForCerPa).
Το 2013, ανακοίνωσαν την επένδυση της DEG, δημιουργώντας την Αγροτική Εταιρεία Παραγουάης στο Λουξεμβούργο, ιδιοκτήτρια όλων των δραστηριοτήτων της Espírito Santo στη χώρα. Ο Ricardo Salgado Espírito Santo ήταν ο άνθρωπος στην κορυφή του επιχειρηματικού ομίλου και στην Πορτογαλία τον αποκαλούσαν DDT: «dono disto tudo» ή «ιδιοκτήτης όλων αυτών».
Το φιάσκο έγινε γνωστό το 2014, ένα χρόνο μετά την επένδυση της DEG, αλλά ξεκίνησε νωρίτερα. Ο αντίκτυπος της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Πορτογαλία σήμαινε ότι το χρέος που είχε αναλάβει ο όμιλος για την ανάκτηση της τράπεζας στο όνομά του δεν ήταν βιώσιμο, οπότε ο όμιλος προέβη σε δόλιους ελιγμούς για να συνεχίσει να έχει πρόσβαση σε κεφάλαια. Μετά από μια εσωτερική μάχη μεταξύ των μετόχων και την παρέμβαση της τράπεζας στην Πορτογαλία, η θυγατρική της Rio Forte κήρυξε πτώχευση στις 22 Ιουλίου 2014.
Ο Ricardo Salgado Espírito Santo πέρασε από την κατοχή όλων στην κατάσχεση όλων. Το 2022 κρίθηκε ένοχος για εκτροπή κεφαλαίων από τον επιχειρηματικό όμιλο σε υπεράκτια εταιρεία. Η Πορτογαλία κατάσχεσε το διαβατήριό του και κατηγορείται για 65 εγκλήματα.
Μία ημέρα μετά την αναγνώριση της πτώχευσης της Rio Forte, η PAYCO δημιουργήθηκε στις 30 Ιουλίου 2014, αλλά αυτή τη φορά με έδρα την Παραγουάη. Σύμφωνα με την επίσημη πράξη, πρόκειται για τη συγχώνευση των δύο εταιρειών, που είχε ο όμιλος στη χώρα (Golondrina και Corina), και το 85% του κεφαλαίου προήλθε από την EuroAmerican Finance, μια άλλη θυγατρική της Espírito Santo. Το υπόλοιπο ήταν οι μετοχές της γερμανικής DEG.
Αντίγραφο της πράξης που παρουσιάστηκε από την PAYCO για την παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών στην ANDE. Χρήση με άδεια.
Σύμφωνα με την έρευνα της Zevaco, όταν στις 8 Δεκεμβρίου 2014, ένα δικαστήριο στο Λουξεμβούργο επιβεβαίωσε την αφερεγγυότητα των εταιρειών του ομίλου Espírito Santo και άρχισε να κατάσχει την περιουσία τους, η PAYCO Paraguay ήταν ασφαλής.
Ποιος είναι υπεύθυνος;
Επί του παρόντος, εκκρεμεί αίτημα παροχής πληροφοριών ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου της Κολωνίας κατά της κρατικής τράπεζας ανάπτυξης KfW, στην οποία ανήκει και η DEG. Η οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων FIAN και το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Συνταγματικά και Ανθρώπινα Δικαιώματα (ECCHR) ζητούν τη δημοσιοποίηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών σχεδίων δράσης της PAYCO στην Παραγουάη.
Παρόλο που το δικαστήριο αποφάσισε υπέρ των οργανώσεων, η KfW άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής. Το δικαστήριο είχε αποφασίσει ότι η KfW είναι υποχρεωμένη να παρέχει πληροφορίες βάσει του γερμανικού νόμου περί ελευθερίας της πληροφόρησης. Αυτό περιλαμβάνει και την DEG.
Αναφορά βιωσιμότητας της PAYCO το 2015, στην οποία αναφέρονται τα τρία ράντσα όπου εντοπίστηκε αποψίλωση. Χρήση με άδεια.
Η έλλειψη διαφάνειας και οι αμφισβητήσιμες επιχειρηματικές πρακτικές είναι επίσης ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στο γερμανικό κοινοβούλιο, όπου εδώ και χρόνια ζητείται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της χώρας αυτής μεγαλύτερη διαφάνεια και ρύθμιση των επιχειρήσεων της DEG. «Η τράπεζα λειτουργεί στη σκιά της KfW. Κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς κάνει στην πραγματικότητα», λέει ο εμπειρογνώμονας σε θέματα χρηματοδότησης και ανάπτυξης Peter Wolff.
