Εικόνα από Clker-Free-Vector-Images από το Pixabay
Τον Ιούνιο του 2019, ακτιβιστές στη Νιγηρία διαδήλωσαν για την πρόθεση της κυβέρνησής τους να αποκαταστήσει έναν φόρο επί των σερβιετών στον προϋπολογισμό του 2019/2020. Πέρυσι, εν μέσω διαμαρτυριών, η Ινδία απομάκρυνε έναν αμφιλεγόμενο φόρο για τις σερβιέτες, ο οποίος εισήχθη το 2017. Τώρα, το Μπανγκλαντές εντάσσεται στον παγκόσμιο διάλογο για την φτώχεια της περιόδου.
Πρόσφατες διαμαρτυρίες ζήτησαν να σταματήσει ο προτεινόμενος φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 40% και οι συμπληρωματικοί φόροι επί των εισαγόμενων πρώτων υλών για σερβιέτες υγείας στον νέο προϋπολογισμό της χώρας. Οι ντόπιες σερβιέτες υπόκεινται ήδη σε φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 15% στην τιμή του ραφιού, επομένως πρόσθετοι φόροι επί των εισαγόμενων συστατικών θα καθιστούσαν αυτά τα προϊόντα εκτός χρήσης για πολλές, ακόμη και για εκείνες που ήδη χρησιμοποιούν σερβιέτες μίας χρήσης.
Εν μέσω κλήσεων για να σπάσουν τη σιωπή και την ευρεία χρήση του σλόγκαν “Όχι ΦΠΑ στις σερβιέτες”, η κυβέρνηση του Μπανγκλαντές, με μια άνευ προηγουμένου κίνηση, αχρήστευσε την προτεινόμενη φορολογική αύξηση στα γυναικεία προϊόντα. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι είναι πλέον προσιτά για τις γυναίκες στο Μπανγκλαντές.
Το ταμπού της περιόδου
Στο αγροτικό Μπανγκλαντές, οι περίοδοι των γυναικών εξακολουθούν να αποτελούν θέμα ταμπού. Επειδή η εμμηνόρροια θεωρείται ακάθαρτη, αυτό επιβάλλει πολλούς περιορισμούς σε ό,τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες και πού μπορούν να πάνε. Ακόμα και οι γυναίκες που μπορούν να αντέξουν οικονομικά αυτά τα προϊόντα, σπάνια τις αγοράζουν σε κλασικά καταστήματα, κυρίως από αμηχανία.
Σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα για την Βασική Υγιεινή του Μπανγκλαντές, του 2014, κατά τη διάρκεια του κύκλου της εμμηνόρροιας, το 40% των κοριτσιών απουσιάζει από το σχολείο κατά μέσο όρο τρεις μέρες το μήνα.
Πολλά κορίτσια χάνουν το σχολείο κατά τη διάρκεια της περιόδου. Φωτογραφία του Firoze Ahmed, μέσω Demotix.
Απαγορευτικό κόστος
Σύμφωνα με έκθεση του μη κερδοσκοπικού οργανισμού SNV Bangladesh, πάνω από το 89% των 78,4 εκατομμυρίων γυναικών του Μπανγκλαντές εξακολουθούν να χρησιμοποιούν παλιά ρούχα ή κουρέλια, καθώς πολλές δεν μπορούν να αντέξουν τις σερβιέτες μίας χρήσης.
Η ετήσια αξία αγοράς της βιομηχανίας σερβιετών (συμπεριλαμβανομένων των πανών για ενήλικες) στο Μπανγκλαντές ανέρχεται σε περίπου 3 δισεκατομμύρια Τάκα (35,5 εκατομμύρια δολάρια), το 90% των οποίων παρέχεται από τοπικούς κατασκευαστές. Η τιμή ανά πακέτο των σερβιετών είναι 100-160 Τάκα (1,25-2 εκατομμύρια δολάρια), που πολλές στις αγροτικές περιοχές δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά.
Το κόστος των σερβιετών παρέμεινε υψηλό λόγω της ανάγκης να καταβληθούν οι υφιστάμενοι τελωνειακοί και κανονιστικοί δασμοί στις πρώτες ύλες ξένων πηγών, που απαιτούνται για την τοπική συναρμολόγηση.
Σύμφωνα με ορισμένους κατασκευαστές, η κατάργηση της προτεινόμενης αύξησης του φόρου, ωστόσο, δεν θα επηρεάσει την τρέχουσα τιμή. Αν το 15% του ΦΠΑ στα ράφια αποσυρθεί, λένε οι κατασκευαστές, τότε η τιμή θα κατέβει.
Παλιά ρούχα ή κουρέλια ως εναλλακτικές λύσεις
Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν τους κινδύνους για την υγεία από την επαναχρησιμοποίηση παλαιών ρούχων αντί για σερβιέτες. Η Εθνική Έρευνα Υγιεινής του 2014 διαπίστωσε ότι η αμηχανία και η έλλειψη οικονομικής προσιτότητας συμβάλλουν στην προσφυγή των γυναικών στην επαναχρησιμοποίηση κουρελιών και σε άλλες διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις.
Σημειώνοντας ότι η χρήση κουρελιών αντί των σερβιετών αυξάνει τον κίνδυνο για την υγεία των γυναικών, η χρήστης του Facebook Shamima Islam εξήγησε ότι το 73% των γυναικών του Μπανγκλαντές πάσχουν από ουρικές και κολπικές μολύνσεις — που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο — όλα εξαιτίας της έλλειψης εμμηνορροϊκής υγιεινής.
Sanitary pads are not luxury products but essential. Without proper hygienic protection during periods can cause harm and disease. Proposing value-added tax on sanitary pads is disgraceful and anti-women. https://t.co/7HoqgJCONY
— Leesa Gazi (@LeesaGazi) June 29, 2019
Οι σερβιέτες δεν είναι προϊόντα πολυτελείας αλλά απολύτως απαραίτητες. Χωρίς σωστή υγιεινή προστασία κατά τη διάρκεια της περιόδου μπορεί να προκληθεί βλάβη και ασθένεια. Η πρόταση φόρου προστιθέμενης αξίας στις σερβιέτες υγιεινής είναι επαίσχυντη και εναντίον των γυναικών.
Στο Facebook, ο Shahriar Shuvo συνέστησε όχι μόνο την απαλλαγή από τον φόρο, αλλά και την εισαγωγή επιδοτήσεων για τις σερβιέτες:
এদেশে এমপি – মন্ত্রীদের জন্য শুল্কমুক্ত গাড়ী আনার সুবিধা রাখা হয় আর অতিরিক্ত ৪০% ভ্যাট ধরা হয় নারীদের জন্য প্রয়োজনীয় স্যানিটারি ন্যাপকিনের উপর ।
শুধু ভ্যাট প্রত্যাহারই নয় স্যানিটারি ন্যাপকিন সহজলভ্য করনে এর উপর ভর্তুকির দাবি জানাচ্ছি ।
Διαθέτουμε αφορολόγητες παροχές αυτοκινήτων για τους υπουργούς και τους βουλευτές μας. Ωστόσο, επιβάλλουμε 40% φόρο / ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα υγιεινής της εμμηνόρροιας για τις γυναίκες.
Όχι μόνο πρέπει να καταργηθούν οι φόροι, ζητώ επιδοτήσεις για αυτά τα προϊόντα για να τα καταστήσω οικονομικά προσιτά σε περισσότερες γυναίκες.
Διαφορετικές κοινωνικές ομάδες ανθρώπων επίσης, εκτός διαδικτύου βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν. Εδώ σε αυτό το βίντεο, ένα μικρό τμήμα φοιτητών πανεπιστημίου φαίνεται να διαμαρτύρονται για την αύξηση, σχηματίζοντας μια ανθρώπινη αλυσίδα στην περιοχή Shahbag της Ντάκα:
Η Μπανγκλαντεσιανή γιατρός Sakia Haque, η οποία ταξίδεψε σε όλες τις 64 επαρχίες της χώρας για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την αναπαραγωγική υγεία και την υγιεινή μεταξύ των μαθητριών, σχολίασε σχετικά με το θέμα:
সারা দেশে যে বলে আসলাম,মিন্সট্রেশনের সময় স্যানিটারি প্যাড ইউজ করবা, unhygienic কাপড় না।।
এখন কিভাবে মুখ দেখাব?
যাদের মাসে আয় ২০০০-৩০০০টাকা, তাদের কাছে আগেই প্যাড কিনা বিলাসিতা ছিল! আর এখন? […]
[Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου] ζήτησα από κάθε κορίτσι να χρησιμοποιήσει σερβιέτες μίας χρήσης αντί ανθυγιεινών υφασμάτων κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως. Τι μπορώ να τους πω τώρα;
Για όσους κέρδιζαν μόνο 2.000-3.000 Μπαγκλαντεσιανά Τάκα (25 – 38 Αμερικανικά δολάρια) ανά μήνα, οι σερβιέτες μίας χρήσης ήταν πολυτέλεια. Και τώρα;
Σε μια φεμινιστική ιστοσελίδα που ονομάζεται Nari (Γυναίκες), η Puspita Mondol μοιράστηκε μια ιστορία για την επίσκεψη μιας παιδικής της φίλης στον δήμο Ashulia κοντά στην πρωτεύουσα Ντάκα:
২০০৯ সালের কথা। আশুলিয়ায় গেলাম ছোটবেলার বান্ধবীর বাসায়। ও আর ওর বর হামিম গার্মেন্টসে জব করতো। আমার পিরিয়ডের ডেইট মনে ছিলো না এবং হঠ্যাৎ পিরিয়ড হয়। কিন্তু ওর কাছে প্যাড নেই, সেপ্যাড ইউজ করে না। আমরা দু'জন ওর বাসা থেকে বের হয়ে রাস্তায় গেলাম। ছোটো ছোটো বেশ কয়টা ফার্মেসী পেলাম। কিন্তু কোথাও কোন প্যাড নেই। বলে কেউ কিনে না, তাই রাখি না। আমি এতো অবাক হয়েছিলাম! এতো এতো মেয়ে কাজ করে এখানকার গার্মেন্টসগুলোতে আর কেউ প্যাড ব্যবহার করে না! কারণ কী? কতো আর বেতন পায় যারা গার্মেন্টেসে কাজ করে?
Αυτή (η φίλη μου) εργάζονταν σε ένα εργοστάσιο έτοιμων ενδυμάτων μαζί με τον σύζυγό της. Συνειδητοποίησα ότι ήταν η ώρα για την περίοδό μου και δεν είχα σερβιέτες μαζί μου. Τη ρώτησα και είπε ότι δεν χρησιμοποιεί (μίας χρήσης) σερβιέτες. Έτσι βγήκαμε να αγοράσουμε. Συνήθως, είναι διαθέσιμες στα τοπικά φαρμακεία. Πήγα σε πολλά φαρμακεία και δεν είχαν σερβιέτες στα ράφια τους. Οι καταστηματάρχες μου είπαν ότι δεν κρατούν το προϊόν στα ράφια καθώς (σχεδόν) καμία δεν το αγοράζει. Ήμουν εξαιρετικά έκπληκτη καθώς πρόκειται για μια βιομηχανική περιοχή όπου εργάζονται πολλές γυναίκες. Καμία δεν χρησιμοποιεί σερβιέτες (μίας χρήσης)! Ίσως λόγω της υψηλής τιμής, αυτές οι εργαζόμενες δεν μπορούν να τις αντέξουν οικονομικά και θέλουν να εξοικονομήσουν χρήματα.
Μέρος της πρόκλησης για την προσβασιμότητα των γυναικείων προϊόντων είναι η μεταβολή των πολιτιστικών προτύπων. Για να μπορούν οι γυναίκες να συνειδητοποιήσουν το δικαίωμά τους σε προσιτές προμήθειες, προκειμένου να παραμείνουν υγιείς, η εμμηνόρροια πρέπει να θεωρείται φυσική και φυσιολογική. Σε ένα άρθρο γνώμης στο Daily Prothom Alo, ο Mohammad Syed Bin Abdullah, φοιτητής νομικής στο πανεπιστήμιο της Ντάκα, δήλωσε ότι ένα κίνημα αστικής ευαισθητοποίησης είναι αυτό που χρειάζεται για να κάνει την κυβέρνηση να κρατήσει το κόστος των προμηθειών χαμηλό, έτσι ώστε τα γυναικεία προϊόντα υγιεινής να είναι προσιτά για όλες τις γυναίκες του Μπανγκλαντές.
