Εντατικό μάθημα στην κριτική σκέψη περί έρωτος, ανήμερα του αγίου Βαλεντίνου

Picture shared by Pixabay.com and labeled for reuse.

Φωτογραφία δημοσιευμένη στο Pixabay.com με εξουσιοδότηση για επαναδημοσίευση

“Το προσωπικό είναι και πολιτικό” είναι το σύνθημα της εκστρατείας των φεμινιστικών κινημάτων από τα τέλη της δεκαετίας του '60. Μπορεί ωστόσο ο έρωτας και ο τρόπος που σκεφτόμαστε για αυτόν να αποτελέσει τμήμα αυτής της ιδέας;

Ερευνητές έχουν αναζητήσει τα στοιχεία που κάνουν τον έρωτα επώδυνο, επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι ο παθιασμένος έρωτας είναι μία ανακούφιση για τον πόνο και ακτιβιστές/ακτιβίστριες του φεμινιστικού κινήματος έχουν αναδείξει τη σύνδεση μεταξύ του ρομαντικού έρωτα και της βίας ενάντια στις γυναίκες.

Για πολλούς κοινωνικούς επιστήμονες και ακτιβιστές/ακτιβίστριες του φεμινισμού, ο έρωτας είναι ένα ατελείωτο θέμα που μόλις και έχουμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε.

Αυτή τη μέρα του αγίου Βαλεντίνου, παρουσιάζουμε έξι ριζοσπαστικούς τρόπους σκέψης περί έρωτος.

1. Χρειαζόμαστε τον έρωτα;

Στο εκπαιδευτικό κανάλι του TED, οι οδηγοί του Skye C. Cleary μας δείχνουν πώς οι φιλόσοφοι Πλάτων και Μπέρτραντ Ράσελ προσπαθούν να καταλάβουν την αναγκαιότητα του έρωτα σε αυτό το πεντάλεπτο βίντεο:

2. Πώς να φερόμαστε ως ενήλικες στον έρωτα;

Και στο YouTube, το  “The School of Life” (Το σχολείο της ζωής) αφιέρωσε μία ολόκληρη λίστα αναπαραγωγής στον έρωτα και τον ρομαντισμό, στην οποία γίνεται κριτική σκέψη πάνω στους τρόπους που η κοινωνία βλέπει, ενθαρρύνει και κρίνει τον έρωτα. Το School of Life έχει επίσης βίντεο στοχασμού πάνω στο γάμο και το διαζύγιο, πώς να διαχειρίζεται κάποιος τον έρωτα, τις συγκρούσεις και την τρυφερότητα. Σε αυτό το δίλεπτο βίντεο, συγκεκριμένα, διερευνούν τα μπερδέματα γύρω από την ιδέα του έρωτα:

3. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέττα έλεγαν ψέματα

Στο λατινοαμερικάνικο κωμικό κανάλι Flama, η Joanna Haussman αφιερώνει μία από τις “αναλύσεις” της πάνω σε διάσημα ζευγάρια και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν την ιδέα του έρωτα στην ποπ κουλτούρα, σε αυτό το πεντάλεπτο βίντεο:

4. Ο μύθος “έρωτας=επιτυχία”

Από την πλευρά των φεμινιστών διανοητών, η Μεξικανή συγγραφέας Marcela Lagarde αντιμετωπίζει το θέμα του έρωτα ως κοινωνικού φαινομένου. Σε αυτό το βίντεο διάρκειας μίας ώρας, η συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο έρωτας έχει υπάρξει αποφασιστικός παράγοντας στην ιδέα της επιτυχίας στην προσωπική ζωή των γυναικών και υπογραμμίζει την ιδέα ότι ο έρωτας κατασκευάζεται στο κοινωνικό φαντασιακό μέσω μύθων και ιδεών που μπορούν να βλάψουν την προσωπική και επαγγελματική εξέλιξη:

Η κατασκευή του έρωτα [στην κουλτούρα] είναι πολύ ιδιαίτερη. Αναφέρομαι κυρίως στις δυτικές κοινωνίες, οι οποίες τοποθετούν τον έρωτα [που οδηγεί σε γάμο] στο επίκεντρο των επιδιώξεων στη ζωή των γυναικών. Το να μεγαλώνεις, να κάνεις πράγματα, να σπουδάζεις, να εργάζεσαι, και πολλά άλλα που σήμερα έχουν μπροστά τους οι γυναίκες, παίζουν δευτερεύοντα ρόλο ή έστω παράλληλο στο να βρεις τον έρωτα. [Κι αυτός ο έρωτας είναι] εξιδανικευμένος, φαντασιακός, και κατασκευασμένος από μία τεράστια ποσότητα μύθων, θρύλων και ιδεολογιών, που διαπερνούν τη συνείδησή μας και εκπαιδεύουν τα συναισθήματά μας.

5. Μαθαίνοντας στο Εργαστήριο του Έρωτα

Την οπτική γωνία της Lagarde μοιράζεται και η Ισπανίδα ερευνήτρια Coral Herrera Gómez. H Herrera Gómez συμπεραίνει ότι ο ρομαντικός έρωτας συγκεντρώνεται σε μία ειδική μορφή κοινωνικοποίησης, και αμφισβητεί τα αίτια για τα οποία οι κοινωνίες, κυρίως στη Δύση, έχουν τόσο μεγάλη τάση να οργανώνουν τη ζωή πάνω σε ετεροφυλοφυλικά ζευγάρια των δύο ατόμων.

Η δουλειά της επίσης αναδεικνύει τους συσχετισμούς που μπορεί να έχει ο ρομαντικός έρωτας με τη βία ενάντια στη γυναίκα, και κάποια από τα project της στοχάζονται πάνω στον έρωτα, τις σχέσεις και το σεξ. Η έρευνά της την οδήγησε να δημιουργήσει το “Εργαστήριο του Έρωτα” και ένα group στο facebook που λέγεται “Señoras que… dejan de sufrir por amor” (Κυρίες που σταμάτησαν να υποφέρουν από έρωτα). Το Εργαστήριο του Έρωτα παρουσιάζει επίσης αφηγήσεις γυναικών από τη Λατινική Αμερική και την Ισπανία. Σε αυτό το πεντάλεπτο βίντεο η Herrera Gómez εξηγεί ότι το Εργαστήριο του Έρωτα βασίζεται στην ανταλλαγή εμπειριών και στον ομαδικό στοχασμό πάνω στην αυτοεκτίμηση και στην ανάγκη κατανόησης των συναισθημάτων:

Σε μία συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο blog της, η Herrera Gómez λέει:

Πρέπει να απεμπλακούμε από τη σχέση μεταξύ του έρωτα και του να υποφέρουμε, να τελειώνουμε με την κουλτούρα της υπομονετικής γυναίκας, να κάνουμε της μόδας τη σωστή συμπεριφορά απέναντι στους άλλους, και να κατασκευάσουμε συλλογικά μία ηθική του έρωτα που να μας επιτρέπει να αγαπάμε τον εαυτό μας [και τους άλλους] περισσότερο και καλύτερα.

6. Γιατί ο έρωτας πονάει

Μία άλλη ερευνήτρια των κοινωνικών επιστημών από το Ισραήλ, η Eva Illouz, έγραψε μία κοινωνιολογική αιτιολόγηση του γιατί ο έρωτας πονάει, η οποία συσχετίζεται με τις δυνατότητες που παρέχει το Διαδίκτυο για να διαλέξει κάποιος ταίρι. Σε ένα πρόσφατο άρθρο, δημοσιευμένο στη Hareetz, η Illouz αμφισβητεί τον εορτασμό του έρωτα και τον τρόπο με τον οποίο ο έρωτας, όπως τον αντιλαμβανόμαστε, αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο φόντο από επώδυνες αποτυχίες:

Anyone with eyes in his head can see that the road to romantic love is paved with an unfathomable amount of indignities: disappointing first dates; empty and demeaning one-night stands; broken promises, unenthusiastic commitments; princes turned into angry frogs; shared lives that end in lies and betrayal. Worse than these indignities are the shared lives that never end at all, and keep on staging their own tired exhaustion and powerless rage.

Οποιοσδήποτε έχει μάτια μπορεί να δει ότι ο δρόμος προς τη ρομαντική αγάπη είναι στρωμένος με πάρα πολλές απογοητεύσεις: απογοητευτικά πρώτα ραντεβού, κενά νοήματος one-night stands, υποσχέσεις που δεν τηρούνται, μη ενθουσιώδεις δεσμεύσεις, πρίγκιπες που μεταμορφώνονται σε θυμωμένους βατράχους, μοιρασμένες ζωές που καταλήγουν σε ψέματα και προδοσία. Χειρότερες από αυτές τις απογοητεύσεις είναι οι μοιρασμένες ζωές που δεν τελειώνουν ποτέ και συνεχίζουν να προβάλλουν την εξάντληση και τον αδύναμο θυμό τους.

Στο ίδιο άρθρο, η Illouz στοχάζεται πάνω στην ιδέα της φιλίας, και στον τρόπο με το οποίο μπορεί να είναι ένα αξεσουάρ βασισμένο στον έρωτα, αλλά που δεν έχει σε μεγάλο βαθμό τα στοιχεία που κάνουν κάποιον να υποφέρει:

While we almost always recognize the feeling of falling in love, it can take us quite a long time to realize we have found a friend in someone. Friendship, then, has no dramatic, foundational beginning, nor does it entail clear social ritual or “rules of engagement” (as courtship does), nor the urgency of love. It goes along with the movements and flow of our life, and lacks the dramatic, theatrical trappings of love. Precisely for this reason, friendship is not a disease of the imagination: We rarely suspect friendship of being a figment of our imagination.

Αν και αναγνωρίζουμε σχεδόν πάντα το συναίσθημα ότι ερωτευόμαστε, μπορεί να πάρει μεγάλο χρονικό διάστημα για να αντιληφθούμε ότι έχουμε βρει ένα φίλο. Η φιλία, λοιπόν, δεν έχει κάποια δραματική αρχή, ούτε περιλαμβάνει κάποιο ξεκάθαρο κοινωνικό τελετουργικό ή “κανόνες προσέγγισης” (όπως το φλερτ), ούτε την επείγουσα ανάγκη για αγάπη. Κινείται παράλληλα με το ρυθμό της ζωής μας, και στερείται τους θεατρινισμούς της αγάπης. Ακριβώς για αυτό το λόγο, η φιλία δεν είναι μία ασθένεια της φαντασίας: σπάνια υποψιαζόμαστε ότι μία φιλία είναι αποκύημα της φαντασίας μας.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.