Το άρθρο αυτό αρχικά δημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο Agência Mural, κατόπιν έρευνας και σύνταξης από τους Aline Kátia Melo, Eduardo Micheletto, Humberto do Lago Müller, Jéssica Souza, João Paulo Brito, Karina Oliveira, Lucas Landin, Lucas Veloso, Martina Ceci, Priscila Gomes, Priscila Pacheco, Sidney Pereira, Tamires Tavares, Tamiris Gomes και Thaís Santana, επιμέλειας και οργάνωσης από την Tamires Gomes. Αναδημοσιεύεται στο Global Voices βάσει συμφωνίας διαμοιρασμού περιεχομένου.

Η κουλτούρα του γκραφίτι αναβλύζει στις πόλεις της Βραζιλίας. Το Σάο Πάολο δεν αποτελεί εξαίρεση: καλλιτέχνες του δρόμου φέρνουν χρώμα και ζωή στο γκρίζο τοπίο. Ενώ όμως οι τοιχογραφίες από κεντρικές γειτονιές όπως η Βίλα Μανταλένα φιλοξενούνται σε διεθνείς ταξιδιωτικές εκδόσεις, τα έργα από φτωχότερα προάστια παραμένουν άγνωστα, ακόμα και στους ίδιους τους κατοίκους της πόλης, που φτάνουν σχεδόν τα 20 εκατομμύρια.

Έχοντας αυτό κατά νου, δημοσιογράφοι από το Αgência Mural συνέλεξαν τα καλύτερα έργα τέχνης δρόμου στις αντίστοιχες γειτονιές τους — στη Βραζιλία λέγονται quebradas — όλες σε συνοικίες χαμηλών εισοδημάτων.

Mairiporã, ευρύτερη περιοχή Σάο Πάολο

Μια μεγάλη συνάντηση καλλιτεχνών γκραφίτι λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στη Mairiporã, στα βόρεια του Σάο Πάολο, με οργανωτή τον καλλιτέχνη Carlinhos Rootsm. Οι ακόλουθες δυο εικόνες δημιουργήθηκαν στις τελευταίες δυο συναντήσεις το 2015, οπότε και αναζωογονήθηκε η κεντρική αρτηρία σκαλοπατιών της πόλης.

Grajaú, νότιο Σάο Πάολο

Η ακόλουθη τοιχογραφία βρίσκεται στο Cantinho do Céu Linear Park στο Grajaú και απεικονίζει την πραγματικότητα στα βραζιλιάνικα προάστια. Δημιουργήθηκε από τον καλλιτέχνη Enivo, ο οποίος ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στο γκραφίτι στη γειτονιά. Το αγόρι που απεικονίζεται είναι ο Caio Caternum, ένας άλλος ντόπιος καλλιτέχνης. Η φράση “Στο τέρμα τα κέφια…Γιατί είμαστε φτιαγμένοι από όνειρα ό,τι μεγέθους θέλουμε εμείς” προέρχεται από τον ράπερ Mano Money, επίσης από το Grajaú.

Lago Azul, νότιο Σάο Πάολο

Στο Lago Azul, παρατηρούμε τα κίτρινα σπίτια του καλλιτέχνη Mauro Neri. Συμμετέχει επίσης στην ομάδα των καλλιτεχνών γκραφίτι, που μεγάλωσαν στο Grajaú.

Tucuruvi, βόρειο Σάο Πάολο

Σπίτι με γκραφίτι σε μια γωνιά της οδού Paranabi. Άγνωστος καλλιτέχνης.

Συνοικία Anhanguera, βόρειο Σάο Πάολο

Αυτή η πραγματική υπαίθρια γκαλερί τέχνης δημιουργήθηκε πάνω στους τοίχους του δημόσιου γυμνασίου Jardim Britania στη συνοικία Anhanguera κατά τη διάρκεια του 6ου καλλιτεχνικού φεστιβάλ “Art at home.”

Tremembé, βόρειο Σάο Πάολο

Η οδός Um Treas Street στη γειτονιά Tremembé είναι γεμάτη γκραφίτι.

Vila Nova Cachoeirinha, βόρειο Σάο Πάολο

Γκραφίτι δίπλα από πολιτιστικό κέντρο στα βόρεια της πόλης. Ο καλλιτέχνης είναι γνωστός ως Monster Ectoplasma.

Jardim Ataliba Leonel, βόρειο Σάο Πάολο

Και οι τοίχοι του δημόσιου σχολείου Pedro Morais Victor στην οδό Boaventura Coleti φιλοξενούν γκραφίτι από τους ντόπιους καλλιτέχνες Brown, Marcia, Kbelo και άλλους.

Jardim Brasil, βόρειο Σάο Πάολο

Η καλλιτέχνιδα Katia Suzue, που ζει στο Jardim Brasil, μεγάλωσε με τους παππούδες της, από την πελυρά της μητέρας της, οι οποίοι είναι παιδιά Γιαπωνέζων μεταναστών. Το έργο της είναι γνωστό για την ανατολίτικη θεματολογία του. Περισσότερες πληροφορίες για τη συγκεκριμένη καλλιτέχνιδα βρίσκονται στα πορτογαλικά εδώ.

Carandiru, βόρειο Σάο Πάολο

Στη γειτονιά Carandiru, αυτό το αστικό καλλιτέχνημα δημιουργήθηκε από τον Sipros στο πάρκο Juventude.

Jaçanã, βόρειο Σάο Πάολο

To γκραφίτι αυτό από την Caluz, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Carolina Luz, βρίσκεται στη Λεωφόρο Jaçanã. Το έργο της συχνά περιλαμβάνει θηλυκά θέματα, έχοντας εμπνευστεί την αισθητική της ταυτότητα από γυναίκες στα προάστια και την καθημερινότητά τους.

Τα ακόλουθα δυο γκραφίτι υπογράφονται από τον καλλιτέχνη Kasca (Jurandir Ramos) και βρίσκονται επίσης στη συνοικία Jaçanã. Είναι περισσότερο γνωστός για τις ζωγραφιές του με αγελάδες, που εκτείνονται σε μια συνοικία γνωστή ως Jova Rural.

Morro Doce, δυτικό Σάο Πάολο

Γκραφίτι από το φεστιβάλ “Art at Home”. Αυτό στα αριστερά είναι έργο του καλλιτέχνη Malaca (O.C.A.) στο Morro Doce, στο δυτικό Σάο Πάολο.

Γκουαρίλος, ευρύτερο Σάο Πάολο

H αλέα Manacapuru, στο Jardim Cumbica σε μια γειτονιά του Γκουαρίλος στο ευρύτερο Σάο Πάολο, γέμισε με γκραφίτι κατά τη Συνάντηση Atac, όπου μαζεύτηκαν ντόπιοι καλλιτέχνες.

Παρακάτω βρίσκεται άλλη μια τοιχογραφία στο Γκουαρίλος, στους τοίχους ενός σχολείου στη Λεωφόρο Bartolomeu de Carlos, στη συνοικία Jardim Flor da Montanha. Πίσω του είναι ζωγραφιές από παιδιά.

Itaquaquecetuba, ευρύτερο Σάο Πάολο

Αυτό το έργο είναι του JAE Alves και βρίσκεται στην οδό Maringá στη συνοικία Rancho Grande της πόλης Itaquaquecetuba — λίγο έξω από το Σάο Πάολο.

Mogi das Cruzes, ευρύτερο Σάο Πάολο

Σε έναν τοίχο στην παλαιά οικία Antonio Bovolenta στο Mogi das Cruzes έξω από το Σάο Πάολο, υπάρχει ένα μήνυμα προς την κοινότητα γκραφίτι: “Σχεδόν πάντοτε, η μειονότητα των δημιουργικών, αφοσιωμένων ανθρώπων έκανε τον κόσμο καλύτερο“, μια ρήση που αποδίδεται στον Αμερικανό ακτιβιστή πολιτικών δικαιωμάτων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Poá, ευρύτερο Σάο Πάολο

Παρακάτω μια κουκουβάγια, ζωγραφισμένη από έναν κάτοικο της πόλης, τον Jonh Naja. Το γκραφίτι βρίσκεται στην πλατεία Aurélio Fuga, στη γειτονιά Calmon Viana στην Poá, στο ευρύτερο Σάο Πάολο.

Guaianases, ανατολικό Σάο Πάολο

Τα ακόλουθα προέρχονται από έναν καλλιτέχνη ονόματι Todyone. Ο αριθμός των κατοίκων που περνάνε από την πεζογέφυρα του σιδηροδρομικού σταθμού στο Guaianases έχει αυξηθεί, χάρη στα νέα της χρώματα. Υπάρχουν επίσης έργα του Galvani Galo.

Και στο σταθμό του μετρό Guaianeases, ο Todyone έχει ζωγραφίσει ένα βαγόνι  γύρω από τους τοίχους του ηλεκτρικού.