Τα “αόρατα” παιδιά που πέθαναν υπό τη φροντίδα του κράτους της Χιλής

Η μητέρα της Lissette μαζί με το δικηγόρο της μήνυσαν το Κράτος της Χιλής. Φωτογραφία: Univisión/ Sebastián Lafaurie, χρησιμοποιείται με άδεια.

Το άρθρο αυτό από τη Daniela Mohor για το Univisión δημοσιεύθηκε από την CONNECTAS. Η ακόλουθη εκδοχή έχει δημοσιευτεί στο Global Voices χάρη σε συμφωνία διαμοιρασμού περιεχομένου.

Ο θάνατος της Lissette Villa, μιας 11χρονης κοπέλας σε οικοτροφείο που διαχειρίζεται το κράτος της Χιλής, αποκάλυψε μια κρίση στα οικοτροφεία όλης της χώρας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από το 2005 έως το 2016 εκτιμάται ότι 865 παιδιά έχασαν τη ζωή τους, ενώ βρίσκονταν υπό τη φροντίδα κρατικών οικοτροφείων.

Σε δυο εβδομάδες θα έκλεινε τα 12. Αλλά για την Lissette, τα επερχόμενα γενέθλιά της ήταν μόνο πηγή δυσφορίας. Γνώριζε πως σε αυτή την ηλικία θα έπρεπε να εγκαταλείψει τη στέγη ανηλίκων, όπου ζούσε από το 2014, και να μεταφερθεί σε άλλη στέγη στην κοινότητα Πουνταχουέλ στο Σαντιάγο. Το μέρος ήταν γνωστό από παιδιά όπως η ίδια – θύματα κακομεταχείρισης και κακοποίησης, εγκαταλελειμμένα από οικογένεια ή νεαρούς παραβάτες – ως ένα από τα χειρότερα στο δίκτυο κέντρων προστασίας της Εθνικής Υπηρεσίας Παιδιών της Χιλής (SENAME).

Η Lissette δεν έφτασε ποτέ στο κέντρο στο Πουνταχουέλ. Στις 11 Απριλίου 2016, πέθανε από καρδιακή ανακοπή. Οι συνθήκες του θανάτου της βρίσκονται ακόμα υπό έρευνα. Παρόλο που μια έκθεση της Αστυνομίας Ερευνών παραθέτει “ασφυξία λόγω ασυνείδητων και απρόσεκτων ενεργειών των επιμελητών της”, η αυτοψία δείχνει ότι κατά τη στιγμή του θανάτου είχε “τραυματισμούς στο πρόσωπο”.

Έχει περάσει περισσότερος από ένας χρόνος από τότε, αλλά ο θάνατος της Lissette Villa εξακολουθεί να παραμένει είδηση στη Χιλή. Μόλις δημοσιοποιήθηκε, η ιστορία της περί φτώχειας, ανασφάλειας και βίας ώθησε τους Χιλιανούς να δώσουν προσοχή σε ό,τι συμβαίνει σε σχεδόν 100.000 από τα πιο ευάλωτα παιδιά, που αναζητούν προστασία και ψυχιατρική βοήθεια από τη SENAME κάθε χρόνο.

Οι πληροφορίες που ανακαλύφθηκαν έκτοτε είναι συντριπτικές: τον Οκτώβριο του 2016, η Solange Huerta, η οποία ανέλαβε την ηγεσία της SENAME εν μέσω της κρίσης, αποκάλυψε ότι μεταξύ 2005 και 2016, εκτιμάται ότι 865 παιδιά και έφηβοι έχασαν τη ζωή τους υπό τη φροντίδα των υπηρεσιών για παιδιά. Από αυτόν τον αριθμό, 249 ήταν έφηβοι ηλικίας άνω των 14 ετών με ποινικό υπόβαθρο, 406 ήταν παιδιά υπό την επιμέλεια των γονέων ή των συγγενών τους σε προγράμματα προστασίας. Η ομάδα, όμως, που έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο αντίκτυπο είναι τα 210 παιδιά που, όπως και η Lissette, ζούσαν σε στέγες προστασίας, επειδή οι γονείς τους και οι στενοί συγγενείς τους δεν μπορούσαν να τους φροντίσουν. Από αυτά τα παιδιά, περισσότερα από τα μισά ήταν άτομα με ειδικές ανάγκες και περίπου το ένα τρίτο ήταν κάτω των 6 ετών. Για 47 από αυτά, σύμφωνα με την έκθεση της SENAME, η αιτία θανάτου είναι ασαφής.

Tα αόρατα παιδιά

“Η υπόθεση της Lissette άνοιξε το κουτί της Πανδώρας”, δήλωσε ο Sebastián Lafaurie, δικηγόρος της μητέρας της Lissette, που υπέβαλε καταγγελία κατά της SENAME. “Μετά το θάνατό της, το Υπουργείο διεξήγαγε έρευνα σε όλα τα κέντρα σε ολόκληρη τη χώρα (περίπου 260), τα οποία έδειξαν αμέλεια και αποτυχίες στο σύστημα”:

Hoy sabemos que hay cientos de niños que murieron, pero no se denunciaban sus muertes. Quedaban ahí en el olvido, porque son niños que no le importan a nadie.

Τώρα γνωρίζουμε ότι εκατοντάδες παιδιά πέθαναν, αλλά κανείς δεν ανέφερε τους θανάτους τους. Παραμένουν εκεί ξεχασμένα, γιατί είναι παιδιά που κανείς δεν νοιάζεται.

Ο Anuar Quesille, αξιωματούχος προστασίας από τη UNICEF Χιλής, σχολίασε:

Se ha tomado una serie de medidas importantes para la infancia, pero pese a todo eso, el Estado, independiente del gobierno de turno, se olvidó de los niños que son los más desfavorecidos en Chile: los que han sido víctima de alguna vulneración en sus derechos y que están al cuidado del Estado. Pareciera que esa es la gran raigambre olvidada de la infancia en Chile.

Έχουν θεσπιστεί ορισμένα σημαντικά μέτρα για τα παιδιά, αλλά παρόλ’ αυτά το κράτος, ανεξάρτητα από την σημερινή κυβέρνηση, έχει ξεχάσει τα πιο μειονεκτούντα παιδιά στη Χιλή: εκείνα που είναι θύματα, των οποίων παραβιάζονται τα δικαιώματα και βρίσκονται υπό τη φροντίδα του Κράτους. Φαίνεται ότι πρόκειται για ένα τεράστιο ξεχασμένο παρακλάδι της παιδικής ηλικίας στη Χιλή.

Ιστορίες που σοκάρουν

Οι συνέπειες είναι πολύ απτές. Τους τελευταίους μήνες μετά την αποκάλυψη της θεσμικής κρίσης της SENAME, τα ΜΜΕ δημοσίευσαν συγκλονιστικές ιστορίες: ο Jean Alejandro, για παράδειγμα, ο οποίος απομακρύνθηκε από τη μητέρα του 39 ημέρες μετά τη γέννησή του και πέθανε σε ηλικία 1 έτους από οξεία πνευμονία, αποτέλεσμα παραμέλησης. Μια άλλη ιστορία δημοσιεύθηκε για μια ομάδα εφήβων, που έφυγαν από οικοτροφεία και προτιμούσαν να ζουν σε ένα ανθυγιεινό σκουπιδότοπο καταμεσής του Σαντιάγο παρά να επιστρέψουν στα κέντρα της SENAME. Υπάρχουν ισχυρισμοί για ξυλοδαρμούς, σεξουαλική κακοποίηση, βιασμούς και πορνεία μέσα στα κέντρα. Μεταξύ των θανάτων, πολλά παιδιά αυτοκτόνησαν.

Η María José Ortúzar, ψυχολόγος και οικογενειακή διαμεσολαβητής με πτυχίο στην ενδοοικογενειακή βία, την κακοποίηση παιδιών και τη σεξουαλική κακοποίηση, δήλωσε:

Es terrible. Aquí hay una muerte real, que es la de estos cientos de niños, pero también hay una muerte simbólica en la invisibilización de ellos. No tienen un espacio adecuado. El mundo sigue girando y ellos siguen en el Sename atravesando situaciones complejas, que los llevan muchas veces a escapar sin tener a dónde ir.

Είναι απαίσιο. Υπάρχουν πραγματικοί θάνατοι εδώ, θάνατοι εκατοντάδων παιδιών, αλλά υπάρχει και ένας συμβολικός θάνατος στην αορατότητά τους. Δεν υπάρχει χώρος για αυτά. Η Γη συνεχίζει να γυρίζει, ενώ στη SENAME αντιμετωπίζουν σύνθετες καταστάσεις, που πολλές φορές τα οδηγούν να ξεφύγουν χωρίς να έχουν πουθενά να πάνε.

Η María José Ortúzar δεν έχει χάσει την ελπίδα ότι αρχίζουν να συμβαίνουν αλλαγές. “Υπήρχε πάντα πρόβλημα με τα παιδιά στη Χιλή. Είναι κάτι άσχημο που υποβόσκει εδώ και πολλά χρόνια”, είπε. “Τώρα για πρώτη φορά το θέμα έρχεται στο φως και συζητείται εδώ και μήνες από την κοινή γνώμη. Άνοιξε η συζήτηση για το θέμα”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.